MICHELANGELO ANTONIONI:
· Urodził się 29 października 1912 roku w Ferrarze we Włoszech.
· W 1939 roku przenosi się do Rzymu, aby tam pracować dla czasopisma "Cinema". Jednocześnie rozpoczyna studia w Szkole Filmowej na Wydziale Reżyserii.
· W 1942 roku staje się asystentem francuskiego reżysera Marcela Carne przy realizacji filmu Wieczorni goście
· Współpracował z:
- Roberto Rossellinim
- Giuseppe De Santisem ® Tragiczny pościg,1947
- Federico Fellinim® Biały szejk ,1952
· Antonioni zaczyna od realizacji krótkometrażówek i dokumentów w duchu neorealizmu, np. Ludzie znad Padu(1943) i Czyściciele ulic(1948).
· W 1950 roku kręci swój pierwszy film fabularny pt. Kronika pewnej miłości.
· Zrealizowany w 1957 Krzyk stał się artystycznym wyznacznikiem przyszłości
· W 1960 roku, dzięki Przygodzie, staje się światowej sławy reżyserem.
· Po sukcesie trylogii: Przygoda(1960), Noc(1961), Zaćmienie(1962), wyrusza do Wielkiej Brytanii, aby tam rozpocząć nowy rozdział swojego życia zawodowego. Owocuje to kolejnym nagrodzonym filmem pt. Powiększenie.
· U progu lat siedemdziesiątych próbuje swoich sił w Stanach Zjednoczonych, gdzie realizuje Zabriskie Point.
· W latach dziewięćdziesiątych pracuje dla telewizji, zajmując się dokumentami.
· W 1995 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości
· Ulubioną aktorką Antonioniego była Monica Vitti.
· Brak zainteresowań społecznych® zainteresowanie jednostką
· Antonioni zrezygnował z prób penetrowania i wyjaśniania rzeczywistości za pomocą kamery, poprzestając jedynie na tym, co jest według niego możliwe do pokazania na ekranie®zewnętrznym obrazie rzeczy i zdarzeń.
· Wizerunek świata ma w filmach Antonioniego niejednoznaczny charakter, jest pozbawiony jawnego komentarza, uwolniony od prostej subiektywności. Służy temu charakterystyczna metoda opisu:
a) długie ujęcia
b) ogólne plany
c) zminimalizowana rola montażu
d) uwolnienie kamery od funkcji narracyjnej i poznawczej
· Kamera nie towarzyszy bohaterom, często rejestruje na pozór przypadkowe fragmenty rzeczywistości, przez co pozbawia widza przywileju pełnej wiedzy o świecie przedstawionym
· Widzenie rzeczywistości nie jest równoznaczne z jej zrozumieniem
· Antonioniego interesuje psychiczna kondycja współczesnego człowieka, jego samotność, nieumiejętność nawiązywania więzi emocjonalnych.
· Aktorzy ograniczani są do prostych gestów, pozornie nieistotnych zachowań, często banalnych działań, drobnych, jakby mimowolnych, sugestii: pokazują tylko zewnętrzne zachowania postaci.
· CZAS:
- Czas w filmach Antonioniego, choć zachowuje swą linearność i rozwija się poprzez chronologiczne następstwo wydarzeń, nie jest jednak w żadnym razie sprowadzany do formy pojedynczej linii wektora zakładającej progresywność jego przebiegu.
- Luźno powiązane z główną linią fabularną epizody rozwijają się w jak gdyby bocznych „odnogach" czasu, które w swobodny sposób wypływają z głównego nurtu.
- Wydłużanie czasu trwania ujęcia przez kilka lub kilkanaście sekund po tym, gdy postaci opuszczają ramy kadru, powoduje, że widz zaczyna odczuwać upływ czasu w jego fizykalnym wymiarze, a nie wskutek prostego wypełnienia go zdarzeniowością.
- Ten „martwy czas" to czyste trwanie świata, w którym człowiek po prostu istnieje, ale nie posiada nad nim absolutnej władzy.
· PRZESTRZEŃ:
- Przestrzeń, podobnie jak czas, uzyskuje w filmach Antonioniego wymiar autonomiczny wobec struktury fabularnej, która poprzez swe zredukowanie zapobiega przekształceniu jej w tradycyjne „miejsce akcji".
- Przestrzeń staje się istotnym korelatem przeżyć bohaterów, ale nie na zasadzie wykorzystywania jej prostej symboliki, za pomocą której często tworzy się rodzaj ekspresywnego tła dla przeżywanych przez postaci emocji, lecz poprzez konstruowanie sieci wzajemnych, często niejednoznacznych relacji, w jakich człowiek pozostaje wobec przestrzeni, wypełniających ją przedmiotów, obiektów, czyli zróżnicowanej w swych przejawach rzeczywistości wobec niego zewnętrznej
- Przestrzeń rozwija się w stałym napięciu powstającym na styku przemiennie stosowanych kompozycji eksponujących głębię i tych, w których jest ona redukowana do dwóch wymiarów sprowadzających ją do geometrycznego układu linii prostych.
- Abstrakcyjne kompozycje geometryczne charakterystyczne dla stylu tego reżysera są swego rodzaju próbą przezwyciężenia duchowego lęku przed przestrzenią
- Deformację przestrzeni obrazu filmowego uzyskuje Antonioni poprzez:
a) fotografowanie postaci na tle płaskiego tła
b) używanie szerokokątnych obiektywów
· Architektura traktowana jest przez tego reżysera jako jeden z podstawowych elementów świadczących o globalnych przemianach zachodzących we współczesnej cywilizacji i kulturze.
· TEMATY:
1) Egzystencjalnej choroba współczesności, wyobcowanie człowieka i jego kalectwo uczuciowe
2) Zagubienie człowieka w uprzemysłowionym świecie i próba odnalezienia własnej tożsamości poza nim
· PODSTAWOWE WYZNACZNIKI STYLU:
1) Znaczny wpływ filozofii egzystencjalizmu na twórczość reżysera.
- Stosowanie metaforyki filozoficznej oraz przeplatanie jej z obserwacją socjologiczną
- Krzyk- Antonioni pokazuje moment, w którym człowiek staje twarzą w twarz z własnym losem, w tym momencie - wg egzystencjalistów - następuje obudzenie się świadomości. Wyobcowanie człowieka z nurtu życia stanowi kres jego machinalnej egzystencji.
2) Wnikliwa obserwacja ludzi na tle charakterystycznego pejzażu.
- Budowanie atmosfery poprzez punkt widzenia (spostrzegawczość). To stanowi trzon "humanistycznego reportażu" Antonioniego
- Ludzie znad Padu, Przesąd
3) "Dualizm Antonioniego" - stereotypowa historia miłosna stanowi jedynie dekorację dla istotnych przemian świadomości bohaterów.
- Wypadek lub przykre wydarzenie staje się sytuacją graniczną i wywołuje ukryte procesy świadomościowe bohaterów, ich przemianę duchową- Przygoda, Noc, Zaćmienie
- Dwuwarstwowość filmów reżysera składa się z:
I. Ciągu epizodów bezpośrednio obserwowanych na ekranie ®tworzą one opowieść pełną dygresji o wątłej intrydze dramatycznej
II. Warstwy dramatycznej, akcji wewnętrznej, która rozgrywa się wśród postaci. Przełamanie dwóch warstw następuje wtedy, gdy postacie uświadamiają sobie absurd życia, doświadczają uczucia pustki (np. Noc, Zaćmienie). Fabuła służy reżyserowi do zamaskowania tego, co kryje się pod postacią.
4) Bohaterkami jego filmów są najczęściej kobiety.
- Twórczość Antonioniego to hołd dla wrażliwych, subtelnych, mądrych kobiet. Stanowią one obiekt wnikliwej analizy psychologicznej.
- Antonioni podkreśla instynktowne poszukiwanie swego miejsca w świecie przez kobiety.
- Jego bohaterki poszukują prawdy o życiu i o sobie samej. W poszukiwaniach racji bytu towarzyszy im zawsze niepokój ®Dama bez kamelii, Przyjaciółki ,Przygoda, Czerwona pustynia
5) Upodobanie Antonioniego do metody "filmu a rebours":
- Reżyser rozwija opowieść w czasie, a zarazem cofa się wstecz, unieważniając to, co się wcześniej wydarzyło.
- Mała troska o zasady konstrukcji fabuły
- Brak tradycyjnej logiki narracji
- Rytm filmu jest równocześnie rytmem przeżyć wewnętrznych.
· FILMOGRAFIA:
- Ludzie znad Padu(1943)
- Rzym - Montevideo(1948)
- Czyściciele ulic(1948)
- Przesąd(1949)
- Miłosne kłamstwa(1949)
- Kronika pewnej miłości(1950)
- Dama bez kamelii(1952)
- Zwyciężeni(1953)
- Próba samobójstwa(1953)
- Przyjaciółki(1955)
- Krzyk(1957)
- Przygoda(1960)
- Noc(1961)
- Zaćmienie(1962)
- Czerwona pustynia(1964)
-...
eibhlin.aveline