Dla wielu z was Elfy to ma�e, radosne, dobre duszki. Te niedu�e istoty o ludzkich kszta�tach posiadaj� niejednokrotnie skrzyde�ka podobne do owadzich (patrz: Dzwoneczek w �Piotrusiu Panie�). Czasem s� dobrymi wr�kami, czasem pomagaj� �wi�temu Miko�ajowi, ale ostatnio dzi�ki g�o�nym ekranizacjom trylogii Tolkiena, elfy sta�y si� te� istotami o szpiczastych uszach, podobnymi do ludzi, lecz na nasze, ludzkie nieszcz�cie d�ugowiecznymi. Na ch�opski rozum bior�c, pan Spock znany nam z serialu �Star Trek� te� jest elfem, a raczej jego futurystyczn� mutacj�. Takim techno.-elfem. Dlaczego nie spotykamy tolkienowskich elf�w dzisiaj? A czy kto� z was widzia� na filmie efi�tka? Du�o ich by�o? �miem twierdzi�, �e problem ujemnego przyrostu naturalnego by� znany na d�ugo wcze�niej, zanim pojawi� si� w pa�stwach EU. Jak wygin�y elfy, ustalili�my w kilku zdaniach, natomiast sk�d si� wzi�y � oto jest pytanie. Te prawdziwe, jedyne i niepowtarzalne elfy wywodz� si� z mitologii germa�skiej, lecz jedyne, co je ��czy ze wsp�cze�nie nam znanym wyobra�eniem, to podobna nazwa i przynale�no�� do �wiata nadprzyrodzonego. W XII wieku spisano znane od tysi�ca lat ludowe podania Islandii � czyli jakby nie by�o, jest to obszar kultury p�nocno-germa�skiej � w dwa niezale�ne dzie�a zwane �Edd� poetyck�� (starsza) oraz �Edd� prozaiczn�� (m�odsza). Od razu nasuwa si� skojarzenie z �Kelaval�� i �Kanteletarem�, prawda? Obie �Eddy� stanowi� zbi�r opowiada� o bogach, herosach, pocz�tku i ko�cu �wiata, tak�e o samym �wiecie. Tam te� � w opisach �wiata � po raz pierwszy w historii ludzko�ci pojawiaj� si� ELFY. Elfy, lub ALFY � bo tak nazywane s� w �Eddach�, przy czym prosz� tu opisanego ALFA nie myli� z przemi�ym, kud�atym kosmit� z planety Melmug (A.L.F. � Alien Life Form) � pierwotnie by�y dobrymi duchami �wiat�a i s�o�ca (�Edda poetycka�). Nazwane zosta�y �lios alfar� (elfy �wiat�o�ci) i pochodzi�y z krainy Alfheim. Krain� t� rz�dzi� dobry b�g pokoju, urodzaju oraz p�odno�ci Frey. �Alfy �wiat�a� pos�ugiwa�y si� bardzo wyszukanym j�zykiem (patrz: Pie�� Alwisa Wszechwiedz�cego) i ch�tnie pomaga�y ludziom. To w�a�ciwie wszystko, co wiadomo o dobrodusznych �alfach �wiat�a�. W p�niejszej �Eddzie prozaicznej� pojawia si� te� drugi gatunek elf�w � �alfy ciemno�ci�, czyli wg orygina�u �swart alfar� (ich odpowiednikiem u Tolkiena s� orki). Te dzia�aj�ce na szkod� ludzi mroczne istoty mieszka�y pod ziemi�, gdzie w�ada� nimi b�g- kowal Wolund. Jak podaje �Edda prozaiczna� istoty te by�y czarniejsze od smo�y, by�y z�e (czy�by gremliny?) i nigdy nie ukazywa�y si� za dnia. Tak jak i w przypadku innych kultur, wierzenia te powoli zacz�y zanika� wraz z przyj�ciem chrze�cija�stwa, ale pewne elementy folkloru pozosta�y i cho� uleg�y przeobra�eniom, zacz�y �y� w�asnym �yciem przez kolejne stulecia. Elfy przenikn�y do wierze� celtyckich, opowie�ci o nich pojawiaj� si� w Skandynawii, w Niemczech, na Wyspach Brytyjskich i w Irlandii. Z czasem te� pochodzenie elf�w zacz�to ��czy� z opowie�ciami biblijnymi: wed�ug skandynawskiej opowie�ci B�g zapowiedzia� Ewie, �e przyb�dzie obejrze� jej potomstwo. Adam pewnie si� w tym czasie gdzie� byczy�, bo pom�g�by �onie, kt�ra postanowi�a szybko dzieci umy� tak, aby stw�rca ujrza� dzieci czyste i zadbane. Niestety, gdy B�g przyby� by�a dopiero w po�owie swojej pracy, wi�c postanowi�a, �e dzieci brudne ukryje. B�g obejrza� czyst� trz�dk�, lecz odchodz�c powiedzia�, �e to, co zosta�o przed nim ukryte, pozostanie na wieki ukryte tak�e przed ca�ym �wiatem. I tak oto powsta� ukryty lud zwany w Skandynawii �Huldufolk�. Niestety, wszystkie legendy wskazuj�, �e by�y to elfy ciemne, kt�re w na przestrzeni nast�pnych 500 lat sta�y si� w Europie bardzo popularne. W j�zyku niemieckim pojawi� si� nawet odpowiedni epitet na nocne duszno�ci: Alpdruecken, co oznacza duszenie przez elfa. Ciemne elfy psoci�y, uwodzi�y ludzi p�ci sobie przeciwnej, podmienia�y matkom dzieci, wy�y w kominie, plot�y koniom w stajniach warkoczyki; s�owem: zajmowa�y si� tym wszystkim, czym powinno si� zajmowa� nasze swojskie, le�ne licho. Dopiero w ok. 1780 roku �Encyklopedia Brittanica� okre�li�a elfy mianem prze�ytku, cho� nawet wtedy szkoccy g�rale pilnowali ma�ych dzieci non-stop a� do mementu chrztu tak, aby elfy nic z bezbronnym dzieckiem uczyni� nie mog�y. I tak oto elfy jako jedne ze stworze� bo�ych popad�y w zapomnienie. Dopiero powie�� J.R.R. Tolkiena odmieni�a wizerunek elfa w naszych oczach, cho� gdy si� spojrzy na Orlando Bloom`a wcielaj�cego si� w rol� szlachetnego Legolasa, to mo�na dosta� md�o�ci. Jego elf jest papierowy, nic nie robi, tylko strzela tymi swoimi ma�lanymi oczkami na lewo i prawo wiedz�c, �e publisia i tak go pokocha. Lovelas jeden, no! Tak�e i on zaszkodzi� elfie sprawie, bo dzi�ki jego niezapomnianej kreacji elf przybra� posta� aryjskiego przyg�upa z ciel�cymi oczkami. A szkoda! Cokolwiek by nie powiedzie� jeszcze o ekranizacji �W�adcy Pier�cieni�, jedno uda�o nam si� ustali� stuprocentowo: ojczyzn� elf�w jest Islandia. Zreszt� spytajcie Islandczyka o elfy � co drugi odpowie, �e widzia� przynajmniej jednego raz w �yciu na w�asne oczy. Obecnie jednak elfy zamieszkuj� nie lasy, nie ziemi�, lecz ska�y. Bardzo cz�sto podczas budowy drogi przez tereny skaliste wszelkie op�nienia harmonogramu rob�t budowlanych s� przypisywane elfom. Psuje si� sprz�t budowlany, dochodzi do dziwnych wypadk�w, kolizji, natomiast sami budowla�cy s� m�czeni przez senne koszmary. Wszystkim zainteresowanym polecam wycieczk� do elfiej ojczyzny: w Reykiawiku dzia�a Szko�a Elf�w, gdzie podczas trzech godzin wyk�ad�w mo�na si� o elfach dowiedzie� praktycznie wszystkiego, natomiast biuro turystyczne w miejscowo�ci Hafnarfjoerdur organizuje safari dla tych, kt�rzy chc� zobaczy� elfa. Ciekawe, czy komu� z was si� to uda?
Kalietis