Wankowicz Melchior - De Profundis polacy i ameryka.pdf - Wankowicz Melchior - ssaaggaa

MELCHIOR WANKOWICZ

DE PROFUNDIS POLACY I AMERYKA

Byłem umarły, a otom jest Ŝywy

na wieki wieków. Amen.

Obj. sw. ]ana I, 18

PRZEDMOWA

Ta ksiąŜka nie jest ksiąŜką we właściwym znaczeniu. KsiąŜka to uformowany zamiar twórczy.

To, co tu otrzymuje czytelnik - to przypadkowy wyrywek trwającej pracy. Drukowanie wyrywka

byłoby w czasach normalnych krzywdą zarówno dla autora, jak dla czytelnika. śyjemy jednak

w czasach nienormalnych. Chodzi o to, aby czytelnikowi polskiemu pomóc w patrzeniu na

sprawę Ŝydowską, póki tu jest i ma moŜność pogłębienia lektury własną obserwacją. W

Polsce zapewne nie będzie miał czasu. Nie wiadomo teŜ, w jakiej mierze autor będzie miał

czas na pisanie wszystkiego od początku.

Z tych względów czuję się zmuszony pewne etapy pracy juŜ teraz ujmować w jakie takie

formy. Zmuszają mnie do tego moje wykłady „judaica” na wyŜszych kursach naukowych

polskich w Tel Awiwie. W roku szkolnym 1941/42 wykładałem o historii, religii i obyczaju

Ŝydowskim oraz historię mandatu. W roku 1942/43 kończę powoli wykłady o „narodzinach

syjonizmu”, naleŜało więc przede wszystkim na świeŜo słuchaczom podać niejako skrypt

wykładów - stąd w druku ukazuje się ten właśnie fragment. Wejdzie on do wspólnego tomu

pierwszego łącznie z wykładami zeszłorocz-nymi i łącznie z dziejami syjonizmu od śmierci

Herzla do deklaracji Balfoura oraz drugą i trzecią aliją (falą imigracyjną), nad którymi obecnie

pracuję. Chciałbym, aby praca moja, której liczne fragmenty dla dalszych tomów mam

przygotowane, była oparta na obserwacjach osobistych. Ale nie znając podkładu dziejowego,

nie mo-Ŝe ani autor mieć pełnych przeŜyć, ani czytelnik pełnego zrozumienia rzeczywi-stości.

Na skutek tego, Ŝe ksiąŜka ta jest wyrywkiem większej pracy, pokrywającym się z Ŝyciem

Herzla, moŜe ona wydawać się monografią tyczącą Herzla i wówczas ustępy o pierwszej aliji,

o posłannictwie Ŝydowskim, dane biograficzne tyczące Nordaua, Herzla, Bialika i inne mogą

wydawać się rozsadzającymi jednolitość konstrukcji. Tego wraŜenia czytelnik nie odniesie,

czytając treść tej ksiąŜki włączoną w jeden z tomów przyszłej trzytomowej pracy. Rozumiem

teŜ, Ŝe dla czytelnika polskiego wiele wyrazów będzie niezrozumiałych. Jeśli jednak

spodziewana trzytomowa praca ukaŜe się w Pol-sce, będzie zaopatrzona w indeksy, słownik

wyrazów hebrajskich i komentarze. Dodawać to wszystko do tej ksiąŜki byłoby zbyt

pretensjonalne. Niewątpliwą przykrość, jaką mi sprawia dawanie do druku rzeczy w skali

mniej-szej niŜ ta, która będzie jej miarą ostateczną, wynagradza autorowi fakt, Ŝe publi-kacja

ukazuje się w kraju Ŝydowskim. W świecie technicznym jest przyjęte, zanim się coś zbuduje,

stawiać to najpierw w: skali „półtechnicznej” lub „ćwierćtech-nicznej” i puszczać taki wielki

model w ruch. Pozwala to ujawnić błędy mniejszymi kosztami i mniejszą przebudową. Mam

nadzieję, Ŝe mi krytyka Ŝydowska te błędy wytknie.

Cyfry w nawiasach wskazują źródła, których spis znajduje się na końcu ksiąŜki. Czytelnikom

polskim wyjaśniam, Ŝe słowo „goj” jest uŜywane w mojej ksiąŜce w istotnym znaczeniu „obcy”,

odpowiada angielskiemu gentiie i nie ma znaczenia obraźliwego. Czytelników Ŝydowskich,

jeśli ta ksiąŜka znajdzie się w ich rękach, proszę o zrozumienie, Ŝe stylizacja nie jest

kłamstwem, tylko kontrastowym uwidocznieniem prawdy. Kto hołduje fotografiom bez cieni na

twarzy i z chusteczką w ręku, ten wyrzeka się najistotniejszego wzruszenia.

ZGAGA EMANCYPACJI

W wiek XIX weszło Ŝydostwo w pełnym blasku emancypacji wieku XVIII prosto z salonów

Henrietty Herz, z atmosfery Lessingowego Natana mędrca, z dyskusji na biednych przyjęciach

u garbatego filozofa Mendelsona, na których jego Ŝona odliczała migdały według liczby

zaproszonych gości, ale gospodarz hojną ręką szafował swe myśli, które zachwycały

Goethego i Kanta. JuŜ o rewolucji, o encyklopedystach, o kulcie rozumu świat zapomniał, a

Ŝydostwu wciąŜ zdawało się, Ŝe XVIII wiek gra jeszcze, a to „echo grało”. Grał teŜ na tym

wiecznym złudzeniu Ŝydowskim Napoleon, zbierając w 1806 roku Sanhedryn stu dziesięciu

notablów Ŝydowskich z Francji, Włoch i Niemiec, który orzekł, Ŝe śydzi jako naród nie

egzystują, Ŝe są jedynie wyznaniem, Ŝe „prawa swego państwa uznają za tak święte, jak

zasady swej wiary, a w Ŝyciu świeckim nawet te pierwsze stawiają wyŜej” (71). Kanta idea

wiecznego pokoju, Lessinga walka o tolerancję, Schillera zachwyty nad wolnością,

przekonania Goethego i Humboldta o jedności Kosmosu, Fichtego idealny obraz państwa

rozumu - to wszystko zdawało się śydom ziszczeniem ideałów, o które tak długo walczyli. Od

dwu tysiącleci od chwili upadku państwa Ŝydowskiego, a nawet wcześniej - od czasów wielkiej

wszechświatowej Ŝydowskiej diaspory jeszcze z przedchrystusowych czasów powtarzało się to

namiętne dąŜenie Ŝydowskie do wcielenia się w świat otaczający.

Za czasów Aleksandra Macedońskiego śydzi gremialnie byli pociągnięci „pięknością Jafeta” i

garnęli się do hellenizacji, za czasów Machabeuszów „przyłączyli się do pogan, mówiąc:

spokrewnijmy się z otaczającymi nas narodami. Odkąd bowiem wyodrębniliśmy się od nich,

wiele klęsk na nas spadło” (I Mach. I, ii).

Ten szturm asymilacyjny powtarza się w kaŜdej epoce, kiedy na to śydom pozwalają, i po

kaŜdej takiej epoce widzimy odpływ. Czy przyczyna tych niepowodzeń tkwiła w świecie

otaczającym śydów, czy moŜe w nich samych? Czy przy kaŜdym takim nawrocie właśni

pisarze nie wykazywali swym ziom-kom ich niekonsekwencji, ich reservatio mentalis, jak

chociaŜby z powodu stanowiska śydów francuskich:

„Zgodzili się ostatecznie, aby Francję uwaŜać w teraźniejszość i po wsze czasy za swą

ojczyznę, poza której granice nie wyjdzie Ŝadne ich Ŝądanie, Ŝadna nadzieja; a siebie samych

będą uwaŜali jedynie i wyłącznie za Francuzów. Równocześnie zaś nie przestaną w

modlitwach swoich powoływać Mesjasza, który - gdyby miał spełnić swe zadanie - musiałby

ich wyprowadzić z Francji do Palestyny. A tam chyba nie mogliby juŜ być Francuzami, lecz co

najwyŜej francuskimi kolonistami. Do tej Sprzeczności nie chcieli się przyznać” (19). Szturm

do „piękności Jafeta” trwał więc nie tylko we Francji, ale wszędzie. Riesser Gabriel, wódz

Ŝydostwa niemieckiego w pierwszej połowie XIX wieku, pisał expressis verbis: „Tak, śydzi byli

narodem, ale dawno nim być przestali”. W 1848 w Zgromadzeniu Narodowym oświadczył, Ŝe:

„śydzi chcą się roztopić w narodzie niemieckim” i Ŝe: „Das Judentum will keine Nationalitał

haben”1. Zjazd rabinów we Frankfurcie w 1845 uwaŜa język hebrajski za nieobowiąŜu ja-cy w

modlitwach, ideę mesjaniczną kaŜe traktować moralnie, prośby o powrót do Palestyny z

modlitw wykluczyć. Berlińskie Towarzystwo Reformy poszło dalej: modlitwy po niemiecku,

głowy nie nakryte, chóry męski i Ŝeński, organy; psalmy rozpaczy - wykluczone; równoległe

naboŜeństwa szabasowe dublowa-ne w niedzielę - do wyboru. Kiedy w 1836 roku wyszedł

okólnik, aby zamiast terminu „mojŜeszowe wyznanie” uŜywać w dokumentach słowa „śyd”,

śydzi „uczynili lament jako smocy, a narzekania jako młode strusięta” (Micheas^ I, 8), zaś

fabrykant Meier w imieniu swych rodaków podał do króla płaczliwą petycję, aby król „uratował

jego i jego współwyznawców od niezasłuŜonej pogardy”.

Wszystko to nie zdało się na nic. Reakcja, którą przyniosło światu święte Przymierze, była

reakcją przeciw nowinkom XVIII wieku, a to przecieŜ wśród tych nowinek spoczywały nadzieje

Ŝydowskie.

Odziedziczone cechy (dispositionen) - mimo całego wyrzekania się Ŝydo-stwa - pozostawały

bardzo mocno w podświadomości śydów, tak, Ŝe nie--śydzi w coraz bardziej zdecydowany

sposób odczuwali obcość śydów i zaczęli bronić się przeciw przenikaniu śydów do ich Ŝycia.

Najdobitniej się to wyraziło w kraju klasycznego antysemityzmu - w Niemczech, bo we Francji

juŜ bulgotała para rewolucji 1850 roku, na Wschodzie sprawa Ŝydowska miała wcześniejszą

fazę rozwoju, o czym dalej będzie mowa, a w reszcie Europy śydzi nie stanowili nawet tego

klasycznego ułamka jednego procentu, przy którym niechybnie powstaje antysemityzm. W

czasie kongresu wiedeńskiego - jak w czasie wszelakich późniejszych kongresów

międzynarodowych - śydzi mieli róŜowe nadzieje. Agitowali oni energicznie w róŜnych kołach

kongresu, między innymi w punkcie ogniskują-cym jego członków, w salonie śydówki,

baronowej Fanni Arnstein. Udało im się zapewnić sobie poparcie obu wodzów kongresu:

Hardenberga i Metterni-cha. Obaj oni posyłali ostre wezwania, aby nie uszczuplano praw

śydów, które kongres zamierza zagwarantować - „liczcie się z wpływem Ŝydowskich domów

bankierskich” (221). Bo właśnie wschodziła gwiazda Rotszyldów. 1 [Red.:] „śydostwo nie

pragnie mieć własnej narodowości”.

Ale po kongresie okazało się, Ŝe z śydem po zasklepieniu się nowego porządku rzeczy moŜna

się równie mało liczyć jak „z adwokatem po sprawie i z panną po zabawie”.

JuŜ więc w 1815 roku profesor Uniwersytetu Berlińskiego, Ruhs, w broszu-rze pt. O

pretensjach śydów do obywatelstwa niemieckiego wypowiada się za ogra-niczaniem

rozmnaŜania śydów i za wprowadzeniem znaku na ubraniu, a pro-fesor Uniwersytetu

Heidelberskiego, Fries, w wydanej w 1816 roku ksiąŜce O niebes^piecsysństwie •(ydowskim

potępia „zdziczały humanizm XVIII wieku” i wzywa „do wyniszczenia śydów”, proponując

szereg środków. Jeśli tak piszą profesorowie, to zwykli śmiertelnicy mogą sobie pozwolić na

więcej. W 1819 roku ukazuje się pamflet „szlachcica Hundt-Radowskiego”. Autor, choć nie

uwaŜa zabójstwa śyda za zbrodnię, a tylko „za przekroczenie przepisów policyjnych”, radzi

jednak inne sposoby: „sprzedać jak najwięcej śydów na rynku niewolniczym dla pracy w

koloniach, resztę wykastrować, a kobiety oddać do burdeli”.

Nic teŜ dziwnego, Ŝe w tymŜe Heidelbergu policja w czasie pogromu nie broni śydów, Ŝe

zamieszki Ŝydowskie w innych miastach zmuszają wielu śydów do emigracji.

W tych krajach innych, zaabsorbowanych wstrząsami ponapoleońskimi i nie mających na

razie czasu na zorganizowany antysemityzm, w gruncie rzeczy nie było lepiej. We Francji, w

której parlament i lutego 1851 roku uchwalił równouprawnienie religii Ŝydowskiej, w której

odtąd, jak pisze Dubnow „śydzi w Ŝyciu duchowym i politycznym zajmowali poczesne

miejsce”, tenŜe sam autor musi przyznać, Ŝe „judofobia w masach była nie mniej silna niŜ

gdzie indziej na świecie” i Ŝe wskutek tego „najgorszy rodzaj asymilacji - ukrywanie swego

Ŝydostwa - był zwykłym zjawiskiem”.

W tej atmosferze, która objęła całą Europę, musiało Ŝydostwo sformować nowy front obronny,

skoro samo apelowanie do humanitaryzmu nie wystarcza-ło. NaleŜało albo się zaprzeć, albo

wrócić do getta. Ale to było nad siły wielu ludzi. Heine, członek zarządu Verein fur Kultur und

Wissenschaft der Juden,1 który został załoŜony w myśl haseł emancypacji XVIII wieku,

konstatował z rozpaczą: „Nie starcza nam dłuŜej sił, by nosić brody, pościć, nienawidzieć i

cierpieć przez tę nienawiść”. Kiedy załoŜyciel związku, Gans, przechrzcił się dla uzyskania

katedry, Heine z goryczą Stwierdza: „Jest przyjęte, Ŝe kapitan ostatni opuszcza tonący okręt;

tymczasem Gans pierwszy się ratował”. Potem Heine ochrzcił się równieŜ, dowcipkując

smętnie, Ŝe „kupił bilet wstępu do europejskiego społeczeństwa” (221).

Co robić, aby się nie zaprzeć i nie dać zepchnąć do getta? Przede wszystkim poczyna się

poszukiwanie duszy Ŝydowskiej niezaleŜnie od kanonów, w jakie ona została owinięta przez

ortodoksję. Ciekawe są wyniki, 1 [Red.:] Związek ds. Kultury i Nauki śydowskiej.

do których dochodzi dzieckiem ochrzczony Disraeli (późniejszy lord Beacons-fieid, długoletni

premier Wielkiej Brytanii). W powieściach Conmgsb^y, Tancred, Endymion stwarza ciekawą

teorię semickiego rasizmu i wybraństwa (217), sypie nazwiskami uczonych, muzyków,

ministrów i biskupów, usiłuje przekonać, Ŝe śydami byli pierwsi jezuici, Ŝe tajna dyplomacja

rosyjska kierowana jest przez śyda itd.

„Do wspólnoty z Bogiem - pisze lord Beaconsfieid - potrzebna jest jakość miejsca i krwi;

nosiciel misji musi nie tylko klęczeć w Ziemi świętej, ale pochodzić ze świętej rasy”. Twierdzi,

Ŝe rasę^w excellence czystą stanowią tylko śydzi. „Czysta rasa stanowi naturalną

arystokrację. Jest to pozytywny fakt, a nie wymysł”.

W ten sposób lord-chrześcijanin, idąc za głosem krwi, dochodził do Ata bachartanu, modlitwy

kaŜdego najbiedniejszego śyda w Polsce:

Ty wybrałeś nas spośród wszystkich narodów i upodobałeś nas sobie i wywyŜszyłeś nas przed

wszystkimi języki i uświęciłeś nas swoimi nakazami i zbliŜyłeś nas.

Królu

Nasz, do swych dzieł a Imieniem Swym Wielkim i świętym nazwałeś nas. Po raz pierwszy

zabierając głos w parlamencie Disraeli był ubrany w jakąś zieloną marynarkę dzikiego,

supermodnego kroju, w jaskrawy krawat, czym niesłychanie denerwował right honourable

members of Parliament.1 Beaconsfieid - premier, dokonywający ryzykownego kap in the dark

(skoku w ciemność) i przeprowadzający liberalne reformy, budził nie mniejszą nienawiść w

Anglii niŜ na Wschodzie jego sobowtór kiwający się w tefilim i tałesie i odmawiający Ata

bcirhtirtanu. Gladstone podczas którejś debaty woła: „AleŜ nie ma pan w sobie ani kropli krwi

angielskiej”. Carłyle nazywa go a superlatwe Hebrew conjurer, spellbinding all the great lords,

great parties, great interests of England (zadziwiający magik Ŝydowski, obałamucający

powaŜnych lordów, wielkie partie i najŜywotniejsze zagadnienia Anglii).

Droga więc, którą wybrał Disraeli, aby się nie dać zepchnąć do getta i nie zaprzeć

Ŝydowskości, była drogą asymilacji z reservatio mentalis, asymilacji, do której, jak mówi

Boehm, historyk syjonizmu (119) „pcha wielu śydów idea mesjanistyczna, mają oni bowiem

nadzieję przez asymilację dostać się do ponadnarodowej ludzkości”.

Ale, Ŝe nie kaŜdemu jest dane taką drogę przebijać aŜ przez szczyty premierostwa wielkiego

imperium, więc ogół wyznawców tej drogi szedł do róŜnych skrajnych ugrupowań.

Takim był MojŜesz Hess, współpracownik Marksa i Engelsa, przyjaciel Lassala. Urodził się w

i^i2 roku. W 1840 roku odbywa się słynny proces o mord rytualny w Damaszku. Będąc w

Damaszku odnalazłem panią Mizrachi, ‘ [Red.:] Czcigodnych członków Parlamentu.

12 prawnuczkę głównego oskarŜonego, Abulafiego. Starzec ten, brany na tortury, załamał się i

przyjął mahometanizm, wracając potem z powrotem na łono judaizmu. Sześciu

współoskarŜonych torturowano równieŜ. W Europie trwał jeszcze stan reakcji pomiędzy

traktatem wiedeńskim a Wiosną Ludów, który mocno dawał się śydom we znaki. Wiedzieli oni

z historii, Ŝe procesy rytualne mają metodę łańcuszkową, Ŝe począwszy się w jednym miejscu

idą jak poŜar przez róŜne kraje. Dwudziestoośmioletni Hess, na którym okropności damas-

ceńskie wywierają głębokie wraŜenie, rzuca się w objęcia rodzącego się komunizmu, mając

nadzieję, Ŝe ten ruch zniweluje róŜnice narodowościowe. Ale Hess tak samo od dołu

przystępuje do tej pracy asymilatorsko--rewolucyjnej z reservatio mentalis, jak Disraeli

przystępował do pracy asymila-torsko-konserwatywnej od góry. Tymczasem na to mu nie

pozwalają. Marks pisze bez ogródek: „Jaka jest wiara świecka śyda? - Szachrajstwo. Kto jest

jego bogiem świeckim? - Pieniądz” (5 3).

Rozgoryczony Hess poczyna frondować, przemyśliwać, aŜ przychodzi wojna wyzwoleńcza

Włoch, a wraz z nią idee narodowe wstrząsają światem. Ukazują się pierwsze rozdziały

epokowego dzieła Graetza Geschichfe der Juden. Wówczas, w 1862 roku, Hess wydaje

swoje R^ym i Jerozolima. Komunikuje, Ŝe „wraca do swego narodu po dwudziestu latach

błądzenia”. Owszem, naleŜy dąŜyć do jednej szczęśliwej ludzkości, ale tak jak to rozumieli

prorocy prawdziwi, a nie nowo upieczeni. Ci prawdziwi prorocy wieścili braterstwo narodów, a

nie ludzi jako luźnych indywiduów. „śydzi są za bardzo skłonni zbierać kwiatki wyrosłe w

historii kultury, aby się w nie stroić, zamiast je pielęgnować na gruncie, na którym rosną”.

Tu juŜ mamy pierwszą jaskółkę syjonizmu. Hess jest syjonistą, kiedy mówi, Ŝe „nienawiść do

śydów wyrasta z duszy ludów i nie moŜe być z nich wydysputowana”. Hess jest syjonistą,

kiedy przestrzega: „Nakładajcie tysiąc masek, zmieniajcie imiona, religię, obyczaje,

przeciskajcie się przez świat incognito, Ŝeby w was nie poznano śyda - kaŜde uderzenie w

Ŝydostwo, uderzy w was”.

KsiąŜka jego jednak wówczas minęła bez wraŜenia. Było to bowiem juŜ po 1848 roku i

zdawało się, Ŝe dla śydów poryw rewolucyjny stworzył nowe dobre czasy. Wieczne

złudzenia!...

Nie myśląc więc niczego się zrzekać ze swego stanu posiadania pośród narodów, ograniczają

się do akcji filantropijnej. Akcja ta, robiona moŜliwie cicho i „od kuchennych schodów”, aby nie

narzucać narodom-gospodarzom niepotrzebnych myśli, Ŝe śydzi stanowią coś odrębnego, ma

jak na dobroczyn-ność zbyt wielkie, a jak na robotę polityczną zbyt małe wymiary. Sir MojŜesz

Montefiore (1784-1885), pochodzący z rodziny, która właśnie przywędrowała z Włoch,

poboŜny ortodoksyjny śyd, rozporządzający wielki-mi środkami, poczyna na własną rękę

nawiedzać Palestynę. Pierwsza jego podróŜ, podjęta wraz z Ŝoną w 1827 roku, zabiera mu na

przejazd do Palestyny i5 pięć miesięcy i osiemnaście dni. Tego rekordu nikt nie pobił przez

całe XIX stulecie, aŜ dopiero w XX okręty-widma. W czasie procesu o mord rytualny w

Damaszku sir MojŜesz udaje się na miejsce i załagadza sprawę. Zapędza”się i do Warszawy,

gdzie go podejmuje namiestnik PaskiewicŜ. W Palestynie w 1857 roku podejmuje budowę

dzielnicy Ŝydowskiej, w której osiedlają się kolele - coś w rodzaju klasztorów, w których

poboŜni śydzi na koszt zbie-ranych z całego świata ofiar studiują księgi. Pięć razy jeździ

Montefiore do Palestyny, ostatni raz w 1875 jako dziewięćdziesięciojednolatek. Otrzymuje tytuł

baroneta za „zasługi wobec Ŝydostwa”.

Baron Moritz Hirsz (1851-1896) ma o wiele większy rozmach. Jego dziad wystawił w 1813/14

pułk i w 1820 otrzymał szlachectwo. Jego ojciec w 1869 otrzymuje bawarski baronat. Ale w

tymŜe roku synek nowo upieczonego barona otrzymuje coś o wiele lepszego, bo koncesję na

budowę kolei w Turcji. To mu daje tak olbrzymie pieniądze, tak rozgałęzione interesa, Ŝe

współczesnym jest trudno zorientować się i oszacować tę rzekę złota. Z tej rzeki potęŜna

odnoga idzie na cele Ŝydowskie.

Baron Edmund Rotszyld jest największym z tych plutokratycznych dobro-czyńców.

Zaczyna się to jak w bajce. Był we Frankfurcie Mejer Amszel, którego Bóg pobłogosławił

pięciu sprytnymi synami. A Ŝe „swoją portatywną ojczyznę - dwulicową świątynię, zwróconą do

wewnątrz Torą, a na zewnątrz pieniędzmi, pośrednik Ŝydowski łatwo przenosił z kraju do

kraju” (45), przeto i słynnych „Pięciu Frankfurtczyków” niebawem widzimy prosperujących.

Tatę Amszela we Frankfurcie z jednym synem do pomocy, Salomona w Wiedniu, Natana w

Londynie, Karola w Neapolu, Jakuba w ParyŜu.

Jakub przyjechał do ParyŜa jako dziewiętnastolatek w roku 1811. Robił dobre interesy przy

Napoleonie i jeszcze lepsze przy jego przeciwnikach. W 1825 uplasował pierwszą rządową

poŜyczkę, oŜenił się z córką wiedeńskiego brata i rozpoczął niesłychanie wystawny tryb Ŝycia.

A było z czego. W latach czterdziestych zeszłego stulecia najbogatszego arystokratę Francji

szacowano na sto milionów franków, kiedy juŜ w tym czasie Rotszyld wartał siedemset

milionów.

Ten krzepki w sobie, grubokościsty człowiek o czole byka, gęstych włosach, wydatnych

ustach, robi, przynajmniej z portretu sądząc, wraŜenie jeszcze prowincjonalnego biznesmena,

któremu się powiodło. Ale ten „prowin-cjał” przewrócił gabinet Thiersa.

Jakubowi w 1845 roku urodził się syn Edmund,, o Ŝydowskim imieniu Abraham Beniamin.

Urodzony z matki bardzo ortodoksyjnej, rósł, otoczony rabinami i przez całe Ŝycie swoje nie

sprzeniewierzył się ortodoksji. W 1877 poślubia córkę dla odmiany frankfurckiego Rotszylda,

który juŜ w owym czasie pisze się: Wilhelm Kari Freiherr (a więc baron) von Rothschild.

Takie są oto dzieje sira i dwóch baronetów: z Włoch - angielskiego, z Prus - francuskiego i z

Bawarii - tureckiego; MojŜesza, Moritza i Abrahama, których niebawem do akcji wprowadzimy.

Aby mieć ją pełną - spójrzmy, co było z Ŝydostwem na Wschodzie. Wiemy, Ŝe na Zachodzie

była stale i konsekwentnie narastająca judofobia, do której szedł szturm starających się ją

„przedyskutować” i przebłagać śydów. A na Wschodzie?

„ANIELSKI” PROGRAM ASYMILACYJNY

NASTę

PCÓW IWANA GRO NEGO

Kolos rosyjski szalał z wściekłości, kiedy wraz z rozbiorami Polski otrzymał w posagu półtora

miliona śydów (21). Nigdy do tego czasu śydów w granice swego państwa nie wpuszczał.

Kiedy w 1550 roku Zygmunt August prosił Iwana Groźnego o prawo handlu dla polskich

śydów w Rosji, Iwan odmówił:

„Ludzie oni wnosili do nas truciznę duchową; słyszeć o nich nie chcę” (71). Kiedy w 1563 roku

wojska rosyjskie zajęły Połock, car kazał śydów potopić w Dźwinie. Bojarzy pertraktujący w

1610 o powołanie królewicza Władysława na tron moskiewski, zestawili warunki w dwudziestu

punktach, z których juŜ czwarty pośpiesza zastrzec: „śydowinom dla handlów do Hosudarstwa

Mos-kiewskiego nie wjeŜdŜać”.

Cokolwiek byśmy mówili o Rosjanach, nie moŜna im odmówić duŜego poczucia państwowości

i wielkiej konsekwencji w prowadzeniu przez stulecia polityki. Duch narodu, połoŜenie

geopolityczne, warunki naturalne, są silniej-sze niŜ wszelkie formy zewnętrzne rządu i

jednolitość linii, którą Kucharzewski tak wszechstronnie naświetlił w swej ksiąŜce Od białego

caratu do czerwonego, została utrzymana w sprawie Ŝydowskiej od czasów Iwana Groźnego

do czasów rządów bolszewickich. Nie na próŜno widać historiozofia sowiecka restauruje

obecnie pamięć Iwana Groźnego jako wielkiego męŜa stanu, a Eisenstein nakręca

apologetyczny film. W felietonie, który umieścił w „Litieratura i Iskusstwo” (4 lipca 1942) tak

kończy swoje wywody: „I tak, krok za krokiem, strona za stroną, dokumenty historyczne

odsłaniają nam nie tylko głęboki sens, ale po prostu konieczność historyczną postępowania

właśnie w ten sposób, w jaki postępował car Iwan Groźny z tymi, którzy szukali w celu zysków

osobistych dróg dla rozwalenia państwa”.

„Anioł pokoju” (jak w tej epoce powszechnie nazywano Aleksandra I), który musi wypełniać

narodowy testament Iwana Groźnego - to zjawisko pełne makabrycznego humoru.

A więc liberalny i zarzucony kurs emancypacyjny XVIII wieku ma być wprowadzony na rozkaz.

Zostaje załoŜony Komitet Opieki nad Chrześcijanami Izraęlickimi, suto obsadzony przez

odkomenderowanych urzędników. Komi-tet ma filie po całej Rosji, rząd nadzielą go wielkimi

rezerwatami ziemi w gu-berni jekaterynosławskiej, po tych obszarach ziemskich siadają

pełnomocnicy, rządcy, administratorzy; raporty, kosztorysy, plany zabudowy, sprawozdania,

wyjazdy komisji, organizacja podpunktów - wszystko aŜ warczy, tylko powta-16 rŜą się ta

sama od dwu tysięcy lat historia: „Chrześcijan Izraelickich” nie ma ani na lekarstwo.

Jednocześnie kandydatów na tych chrześcijan traktuje się w myśl od-wiecznych wytycznych

rosyjskich: gdy np. po nieurodzaju w guberniach witebskiej i mohilewskiej nastąpiła nędza,

którą przypisano śydom, wysie-dlono z tych guberni dwadzieścia tysięcy ludzi ze skrajną

bezwzględnością, nie troszcząc się, co ci oderwani od swych miejsc nędznego zarobkowania

nędzarze będą robić w nowych kątach. Porujnowano miasteczka po to, aby w dziesięć lat po

tym zabiegu któryś z gubernatorów konstatował w raporcie do Petersburga, Ŝe wysiedlenie

„nic nie pomogło” i Ŝe ludność nadal cierpi nędzę.

Równocześnie z tym wygnaniem śydów z dwu guberni wybucha powsta-nie dekabrystów, ale i

ci rewolucjoniści rosyjscy są wierni testamentowi Iwana Groźnego, tak jak wierni mu będą w

sto lat potem bolszewicy. śe jednak w liberalnym stuleciu dziewiętnastym nie miano pojęcia o

masowym administ-racyjnym wytracaniu ludzi po obozach koncentracyjnych, więc Pestel,

wódz dekabrystów, proponuje zebrać dwa miliony śydów z Rosji i Polski, dać im pomoc

wojska i niech sobie zawojują Palestynę.

Zanim jednak znalazł jakiegoś ówczesnego śabotyńskiego, zawisł Pestel na szubienicy.

Mikołaj I po swojemu kontynuuje program „anielski”. Kiedy się patrzy na dzieje śydów na

świecie, wydaje się jakby jakiś renomowany humorysta piekieł pisał libretto szatańskiej

operetki. Za Fryderyka Barbarossy wylęga się teoria, która długo się utrzymuje, Ŝe przy

zburzeniu Jerozolimy jedna trzecia śydów zginęła z głodu, jedna trzecia od miecza, a jedną

trzecią sprzedano w niewol-nictwo po drobnym pieniąŜku (w rodzaju grosza) za kaŜde

trzydzieści osób. OtóŜ ci niewolnicy byli własnością cesarzy rzymskich w zamian za ochronę,

którą im dawali cesarze i w ten sposób wszyscy śydzi są dziedziczną własnością korony.

Ludwik Bawarski w 1542 roku nakłada na śydów cięŜką daninę jako przedłuŜenie daniny... na

rzecz świątyni Jupitera, którą cesarze odziedziczyli. Biskup Mainz w 1420 roku wygania

śydów, zostawiając im tylko po trzydzieści srebrników na pamiątkę srebrników Judaszowych.

To im się kaŜą chrzcić: za Merowingów chrzczący się śyd wyzwalał się z niewolnictwa (a w

Polsce otrzymywał szlachectwo), a był nawet taki wizygocki król Erwig, który nie

przyjmujących chrztu śydów kazał skalpować; to znowuŜ kaŜą im się trzymać z daleka od

religii panującej - kalif Hakim w 1008 kaŜe im nosić na piersiach figurę złotego cielca, Henryk

IV stanowi, Ŝe przechrzta traci prawa spadkowe, a Hitler zabrania śydowi witać się hitle-

rowskim pozdrowieniem.

To im zarzucają, Ŝe nie biorą się do rolnictwa i na gwałt pchają na ziemię, jak choćby ów

komitet za Aleksandra I, to znowu oburzają się, Ŝe śydzi przenikają na rolę. To im nic nie

Wankowicz Melchior - De Profundis polacy i ameryka.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: