166 52.3-52.7 3. Starożytny alfabet irlandzki, podobnie jak ten, którego używali wymieniani przez Cezara galijscy druidzi, być może poczštkowo nie był pisany, a wszystkie jego litery brały swe nazwy od drzew. Alfabet ten zwany był Beth-luis-nion ("brzoza-jesion górski-jesion") od pierwszych trzech spółgłosek. Jego kanon wiadczšcy o frygijskim pochodzeniu odpowiadał alfabetom pelazgijskiemu i łacińskiemu, posiadał mianowicie trzynacie spółgłosek i pięć samogłosek. Kolejnoć poczštkowa, będšca prawdopodobnie kolejnociš używanš przez Hermesa, była następujšca: A, B, L, N, O, F, S, H, U, D, T, C, E, M, G, Ng lub Gn, R, I. Mędrcy irlandzcy przekształcili go w język głuchoniemych, na palcach pokazujšc poszczególne litery lub symbole słowne. Każda spółgłoska przedstawiała miesišc złożony z dwudziestu omiu dni w roku trzynastomiesięcznym, rozpoczynajšcym się w dwa dni po zimowym przesileniu, a mianowicie: 1.24grudnia B brzoza lub dzika oliwka 2.21stycznia L dziki jesion 3.18lutego N jesion 4.18marca F olcha lub dereń 5.15kwietnia S wierzba; SS (Z) tarnina 6.13maja H głóg lub dzika grusza 7.10czerwca D dšb lub drzewo terpentynowe 8. 8lipca T jemioła lub dšb kolczasty 9. 5sierpnia C orzech; CC(Q) jabłko,jarzębina lub pigwa 10. 2wrzenia M winna latorol 11.30wrzenia G bluszcz 12.28padziernika Ng albo Gn trzecina lub kalina 13.25listopada R bez aptekarski lub mirt 4. Około roku 400 przed Chr. w wyniku rewolucji religijnej porzšdek został zmieniony wraz z nowym systemem kalendarzowym i przedstawiał się następujšco: B, L, F, S, N, H, D, T, C, Q, M, G, Ng, Z, R. Alfabet ten zwišzany jest z Heraklesem Ogmiosem, czyli "Tarczš słonecznš Ogma", podobnie jak poprzedni - z Foroneusem (zob.132.3). 5. Każda samogłoska reprezentowała kwartalny termin w roku: O (kolcolist zachodni)- wiosenne zrównanie dnia z nocš; U (wrzos) - letnie przesilenie; E (topola) - jesienne zrównanie; A (jodła lub palma) - drzewo narodzin oraż drzewo mierci, I (cis) reprezentowały wspólnie zimowe przesilenie. Ta kolejnoć drzew zawarta jest w micie greckim i łacińskim, w sakralnej tradycji całej Europy oraz mutatis mutandis Syrii i Azji Mniejszej. Bogini Karmenta (zob. 86.2i 132.6) wynalazła B i T oraz samogłoski, ponieważ każda z tych kalendarzowych spółgłosek wprowadzała jedno jej półrocze; rok za był podzielony między więtego króla i jego bliniaka- -zastępcę. 6. Żurawie były ptakami Hermesa (zob. 17.3 i 36.2), patrona poetów, dopóki Apollo nie uzurpował jego władzy. Do najdawniejszych alfabetów zalicza się alfabet klinowy. Palamedes (,odwieczna roztropnoć") - ze swyni więtym żurawiem (Marcjalis, Epigramaty, XIII.75) był karyjskim odpowiednikiem egipskiego boga Tota, wynalazcy liter, występujšcego z podobnym do żurawia ibisem. Hermes za był wczesnym helleńskim odpowiednikiem Tota (zob.162s). Przyjęto za fakt historyczny, bynajmniej nie mit, że Simonides i Epicharm dodali nowe litery do alfabetu, chociaż nadal niezbyt jasne sš powody, dla których to uczynili. Dwa sporód ich dodatków, ksi i psi były niepotrzebne, usunięcie za spółgłoski przydechowej (H) i digamma (F) zubożyło kanon. 7. Można dowieć, że nazwy liter zachowane w irlandzkim Beth-luis-nion, które, jak głosi tradycja, pochodziły z Grecji i dotarły do Irlandu przez Hiszpanię (zob.132. 5), były starożytnym greckim zaklęciem ku czci arkadyjskiej Białej Bogini Alfito, zdegradowanym w czasach klasycz- nych do roli dziecinnego odliczania. Kadmejska kolejnoć liter utrwalona w powszechnie przyjętym abecadle została, jak się zdaje, celowo wprowadzona przez fenickich kupców, którzy 52.7-53.c 167 posługiwali się alfabetem w handlu, lecz nie chcieli obrazić bogini ujawniajšc prawdziwš kolejnoć liter. Ten skomplikowany i ważny problem omówiony jest szczegółowo w White Goddess (rozdz. 1-15 i 21). 8. Kapłani Apollina dodali prawdopodobnie do jego liry głoski wspomniane przez Demetrio- sa, aleksandryjskiego filozofa z pierwszego wieku przed Chr., który pisze w swej pracy O stylu: "Kapłani egipscy w hymnach do bogów wypiewujš po kolei siedem głosek; dwięki te brzmiš w uszach słuchaczy jak muzyka liry i fletu, a wrażenie jest bardzo wielkie... ale lepiej może nie rozwodzić się nad tym wiadczyłoby to o posługiwaniu się głoskami w leczeniu muzykš w sanktuariach Apollina. 53 DAKTYLOWIE a. Niektórzy twierdzš, że rodzšc Zeusa Rea przycisnęła palce do ziemi, by ulżyć sobie, i wtedy na wiat przyszli Daktylowie. Pięciu Daktylów płci żeńskiej powstało z jej ręki Iewej, pięciu Daktylów płci męskiej z prawej. Powszechnie utrzymuje się jednak, że Daktylowie mieszkali na górze Ida na długo przed urodzinami Zeusa, a niektórzy opowiadajš, że nimfa Anchiale urodziła ich w jaskini diktejskiej w pobliżu Oaksos. Męscy Daktylowie byli kowalami i pierwsi odkryli żelazo w pobliskiej górze Berekyntos. Siostry ich, które osiedliły się w Samotrace, wzbudzały wielki podziw swymi magicznymi zaklęciami i wtajemniczyły Orfeusza w misteria bogini. Imiona ich sš otoczo- ne cile strzeżonš tajemnicš.l b. Inni natomiast twierdzš, że męscy Daktylowie byli kuretami, którzy strzegli kolebki Zeusa na Krecie, następnie przybyli do Elidy i wznieli wištynię, by przebłagać Kronosa. Imiona ich brzmiały: Herakles, Pajonios, Epimedes, Jazjos i Akesidas. Herakles sprowadziwszy dzikš oliwkę od Hyper- borejczyków do Olimpu urzšdził dla swych młodszych braci wycigi i w ten sposób zapoczštkował Igrzyska Olimpijskie. Opowiada się również, że ukoro- nował zwycięzcę Pajoniosa gałšzkš oliwnš i że potem spali na posłaniach zrobionych z zielonych lici. W rzeczywistoci jednak dzikš oliwkš nie koronowano zwycięzcy aż do siódmej olimpiady, kiedy to wyrocznia delficka kazała Ifitosowi zastšpić niš gałšzkę jabłoni, która do tej pory była nagrodš wręczanš. zwycięzcy.2 c. Akmon, Damnameneus i Kelmis sš tytułami trzech najstarszych Dakty- lów. Niektórzy twierdzš, że Kelmis zamieniony został w żelazó za to, że obraził Reę.3 #.Diodor z Sycylii, V.64; Sofokles, Głusi satyrowie, cyt. przez Strabona, X.3.22; Apoloniusz z Rodos, I. 509 i 1130. 168 53.1- 53.5 2. Pauzaniasz, V.7.4; Flegon ż Tralles, Fragmenta historica Graeca, III.604 3. Scholia do Apoloniusza z Rodos,1.11.29; Owidiusz, Przemiany, IV.281. 1. Daktylowie sš personifikacjš palców, bieg olimpijski Heraklesa za jest bajkš dla dzieci ilustrowanš bębnieniem palcami, z pominięciem kciuka, po stole, w której zawsze wygrywa palec wskazujšcy. Tajna tradycja orficka oparta była na kalendarzowej sekwencji drzew magicznych. W języku znaków na każde drzewo przypadał jeden staw palca i jedna litera orfickiegd kalendarza-alfabetu, frygijskiego bodajże pochodzenia (zob. 52.3). Dzika oliwka odpowiada górnemu stawowi kciuka, uchodzšcego za siedlisko męskoci i noszšcego dlatego nazwę Herakle- sa. Podobno z ciała tego Heraklesa wyrastały licie (Palajfatos, 37). System ten przetrwał w zachodnioeuropejskich ludowych nazwach palców, na przykład palec serdeczny odpowiada Epimedesowi, palec rodkowy - Jazjosowi. Reminiscencjš tego systemu sš również nazwy palców stosowane w chiromancji: palec wskazujšcy powięcony jest Jowiszowi, czyli Zeusowi, który wygrał bieg, mały palec, Merkury lub Hermes, jest palcem magicznym. W całej pierwotnej Europie metalurg`ii towarzyszyły zaklęcia, a kowale nazywali palce prawej ręki Daktylami, lewš pozostawiajšc czarownicom. 2. Opowieć o Akmonie, Damnameneusie i Kelmisie, których imiona majš zwišzek z metalur- giš, jest również bajkš dla dzieci, ilustrowanš uderzeniami palca wskazujšcego po kciuku, podobnie jak młot uderza w kowadło, po czym wsuwa się między nie koniec palca rodkowego, jak gdyby to był kawał rozpalonego żelaza. Żelazo dotarło na Kretę przez Frygię z południowego wybrzeża Morza Czarnego. Kelmis, jako personifikacja odlewanego żelaza, nie cieszył się przychylnociš patronki kowali, wielkiej bogini Rei, której upadek rozpoczšł się z chwilš zastosowania procesu odlewania żelaza i pojawienia się Dorów z żelaznš broniš. Za rudy ziemne uznawała ona jedynie złoto, srebro, mied, ołów i cynę, choć kawałki żelaza z meteorytów były bardzo cenione ze względu na swe cudowne pochodzenie i być może jeden taki kawałek spadł na górę Berekintos. W wykopaliskach w Fajstos odnaleziono nie obrobiony kawał takiego żelaza obok glinianego wizerunku przykucniętej bogini, muszli morskich i miseczek ofiarnych. Wczesne żelazo egipskie pochodzi z meteorytów i zawiera wysoki procent niklu, wobec czego niemal zupełnie nie rdzewieje. Nazwa rodkowego palca, digitus impudicus, pochodzi od.obrazy wyrzšdzonej Herze przez Kelmisa. 3. Igrzyska Olimpijskie zapoczštkował bieg dziewczšt walczšcych o przywilej zostania kapłankš bogini księżyca Hery (Pauzaniasz, V.16.2), a ponieważ bieg ten odbywał się w miesišcu Partenios, "dziewicy", był prawdopodobnie wydarzeniem dorocznym. Gdy Zeus polubił Herę- to znaczy gdy Achajowie wprowadzili w Grecji nowš formę instytucji więtego króla (zob.12. 7)- ustanowiono drugi bieg, dla młodych mężczyzn współzawodniczšcych o niebezpieczny przywilej zostania małżonkiem kapłanki, słońcem jej księżyca i w ten sposób królem Elidy. W podobny sposób kazał Antajos zmagać się zalotnikom swej córki w biegu o jej rękę (Pindar, Odypytyjskie, IX), idšc za przykładem Ikariosa (zob.160d) i Danaosa (zob. 60m). 4. Odtšd Igrzyska odbywały się co cztery lata, a nie co roku, przy czym bieg dziewczšt urzšdzano podczas osobnego więta, bšd to na dwa tygod...
filmy.bajki.seriale