Skręcenia
Powstają na skutek przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w danym stawie - uszkodzeniu ulegają części miękkie (torebka stawowa, więzadła).
Jakie są objawy?
Towarzyszy im:
- ból (spoczynkowy lub przy ruchach),
- obrzęk (opuchlizna),
- zasinienie (wylewy krwi),
- patologiczne zwiększenie zakresu ruchów (palec zgina się w drugą stronę).
Jak postępować?
Należy unieruchomić (patrz dalej), można nałożyć zimny okład i to wszystko. Oprócz zabezpieczenia przed powiększeniem destrukcji stawu da to dodatkowo efekt p/bólowy (doustne środki p/bólowe działają słabo). Konieczne rtg (prześwietlenie) stawu i fachowa porada lekarska, bo choć przy niewielkich skręceniach nieobciążonych stawów można liczyć na to, że zagoi się samo, to po rozerwaniu np. więzadeł w kolanie niezbędny okazać się może zabieg operacyjny.
Zwichnięcia
Przy silniejszym urazie, gdy do obrażeń tkanek miękkich stawu dołączy się przemieszczenie współpracujących elementów kostnych (utrata łączności powierzchni stawowych - 'główka wyskoczy z panewki') - powstaje zwichnięcie. Staw jest niestabilny, a dodatkowo może dojść do uciskania tętnic lub nerwów. Nierzadko towarzyszą złamania.
Objawy jak przy skręceniu i dodatkowo zniekształcenie obrysów stawu oraz brak ruchów czynnych. Zwichnięcia są bardzo bolesne. Nieprawidłowe ułożenie jest sprężynowo utrwalone, tzn. po każdej nawet drobnej zmianie następuje powrót do stanu pierwotnego.
Szybkie i fachowe nastawienie zwichniętego stawu ma znaczenie pierwszorzędne, jednak przy braku fachowej pomocy nie należy doraźnie nastawiać zwichnięcia. Konieczne jest dobre unieruchomienie i szybki transport do szpitala.
Jak unieruchomić staw?
Stawy unieruchamia się wg następującej zasady: unieruchamiamy względem siebie dwie sąsiednie kości. W przypadku stawu skokowego oznacza to unieruchomienie stopy w stosunku do podudzia; kolana: podudzia wzgl. uda; barku: ramienia wzgl. tułowia (chusta trójkątna), zwichnięcie stawu biodrowego przez obandażowanie miednicy i obu kończyn. Kończynę unieruchamia się w takiej pozycji, jaką przybiera chory. Najlepsze są druciane drabinki typu szyna Kramera (po owinięciu watą i bandażem wygina się je do woli, a modeluje na zdrowej kończynie). Bandaż elastyczny też w jakimś stopniu unieruchomi skręcony staw, choć może zaburzać i tak już upośledzone krążenie krwi.
betty11