Komórka – najprostsza forma organizacji materii żywej, podstawowa jednostka morfologiczna i rozwojowa organizmu roślinnego i zwierzęcego. Różnią się od siebie wielkością, kształtem, strukturą, składem chemicznym i typem przemiany materii. Ze względu na kształt wyróżnia się komórki: kuliste, płaskie, wieloboczne, sześcienne, walcowate, wydłużone, nieregularne itd. Zasadnicze części składowe: błona komórkowa – plazmolema, jadro komórkowe, cytoplazma (ciało komórkowe).
Cytoplazma (macierz) – główna masa komórki, stanowi właściwe środowisko komórki., przezroczysta substancja. W części obwodowej komórki jest ona często zagęszczona (egzoplazma), przylega do błony komórkowej. W części środkowej – endoplazma. Skład cytoplazmy: cytoplazma podstawowa i organella komórkowe (siateczka śródplazmatyczna, rybosomy, aparat Golgiego, mitochondria, lizosomy, peroksysomy, mikrotubule, centrosom). Obecne są również wtręty cytoplazmatyczne (substancje zapasowe, wydzieliny, barwniki) oraz struktury włókniste (mikrofibryle, mikrofilamenty). Funkcja: synteza białek, łączy struktury komórkowe, uczestniczy w chemicznym oddziaływaniu na siebie, wewnątrzkomórkowe transporty np. aminokwasów, cukrów, zasadniczy zbiornik i strefa przemieszczania się cząsteczek ATP.
Błona komórkowa – oddziela wnętrze komórki od otoczenia, umożliwia organizmom jednokomórkowym łączność ze środowiskiem zew. a organizmom wielokomórkowym kontakt z przestrzenią pozakomórkową. Zbudowana z fosfolipidów i białek globularnych. Na zew.- glikokaliks, który nadaje swoiste właściwości powierzchniom komórkowym również antygenowe (komórki obce zostają rozpoznaje i unieszkodliwione), a w erytrocytach jest nośnikiem grupowym krwi. Funkcja: rozpoznawanie i wprowadzanie do wnętrza komórki niezbędnych dla niej substancji, rozporządza wieloma mechanizmami wymiany, mogą przez nią przenikać substancje rozpuszczalne w wodzie i tłuszczach, pozostaje w łączności z siateczką oraz organellami i przestrzenią okołojądrową, wymiana między komórką a otaczającym ją środowiskiem, odbiór i przekazywanie różnych informacji, udział w odpowiedzi immunologicznej, uczestniczenie w wywoływaniu odpowiednich reakcji obronnych.
Siateczka śródplazmatyczna – układ lipoproteinowych błon, połączone ze sobą przestrzenie w postaci kanalików lub pęcherzyków. Struktura, wymiary i rozmieszczenie są typowe dla różnych komórek. Z jednej strony pozostaje w łączności z błona komórkową, a z drugiej uzyskuje kontakt z organellami komórkowymi. Na zew. mogą występować rybosomy – szorstka, brak – gładka. Błony szorstkie – komórki nerwowe, gładka – komórki wątroby, kora nadnerczy. Gładka – procesy wewnątrzkomórkowe przemiany materii, udział w metabolizmie lipidów i węglowodanów, przewodzenie bodźców, wewnątrzkomórkowy transport jonów wapnia, synteza tłuszczów i steroidów. Szorstka – segregacja i wyodrębnianie białek, synteza fosfolipidów i białek. Funkcja: wnikanie różnych substancji ze środowiska zew. do cytoplazmy, transport wewnątrz komórki, utrzymuje łączność z organellami, równoczesna synteza i rozkład tego samego związku chemicznego, regulowanie ciśnienia osmotycznego.
Rybosomy – integralne składniki wszystkich komórek, w postaci gęstych ziarenek. Zbudowane z białek i RNA, łączą się nićmi mRNA. Mogą powstawać i odnawiać się w cytoplazmie lub jądrze komórkowym albo z udziałem ich obu. Składają się z dwóch podjednostek (większa i mniejsza – kształt „czapeczki”). Funkcja: biorą udział w wytwarzaniu białek strukturalnych oraz enzymów na potrzeby komórki, uczestniczą w syntezie białek „na eksport”.
Aparat Golgiego – ma postać ziaren, kłębuszka lub siateczki, występuje w sąsiedztwie centrosomu lub otacza jądro komórkowe. Składa się z trzech rodzajów elementów (spłaszczonych cystern, małe pęcherzyki, duże pęcherzyki), przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia macierz – substancja jednorodna. W jego obrębie stwierdza się aktywność m.in. takich enzymów jak fosfataza zasadowa i kwaśna. Funkcja: elementy błoniaste uczestniczą w segregowaniu i gromadzeniu produktów wytwarzanych w siateczce oraz ich chemicznej przebudowie i dojrzewaniu, synteza polisacharydów i tworzenie ich połączeń z białkami – glikoproteiny lub z lipidami – lipoproteidy, bierze udział w procesach wydzielniczych i resorbcyjnych, odkłada się w nim wit. C, segregowanie i gromadzenie substancji pobieranych ze środowiska zewnętrznego oraz wytwarzanych w cytoplazmie.
Mitochondria – postać ziaren lub pałeczek, otoczone dwoma błonami (zew. i wew.), różniącymi się od siebie przepuszczalnością dla związków chemicznych. Błona wew. wytwarza przegrody – grzebienia mitochondrialne, dzielące wnętrze na wiele przestrzeni wypełnionych macierzą (matrix). U zwierząt niższych grzebienie zastąpione są cienkimi i silnie poskręcanymi rureczkami – kanalikami mitochondrialnymi. Zbudowane są z białka i lipidów oraz pewnej ilości DNA i RNA, zawierają związki mineralne, witaminy i enzymy. Są bardzo wrażliwe na działanie czynników zew, co prowadzi do ich rozpadu. Funkcja: są główną siłownią, w której wytwarza się energia (ATP), wykorzystywana w procesach związanych z czynnościami komórki, ich rybosomy uczestniczą w syntezie białek mitochondrialnych bez udziału jadra komórkowego, mogą zawierać i przenosić informacje biologiczną warunkującą dziedziczenie cytoplazmatyczne.
Lizosomy – twory cytoplazmatyczne, postać kulistych ziarenek. Rozróżnia się dwa typy: pierwotne (postać pęcherzyków z otoczką i ciałek gęstych, gromadzą enzymy syntetyzowane przez rybosomy i przenoszone za pomocą siateczki w głąb aparatu Golgiego) i wtórne (powstają wskutek zlania się pierwotnych z cząsteczkami). Występują w makrofagach i leukocytach, nie są stałymi składnikami komórek. Funkcja: biorą udział w procesach autolizy fizjologicznej i w uwalnianiu tkanek od obumierających komórek, a także w trawieniu substancji, które dostały się do komórek ze środowiska zew. np. substancje niepotrzebne lub szkodliwe, błona nie pozwala na przechodzenie enzymów do cytoplazmy i zabezpiecza przed samostrawieniem.
Peroksysomy (mikrociałka) – mają kształt elipsoidalny, pojedyncza błona otacza macierz, która zagęszcza się w rdzeń. Funkcja: biorą udział w utlenianiu i produkcji energii oraz glukoneogenezie i przemianie purynowej, oraz usuwaniu H2O2.
Mikrotubule (mikrorurki) – nie mają struktury błoniastej, są rureczkami zbudowanymi z białek globularnych. Funkcje: nie mają zdolności kurczenia się oraz nie wykazują aktywności ATP – azy, przyczyniają się do wzmocnienia struktury komórki, odpowiedzialne za jej kształt, budują centriole i „włókienka” wrzeciona mitotycznego, wchodzą w skład aparatów ruchowych, przy ich udziale odbywa się transport wewnątrzkomórkowy. Zniszczenie powoduje zahamowanie procesów wydzielniczych czy zaburzenie transportu substancji w aksonach komórek nerwowych.
Centrosom (centrum komórkowe) – częścią składową są centriole ( bardzo małe, okrągłe lub pałeczkowate ziarenka, brak struktury błoniastej, kształt cylindrów – ich ściany tworzą mikrotubule, połączone są mostkiem nitkowatym, należą do nich wypustki zew. i wew.). Leży w środku komórki w pobliżu jądra i aparatu Golgiego, ale może zmieniać położenie. Funkcja: z jego udziałem powstaje wrzeciono mitotyczne, bierze udział w wytwarzaniu struktur ruchowych – kinocentrum (centrum ruchowe).
Jądro komórkowe – może mieć różny kształt (kulisty, wydłużony, płatowaty) w zależności od kształtu komórki, może się zmieniać z przyczyn natury mechanicznej. Komórki mają zazwyczaj jedno jądro, ale spotyka się komórki zawierające dwa lub kilka (polikariocyty). Zajmuje położenie środkowe lub przy jednym z biegunów komórki. Głównym składnikiem jądra są połączenia białkowe, w skład, których wchodzą histony i białka niehistonowe oraz kwasy nukleinowe DNA i RNA (informacyjny – mRNA, transportujący – tRNA, rybosomalny – rRNA), lipoproteidy, steroidy, substancje nieorganiczne, enzymy glikoli tyczne. Funkcja: bierze czynny udział we wszystkich przejawach życiowych komórki, jest ośrodkiem informacji genetycznej, reguluje procesy syntezy białka. Rozróżnia się następujące składniki jądra: otoczka jądrowa, plazma jądrowa, chromatyna, jąderko.
Otoczka jądrowa – oddziela obszar jądra od cytoplazmy i zapobiega ich zmieszaniu. Składa się dwóch warstw: zew. i wew. zbudowanych z białek i lipidów, oddzielonych od siebie przestrzenią, która zanika wskutek zbliżania się warstw do siebie – tworzą się pory (okrągłe lub wieloboczne z ziarenkiem centralnym). Funkcja: zdolność wybiórczego przepuszczania różnych substancji chemicznych w obu kierunkach (H2O, aniony, kationy), wytwarza uwypuklenia wypełnione ziarnistościami, przez nią dostaje się do cytoplazmy RNA, a w odwrotnym kierunku ATP.
Plazma jądrowa – wypełnia wnętrze jądra (substancja płynna, odporna na barwienie). Funkcja: utrzymuje napięcie (turgor) otoczki jądrowej.
Chromatyna – postać drobnych ziarenek. Występuje w dwóch postaciach: czynnym (częściowo lub całkowicie zdekondensowanym) i biernym (maksymalny stopień zagęszczenia). Układ w jądrze zależy od stanu funkcjonalnego komórki i może być rozmaity. Podczas podziału (interfazy) komórki występuje w formie zagęszczonej w postaci chromosomów.
Jąderka – twory kuliste, większe od ziarenek i grudek chromatyny, wytwarzane przez chromosomy w organizatorach jąderek. Jądro ma jedno lub dwa jąderka, ale może ich być więcej. Nie jest otoczone błoną, wyróżnia się w nim trzy strefy: włóknistą (w środku), ziarnistą (na obwodzie), bezpostaciową (zbudowana z białek zasadowych). Działanie wielu substancji wywołujących obniżenie intensywności procesów syntezy w komórkach powoduje spadek aktywności i zmiany morfologiczne jąderek, prowadzące do rozpadu całej struktury. Funkcja: synteza białka, synteza i przemiany DNA i RNA.
Wtręty cytoplazmatyczne – należą do niestałych składników cytoplazmy, mają postać ziaren, kropli lub kryształów, zalicza się do nich: substancje zapasowe (białka – w postaci ziaren obecne w cytoplazmie komórek zarodka oraz w pęcherzykach siateczki śródplazmatycznej komórek jajowych, w postaci grudek i kropel w komórkach wątrobowych i cytoplazmie śródmiąższowych jądra, węglowodany – pod postacią glikogenu, w tkankach zarodka, włóknach mięśniowych, tłuszcze – w postaci kropli), barwniki (gromadzą się w komórkach i nadają im zabarwienie, np. melanina, karotenoidy, hemoglobina), wtręty nieorganiczne (pył wapniowy, krzemowy i metalowy, gromadzący się w nabłonku pęcherzyków płucnych), wydaliny (mocz, pot) i wydzieliny (enzymy trawienne, śluz, żółć).
Tkanka – zespół komórek i ich wytworów (substancja międzykomórkowa) podobnie zróżnicowanych (o podobnej budowie i typie przemiany materii) i przystosowanych do wykonywania określonych funkcji. Substancja międzykomórkowa może występować w postaci nieukształtowanej (płyn tkankowy o charakterze białkowym, wypełniający przestrzenie między listkami zarodnikowymi, dostarczanie komórkom substancji odżywczych, niezbędnych do dalszego rozwoju) lub ukształtowanej (zawierają różnorodne elementy o charakterze włóknistym). Wszystkie tkanki mają ustalone właściwości, przejawiające się reakcjami morfologicznymi i funkcjonalnymi, są ze sobą ściśle powiązane. Wyróżnia się cztery rodzaje tkanek: nabłonkowe (jednowarstwowe – płaski, sześcienny, walcowaty, wielorzędowy, przejściowy i wielowarstwowe – płaski, sześcienny, walcowaty, gruczołowe i zmysłowe), łączne (właściwa – galaretowata, siateczkowata, włóknista luźna i zbita, tłuszczowa, oporowa – chrzęstna szklista, włóknista, sprężysta i kostna splotowata, blaszkowata, krew i limfa – erytrocyty, trombocyty, leukocyty), mięśniowe (gładka, poprzecznie prążkowana – szkieletowa, serca), nerwowe (neurony – dendryty, akson, glejowa).
Tkanka nabłonkowa – pokrywa całą powierzchnię zew. organizmu oraz wyściela wszystkie narządy wew., nabłonki spoczywają na podścielisku, od którego oddzielone są błoną podstawną (funkcja mechaniczna, fundament nabłonka, warunkuje połączenie z podścieliskiem), nie są unaczynione, rozwijają się ze wszystkich listków zarodkowych, zespół komórek ściśle do siebie przylegających, maja różny kształt. Na wolnej powierzchni znajdują się wypustki cytoplazmatyczne takie jak: mikrokosmki (proces wchłaniania i udział w resorpcji zwrotnej), rzęski (zdolność poruszania się, usuwanie szkodliwych cząsteczek) i stereocylia. Funkcja: ochraniająca (przed działaniem czynników zew., przed urazami mechanicznymi, działaniem enzymów trawiennych i zapobiega przenikaniu bakterii) wydzielnicza (wydzielanie substancji niezbędnych dla organizmu), wydalnicza (wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii), odbieranie bodźców, wymiana między środowiskiem wew. organizmu a środowiskiem zewnętrznym.
Nabłonek jednowarstwowy płaski – zbudowany z jednej warstwy komórek płaskich, uwypuklonych w miejscu gdzie obecne jest spłaszczone jądro. Komórki mają kształt wieloboczny. Występuje na tylnej powierzchni rogówki, wyściela naczynia krwionośne i chłonne. Na jego powierzchni można znaleźć mikrokosmki. Funkcja: wykazuje zdolności resorpcyjne i pochłaniania różnych substancji.
Nabłonek jednowarstwowy sześcienny – zbudowany z jednej warstwy komórek w kształcie sześcianów (wytwarzają wydzieliny). Mogą występować twory w postaci mikrokosmków, rzęsków, czy rąbka szczoteczkowego. Funkcja: bierze udział w budowie odcinków wydzielniczych wielu gruczołów, wyściela przewody wyprowadzające niektórych gruczołów oraz oskrzeliki.
Nabłonek jednowarstwowy walcowaty – zbudowany z jednej warstwy komórek o kształcie graniastosłupów lub walców. Jadra maja kształt owalny lub wydłużony. Spotyka się go w układzie pokarmowym, w przewodach wyprowadzających pewnych gruczołów, w jajowodzie i macicy. Obecne komórki kubkowe (wydzielające śluz), rąbek szczoteczkowy i rzęski.
Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy – zbudowany z jednej warstwy komórek walcowatych o różnej wysokości, jądra komórkowe w wielu rzędach, obecne rzęski. Występuje w drogach oddechowych (jama nosowa, krtań, tchawica, oskrzela). W przypadku uszkodzenia dochodzi do jego uzupełnienia dzięki komórkom zastępczym.
Nabłonek jednowarstwowy przejściowy – komórki mogą zmieniać wysokość, brak przestrzeni międzykomórkowych (w nich krąży płyn tkankowy, odżywiający komórki, są zamknięte i zapobiegają wylaniu się płynu), obecne komórki baldaszkowate (zabezpieczają przed przenikaniem do niego moczu). Wyściela drogi wyprowadzające mocz (kielichy nerkowe, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa, miedniczki nerkowe). Funkcja: zapobiega przenikaniu wody z tkanek do moczu, może odbywać się wytwarzanie śluzu, który chroni przed szkodliwym działaniem moczu.
Nabłonek wielowarstwowy płaski – zbudowany z wielu warstw komórek o różnym kształcie, łatwo się degenerują, złuszczają lub ulegają zrogowaceniu. Wyściela przewód pokarmowy od jamy ust do przełyku oraz pochwę i pokrywa przednią powierzchnie rogówki, skórę (naskórek).
Nabłonek wielowarstwowy sześcienny – zbudowany z kilku warstw komórek sześciennych. Występuje w przewodach wyprowadzających niektórych gruczołów (ślinianka, trzustka, gruczoły potowe).
Nabłonek wielowarstwowy walcowaty – zbudowany z komórek o różnym kształcie, przeważnie wielobocznym, ale najbardziej powierzchowną warstwę stanowią walcowate. Występuje w przewodach wyprowadzających niektórych gruczołów oraz spojówce u konia, zwierząt mięsożernych.
Nabłonek gruczołowy – jego komórki mają zdolność wytwarzania różnych substancji (potrzebne – wydzieliny, szkodliwe – wydaliny), dzieli się na: śródnabłonkowy – występuje w postaci komórek kubkowych, powstaje z komórek walcowatych, np. gruczoły w błonie śluzowej jamy nosowej i pozanabłonkowy – powstaje przez wpuklenie nabłonka do podłoża łącznotkankowego, wyróżnia się: gruczoły otwarte (egzokrynowy, połączony z nabłonkiem a pomocą przewodu wyprowadzającego, wydzielina wydostaje się na powierzchnie ciała lub do narządów wew., można go podzielić na pęcherzykowy, cewkowy i cewkowo – pęcherzykowy) i gruczoły zamknięte (endokrynowy, brak łączności z nabłonkiem, wydzielina dostaje się do krwi lub chłonki albo do płynu mózgowo – rdzeniowego). Podział gruczołu: prosty (jeden odcinek wydzielniczy, krótki przewód wyprowadzający lub brak, ściana odcinków wydzielniczych łączy się z nabłonkiem pokrywającym), rozgałęziony (składa się z kilku lub kilkunastu odcinków wydzielniczych, wspólny przewód wyprowadzający), złożony (skład się z większej liczby gruczołów wyprowadzających, których wspólne przewody uchodzą do głównego przewodu). Wydzielanie jest złożonym procesem, w którym wyróżnia się trzy fazy: synteza wydzieliny, jej gromadzenie się i wyprowadzenie z komórki na zewnątrz. Podział na: merokrynowe (komórka nie ulega zmianom lub uszkodzeniu, np. ślinianki, wątroba, trzustka, gruczoły potowe), apokrynowe (wydzielina gromadzi się w szczytowej części komórki, odrywa się i dostaje do odcinka wydzielniczego, np. gruczoł mlekowy), holokrynowe (komórki przekształcają się w wydzieliny i odłączają się od nabłonka gruczołowego, np. gruczoł łojowy).
Nabłonek zmysłowy – zbudowany z komórek, występuje w narządach zmysłów (kubki smakowe, błona węchowa, siatkówka, narząd spiralny w uchu wewnętrznym). Funkcja: zdolność odbierania bodźców dochodzących do organizmu ze środowiska zewnętrznego, komórki posiadają specjalne urządzenia do odbierania podniet oraz pozostają w ścisłym kontakcie z włóknami nerwowymi.
Tkanka łączna – zbudowana z komórek i substancji międzykomórkowej. Komórki wykazują dużą różnorodność (właściwa – fibrocyty, chrzęstna – chondrocyty, kostna – osteocyty), wywodzą się z mezenchymy. Substancja międzykomórkowa składa się z dwóch części: włóknistej (upostaciowanej) i substancji podstawowej (nieupostaciowanej). Część włóknista zawiera włókna: kolagenowe (kolagen, zbudowane z włókienek – fibryli – miofibryli – protofibryli, połączonych substancją spajającą, odporne na rozciąganie, rola mechaniczna, ścięgna, podwięzie, więzadła), sprężyste (elastyna, odporne na działanie kwasów i zasad, zbudowane z mikrofibryle, rozróżnia się część osiową i warstwę zewnętrzną, odznaczają się dużą elastycznością, duże tętnice, tchawica, oskrzela), retikulinowe – siateczkowe (retikulina, zbudowane z mikrofibryle połączonych substancją spajającą, funkcja mechaniczna, tkanka mięśniowa, odcinki wydzielnicze gruczołów, kanaliki nerkowe, naczynia włosowate). Substancja podstawowa zbudowana z cienkich blaszek, polisacharydów i białek, obecne włókna łącznotkankowe. Funkcja: mechaniczna, stanowi środowisko, w którym odbywają się procesy przemiany materii, pośredniczy w przeprowadzaniu substancji odżywczych z naczyń krwionośnych do komórek oraz produktów przemiany materii z komórek do krwi lub chłonki.
Tkanka łączna właściwa – struktura związana z funkcją. Odżywcza – przeważają komórki a elementy mechaniczne substancji są rozwinięte słabo. Mechaniczna – elementy mechaniczne silnie rozwinięte a komórki występują w małych ilościach.
Tkanka łączna właściwa galaretowata niedojrzała – występuje tylko w życiu zarodkowym, zbudowana z komórek gwiaździstych, mających wypustki, obecna substancja podstawowa o charakterze śluzowym, włókna retikulinowe, jest punktem wyjściowym dal wszystkich rodzajów tkanek łącznych.
Tkanka łączna właściwa galaretowata dojrzała – podobna budowa do niedojrzałej, ale obecne włókna kolagenowe, ostatecznie ukształtowana i nie ulega dalszemu różnicowaniu, występuje w sznurze pępowinowym oraz w miazdze zęba.
Tkanka łączna właściwa siateczkowata – zbudowana z komórek siateczki o kształcie gwiaździstym, łączących się i tworzących sieć, obecne włókna siateczkowe, pokryte cienką błoną. Wyróżniamy dwa rodzaje komórek: mało zróżnicowane (cytoplazma zasadochłonna, centrum komórkowe, aparat Golgiego, mitochondria, jadra z luźno ułożoną chromatyną zawierają wyraźnie zaznaczone jąderka, mają zdolność do przekształcani się w inny rodzaj komórek) i bardziej zróżnicowane (powstają z komórek mało zróżnicowanych, napęczniała cytoplazma, jądro z większą ilością chromatyny, gromadzą ciała tłuszczowe).
Tkanka łączna właściwa włóknista nieupostaciowana (luźna) – zawiera liczne naczynia krwionośne, włosowate i nerwy, zbudowana z komórek i substancji międzykomórkowej. Wyróżnia się następujące komórki: niezróżnicowane (kształt wydłużony, kuliste lub owalne jądra, zdolność przekształcania się w inne elementy komórkowe), fibroblasty (spłaszczone o nieregularnym kształcie, jadro kuliste lub owalne, zdolność ruchu, udział w gojeniu ran, wytwarzają tkankę bliznowatą), histiocyty (różnokształtne o nierównych brzegach, jedno jądro kuliste, owalne lub nerkowate, udział w procesie przemiany materii, w fagocytozie, pochłanianiu cząstek białkowych, przemianie polisacharydów, unieszkodliwianie drobnoustrojów, neutralizacja toksyn oraz wytwarzanie ciał odpornościowych), tuczne (kuliste lub owalne, zawierają grube ziarnistości zasadochłonne, jadra niewielkie, wydzielają heparynę, która rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa przepuszczalność, obniża ciśnienie, w tkance łącznej grasicy czy migdałków), układu białokrwinkowego (limfocyty, monocyty, granulocyty), tłuszczowe (kuliste, otoczone Siecia naczyń siateczkowatych i włosowatych), barwinkowe (zawierają barwnik melaninę, który jest produktem przemiany białkowej, odpowiada za barwienie skóry, pochłaniają promienie świetlne i cieplne). Funkcja: zaopatruje inne tkanki w substancje odżywcze, tworzy rusztowanie dla narządów, obronna, uczestniczy w procesach przemiany materii, zdolność magazynowania wody, udział w odnowie innych rodzajów tkanek łącznych.
Tkanka łączna luźna blaszkowata – blaszki ułożone pod różnym kątem, występuje w ścianach narządów rurowych układu pokarmowego, oddechowego, moczowego i płciowego Funkcja: tworzy rusztowanie dla elementów funkcjonalnych narządów, do których wnika, łączy je ze sobą.
Tkanka łączna luźna błoniasta – włókna leża w jednej płaszczyźnie, występuje w krezce ora z w błonach surowiczych.
Tkanka łączna luźna pólkowa – pomiędzy włóknami występują wolne pola niewypełnione substancją, występuje w sieci wielkiej i małej.
Tkanka łączna właściwa włóknista beleczkowata – zbudowana z beleczek przebiegających w różnych kierunkach i płaszczyznach, przeplatając się i krzyżując, między nimi substancja międzykomórkowa oraz różne rozdaje komórek np. makrofagi, występuje w skórze właściwej i pajęczynówce mózgowia.
Tkanka łączna właściwa włóknista upostaciowana (zbita) – komórki pod postacią fibroblastów, włókna mają układ zorganizowany, przebiegający w jednym kierunku.
Tkanka łączna zbita ścięgnista – zbudowana z pęczków włókien kolagenowych, między nimi fibrocyty, na przekroju podłużnym komórki maja kształt prostokątny, a na poprzecznym – gwiaździsty, jądra wydłużone. Zbudowane są z niej ścięgna więzadła i rozcięgna. Wytrzymała na rozciąganie.
Tkanka łączna zbita splotowata – zbudowana z pęczków włókien kolagenowych oraz niewielkiej ilości sprężystych, tworzy ochrzęstną, okostną, błony białawe oraz oponę twardą.
Tkanka łączna zbita sprężysta – włókna sprężyste tworzą sieć o silnie wydłużonych oczkach, a w nich włókna kolagenowe oraz fibroblasty, występuje w więzadłach żółtych, karkowym, oraz podwięziach sprężystych mięsni brzucha u bydła.
Tkanka łączna właściwa tłuszczowa – zawiera liczne komórki tłuszczowe, skład tłuszczu może być różny i zależy m.in. od klimatu rodzaju pożywienia. Funkcja: ważna rola w gospodarce wodnej.
Tkanka tłuszczowa żółta – komórki tłuszczowe ściśle do siebie przylegają, twor...
milka140