Ekonomia 1.12.11
Dochód narodowy, towarzyszą pojęcia PKB, kalkulowania go według 3 metod, produkt narodowy netto i brutto.
Wykres patrz notatki .
Rachunek dochodu narodowego
Wydatki rządowe
Różnica między eksportem i importem pkb w cenach rynkowych
Wydatki konsumpcyjne
Wydatki inwestycyjne
Dochód narodowy jest największym agregatem obejmującym wszystkie dobra finalne i usługi wytwarzane w gospodarce narodowej w ciągu roku.
Cena jest głównym narzędziem agregacji dochodu narodowego ( wszystko przeliczane jest na cenę )
Deflator produktu narodowego brutto - jest to relacja pomiędzy produktem narodowym brutto nominalny z pewnego roku ( cena bieżąca ) do produktu narodowego brutto realnego z tego samego roku ( ceny stałe ) pomnożony przez 100. Przykład: zakładamy że dochód w cenach bieżących wzrósł z 1800 do 3250 jednostek w ciągu 5 lat. Czyli:
3250/1800 =1,8
Dodatkowo załóżmy ten sam dochód w cenach stałych wzrósł z 1800 tylko do 2240 jednostek.
Wskaźnik wzrostu dochodu realnego wynosi zatem 1,24. Dzieląc dochód narodowy w cenach bieżących( 3250 ) przez dochód narodowy w cenach stałych ( 2240 ) uzyskujemy wskaźnik wzrostu przeciętnego poziomu cen w stosunku do okresu wyjściowego który w tym przypadku wynosi 1,45 jest to delator.
(Deflator – wskaźnik który umożliwia nam przeliczenie dochodu narodowego w cenach bieżących na ceny stałe. )
Wady dochodu narodowego :
1 Agregat dochodu narodowego ( cena jest głównym ) nie wartościuje poszczególnych składników.
2 nie uwzględnia tzw. Efektów zewnętrznych . – Np. potencjał może być zwiększany większej ilości pracy , ilości godzin , to się odbija na naszym zdrowiu , trzeba ponieść koszty leczenia. Rozwój technologiczny , może skutkować , zwiększeniem zużywaniem energii , zanieczyszczeniem środowiska.
3 Nie uwzględnia informacji o rozmiarach czasu wolnego jakim dysponuje społeczeństwo.
4 Dochód narodowy nie uwzględnia informacji o rzeczywistych proporcjach podziału dochodów w danej społeczności
Wzrost i rozwój gospodarczy
Wzrost – wzrost pewnych wartości w określonym czasie
Rozwój – rozkłada się w czasie, na okres iluś lat .
Wzrostem gospodarczym nazywamy powiększanie się realnej wartości produktu krajowego brutto lub też realnej wartości produktu krajowego brutto per capita ( na głowę ) w gospodarce.
Tempo wzrostu gospodarczego ekonomiści opisują za pomocą stopy wzrostu gospodarczego
Stopa wzrostu gospodarczego informuje o stosunku zmiany wielkości PKB w danym roku do poziomy realnego PKB wytworzonego w gospodarce w poprzednim roku.
Stopa – wartość podawana w procentach.
Rozwój gospodarczy - jest pojęciem szerszym niż wzrost gospodarczy. Jest to proces zmian w gospodarce których istotną cechą są przekształcenia jakościowo ilościowe w procesie rozbudowy gospodarki narodowej.
Na rozwój gospodarczy składają się :
1 Zmiany ilościowe i jakościowe w strukturze społeczno- ekonomicznej kraju .
2 Zmiany jakościowe wytwarzanych dóbr i usług.
3 Zmian ich struktury asortymentowej.
Wzrostowi gospodarczemu towarzyszą pewne skutki :
- pojawiają się szkodliwe efekty uboczne , np. zanieczyszczenie środowiska , efekt cieplarniany
- wzrost jest skutkiem produkcji wielu niepotrzebnych dóbr
- wzrostowi towarzyszą negatywne konsekwencje dla pracowników, np. informatyzacja, robotyzacja
- wzrost nie rozwiązuje tzw. Kwestii sprawiedliwości ( tzn. ważniejszy od wytwarzania coraz większej ilości dóbr jest sprawiedliwy podział tego co już wytworzono )
Czynniki wzrostu gospodarczego :
Czynniki osobowe - praca ludzka , która spełnia rolę aktywną w procesie produkcji i jest źródłem utrzymania osób pracujących .
Czynniki rzeczowe – tworzą materialne warunki produkcji, będąc jednocześnie produktem pracy ludzkiej.
Zarówno czynniki osobowe i rzeczowe są niezbędne do wzrostu gospodarczego. Mogą się uzupełniać lub po pewnym czasie substytucyjne ( zastępować się )
Czynniki ekstensywne ( ilościowe ) i czynniki intensywne ( jakościowe ):
Ekstensywne – ich uruchomienie wymaga znacznych nakładów, oddziaływają na wzrost gospodarczy w sposób ilościowy bez zmian jakościowych w technologii wytwarzania organizacji pracy, kwalifikacji ludzi zatrudnionych. ( praca na tych samych narzędziach ,)
Intensywne – powodują wzrost efektywności produkcji . Wymienia się tu najczęściej wydajność pracy postęp naukowo techniczny , istotne zmiany w organizacji pracy, podnoszenie kwalifikacji przez pracowników.
Pośrednie i bezpośrednie
izabela_kubis