ZABURZENIA CZUCIA
DROGA CZUCIA POWIERZCHOWNEGO :
receptory obwodowe
nerw rdzeniowy
zwój nerwowy
korzeń grzbietowy
rogi tylne RK
włókna przechodzą przez spoidło
przednie w okolicy kanału środkowego
na stronę przeciwną rdzenia
ku górze w sznurach bocznych
w bocznej części rdzenia przedłużonego
i mostu
(jako wstęga rdzeniowa)
dołączaja się do wstęgi przyśrodkowej
na wysokości śródmózgowia
jądro brzuszne tylne wzgórza
promienistość wzgórza
(w odnodze tylnej torebki wewn.)
kora mózgu
(zakręt zaśrodkowy)
JAKOŚCIOWE ZABURZENIA CZUCIA :
· kauzalgia :
- występuje w niecałkowitym uszkodzeniu nerwu obwodowego (podrażnienie) zawierającego dużą ilość włókien autonomicznych np. n.pośrodkowy, n. kulszowy
- jest bardzo silny ból o charakterze pieczenia i palenia
- ból nasila się przy dotyku i ucisku miejsca lokalizacji
- skóra porażonego obszaru jest zaczerwieniona, sucha i bardzo wrażliwa na dotyk
· neuralgia (rwa) :
- ma charakter napadowy
- można ustalić tor bólowy biegnący wzdłuż danego nerwu (korzenia)
- odczuwa się jako przechodzenie prądu, rwanie, palenie, pieczenie
· bóle fantomowe :
- u ludzi po amputacjach kończyn
- ból w miesjcu amputowanej częśći, niekiedy bardzo silny, o charakterze kauzalgicznym
· parestezje :
- spaczone odczuwanie zwykłych bodźców
- np. dotyk odczuwany jak szczypanie, zimno jak ból
- towarzyszy mu uczucie mrowienia, drętwienia, cierpnięcia
- dolegliwości są samoistne tzn. występują bez wyraźnego bodźca, lub pod wpływem bodźcow podprogowych
- są szczególnie częste w przypadku uszkodzenia nerwów obwodowych (po długim ich uciśnięciu), ale mogą też wystąpić w przypadku innego umiejscowienia procesu chorobowego w obrębie dróg czuciowych (SM, napad padaczkowy czuciowy)
· hiperpatia :
- objawy podobne do parestezji
- zazwyczaj w uszkodzeniu wzgórza
- nawet lekkie dotknięcie skóry wywołuje silny ból, który długo się utrzymuje i promieniuje do odległych okolic
ZABURZENIA CZUCIA W ZALEŻNOŚCI OD LOKALIZACJI :
· uszkodzenie nerwów obwodowych :
- stwierdza się zniesienie wszystkich rodzajów czucia
- zakres zaburzeń odpowida obszarowi zaopatrywanemu przez dany nerw (w nerwch biegną włókna z różnych korzonków)
- w razie częściowego uszkodzenia nerwu zaburzenia czucia obejmują zwykle mniejszy obszar, stwierdza się miejsce całkowitego zniczulenia otoczone pasmem niedoczulicy, lub też samą niedoczulicę
- towarzyszy niedowład, lub porażenie w zakresie mięśni zaopatrywanych przez nerw
· uszkodzenie splotu :
- splotowe zaburzenia czucia
- towarzyszy niedowład, lub porażenie wiotkie
· uszkodzenie korzonków tylnych :
- objawy podrażnienia :
→ zależą od zmian zapalnych w korzonkach, lub procesów rozciągających i uciskających te korzonki
→ ból korzonkowy w obrębie przebiegu danego korzonka np. ból opasujący w podrażnieniu korzonkow piersiowych
→ ból nasila się w okolicznościach, które powodują ciśnienia PMR np. kaszel, kichanie , defekacja (ucisk korzonka w przestrzeni podpajęczynówkowej)
→ łącznie z bólem mogą wystąpić parestezje
→ C4 – ból promieniuje do barku i okolicy obojczykowej
→ C5 – ból promieniuje do ramienia
→ C6 – ból promieniuje do kciuka
→ C7 – ból promieniuje do palca środkowego
→ C8 – ból promieniuje do małego palca
→ Th1 – ból promieniuje do łokciowej powierzchni przedramienia
→ Th2 – Th12 – ból opasujący w odpowiednich dermatomach na klatce piersiowej i jamie brzusznej
→ L1 – L2 - ból w okolicy pachwiny
→ L3 – L4 – ból na przedniej powierzchni uda
→ L5 – ból promieniuje do palucha
→ S1 – ból promieniuje do pięty, podeszwy i małego palca
- objawy ubytkowe :
→ jeśli dojdzie do przerwania korzonka dochodzi do zniesienia w odpowiednim polu korzonkowym wszystkich rodzajów czucia
→ uszkodzenie tylko 1 korzonka może nie dać objawów gdyż posczególne pola korzonkowe zachodzą na siebie dachówkowato
→ dopiero uszkodzenie 2 – 3 korzonków może dać widoczne objawy
→ tylko uszkodzenie grubych korzonków tj. L5 i S1 może dać objawy w części odpowiedniego pola korzonkowego
· uszkodzenie dróg czuciowych rdzenia kręgowgo :
- uszkodzenie sznurów tylnych :
→ objawy ataksji po stronie uszkodzenia
→ vide ataksja czuciowa
- uszkodzenie istoty szarej w okolicy kanału środkowego :
→ vide zespół wewnątrzrdzeniowy
- uszkodzenie istoty szarej rogów tylnych :
→ zniesienie czucia bólu i temperatury po stronie uszkodzenia przy zachowanym czuciu dotyku i ucisku w obrębie danego pola korzonkowego (czucie rozszczepienne)
- połowicze uszkodzenie rdzenia :
→ vide zespół zewnątrzrdzeniowy i zespół Brown Sequarda
· uszkodzenie dróg czuciowych w pniu mózgu :
- zaburzenia czucia po przeciwległej stronie ciała
- drogi czucia w dolnej części pnia leżą w znacznej odległosci od siebie, dlatego mogą powstać różne zespoły zaburzeń czucia
- w śródmózgowiu drogi te zbiegają się
- drogi czuciowe leżą w pobliżu innych dróg i jąder nn. czaszkowych stąd zazwyczaj dołaczają się inne objawy
· uszkodzenie dróg czuciowych na poziomie wzgórza :
- jądro brzuszne tylne (jądro boczne)
- klasycznie przy zamknięciu a. thalamostriata, lub a. thalamogeniculata
- upośledznie, lub zniesienie czucia na przeciwległej stronie ciała
- najbardziej upośledzone jest czucie głebokie, mniej czucie dotyku i temperatury, a najsłabiej czucie bólu
→ najprawdopdobniej zależy to od liczby włókien nieskrzyżowanych
- bóle wzgórzowe :
→ bardzo silne, napadowe
→ mogą obejmować całą połowę ciała
→ nie ustępją po środkach przeciwbólowych
→ mają charakter hiperpatii
- vide zespół wzgórzowy
· uszkodzenie dróg czuciowych w torebce wewnętrznej :
- niedoczulica, lub zniesienie czucia po przeciwległej połowie ciała
- najbardziej zaburzone czucie głębokie
- silniej wyrażone w obrębie odsiebnych części kończyn
- często towarzyszy im niedowład, lub porażenie połowicze
· uszkodzenie pól czuciowych kory mózgowej :
...
betty11