ogrzewanie_kominkiem.pdf

P RZEGLĄD RYNKU

ogrzewanie

Kominek otwarty

czy zamkniêty?

Najprzyjemniej jest usi¹œæ przy ko-

minku, od którego bije ciep³o prosto na

nas. Jednak taki tradycyjny kominek,

który grzeje bezpoœrednio p³omieniem,

zwany kominkiem otwartym 1 , jest ma³o

wydajny – wiêkszoœæ energii (80-90%) po-

wstaj¹cej podczas spalania drewna jest

tracona. Dlatego warto go zast¹piæ ko-

minkiem z zamkniêt¹ komor¹ spalania –

wewn¹trz obudowy umieszczony jest

wk³ad lub kaseta kominkowa z drzwicz-

kami. Poniewa¿ drzwiczki s¹ szczelnie za-

mykane, ciep³e powietrze nie promieniu-

je bezpoœrednio do pomieszczenia, ale jest

wydmuchiwane przez kratkê wentylacyj-

n¹ umieszczon¹ w obudowie kominka 2 .

Dziêki temu wydajnoœæ urz¹dzenia wyno-

si nawet 80%, co oznacza, ¿e ciep³o, które

w kominkach tradycyjnych ucieka przez

komin, tu ogrzewa pomieszczenie – jedno

lub kilka.

KOMINKIEM

Kto z nas, buduj¹c dom, nie marzy o kominku?

Zimowe wieczory spêdzane w salonie przy cieple

p³omienia... Kominek nasuwa wiele mi³ych skojarzeñ.

Pozwólmy szybowaæ marzeniom, ale wybieraj¹c

kominek, weŸmy pod uwagê równie¿ jego

funkcjonalnoœæ.

Iwona Ma³kowska

fot. Jøtul Scan Forum

224

2005 4

Ogrzewanie kominkiem

Kominek otwarty grzeje serca, a nie pomieszczenia. Kominek z wkładem ogrzewa

pomieszczenia 5 razy lepiej niż otwarty

do nowych kominków – najpierw instalu-

je siê wk³ad, a dopiero potem obudowuje

go z zewn¹trz. Do monta¿u w istniej¹cych

kominkach tradycyjnych s³u¿¹ kasety 4 .

S¹ one tak skonstruowane, ¿eby mo¿na je

by³o wstawiæ do ka¿dego paleniska. Kase-

ty kominkowe maj¹ kszta³t prostopad³o-

œcienny, a wk³ady maj¹ rozbudowany

u góry okap, który chowa siê w obudowie.

Ponadto kasety maj¹ niewielk¹ g³êbo-

koœæ, dziêki czemu kominki zajmuj¹ sto-

sunkowo ma³o miejsca.

4 Kaseta kominkowa (fot. Tarnava)

1 Kominek „otwarty” w stylowej, ¿eliwnej

obudowie (fot. Odlewnia ¯eliwa Bolimów)

3 Wk³ad kominkowy (fot. Ekkom)

Innym wa¿nym argumentem przema-

wiaj¹cym za wyborem kominka z wk³a-

dem lub kaset¹ jest bezpieczeñstwo u¿yt-

kowania. Szklana szyba chroni przed

przypadkowym zaprószeniem ognia, gdy

np. niedok³adnie wygasimy p³omieñ. Nie

ma obawy, ¿e wypadaj¹ca iskra wywo³a

po¿ar.

Czym siê ró¿ni wk³ad

od kasety?

Przede wszystkim zastosowaniem.

Wk³ady kominkowe 3 przeznaczone s¹

Oprócz ró¿nic w konstrukcji inna jest

wydajnoœæ urz¹dzeñ – kasety maj¹ mniej-

sz¹ moc grzewcz¹. Mo¿na je wiêc stoso-

waæ tak¿e w kominkach ogrzewaj¹cych

niewielkie pomieszczenia.

5 Wentylator, zwany aparatem nawiewnym,

wykorzystywany do rozprowadzania ciep³ego

powietrza z kominka (fot. Konwektor)

2 Tak grzeje kominek z zamkniêt¹ komor¹

spalania – do³em pobiera zimne powietrze

z pomieszczenia, a ogrzane wdmuchuje do

pomieszczenia przez kratki wentylacyjne

konwekcji, czyli unoszenia w górê gor¹ce-

go powietrza. System konwekcyjny 6

sprawdza siê, gdy chcemy ogrzewaæ po-

mieszczenia przylegaj¹ce do kominka lub

znajduj¹ce siê nad nim. Poniewa¿ dzia³a

on poprawnie, je¿eli d³ugoœæ przewodów

wentylacyjnych nie przekroczy 3. me-

trów, mo¿emy tak ogrzewaæ tylko niedu¿y

dom lub czêœæ wiêkszego. Do du¿ych bu-

dynków przeznaczony jest system z wen-

tylatorem , który powoduje wymuszony

przep³yw powietrza w przewodach wenty-

lacyjnych 7 . Mo¿e on ogrzaæ budynek

o powierzchni do 400 m 2 .

Do czego mo¿e s³u¿yæ

kominek?

Kominek jest tanim Ÿród³em ciep³a,

gdy¿ pali siê w nim drewnem. Jeœli ma

ogrzewaæ tylko pomieszczenie, w którym

jest zamontowany, wystarczy model o ma-

³ej mocy. Natomiast kominek o odpo-

wiednio du¿ej mocy mo¿e ogrzaæ kilka

pomieszczeñ lub nawet ca³y dom. Mo¿li-

we jest uzyskanie nawet 50% oszczêdno-

œci w kosztach zakupu paliwa w stosunku

dym

ciep³e

powietrze

Kasety mają mniejszą moc grzewczą. Można je więc stosować

także w kominkach ogrzewających niewielkie pomieszczenia

zimne powietrze

do równowa¿nej energetycznie iloœci ga-

zu. Musimy jednak zainstalowaæ komi-

nek o odpowiedniej mocy i zamontowaæ

system rozprowadzaj¹cy ogrzane powie-

trze. Jest to tzw. system DGP – dystrybu-

cji gor¹cego powietrza, rozprowadzaj¹cy

je za pomoc¹ wentylatora 5 albo w spo-

sób naturalny, wykorzystuj¹c zjawisko

Kominek mo¿e byæ wykorzystywany

do ogrzewania okazjonalnego lub

w okresach przejœciowych, kiedy nie jest

w³¹czone centralne ogrzewanie. Mo¿e

tak¿e stanowiæ podstawowe Ÿród³o cie-

p³a. Wi¹¿e siê to jednak z koniecznoœci¹

systematycznego dok³adania drewna do

paleniska, co mo¿e byæ utrudnione pod-

4 2005

225

P RZEGLĄD RYNKU

8 Kominek z p³aszczem wodnym (fot. Lechma

– Systemy Kominowe)

6 Tak dzia³a system konwekcyjny. Czêœæ ciep³ego powietrza ogrzanego w kominku wyp³ywa przez

kratkê w obudowie kominka bezpoœrednio do pomieszczenia, w którym zbudowany jest kominek.

S¹siednie pomieszczenia ogrzewane s¹ powietrzem doprowadzanym przez system kana³ów

czas tygodnia pracy. Dlatego lepiej, je¿e-

li kominek funkcjonuje tylko jako do-

datkowe Ÿród³o ciep³a.

Jednak na tym mo¿liwoœci wykorzy-

stania kominka siê nie koñcz¹. Oprócz

gor¹cego powietrza czynnikiem grzew-

czym mo¿e byæ woda. Specjalne wk³ady

z p³aszczem wodnym 8 mog¹ byæ po³¹-

czone z instalacj¹ centralnego ogrzewania

i stanowiæ równie¿ jedyne lub dodatkowe

Ÿród³o ciep³a. Kominki z p³aszczem wod-

nym mog¹ ogrzewaæ nie tylko wodê do

celów c.o., ale tak¿e przygotowywaæ cie-

p³¹ wodê u¿ytkow¹, która po ogrzaniu

gromadzona jest w zasobniku.

7 7 System DGP z wykorzystaniem wentylatora. Ogrzane powietrze jest t³oczone przez wentylator

do kana³ów, którymi jest rozprowadzane do dowolnych pomieszczeñ w domu. W obudowie kominka

jest tak¿e umieszczona kratka nawiewna

Budowa

Wk³ady i kasety kominkowe wyko-

nywane s¹ z ¿eliwa, stali lub ceg³y sza-

motowej, czyli materia³ów odpornych na

korozjê, wysok¹ temperaturê i gwa³tow-

ne jej zmiany oraz dobrze akumuluj¹-

cych ciep³o. Kominki jednop³aszczowe

wykonane s¹ w ca³oœci z ¿eliwa. Now-

szym rozwi¹zaniem s¹ kominki dwu-

p³aszczowe ze stalow¹ obudow¹ wk³adu

b¹dŸ kasety i paleniskiem z ¿eliwa albo

cegie³ szamotowych, akumuluj¹cych cie-

p³o. Zachodz¹ce w kasecie lub wk³adzie

zjawiska kurczenia siê i rozszerzania ma-

teria³u pod wp³ywem ciep³a nie oddzia-

³uj¹ bezpoœrednio na obudowê, poniewa¿

nie jest ona sztywno po³¹czona z paleni-

skiem. Wyeliminowano w ten sposób ry-

zyko uszkodzenia obudowy, a wymiana

uszkodzonego paleniska nie stanowi pro-

blemu.

226

2005 4

Ogrzewanie kominkiem

Kominki wyposa¿one s¹ w drzwiczki

z ¿aroodpornego szk³a lub szk³a ceramicz-

nego. Poszczególne modele ró¿ni¹ siê spo-

sobem otwierania drzwiczek, liczb¹ szyb

i wykoñczeniem 9 . Drzwiczki mog¹ byæ

pojedyncze – otwierane na boki (na lew¹

lub praw¹ stronê), podnoszone do góry,

chowane pod wk³ad, a tak¿e dwuskrzy-

d³owe – otwierane na boki lub sk³adane

na boki harmonijkowo. Szyby s¹ p³askie,

panoramiczne lub pryzmatyczne. Komi-

nek mo¿e mieæ przeszklon¹ jedn¹, dwie

lub nawet trzy œcianki. Je¿eli chcemy cza-

sem korzystaæ z takiego kominka jak

z tradycyjnego, wybierzmy model, w któ-

rym drzwiczki s¹ sk³adane na boki lub

chowane do góry. Jednak trzeba pamiêtaæ,

¿e w czasie gdy palenisko jest otwarte

urz¹dzenie nie pe³ni funkcji grzewczych.

Poniewa¿ szyby bardzo ³atwo ulegaj¹

zabrudzeniu z powodu osiadania na nich

sadzy, warto zastanowiæ siê nad komin-

kiem z kurtyn¹ powietrzn¹ lub z tzw. szy-

bami samoczyszcz¹cymi.

Wykoñczenie kominka stanowi¹ tak-

¿e wszelkie uchwyty i pokrêt³a; powinny

byæ wykonane z materia³ów nienagrzewa-

j¹cych siê.

Regulacja iloœci œwie¿ego powietrza do-

prowadzanego do paleniska odbywa siê po-

przez otwory umieszczane w przedniej lub

bocznej œciance korpusu. Nap³ywa przez

nie œwie¿e powietrze, niezbêdne do procesu

spalania. Zmiana iloœci dop³ywaj¹cego po-

wietrza odbywa siê za pomoc¹ regulowa-

nych rêcznie przepustnic.

Wa¿nym elementem kominka jest de-

flektor spalin (czyli pó³ka dymowa),

umieszczony w górnej czêœci wk³adu lub

kasety kominkowej.

Nie wszystkie kominki wyposa¿one s¹

w deflektor spalin. We wk³adach i kasetach

dymow¹. Odbywa siê tam proces dopala-

nia cz¹stek opa³u, które nie zosta³y wcze-

œniej spalone. Uzyskiwane w tym procesie

dodatkowe ciep³o przekazywane jest do

powietrza, które omywa wymiennik.

Och³odzone i mniej zanieczyszczone spali-

ny zostaj¹ usuniête przez komin.

Kominki mog¹ byæ wyposa¿one w szy-

ber, czyli przepustnicê. S³u¿y ona do regu-

lacji si³y ci¹gu, co wp³ywa na zmianê wy-

dajnoœci kominka. Przy otwartym szybrze

ci¹g kominowy jest najwiêkszy, powoduj¹c

szybkie spalanie drewna i zwiêkszaj¹c moc

9 Ró¿ne rodzaje wykoñczenia drzwiczek

(fot. Jøtul Scan Forum)

a – sk³adane harmonijkowo;

b – p³askie;

c – pryzmatyczne;

d – panoramiczne;

e – trzyszybowe;

f – z szyb¹ pó³kolist¹

starszego typu powietrze z komory spalania

kierowane jest bezpoœrednio do komina.

Jednak powoduje to obni¿enie sprawnoœci

tych kominków – wynosi ona oko³o 50%.

Wk³ady i kasety nowszej generacji ma-

j¹ komorê wtórnego spalania, czyli pó³kê

Czyste szyby

Pierwszym, podstawowym warunkiem,

który trzeba spe³niæ, ¿eby mieæ czyste szyby

jest palenie suchym drewnem; maksymalna

wilgotnoœæ nie powinna przekraczaæ 20%.

Po mocnym rozpaleniu powstaje zjawisko

pirolizy, wskutek którego cz¹steczki osiada-

j¹ce na szybie s¹ od niej odrywane i dopala-

ne w palenisku. Mo¿na tak¿e kupiæ komin-

ki, w których zastosowano dodatkowe za-

bezpieczenia przed osiadaniem sadzy:

szyby z kurtyn¹ powietrzn¹ – w mniej-

szym stopniu ulegaj¹ okopceniu, gdy¿

zimne powietrze zasysane jest otworami

umieszczonymi wokó³ lub nad szyb¹

i przep³ywaj¹c przy niej powoduj¹ odpy-

chanie od niej cz¹steczek sadzy.

szyby samoczyszcz¹ce – od wewnêtrz-

nej strony pokryte s¹ przezroczyst¹, cienk¹

warstw¹ metalu, dziêki czemu ciep³o nie

przenika na zewn¹trz kominka (kominek

oddaje mniej ciep³a na drodze promienio-

wania), ale odbija siê od warstwy metalu.

Roœnie wtedy temperatura w palenisku

i powstaje zjawisko pirolizy, dziêki które-

mu cz¹steczki osiadaj¹ce na szybie s¹ od

niej odrywane i dopalane w palenisku.

4 2005

227

P RZEGLĄD RYNKU

kominka. ¯eby zmniejszyæ prêdkoœæ spa-

lania, nale¿y szyber przymkn¹æ. Oprócz

szybrów otwieranych rêcznie dostêpne s¹

tak¿e szybry regulowane automatycznie,

których dzia³anie polega na jego zamyka-

niu i otwieraniu w czasie zamykania

i otwierania drzwiczek. Dostêpne s¹ tak¿e

kominki bez wbudowanego szybra. Mo¿na

go wtedy zamontowaæ na rurze dymnej,

lecz nie zawsze jest taka koniecznoœæ. Je¿e-

li w okolicy, w której mieszkamy nie wiej¹

bardzo silne wiatry, regulacja si³y ci¹gu ko-

minowego, wp³ywaj¹cego na wydajnoœæ

kominka, mo¿e odbywaæ siê wy³¹cznie po-

przez regulacjê iloœci œwie¿ego powietrza

doprowadzanego do paleniska.

Jak zbudowany jest wk³ad kominkowy

pokazuje rys. - .

szyber

króciec wylotu

spalin

o¿ebrowanie

wspomagaj¹ce

wymianê ciep³a

podnoszone

drzwiczki

wk³adu

deflektor spalin

zasysanie zim-

nego powietrza

zapobiegaj¹ce

brudzeniu siê

szyby

palenisko

promieniowanie

cieplne

wlot powietrza

do spalania

Na co zwracaæ uwagê

wybieraj¹c kominek

Przede wszystkim trzeba dobraæ

wk³ad lub kasetê do planowanego prze-

znaczenia.

Pierwszym i podstawowym kryte-

rium jest czas palenia po jednorazowym

do³o¿eniu drewna. Rozró¿niamy 3 grupy

urz¹dzeñ: dekoracyjne , w których wyma-

gany czas palenia nie jest okreœlony – jest

to kategoria A; urz¹dzenia, które utrzy-

muj¹ ¿ar przez okres krótszy ni¿ 10 godz.

– kategoria B oraz urz¹dzenia, które

utrzymuj¹ ¿ar minimum 10 godzin – ka-

tegoria C.

Je¿eli nasz kominek ma byæ rozpala-

ny okazjonalnie, warto wybraæ model,

który przede wszystkim bêdzie nam od-

powiada³ pod wzglêdem wizualnym. Mo-

¿e byæ on zaklasyfikowany do kategorii

A lub B.

Kominek, którego zadaniem bêdzie

ogrzewanie domu powinien mieæ katego-

riê C.

Pozosta³e parametry, które warto

wzi¹æ pod uwagê, wybieraj¹c kominek to:

sprawnoœæ wk³adu lub kasety – po-

winna wynosiæ min. 70%. Sprawnoœæ

kominka zale¿y m.in. od cyrkulacji po-

wietrza wokó³ wk³adu;

temperatura spalin – nie powinna

przekraczaæ 400°C;

œrednie zu¿ycie drewna w czasie pale-

nia – przy mocy nominalnej 7 kW po-

winno wynosiæ 2,5 kg/godz.;

moc kominka – powinna byæ podana

przez producenta jako moc nominalna

(jest to œrednia moc mierzona podczas

3 godzinnego testu). Moc maksymalna

popielnik

wlot powietrza konwekcyjnego

- Budowa wk³adu kominkowego

Do kominka nale¿y dostarczyæ co naj-

mniej 10 m 3 /h œwie¿ego powietrza na

1 kW mocy urz¹dzenia, co oznacza, ¿e ko-

minek o mocy 12 kW potrzebuje 120 m 3

powietrza w ci¹gu godziny. Najlepszym

rozwi¹zaniem jest doprowadzenie powie-

trza niezbêdnego do spalania oddzielnym

przewodem wentylacyjnym.

podawana przez niektórych producen-

tów mo¿e byæ nawet 2 razy wy¿sza,

gdy¿ jest mierzona w czasie 15-u wy-

branych minut.

je¿eli kominek bêdzie podstawowym

Ÿród³em ogrzewania, jego moc powin-

na wynosiæ 100-150 W/m 2 .

Te parametry warto wzi¹æ pod uwa-

gê, decyduj¹c siê na kominek. Od nich

zale¿y oszczêdnoœæ paliwa i osi¹gana

moc grzewcza.

Paliwo

W kominku palimy drewnem liœcia-

stym, zw³aszcza twardym, np. brzoz¹,

dêbem, drewnem z drzew owocowych.

Jest ono najlepsze, gdy¿ nie ma substan-

cji smolistych, które brudz¹ szybê w ko-

minku i powstaje z niego niewiele popio-

³u. Drewno drzew iglastych w czasie pa-

lenia strzela gradem iskier. Tworzy to zu-

pe³nie inny efekt ni¿ przy spokojnym pa-

leniu siê drewna liœciastego i na pewno

te¿ ma wielu zwolenników. Jednak nie

jest ono wskazane do kominków, gdy¿

Jakie wymogi musi spe³niaæ

kominek

Kubatura pomieszczenia, w którym

montujemy kominek musi wynosiæ 4 m 3

na 1 kW mocy kominka, lecz nie mniej

ni¿ 30 m 3 . Oznacza to, ¿e kominek o mo-

cy 12 kW jest przeznaczony do pomiesz-

czenia o kubaturze min. 4x12=48 m 3 .

Drewno, którym palimy w kominku musi być suche

(maks. 20% wilgotności)

Kominki, w których wielkoœæ otworu

paleniskowego jest mniejsza ni¿ 0,25 m 2

musz¹ byæ przy³¹czane do w³asnego, samo-

dzielnego przewodu kominowego dymowe-

go, o przekroju min. 14x14 cm lub œrednicy

– 15 cm. Kominki o wiêkszym otworze po-

winny byæ pod³¹czone do komina o prze-

kroju min. 27x14 cm lub œrednicy 18 cm.

zawiera du¿o ¿ywic, które powoduj¹

szybkie zanieczyszczanie siê paleniska

i komina. Drugim, dopuszczonym do

palenia w kominkach materia³em, s¹

brykiety z wiórów drzewnych. Wilgot-

noœæ drewna nie powinna przekraczaæ

20%, dlatego powinno byæ ono sk³ado-

wane min. 1,5 roku.

228

2005 4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: