Źródło historyczne-wszelkie ślady trwałej działalności celowej działalności człowieka w warunkach społecznych, cokolwiek co mówi o historii,
-chcąc wykorzystać prawidłowo informacje zawarte w źródle, badacz przeprowadza dwojaki rodzaj jego krytyki:
*krytyka zewnętrza-czas powstania, autorstwo, autentyczność źródła
*krytyka wewnętrzna-treść i wiarygodność źródła
Podział źródeł:
-pisane-aktowe (normatywne, dokumentacyjne) źródła powstałe na użytek administracji: notatki urzędowe, spisy inwentarza, protokoły, sprawozdania, skodyfikowane prawa
epistolarne-korespondencja wszelkiego rodzaju
historiograficzne-kroniki, roczniki, spisane kazania, pamiętniki, wspomnienia
hagiograficzne-żywoty świętych
biograficzne-żywoty cesarzy, monarchów
-niepisane-archeologiczne (wykopaliskowe) szczątki naczyń, uzbrojenia, przedmioty codziennego użytku, szczątki ludzkie i zwierzęce
obiekty architektoniczne-świątynie, zamki, pałace, dawne kamienice, gospodarstwa
dzieła sztuki-obrazy, rzeźby
Bibliografia-spis tytułów prac wydanych drukiem w postaci książek lub artykułów w czasopismach, metodyka zestawienia spisów bibliograficznych lub dziedzina nauki o książce
Rodzaje bibliografii:
1-ogólne-ogół wydanego drukiem piśmiennictwa, z jednego kraju, bez względu na treść zarejestrowanych pozycji
-specjalne lub zagadnieniowe-piśmiennictwo z danej dziedziny, znajdują się tutaj bibliografie wielkich działów wiedzy (historia, biologia, etnografia), bibliografie poszczególnych dziedzin stanowiące część wielkich działów wiedzy (Historia Polski), bibliografie obejmujące piśmiennictwo z zagadnień jednostkowych (Mikołaj Kopernik)
2-bibliografie retrospektywne-obejmują publikacje w wybranym, zamkniętym okresie
-bieżące-ukazujące się periodycznie i rejestrujące publikacje pojawiające się w kolejnym okresie
3-czyste lub rejestrujące-podają pełne lub skrócone nazwy bibliograficzne zarejestrowanych druków
-bibliografie adnotowane lub rozumowane-oprócz opisu bibliograficznego znajdują się także informacje o treści książki, czasem przybiera to postać krótkiej recenzji
4-bibliografie kompletne-podają opisy wszystkich publikacji odnoszących się do wybranego zagadnienia
-selekcyjne-wybór opisów bibliograficznych
-prymarne-wpisy na podstawie oględzin, poznania zarejestrowanych pozycji
-pochodne-sporządzone na podstawie innych bibliografii
Czasopisma historyczne-publikowane by prezentować najnowsze badania, które odpowiadają profilowi danego czasopisma, składają się z artykułów, dyskusji, kronik, polemik, sprawozdań z konferencji, najczęściej ukazują się co kwartał, może dzielić się na dwa działy-typowe recenzje i notki wydawnicze-około 30 wybranych pozycji, może występować dział memoria, listy do redakcji, rozprawy, recenzje.
Czasopisma wydaje się po to, by w szerokim znaczeniu prezentować własne badania, jest to też targ informacyjny, reklama
Najważniejsze tytuły-Kwartalnik Historyczny, Przegląd historyczny, Acta Poloniae Historica, Studia Źródłoznawcze, Roczniki Historyczne
Opracowanie naukowe-przedstawienie tematu, jego problematyki, metod badawczych i uzyskanie wyników badań w formie odpowiedniej do danego tematu i dyscypliny naukowej, której dotyczy.
Rodzaje opracowań naukowych: encyklopedie, syntezy, monografie
Edycje źródłowe – wydawnictwa historyczne, które dają materiał do opracowań, oryginalny tekst z przypisami, ze wstępem, wyjaśnieniem terminologii, wymienienie okoliczności powstania tekstu, kim jest autor, opatrzone komentarzem, edycją takiego źródła może zając się osoba, która zna język, w którym napisane jest źródło i zna realia epoki
Wydawca-ktoś kto przygotowuje źródło do druku
Po co tworzyć edycje źródłowe? Ochrona przed zniszczeniem, ułatwia nam pracę, większa ilość osób może do niej dotrzeć, ochrona przed zapomnienie, pozwala uniknąć niepotrzebnych podróży
Wstęp – podmiotem jest źródło, więc informacje o źródle, czym jest, gdzie jest (sygnatura), jak wygląda, znaczenie źródła dla nauki, bibliografia, okoliczności, czas, miejsce powstania, cechy zewnętrzne np. pieczęcie, wymiary, ile składek, jak zszyte, kapitałki, oprawa, informacja o innych egzemplarzach, rodzaje źródła (antyczne, średniowieczne etc.)
Jakie warunki muszą być spełnione, żebyśmy mogli mówić o edycji źródłowej ? zachowanie języka oryginału(by nie interpretować tekstu); indeks identyfikacja datowania; aparat pomagający identyfikować postaci
Tworzenie monografii : tworzenie planu (konspektu); stworzyć podstawę, kontekst do danego zjawiska, tworzenie fiszek; tworzenie własnej opowieści na dany temat
Wstęp monografii: wyjaśnić decyzję np. uzasadnić dlaczego wybraliśmy dany porządek chronologiczny wymienienie opracowań, podstawowe tezy, informacje o strukturze pracy – rozdziały, wyjaśniamy nasz aparat pojęciowy i wskazujemy metodę badań, podstawowe źródła
Rozwinięcie monografii: realizujemy to co zapowiadaliśmy na wstępie, tworzymy narrację w oparciu o opracowania
Zakończenie: czy teza jest prawdziwa czy nie, krystalizacja – podsumowanie rozdziałów, ważna jest dyskusja – usłyszeć samego siebie
Przypisy-wydzielone fragmenty tekstu w publikacji, wskazujące na źródło informacji, stanowiące uboczny lub pomocniczy nurt rozważań albo wskazujące dodatkowe informacje o danym fragmencie utworu. Przypisy są stosowane wszędzie tam, gdzie podaje się cytaty lub dane pochodzące z badań. Brak przypisu w takiej sytuacji traktuje się jako plagiat. W formie komentarza, dygresji, wyjaśnienia fachowych terminów, dane biograficzne.
Rodzaje przypisów:
-dolny
-końcowy
-rzeczowy
-terminologiczny
-biograficzny
-informacyjny
Noane