Psychometria (z gr. psyche – dusza, metria – miara) – dział psychologii, zajmujący się teorią i praktyką stosowania testów psychologicznych, który opiera się na zdobyczach statystyki i matematyki. Psychometria wykształca procedury badania testowego w psychologii poprzez obiektywizację, pomiar rzetelności i trafności, standaryzację, normalizację i ewentualną właściwą adaptację narzędzi badawczych, jakimi są kwestionariusze osobowości, testy uzdolnień i inteligencji, ankiety oraz skale.
Psychometria umożliwia ujęcie zachowania jednostki w postaci pomiaru liczbowego, dzięki czemu daje nadzieję na obiektywny i naukowy opis człowieka. Koncentruje się na różnicach indywidualnych. Stwarza jednak niebezpieczeństwo etykietowania jednostki i sztywnego kategoryzowania jednostek. Psychometrii często zarzuca się tworzenie pojęć bez dostatecznej podbudowy w teorii – na zasadzie: "skoro coś jest mierzalne, to znaczy, że istnieje", np. IQ często jest definiowany jako wartość, którą mierzy test IQ.
Rzetelność (ang. reliability) - cecha testu psychologicznego, która oznacza, że narzędzie zawsze, konsekwentnie mierzy te same czynniki. Pociąga to za sobą wymóg spójności testu w czasie (po upływie pewnego czasu powtórzenie badania testem na tej samej grupie badanych powinno dać zbliżone wyniki) i spójności wewnętrznej (czyli spójności treściowej narzędzia, którą bada się metodą połówkową, lub techniką form alternatywnych).
Trafność (ang. validity) - cecha testu psychologicznego, która oznacza, że test mierzy właśnie to, co miał zgodnie z intencjami twórców mierzyć. Wyróżnia się trafność: treściową, kryterialną ( diagnostyczną i prognostyczną), kongruencyjną (teoretyczną). Osobno należy wyróżnić trafność fasadową, ponieważ nie dotyczy ona właściwości psychometrycznych narzędzia, a raczej przekonań osób badanych na temat tego, co test ma mierzyć.
Trafność ekologiczna odnosi się do tego jak dalece wyniki badań odzwierciedlają to, co rzeczywiście można obserwować w realnym świecie.
Standaryzacja – ujednolicony sposób posługiwania się testem. Ma on zminimalizować zależność wyników testu od wpływów czynników ubocznych, takich jak zachowanie się osoby przeprowadzającej badanie oraz warunki, w których to badanie jest przeprowadzane, tak by na wynik w teście nie składał się wpływ warunków badania.
· instrukcję, którą podajemy w dosłownym brzmieniu, w sposób ściśle określony przez autora testu,
· określony zakres i warunki, w których badanemu udzielana jest pomoc przez osobę prowadzącą test
· warunki badania (czy jest to test prowadzony indywidualnie czy grupowo)
· klucz, czyli określone zasady, według których ocenia się odpowiedzi na poszczególne pozycje testu i interpretuje się wyniki.
chomikSGHowy