06. System podatkowy - slajdy.docx

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

W skrócie PIT z angielskiego Personal Income Tax, czyli podatek od dochodów osobistych.

Jest to podatek bezpośredni obejmujący dochody uzyskiwane przez osoby fizyczne.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych regulują dwie ustawy:

- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),

- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.).

I.                   PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Przedmiotem opodatkowania tym podatkiem objęte są przychody lub dochody.

Wyłączenia w zakresie przedmiotowym opodatkowania dotyczą:

·         przychodów  z  działalności  rolniczej,  z  wyjątkiem  przychodów  z  działów specjalnych produkcji rolnej,

·         przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia,

·         przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn,

·         przychodów  wynikających  z  czynności,  które  nie  mogą  być  przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

·         przychodów  z  tytułu  podziału  wspólnego  majątku  małżonków  w  wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów  z  tytułu  wyrównania  dorobków  po  ustaniu  rozdzielności  majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich,  

·         przychodów  (dochodów)  armatora  opodatkowanych  na  zasadach  wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (z zastrzeżeniem art. 24a ust. 1a), 

·         świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 kodeksu  rodzinnego  i  opiekuńczego,  objętych  wspólnością  majątkową  małżeńską.

DOCHÓD - nadwyżka sumy przychodów (P) nad kosztami ich uzyskania (KUP) osiągnięta w roku podatkowym.

DOCHÓD (D) = P – KUP

PRZYCHÓD – to otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Koszty uzyskania przychodów – są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawodawcę w odrębnym katalogu (art.23).

Do KUP nie zalicza się:

1.      wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w               pkt.a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

2.      odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 EURO.

STRATA – występuje, gdy KUP przekraczają sumę przychodów (P)

STRATA (S), gdy KUP > P

Podatnik może odliczyć stratę (z wyjątkiem straty powstałej z tytułu odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych oraz przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego) od dochodu osiągniętego w następnych 5 latach podatkowych z tego samego źródła, które przyniosło stratę. Z tym, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

II.                ZAKRES PODMIOTOWY OPODATKOWANIA

Nieograniczony obowiązek podatkowy –               osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości uzyskanych dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Ograniczony obowiązek podatkowy –               osoby fizyczne,  niemające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Osoba mająca miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej to osoba fizyczna, która:

1.      posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych

              lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2.      przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku

              podatkowym.

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

A.    pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

B.     działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

C.     działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

D.    położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

ZASADY  OPODATKOWANIA  WSPÓLNEGO  MAŁŻONKÓW

              Przepisy ustawy przewidują możliwość skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków. Ze wspólnego opodatkowania dochodów można skorzystać również wówczas, gdy jeden z małżonków:

- w ogóle nie uzyskał przychodów,

- osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Niezbędne warunki, po spełnieniu których małżonkowie mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania to:

- między małżonkami istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa,

- pozostają oni w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,

- złożyli wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, (z zastrzeżeniem art. 6a),               opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów.

W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Powyższa zasada ma również zastosowanie do:

1.      małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2.      małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej

– jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

ZASADY  OPODATKOWANIA   MAŁOLETNICH  DZIECI

(WŁASNYCH  I PRZYSPOSOBIONYCH)

Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów

z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Natomiast jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich

dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków. Zasada ta nie ma zastosowania do małżonków, w stosunku do których orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

III.             ZWOLNIENIA  PRZEDMIOTOWE

W art. 21 ustawodawca zawarł rozbudowany katalog zwolnień, który można podzielić na następujące grupy:

·         o charakterze socjalnym

§         (np. dodatki rodzinne i pielęgnacyjne),

·         o charakterze odszkodowawczym i z tytułu ubezpieczeń gospodarczych

§         (np. renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin),

·         niektóre przychody związane z pracą

§         (np. wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych),

·         niektóre przychody związane ze sprzedażą

§         (np. przychody uzyskane z zamiany budynku mieszkalnego),

·         niektóre przychody rencistów i emerytów

§         (np. dodatek pieniężny dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny),

·         związane z dietami

§         (np. podróż służbowa pracownika),

·         niektóre przychody z kapitałów i praw majątkowych,

·         niektórych przejawy działalności gospodarczej,

·         zwolnienia niektórych dochodów osiąganych za granicą

§         (np. dochody pochodzące od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy).

IV.             PODSTAWA  OPODATKOWANIA  I ODLICZENIA OD  PODSTAWY  OPODATKOWANIA

Podstawę obliczenia podatku stanowi DOCHÓD ustalony po odliczeniu m.in. kwot:

1.      zapłaconych przez podatnika lub potrąconych przez płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie zostały zaliczone do KUP,

2.      wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, których dochód (tj. osób będących na utrzymaniu) nie przekracza 9120zł w 2009r,

3.      wydatków ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł,

4.      darowizn przekazanych na cele:

§         określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele,

§         kultu religijnego,

§         ...