ementor47.pdf

od redakcji

Szanowni Czytelnicy „e-mentora”,

Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce kolejne wydanie naszego dwumiesięcznika, już ostatnie w tym roku

kalendarzowym. Mam nadzieję, że zbliżający się czas podsumowań całorocznej aktywności będzie sprzyjał lek-

turze artykułów zawartych w bieżącym numerze „e-mentora”, podejmujących różnorodne ważne zagadnienia.

A jest w czym wybierać – zarówno na gruncie problematyki dotyczącej organizacji procesów edukacyjnych oraz

nowoczesnych form kształcenia, jak i trendów w zarządzaniu. Jestem przekonany, iż każdy Czytelnik pisma

odnajdzie interesujące dla siebie tematy.

Chciałbym również zachęcić do odwiedzenia strony www.e-edukacja.net, na której opublikowane zo-

stały referaty i filmy z IX ogólnopolskiej konferencji Rozwój e-edukacji w ekonomicznym szkolnictwie wyższym .

W listopadowym spotkaniu udział wzięło przeszło 160 osób. Konferencja została zorganizowana – jak zawsze

– przez środowisko uczelni ekonomicznych: Fundację Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych, SGH,

Uniwersytety Ekonomiczne w Katowicach, Krakowie i Poznaniu oraz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

który w tym roku pełnił rolę gospodarza. W imieniu organizatorów bardzo dziękuję wszystkim uczestnikom

za owocne spotkanie, jak również za bardzo dobre opinie, jakie zebraliśmy w ramach ankiety ewaluacyjnej.

Państwa propozycje organizacyjne, w tym związane z nowymi obszarami tematycznymi, będą dla nas ważnymi

wskazówkami w przygotowaniach jubileuszowej, X edycji tej środowiskowej konferencji.

Marcin Dąbrowski

redaktor naczelny

Aktualności

NaTemat: „Chcemy czytać bez limitów!”. Księgarnia Legimi apeluje o pomoc we wprowadzaniu cyfrowej rewolucji

Nielimitowany dostęp do e-booków w zamian za niski, comiesięczny abonament – to propozycja sklepu Legimi. Już pierw-

szego dnia oferta skusiła ponad tysiąc osób, chociaż była kierowana tylko do posiadaczy iPadów. Wydawcy przestraszyli się,

że w ten sposób tracą i… zaczęli chyłkiem wycofywać się z całej akcji.

PAP: Na Uniwersytecie Wrocławskim otwarto Salę do symulacji rozpraw sądowych

Komputery, cyfrowy rejestrator oraz wideoterminal to część wyposażenia sali do symulacji rozpraw sądowych, którą w środę

otwarto na Uniwersytecie Wrocławskim. Wrocławscy studenci jako pierwsi w Polsce będą uczyć się z zastosowaniem opro-

gramowania wykorzystywanego w sądach.

The New York Times: College of Future Could Be Come One, Come All

Teaching Introduction to Sociology is almost second nature to Mitchell Duneier, a professor at Princeton: he has taught it

30 times, and a textbook he co-wrote is in its eighth edition. But last summer, as he transformed the class into a free online

course, he had to grapple with some brand-new questions: Where should he focus his gaze while a camera recorded the

lectures? How could the 40 000 students who enrolled online share their ideas? And how would he know what they were

learning?

Więcej doniesień z najważniejszych wydarzeń w e-learningu i ICT dostępnych jest

w serwisie: wioska.net – codziennie nowe informacje nt. e-edukacji .

Życzymy wszystkim Czytelnikom

i Współtwórcom „e-mentora”

spokojnych i pięknych Świąt Bożego Narodzenia

oraz Nowego Roku pełnego inspiracji i sukc ów

– zarówno w życiu osobi1 ym, jak i zawodowym.

Redakcja

grudzień2012 3

metody, formy i programy kształcenia

Książka w dobie internetu

Z Łukaszem Gołębiewskim, prezesem Biblioteki Analiz, wydawcą

i autorem publikacji, m.in. najnowszej – „Gdzie jest czytelnik?”

– rozmawia Marcin Dąbrowski

Marcin Dąbrowski: Internet nie-

odwracalnie zmienia naszą edukację

i funkcjonowanie w życiu zawodowym.

Czy w dobie społeczeństwa wiedzy, gdy

dostęp do informacji jest bardzo prosty

i powszechny, wiedza straciła na zna-

czeniu? Ponieważ informacja dostępna

jest od ręki, proces zdobywania wiedzy

w ramach edukacji szkolnej ulega – jak

się wydaje – znacznej dewaluacji.

Łukasz Gołębiewski: Ulega dewa-

luacji tylko na tyle, na ile pozwalają

na to sami pedagodzy, dopuszczając

jako „samodzielne” prace teksty

kopiowane z Wikipedii czy innych

stron WWW. Szkoła powinna dziś

uczyć także kreacji i samodzielnego

myślenia, bo gdzie znaleźć wiedzę,

a tym bardziej – jak korzystać z na-

rzędzi cyfrowych, młodzież często

wie lepiej niż pedagodzy. Absolutnie

nie uważam, że wiedza traci na znaczeniu albo że

Wikipedia może zastąpić podręczniki. Z niepokojem

obserwuję „odwrócenie kompetencji” w korzystaniu

ze źródeł – dorośli, wychowani w świecie analogowej

kultury, najpierw korzystają z książek, potem dla

wygody uzupełniają wiedzę informacjami z interne-

tu. Młodzi ludzie odwrotnie – najpierw sięgają do

internetu, a potem do książek, a często te ostatnie

nawet całkowicie pomijają. Wydaje im się, że internet

to Liber Mundi, tymczasem to Biblioteka Babel. Niby

wszystko tu jest, ale nie wierzmy, że Google znajdzie

za nas to, czego potrzebujemy. Jeśli nie chcemy stać

się niewolnikami wiedzy z wyszukiwarek, musimy

wciąż stawiać na wiedzę z książek. Nie jest istotne,

czy będą to książki papierowe, czy cyfrowe, ważne,

żeby były mądre.

niczych: ekonomistów, prawników,

finansistów, księgowych, informa-

tyków, także pedagogów i innych

specjalistów. Jest duże zapotrzebo-

wanie na literaturę profesjonalną.

Ale prawdą jest, że dotyczy to tylko

pewnych grup zawodowych. Z ba-

dań Biblioteki Narodowej wynika,

że z żadnych książek nie korzysta

aż 36 proc. ludzi zajmujących

stanowiska kierownicze, 50 proc.

pracowników administracji i sek-

tora usług! To są dane porażające.

Jak z taką sytuacją walczyć? Tylko

poprzez lepszą edukację. Wrócę tu

do poprzedniego pytania – szkoła

przez cały okres edukacji uczniów

powinna zachęcać ich do czytania

ze zrozumieniem, korzystania

z literatury, co w przyszłości będzie

ważnym elementem przewagi na

rynku pracy. Ci, którzy nie czytają – mam taką nadzieję

– będą otrzymywali gorsze posady, ich droga kariery

zawodowej będzie trudniejsza. Nie wierzę, że elita

– jakakolwiek: polityczna, ekonomiczna, artystyczna

– będzie mogła się obyć bez czytania.

Zauważmy, że młode pokolenie ma ogromną

zdolność wyszukiwania treści w internecie – nie

tylko za pomocą Google, także na rozmaitych fo-

rach, w sieciach wymiany plików, na portalach

społecznościowych – ale okazuje się, że te umiejęt-

ności z punktu widzenia pracodawcy mają wartość

znikomą. W cenie są coraz bardziej specjalistyczne

kwalifikacje, a umiejętność obsługi komputera

znika z CV, bo to podstawa – niemal jak liczenie,

pisanie i czytanie. Tam, gdzie technologia może

łatwo zastąpić fachową wiedzę i umiejętności, tam

automatycznie zmniejsza się wartość kwalifikacji.

Stąd tendencja do chronienia wiedzy, stojąca niejako

w sprzeczności z wolnościową architekturą inter-

netu. Stąd coraz więcej obwarowań patentowych,

wydłużenie okresu ochrony praw autorskich do 70 lat

czy wysokie kary za działalność hakerską. W świecie

cyfrowym własność intelektualna nabrała zupełnie

nowej wartości.

– Jaka przyszłość czeka dostawców profesjonalnej

wiedzy? Czy wiedzy fachowej poszukuje coraz mniej

odbiorców?

– Rynek publikacji fachowych wciąż ma się dobrze.

Nie tylko dlatego, że po 1990 roku wzrosła liczba

wyższych uczelni, ale przede wszystkim dlatego, że

wzrastają kwalifikacje osób na stanowiskach kierow-

4 e-mentor nr 5 (47)

Książka w dobie internetu

– Prawo autorskie nie nadąża za technologią?

– Po części nie nadąża, po części jest to mit kre-

owany przez niektóre media i zwolenników „wolnej

kultury”. Na pewno prawo autorskie chroni stary

porządek rzeczy, w którym kultura miała wymiar

fizyczny. Na pewno nie nadąża za oczekiwaniami tej

części publiczności, która chce mieć natychmiasto-

wy i darmowy dostęp do kultury. Ścierają się dwie

potrzeby – szerokiego dostępu i ograniczenia, copy-

rightu, który ma zapewniać twórcom wynagrodzenie.

Jestem przekonany, że dawnego porządku nie da się

utrzymać. Nie można występować przeciw potrzebom

odbiorców – zwyczajnie pójdą gdzie indziej, np. do

popularnych serwisów umożliwiających nielegalne

pozyskiwanie treści. Ale po pierwsze nie należy ni-

czego wprowadzać nagle – zmiany wymagają czasu,

tak by w działalności biznesowej związanej z kulturą

(wydawnictwa, producenci muzyki, filmów itp.) można

było wypracować nowe sposoby zarabiania na treś-

ciach (trudno na razie dokładnie powiedzieć, jakie). Po

drugie, trzeba słuchać potrzeb obu stron, tymczasem

od lat panuje pomiędzy nimi wrogość. Wydawcy i pro-

ducenci, nazywając młodych ludzi „piratami”, budują

niepotrzebnie atmosferę konfliktu. Zaoferujmy coś

atrakcyjnego dzisiejszym „piratom”. Na przykład tani

abonament na kulturę – jak w telewizji kablowej czy

w telefonii komórkowej albo mobilnym internecie.

masowym ze wszystkich. Oczywiście istnieją też

bardzo wartościowe treści, również w internecie.

Ale to nie one pojawiają się na pierwszych pozycjach

w Google (wyjątkiem jest Wikipedia) i to nie one

pozwalają osiągać zyski dzięki rozmaitym systemom

reklamowych, np. AdWords.

– Nie tak dawno miałem okazję uczestniczyć w rea-

lizacji badania dotyczącego dojrzałości technologicznej

uczniów szkół podstawowych. Wyniki wskazują, że

poziom umiejętności oceny przez młodzież wiarygod-

ności informacji zamieszczonych w internecie, a także

konsekwencji różnorodnych zachowań w wirtualnej

rzeczywistości, jest niski. Podkreśla Pan w książce, iż

dzieci pod wpływem wirtualnych gier mają problem

z akceptacją mniej atrakcyjnej rzeczywistości. Do czego

to prowadzi?

– Do rozczarowań, także do pewnego rodzaju

alienacji. Rzeczywistość zwykle jest mniej atrakcyjna

niż fantastyczne projekcje. Nasza psychika skon-

struowana jest tak, że mamy skłonność do unikania

rozczarowań, które należą do najsilniejszych nega-

tywnych uczuć. Jednak człowiek dojrzały musi być na

nie przygotowany. Nie jestem pewien, czy uciekając

od rzeczywistości w świat wirtualny, młody człowiek

zdobędzie potrzebne mu w dorosłym życiu kompe-

tencje. Jeśli chodzi o starszą młodzież, w grę wchodzą

tu także serwisy społecznościowe. Czy posiadanie

500 znajomych na Facebooku zwiększa kompetencje

interpersonalne?

Jednym ze skutków ubocznych mogą być częstsze

depresje, zachowania neurotyczne, lęki, ale też po-

czucie pustki i osamotnienia. Samotność w sieci to

nie tylko literacka metafora.

– W książce „Gdzie jest czytelnik?” opisuje Pan proces

zmiany roli i charakteru informacji, jakimi na co dzień się

otaczamy. Stawia Pan poważny zarzut, iż czytanie zosta-

ło zredukowane do bezmyślnej czynności. Podkreśla Pan

również, iż coraz częściej zaciera się granica pomiędzy

informacją a rozrywką.

– Pewne sprawy stawiam ostro, bo taka jest poe-

tyka eseju. Ma poruszać, skłaniać do refleksji, do

zmian. Bo zmiany są pilnie potrzebne – choćby te,

o których mówiliśmy wcześniej. Nie ma wątpliwości,

że czytanie na ekranie nie jest tym samym, czym

jest czytanie książki. Tradycyjna lektura wymaga

skupienia, pewnego wysiłku. Czytanie na ekranie

ma charakter użytkowy lub rozrywkowy, lektura

takiego przekazu trwa na ogół krótko i nie wymaga

wysiłku. Młody człowiek, należący do pokolenia zwa-

nego Digital natives , niemal dorasta przed ekranem

monitora, gdzie treści są najczęściej poszatkowane

na wiele krótkich połączonych hiperlinkami frag-

mentów. Treść pozbawiona obrazu często go nudzi,

długa fabuła bywa męcząca. Co do granicy pomiędzy

informacją a rozrywką – ona niestety już niemal się

zatarła. Otwórzmy zakładkę „kultura” w jakimkolwiek

internetowym serwisie informacyjnym. Jakiego typu

informacje zostaną nam zaprezentowane? Ploteczki

o życiu gwiazd, o tajemnicach kolejnego odcinka se-

rialu telewizyjnego, ewentualnie informacje o nowej

płycie czy zbliżającym się koncercie. Jako wiadomości

„kulturalne” podaje się informacje o tym, że aktor

zdradza żonę, a aktorka kupiła sobie nowego pieska.

To właściwie kpina z pojęcia „kultura” – rozrywka

w kiepskim guście, powszechnie lansowana przez

masowe media. A internet jest medium najbardziej

– W coraz powszechniejsze oczekiwania internautów,

aby wszystko, co cyfrowe, było zarazem darmowe, wpi-

suje się rządowy program „Cyfrowa szkoła”, zakładający

nieodpłatne udostępnienie e-podręczników. Czy projekt

ten przyniesie więcej korzyści, czy też szkód?

– Wyrządzi same szkody – to zmarnowane

pieniądze podatnika. Po pierwsze, nie ma żadnej

gwarancji, że bezpłatne książki będą lepsze meryto-

rycznie od płatnych – jednak to one wygrają walkę

konkurencyjną, czyli prawdopodobnie wyprą z rynku

wszystkie pozostałe, tylko dlatego, że będą za darmo.

W przypadku edukacji to niedopuszczalne. Edukacja

powinna być na najwyższym poziomie, a nie darmowa.

Po drugie, w niektórych naukach zmiany następują tak

szybko, że podręczniki wymagają częstej aktualizacji.

Czy system przetargowy jest w stanie to zapewnić?

Wiadomo, że biurokracja nie sprzyja innowacjom. Po

trzecie, bogactwem dotychczasowych reform oświaty

było zróżnicowanie programów nauczania, pomocy

dydaktycznych, a także zróżnicowanie podręczników.

Uważam, że konkurencja na rynku edukacyjnym

jest niezbędna. Jeden, jedynie słuszny, bo przecież

bezpłatny, podręcznik, to wizja rodem z XIX wieku.

Świat był wtedy uboższy, przed ludźmi stawały inne

wyzwania, mieli oni inne potrzeby. Nowoczesny,

zmieniający się rynek pracy sprawia, że konieczne

grudzień 2012 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: