Ocena ryzyka zawodowego wprowadzenie.pdf

pip.gov.pl - OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO- Serwis informacyjny http://www.pip.gov.pl/html/pl/prewencja/ocena_ryzyka_zawodowego/...

Oocenieryzyka

zawodowego

Wydarzenia

Podstawyprawne

Ocenaryzykaw5

krokach

Materiałypomocnicze Modułszkoleniowy

dlapracodawców

OOCENIERYZYKAZAWODOWEGOINFORMACJAWPROWADZAJĄCA

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepoŜądanych zdarzeń związanych z

wykonywanąpracąpowodującychstraty,wszczególnościwystąpieniaupracownikówniekorzystnych

skutkówzdrowotnychwwynikuzagroŜeńzawodowychwystępującychwśrodowiskupracylubsposobu

wykonywaniapracy(PolskaNormaPNN18002).

OcenęryzykazawodowegomoŜnarozumiećjakodokładnesprawdzenieiocenę,cowmiejscu

pracymoŜezaszkodzićlub wyrządzićkrzywdępracownikom.Dzięki niejmoŜnazweryfikowaćczy

zastosowanowystarczająceśrodkiograniczającelubeliminującezagroŜeniaorazokreślić,conaleŜy

jeszczezrobić,abydotegodoprowadzić.

Ocenaryzykaprowadzidoupewnieniasię,Ŝeprawdopodobieństwo,iŜktośulegniewypadkowilub

zachorujewskutekwystępowaniazagroŜeńwmiejscupracy,jestnamoŜliwienajniŜszympoziomie.Ma

towpływna"kondycję"przedsiębiorstwabowiemwypadkiprzypracyichorobyzawodowenegatywnie

na nią wpływają m.in. poprzez zmniejszanie wydajności pracy i produkcji, opcję ponoszenia

zwiększonejskładkiubezpieczeniowej(kosztówubezpieczenia),kosztyewentualnegouczestniczeniaw

postępowaniachsądowych,itd.

NajwaŜniejszejestjednakokreśleniejakznaczącezagroŜeniawystępująwmiejscupracyiczy

zapobiega się im przy pomocy właściwych i wystarczających środków zaradczych. Przykładowo:

poraŜenieprądemelektrycznymmoŜebyćśmiertelne,alejegoryzykojestbardzomałewśrodowisku

biurowymoczywiściepodwarunkiem,Ŝeelementypodnapięciemsądobrzeizolowanie,aczęści

metalowedobrzeuziemione.

Ocena ryzyka zawodowego, do której zobowiązany jest kaŜdy pracodawca okazała się

fundamentalnymnarzędziemsłuŜącymbezpieczeństwuizdrowiupracownikówwmiejscupracy,ajej

regularne przeprowadzanie najprostszą drogą do stworzenia w przedsiębiorstwie bezpiecznych

warunkówpracyikontrolowaniastanuzagroŜeńwmiejscupracy.

OcenaryzykazawodowegoprowadzidoochronyludzkiegozdrowiaiŜyciaisłuŜyoszczędzaniu

pracownikomipracodawcomstresu,stratfinansowychiinnychkłopotówzwiązanychzewentualnymi

wypadkamiprzypracyichorobamizawodowymi.

Niewymyślononicbardziejlogicznegoiskutecznego,abyrozpoznaćzagroŜeniawystępującena

stanowiskach pracy, ocenić jakie mogą być ich konsekwencje dla bezpieczeństwa i zdrowia

pracownikóworazokreślićmoŜliweśrodkiprzeciwdziałaniatymzagroŜeniom.

Zocenyryzykazawodowegowynikawiedza,naktórychstanowiskachpracywykonywanesąprace

bezpieczne,anaktórychpracestwarzającezagroŜenia(ijakpowaŜne!)dlabezpieczeństwaizdrowia

pracowników.

Ocenaryzykazawodowegotoniewymysłbiurokracjianizapisanywuregulowaniachprawnych

formalnywymógegzekwowanypodczaskontroliprzezPaństwowąInspekcjęPracy,aby"utrudniać

Ŝycie"pracodawcom.TopodejściepanującewewszystkichkrajachUniiEuropejskiej,któregoniezwykłą

przydatnośćpotwierdzajądługoletniedoświadczenia"starych"krajówczłonkowskichUnii.Tonarzędzie

wprowadzonedounijnegoprawajuŜokoło20lattemu!

Praktyka "starych"państw członkowskich Unii Europejskiejdowiodłaistnienia bezpośredniego

związkumiędzywynikamiocenyryzyka,apanującymiwprzedsiębiorstwachwarunkamipracy.TamjuŜ

dawnozauwaŜono,ŜestałezaangaŜowaniepracodawcówipracownikówwprawidłowąocenęryzyka

prowadzidopowstanialogiczniedziałającegosystemubezpieczeństwapracyiprzekonania,Ŝedbanieo

bezpieczeństwoizdrowietowspólnyinteresizadaniezarównodlapracodawcówjakipracowników.

PrzeprowadzającocenęryzykamoŜnaliczyćnakorzyścidlafirmy.WbliŜszejperspektywieoznacza

to lepsze samopoczucie pracowników i lepszą atmosferę w pracy, gdy pracodawca dba o ich

1 z 4

2009-06-5 15:11

pip.gov.pl - OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO- Serwis informacyjny http://www.pip.gov.pl/html/pl/prewencja/ocena_ryzyka_zawodowego/...

bezpieczeństwoizdrowie.PracodawcanatomiastmoŜe miećświadomośćspełnieniaobowiązku o

podstawowymznaczeniudlaochronyzdrowiapracownikówizapobieganialudzkiemucierpieniuwjego

firmie.

Ocena ryzyka zawodowego to działanie bardzo "na czasie" we wszystkich państwach

członkowskich Unii Europejskiej. Zagadnieniem tym zajmuje się, w sposób szczególny, w formie

europejskiejkampaniinarzeczocenyryzykazawodowego,unijnaEuropejskaAgencjaBezpieczeństwai

Zdrowia w Pracy, a w Polsce Państwowa Inspekcja Pracy i Centralny Instytut Ochrony Pracy

PaństwowyInstytutBadawczy. Dlapracodawcówoznaczato łatwydostępdonowych,prostych,

praktycznychi"inspirujących"materiałówpomocniczych,takichjaknaprzykładprzejrzysteporadniki

doocenyryzykalubłatwedowykorzystanialistykontrolnedoidentyfikacjizagroŜeń.

OcenęryzykazawodowegomoŜna,anawetzalecasięprzeprowadzaćwmoŜliwienajprostszy

sposób,aokreśleniezagroŜeńiocenazwiązanegoznimiryzykapowinnyopieraćsięnazasadach

zdrowegorozsądku.MoŜetozrobićsampracodawca,mogąmuwtympomóckompetentnipracownicy

lubekspertspozaprzedsiębiorstwa.

WSZYSTOJUśBYŁO,CZYLIJAKPOMOCNAJESTPRAKTYKAI

DOŚWIADCZENIEśYCIOWE?

TaknaprawdękaŜdyznasjuŜnierazkorzystałzefektówocenyryzykaprzeprowadzonejprzezinnych,

anawetsamjąprzeprowadziłnp.wswoimdomu!DotyczytotakŜepodjętychwjejnastępstwie

działańograniczającychlubeliminującychryzyko!

Przykładowo:juŜprojektantzadbał,abywTwojejłazienceniebyłowłącznikówelektrycznych,

elektrykzamontowałkilkagniazdek"bezpiecznychdladzieci"(zzamykanąklapkąlubzprzesłoną

otworów),gazownikcorokusprawdzaszczelnośćprzewodówgazowychorazdroŜnośćisprawność

przewodów wentylacyjnych. Czasem doradza Ci zmianę piecyka gazowego na bezpieczniejszy

(samowyłączającysięwprzypadkuuwalnianiasiętlenkuwęgla).

WystępującewtychprzypadkachzagroŜeniastwarzająduŜeryzykotragedii.Poprzeczytaniuna

ulotce,Ŝezakupionylekpowinienbyćniedostępnydladzieci,niezostawiasięgonastoletylkochowa

dowyŜejzawieszonejszafki,najlepiejdodatkowozamykanejnaklucz.

TosamodotyczyinnychstwarzającychzagroŜenieprzedmiotów,np.noŜykuchennych,ostrych

przedmiotówitd..Małychdzieciniezostawiasięsamychwdomu.Ryzykobyłobyniedopuszczalne.

TozewzględówbezpieczeństwatabletkilekówprodukowanesąwróŜnychkolorach,wielkościachi

kształtach.OsobaprzyjmującaróŜnelekiniepomylisięwichdawkowaniuzgodniezzaleceniem

lekarza,np.nieweźmiedwóchtakichsamychtabletek,jeślitegoniezleciłlekarz.

Nieprzechowujesię(wjednejszufladzie)przyprawczyinnychproduktówŜywnościowychrazemz

przydatnymiwdomuartykułamichemiigospodarczej(np.klejami,środkamiczyszczącymiitd.).Poco

ryzykować pomyłkę, której konsekwencje mogłyby być tragiczne. Coraz częściej uŜywając takich

artykułówkorzystasięzgumowychrękawicdlaochronyskóryrąk.

Włazienkachwykorzystujesięelementyantypoślizgowe(wwannielubnazewnątrz)wobawie

przedurazem.Czasamisłyszysięotakichprzypadkachlubsamemuichdoświadcza.Jesttoszczególnie

waŜnewprzypadkuludzistarszych(osteoporoza).Dlanichryzykourazujestjeszczewiększe.

NieumieszczasięcięŜkichprzedmiotów(którełatwomogąspaść)napółkachzawieszanychnad

miejscamidospania(jeśliwogólezawieszasiępółkiwtakimmiejscu).Pocoryzykować?Itakdalej,i

takdalej.

KaŜdyznasmógłbypodaćwieledalszychtegorodzajuprzykładów,świadczącychotym,Ŝe

mamynaturalnyinstynktsamozachowawczy,ŜepotrafimyidentyfikowaćzagroŜenia,Ŝe

potrafimyoceniaćzwiązaneznimiryzykoipodejmowaćdziałania,któremająnaschronić

przedpotencjalnymnieszczęściemlubwypadkiem.

Wystarczyprzenieśćtakąsamą"filozofię"nagruntpracyzawodowejdladobrapracownikówi

pracodawców.

ILUSTRACJAPODSTAWOWYCHPOJĘĆNAPRZYKŁADZIE

JAZDYSAMOCHODEM

Ryzyko moŜna określić jako iloczyn prawdopodobieństwa wystąpienia niepoŜądanego

zdarzenia (np. wypadku samochodowego) związanego z wykonywaną czynnością i moŜliwych

konsekwencji(skutków)tegozdarzenia(np.uszkodzeniasamochoduluburazu).

Prawdopodobieństwo jest definiowane jako częstotliwość wystąpienia niebezpiecznego

zdarzeniawokreślonymokresieczasu.PrzykładowojakczęstosamochódmoŜeuczestniczyćw

wypadkunagłównejulicymiastawokresierocznym?Czyjesttoprawdopodobne,moŜliweczymało

prawdopodobne?

Konsekwencje (skutki) zdarzenia to moŜliwe jego następstwa. Przykładowo kolizja z

udziałem szybko poruszającego się samochodu prawie zawsze pociąga za sobą jego powaŜne

uszkodzeniaiurazylubśmierćosóbbiorącychudziałwwypadku.

ZagroŜenietoobiekt,efektfizycznylubwarunkimogącepotencjalniedoprowadzićdouszkodzeń

iobraŜeńciałaukierowcy,jegopasaŜerów,innychuŜytkownikówdrogiorazdouszkodzeńsamochodu.

Prowadzenie samochodu jest czynnością niebezpieczną, tym bardziej im większa jest jego

2 z 4

2009-06-5 15:11

pip.gov.pl - OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO- Serwis informacyjny http://www.pip.gov.pl/html/pl/prewencja/ocena_ryzyka_zawodowego/...

prędkość.WprzypadkuprowadzeniasamochodumoŜnazidentyfikowaćnastępującezagroŜenia:

osobyprzechodzącelubprzebiegającyprzezdrogę,

inniuŜytkownicydrogizmieniającynaglepasjazdy,

samochodyzprzodu,któremogąnaglezahamować,

samochodyztyłumogąceprzyśpieszyćlubniezwracająceuwaginaczerwoneświatła,

niesprawnośćsamochodu,brudneszybyilusterka,

niedyspozycjakierowcy(zmęczenie,wpływalkoholulubleków),

trudneuwarunkowaniaatmosferyczne.

Ograniczenieryzykawypadkusamochodowego

Niktniechcepolegaćjedynienatzw.łucieszczęścia,abychronićsięprzedwypadkiemdrogowym.

Wykonujesięwieleczynnościdlazmniejszeniaryzykatakiegowypadku,np.:

uczestniczysięwkursienaprawojazdyizdajestosownyegzamin,

zapewniasię,Ŝesamochódjestwdobrymstanie(sprawnehamulce,bezpieczneopony),a

szybyilusterkasączyste,

dbasięozdolnośćdobezpiecznejjazdy(Ŝadnegoalkoholu,zakazanychlekarstwczy

prowadzeniasamochodugdyjestsięzmęczonymlubśpiącym),

zapinasiępasybezpieczeństwa(upewniającsię,ŜetosamozrobilipasaŜerowiepojazdu,coraz

częściejtakŜenatylnychsiedzeniach),

unikasięjazdywniesprzyjającychwarunkachatmosferycznych,

nadłuŜszychdystansachrobisięokresoweprzerwywprowadzeniusamochoduiodpoczywa

się,

przestrzegasięograniczeńprędkości,unikaniebezpiecznegowyprzedzania(np."natrzeciego")

itp.

WszystkiewymienionewyŜejśrodkitośrodkiocharakterzeprewencyjnym,któreprowadządo

zmniejszeniaryzykawypadku(odniesieniaurazów,śmierci,uszkodzeniasamochodu).

Ograniczeniekonsekwencjiwypadkusamochodowego

Przykładowo:kierowcaipasaŜersamochodujadącegozprędkościątrzydziestuparukilometrówna

godzinę,pojegokolizjizsamochodemstojącymnapoboczu,nieponiosąŜadnychlubnieznaczne

urazydziękitemu,zemielizapiętepasybezpieczeństwa.Jeślinatomiastdojdziedowypadku,w

którymkierowcaponiesiepowaŜneurazy,toichkonsekwencjemogązostaćograniczonenp.dzięki

sprawnemufunkcjonowaniusłuŜbyzdrowiaszybkiprzyjazdkaretkipogotowiaratunkowegoiszybkie

udzieleniefachowejpomocymedycznejmogąnaweturatowaćŜycie.

ZasadniczowszelkadziałalnośćczłowiekawiąŜesiędlaniegozpewnymryzykiem

występują zagroŜenia, których nie zawsze moŜna uniknąć, ale którym moŜna

przeciwdziałać.

ULOTKAINFORMACYJNA

"Ocenaryzykazawodowegowmałychprzedsiębiorstwach"

PoniŜej zamieszczono internetową wersję Ulotki informacyjnej, rozpowszechnianej w ramach

kampanii informacyjnopromocyjnej na rzecz oceny ryzyka zawodowego (prowadzonej w latach

20082009wewszystkichkrajachUE),zawierającejprzystępnewprowadzeniedoproblematykioceny

ryzyka zawodowego, zasady oceny ryzyka w pięciu krokachi szacowania ryzyka. Skorzystanie z

podanego na końcu ulotki adresu internetowego Państwowej Inspekcji Pracy, zapewni osobom

zainteresowanymszybkidostępdoprostych,"dydaktycznych"iilustrowanychprzykładamimateriałów

pomocniczych do oceny ryzyka, pochodzących z róŜnych źródeł (z podstrony "Oceny ryzyka

zawodowegowmałychprzedsiębiorstwach").

Zalecanaliteratura

1.I.RomanowskaSłomka,A.Słomka,Zarządzanieryzykiemzawodowym,Tarbonus,2007,

2.I.RomanowskaSłomka,Ryzykozawodowe.Materiałszkoleniowy,wyd.PIP,2002,

3.W.M.Zawieska(red.),Ryzykozawodowe.Metodycznepodstawyoceny,wyd.CIOP,2007,

3 z 4

2009-06-5 15:11

pip.gov.pl - OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO- Serwis informacyjny http://www.pip.gov.pl/html/pl/prewencja/ocena_ryzyka_zawodowego/...

4.I.RomanowskaSłomka,A.Słomka,Kartyocenyryzykazawodowegodla100stanowisk

pracy,wyd.SIGMANot,2008,

5.PolskaNormaPNN18002,Systemyzarządzaniabezpieczeństwemihigienąpracy.Ogólne

wytycznedoocenyryzykazawodowego.

4 z 4

2009-06-5 15:11

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: