ocena ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego kierowcy została wykonana metodą RISK SCORE. Metoda RISK SCORE jest metodą
trójparametrową, w której szacuje się skutki zdarzenia S, ekspozycję na zagrożenie E i prawdopodobieństwo
wystąpienia zdarzenia P. Parametry S i E szacowane są na 6 poziomach, prawdopodobieństwo wystąpienia
zdarzenia P szacowane jest na 7 poziomach. Parametrom przypisuje liczby mające charakter wag oceniających
ich znaczenie.
Kierowca przewożący materiały niebezpieczne
Iwona Romanowska-Słomka
Charakterystyka stanowiska
Kierowca ciągnika z naczepą cysterną przewozi materiał niebezpieczny, na przykład benzen. Jest to ciecz wysoce łatwo palna, lotna, rakotwórcza
i toksyczna. Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Zbiorniki, narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury, mogą
eksplodować. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie
długotrwałego narażenia. Działanie odległe polega przede wszystkim na możliwości wystąpienia białaczki. W zakresie obowiązków
kierowcy jest przewiezienie benzenu do miejsca docelowego i przekazanie odbiorcy. W zakładzie przestrzegane są normy czasu pracy. Samochód
jest wyposażony i oznakowany zgodnie z przepisami i normami oraz posiada tachograf. Ciągnik i naczepa cysterna posiadają aktualne
badania techniczne i są dopuszczone do ruchu po drogach publicznych. Kabina ciągnika jest klimatyzowana oraz spełnia obowiązujące normy
dotyczące hałasu i drgań w kabinie. Kierowca jest odpowiednio przeszkolony, w tym ukończył nieobowiązkowe szkolenie prowadzenia pojazdów
specjalizowanych – ciągnik z naczepą cysterną – w trudnych warunkach drogowych. Przejmując pojazd, wykonuje on obsługę codzienną.
Podczas obsługi codziennej kierowca sprząta kabinę i sprawdza działanie podstawowych zespołów. Pozostałe obsługi techniczne i naprawy
wykonuje wyspecjalizowany zakład.
Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku kierowcy przewożącego materiały niebezpieczne
Zagrożenie Źródło zagrożenia (przyczyna) Możliwe skutki zagrożenia Środki ochrony przed zagrożeniami
Wypadek drogowy Jazda samochodem Ogólne potłuczenia, złamania, śmierć Postępowanie zgodne przepisami,
wzmożona uwaga
Hałas Hałas w kabinie, odgłosy ruchu
drogowego
Zmęczenie hałasem, uszczerbek
słuchu
Dobry stan techniczny pojazdu,
wygłuszenie kabiny
Wibracje Drgania układu napędowego,
drgania powodowane
nierównościami dróg
Zmęczenie drganiami, choroby
wibracyjne
tłumienie drgań przez odpowiednie
zawieszenie kabiny i fotela kierowcy
Przeciążenie układu ruchu Prowadzenie samochodu,
wymuszona pozycja
Długotrwałe i nawracające dolegliwości
układu mięśniowo-szkieletowego
Ergonomiczne siedzisko, przerwy
w pracy
Skaleczenia Obsługa codzienna pojazdu Rany cięte dłoni Wzmożona uwaga, rękawice
Upadek na tym samym
poziomie
Dojście do samochodu, warunki
atmosferyczne
Ogólne potłuczenia Zachowanie uwagi, odpowiednie
obuwie
Upadek z pojazdu Wsiadanie i wysiadanie z pojazdu,
obsługa pojazdu
Ogólne potłuczenia, złamania Zachowanie uwagi, odpowiednie
Uderzenie o przedmioty Obsługa codzienna pojazdu Ogólne potłuczenia, siniaki, guzy Zachowanie uwagi
Pochwycenie przez
obracające się elementy
Nieosłonięte elementy silnika,
obsługa codzienna pojazdu
Zmiażdżenie końców palców, rozcięcia,
zerwanie paznokci, przecięcia skóry
Postępowanie zgodnie z instrukcją,
Substancje i preparaty
chemiczne wysoce łatwo palne
Zapalenie się benzenu, pożar Poparzenie termiczne, śmierć Postępowanie zgodne z procedurą,
odpowiednie wyposażenie pojazdu
chemiczne rakotwórcze
Pary przewożonego benzenu,
rozszczelnienie się cysterny
Choroby nowotworowe, białaczka Postępowanie zgodne z procedurą,
dobry stan techniczny, badania
profilaktyczne
chemiczne toksyczne
Zatrucia, uszkodzenie narządów
wewnętrznych
Postępowanie zgodne z procedurą,
Wybuch Pożar, zapalenie się pojazdu Poparzenie termiczne, śmierć Postępowanie zgodne z procedurą,
Obciążenie
psychiczne
Niebezpieczne sytuacje w ruchu
drogowym, świadomość właściwości
przewożonego benzenu
Nerwice, psychozy, choroby układu
pokarmowego, układu krążenia itp.
Wypoczynek, szkolenia
52
9/2006
Zmienne warunki atmosferyczne
(wysokie i niskie
temperatury)
Wysoka temperatura w lecie,
niska w zimie
Udar cieplny, przeziębienia Odpowiednia odzież, klimatyzacja
kabiny, zimne lub gorące napoje
Wartościowanie ryzyka
Szacowanie szkód i prawdopodobieństwa szkód oraz wartościowanie ryzyka wykonano metodą RISK SCORE. W metodzie RISK SCORE
wartościowanie ryzyka opisuje wyrażenie: R = S × E × P, gdzie: S – możliwe skutki, E – ekspozycja na zagrożenie, P – prawdopodobieństwo
wystąpienia zdarzenia.
Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku kierowcy przewożącego materiały niebezpieczne
Zagrożenie Możliwe skutki Ekspozycja Prawdopodobieństwo zdarzenia Ryzyko
Wypadek drogowy S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 1 R = 90 Istotne
Jedna ofiara śmiertelna* Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Potrzebna poprawa
Hałas S = 7 Duże E = 6 P = 0,5 R = 21 Małe
Ciężkie uszkodzenie ciała Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebna kontrola
Wibracje S = 7 Duże E = 6 P = 0,5 R = 21 Małe
Przeciążenie układu ruchu S = 7 Duże E = 6 P = 0,5 R = 21 Małe
Skaleczenia S = 1 Mała E = 3 P = 3 R = 9 Akceptowalne
Udzielenie pierwszej pomocy Sporadyczna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
S = 3 Średnie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
Upadek z pojazdu S = 3 Średnie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
Uderzenie o nieruchome
przedmioty
S = 1 Mała E = 6 P = 3 R = 18 Akceptowalne
Udzielenie pierwszej pomocy Codzienna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
Pochwycenie przez obracające
się elementy
S = 7 Duże E = 3 P = 0,5 R = 10,5 Akceptowalne
Ciężkie uszkodzenie ciała Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Jedna ofiara śmiertelna* Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebna kontrola
S = 7 Duże E = 6 P = 0,5 R = 21 Małe
Ciężkie uszkodzenie ciała Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebnana kontrola
Wybuch S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Obciążenie psychiczne S = 3 Średnie E = 3 P = 1 R = 9 Akceptowalne
Absencja Sporadyczna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
(wysokie i niskie temperatury)
S = 3 Średnie E = 3 P = 1 R = 9 Akceptowalne
* – Ocenę ryzyka wykonano dla kierowcy prowadzącego ciągnik z przyczepą cysterną – oceniono ryzyko zawodowe. Pominięto skutki, jakie mogą wystąpić
dla ryzyka społecznego, np. śmierć kilku użytkowników drogi.
Uwagi
Ryzyko zawodowe jest ściśle związane ze
środowiskiem pracy. Dla takich samych stanowisk,
ale w różnych warunkach pracy zagrożenia
i poziom ryzyka mogą być różne.
Szacując stopień szkód zagrożenia przyjmuje
się możliwe największe skutki. W szacowaniu
prawdopodobieństwa skutków należy
wziąć pod uwagę warunki pracy, zdarzenia,
jakie miały miejsce w „przeszłości”, zachowania
pracownika itp. Po wiedzę można sięgnąć
do danych statystycznych, obserwacji itd.
Przykłady:
Ryzyko związane z wypadkiem drogowym.
Źródłem zagrożenia jest poruszanie się po
drogach publicznych.
Możliwe skutki S = 15 – jedna ofiara śmiertelna*.
Ekspozycja E = 6 – codzienna.
Prawdopodobieństwo zdarzenia P = 1 –
mało prawdopodobne, możliwe – w okresie
10 lat były trzy wypadki drogowe z udziałem
pojazdów przewożących materiały
niebezpieczne.
Ryzyko R = 90 – istotne, potrzebna poprawa.
Ryzyko związane z przewożeniem substancji
i preparatów chemicznych toksycznych.
Źródłem zagrożenia są pary benzenu.
Możliwe skutki S = 7 – ciężkie uszkodzenie
ciała.
Prawdopodobieństwo zdarzenia P = 0,5 –
tylko sporadycznie możliwe – w ciągu 10
lat nie było takiego zdarzenia.
Ryzyko R = 21 – małe, potrzebna kontrola,
aby ryzyko pozostało na tym samym poziomie.
n
dr
amok10