Geografia Filipin.pdf

Geografia Filipin

Filipiny s ą państwem wyspiarskim leżącym w Az ji

Południowo-Wschodniej , na Archipelagu Filipińskim .

Archipelag jest oblewany przez wody Oceanu Spokojnego .

Filipiny do czasu uzyskania niepodległości przez Timor

Wschodni b yły jedynym państwem w Azji (pomijając

azjatycką część Rosji), gdzie dominującą religią jest

chrześcijaństwo. Były zarazem jedynym państwem

azjatyckim gdzie dominuje katolicyzm . Religię tę wyznaje

84% społeczeństwa. Natomiast religie niechrześcijańskie

wyznaje jedyne 6% ludności tego kraju.

Powierzchnia, położenie i granice

Powierzchnia – 300 000 km², porównywalna z wielkością

Polski.

Położenie – kraj leży w Azji Południowo-Wschodniej, w

zachodniej część Oceanu Spokojnego, pomiędzy Chinami

a Archipelagiem Indonezyjskim . Wyspy oblewają wody:

Morza Celebes o d południa, Morza Sulu od południowego

zachodu, Morza Południowochińskiego od zachodu i

północy, natomiast od wschodu znajdują się otwarte wody

Oceanu Spokojnego.

Skrajne punkty: północny 21°30'N, południowy 4°30'N,

zachodni 117°00'E, wschodni 128°00'E. Rozciągłość

południkowa wynosi 1880 km, a równoleżnikowa 1200 km.

Granice – poprzez wody terytorialne Filipiny graniczą:

Mapa fizyczna Filipin

• Indonezja o d południa

• Malezja o d południowego zachodu

• Wietnam – od zachodu

• Chiny – od północy

Linia brzegowa – 17 447 km

Ukształtowanie poziome

Archipelag Filipiński składa się z 7107 wysp i wysepek, w tym ponad 4500 skał i raf położonych między 18° a 6°N.

W północnej grupie wysp największymi są Luzon, Mindoro , środkową część stanowią wyspy Visayas ( w ich skład

wchodzą Bohol , Cebu , Leyte, Masbate , Negros, Panay i Samar) . Południową część Filipin stanowią Mindanao i

Archipelag Sulu. Największymi wyspami Filipin są Mindanao (95 tysięcy km²) na południu i Luzon (105 tysięcy

km²) na północy. Obie te wyspy zajmują dwie trzecie powierzchni całego państwa.

Brzegi wysp, posiadające liczne zatoki, są w wielu miejscach skaliste, porośnięte namorzynami lub otoczone rafami

koralowymi i podwodnymi skałami. Mimo iż wiele fragmentów wybrzeża jest skalistych, a podwodne skały i rafy

stanowią niebezpieczeństwo dla żeglugi, to wybrzeża Zatoki Manilskiej n a wyspie Luzon uchodzą za jeden z

najdogodniejszych terenów w Azji do lokalizacji portów morskich. Linia brzegowa kraju jest dobrze rozwinięta, a

Geografia Filipin

najsłabiej rozwiniętą część wybrzeża mają wschodnie brzegi (wybrzeże Pacyfiku). Wody wewnętrzne Filipin mają

zróżnicowaną głębokość do 1975 m. Wzdłuż wybrzeży Pacyfiku ciągnie się głęboki rów oceaniczny zwany Rowem

Filipińskim o głębokości ponad 10 tysięcy metrów.

Budowa geologiczna

Obszar Filipin stanowi część rozległego łuku

wysp leżących u wybrzeży Azji Wschodniej.

Wyspy są zbudowane z różnych skał. Głównie

są to skały pochodzenia mezozoicznego i

trzeciorzęd owego. Te najstarsze skały to

wychodnie skał magmowych, głównie granit y,

oraz skały metamorficzne, do których należą

kwarcyty i fyllit y. Stare pokłady skał występują

na Mindanao, Pelawanie, Mindoro i Leyete.

Skały pochodzące z trzeciorzędu to takie utwory

jak licznie występujące skały osadowe , do

których należą wapienie i piaskowce . Skały te

zostały sfałdowane w miocenie w okresie

orogenezy alpejskiej. Poza trzeciorzędowymi

formacjami geologicznymi występują licznie

skały czwartorzędo we, do których należą

bazalty i andezyt y.

Strefy fałdowań mają przebieg południkowy od

Luzonu do Mindanao, z lekkim zaburzeniem w

środkowej części kraju. Druga strefa fałdowań

przebiega z północnego wschodu na południowy

zachód od Panay do Archipelagu Sulu. Obszar

ten jest aktywny sejsmicznie i wulkan icznie do dziś. Świadectwem powolnych ruchów pionowych skorupy

ziemskiej są kopalne plaże podniesione do 500 m n.p.m. Na Filipinach jest 14 czynnych wulkanów, należą do m.in.

Mayon i Taal . Wulkany te charakteryzują się wysokim wskaźnikiem eksplozywności, jest to 85° w skali

stustopniowej. Archipelag Filipiński jest często nawiedzany przez wybuchy wulkanów i trzęsienia ziemi , które niosą

ze sobą wiele ofiar. Przykładem może być tu wybuch wulkanu Pinatubo w 1991 r oku, który spowodował śmierć 600

osób i zniszczył 100 tysięcy hektarów terenów uprawnych. W przypadku trzęsienia ziemi, jakie miało miejsce 1990

roku bez dachu nad głową zostało 100 tysięcy ludzi.

Filipiny widziane z kosmosu

Rzeźba

Powierzchnia Filipin jest w 75% górzysta, z nielicznymi dolinami i nizinami. Główne pasma górskie ciągną się na

terytorium Luzonu i są to Cordillera Central n a zachodzie wyspy, gdzie najwyższym szczytem jest Mount Pulog (2

929 m n.p.m.) i Sierra Madre na wschodzie. Łańcuchy tych gór łączą się na północy tworząc masyw Caraballo

Mountains. Mniejszymi pasmami górskimi są Ilocos Mountains n a północy i Zambales Mountains n a południowym

zachodzie. Obszary górskie oddzielone są od wybrzeża wąskimi pasmami nizin. Same niziny rozlokowane są

głównie na wybrzeżach oraz w dolinach rzek między pasami gór.

Obszary górskie i wyżynne, oraz stożki wulkaniczne przeważają także na Mindanao. We wschodniej część tej wyspy

wznoszą się góry Diuata Mountains s ięgające 2200 m n.p.m. Na zachodzie wyspy rozciąga się rozległy płaskowyż,

który przechodzi w masyw górski z najwyższym szczytem Filipin – Apo o wysokości 2965 m n.p.m. Pomiędzy

Geografia Filipin

górami Diuta, a płaskowyżem centralnym ciągnie się tektoniczne obniżenie, będące doliną rzeczną.

Trzeci ważny masyw górski rozciąga się wzdłuż półwyspu Zamboanga Peninsula , którego naturalne przedłużenie

stanowi Archipelag Sulu na południowym zachodzie. Górski charakter mają też pozostałe wyspy Filipin. Na

Palawanie nadmorskie niziny są niewielkie, a stoki gór schodzą bezpośrednio do morza. Większe niziny występują

na wyspie Samar, także inne wyspy posiadają tereny niziny, jednakże w tych wszystkich przypadkach, większość

obszarów Filipin stanowią góry.

Klimat

Klimat Filipin zalicza się do strefy

klimatów równikowych o wybitnych

cechach klimatu monsuno wego.

Pogoda na Filipinach jest gorąca i

wilgotna, gdzie do głównych cech

należy cykliczność zmian kierunku

wiatró w i intensywności deszczy, co

jest związane z monsunami.

Temperatura powietrza wykazuje się

niewielkimi wahaniami w ciągu roku i

jej średnia wysokość utrzymuje się na

poziomie 27-28°C. Jednakże tuż przed

nastaniem wilgotnej pory monsunowej

temperatury osiągają w dzień 35-37°C.

Temperatura w wyższych partiach gór

jest niższa, ale jej średnia wartość nie spada poniżej 15°C. Odczuwalne wartości termiczne na Filipinach potęguje

wysoka wilgotność, która przez cały rok wynosi 80% i więcej, a w czasie monsunu sięga nawet 100%.

Górzyste wnętrze jednej z wysp.

Filipiny jako kraj leżący w strefie równikowej cechuje się obfitością deszczy. Średnia roczna suma opadów wynosi

około 2000 mm. Minimum to 1000 mm występuje na terenach osłoniętych przez góry, czyli na obszarach

zawietrznych, niepodlegających bezpośredniemu wpływowi wiatrów monsunowych. Najbardziej wilgotne tereny

otrzymują 3500 mm deszczu, a nawet więcej. Maksima opadowe na Filipinach przypadają na okres od maja do

października. Najbardziej sucho jest w okresie wczesnej wiosny, tuż przed nastaniem monsunu letniego. Oczywiście

w większości kraju okres ten nie jest pozbawiony opadów. Na Filipinach nie ma pory suchej, choć regiony

zawietrzne, cechują się bardzo słabymi opadami tuż przed nastaniem monsunu letniego.

Do częstych zjawisk należą burze , a także cyklony tropikalne . Obszar zachodniego Pacyfiku, a - co za tym idzie –

wschodnich Filipin, jest regionem częstego występowania tych wiatrów. Tajfuny, bo tak są nazywany w Azji,

powstają w zachodniej części oceanu, a następnie wędrują nad wschodnie wybrzeża kraju.

Wody

Sieć rzeczna jest gęsta, a zasobność wód obfita z racji wysokich opadów. Rzeki są przeważnie krótkie i mają

charakter górski, czyli obfitują w progi i wodospady ; na większości swych odcinków są nie żeglowne. Rzeki Filipin

charakteryzują się także wysokim poziomem zmian swojego wodostanu, co wiąże się z cyklem deszczy

monsunowych. W okresie letnim, kiedy w kraju występują ulewne deszcze, wiele rzek podnosi swój poziom wód.

Do częstych zjawisk należą powodzie , które rokrocznie zagrażają nawet stolicy kraju.

Rzeki należą do dwóch zlewisk – Oceanu Spokojnego i Oceanu Indyjskiego, wszystkie rzeki są stałe. Główną rzeką

kraju jest Mindanao, które - jak sama nazwa wskazuje - płynie na wyspie Mindanao, na długości 550 km. Drugą co

do długości rzeką jest Cagayan , płynący na Luzonie, o długości 380 km. Brzegi rzek są przeważnie bagniste i

Geografia Filipin

porośnięte zaroślami. Jezior w kraju jest niewiele, największym z nich jest Laguna de Bay o powierzchni 2400 km²;

jezioro to jest dawną część Zatoki Manilskiej.

Gleby

Na Archipelagu Filipińskim głównym typem gleb są nitosole i arkisole. Nitosole występują na Luzonie, Panay, Cebu

i Bohol, a także na niektórych terenach Mindanao. Gleby te są pomieszane razem z arkisolami. Do innych gleb

należą arenosole , które miejscami występują na Mindanao, a także luwisole i kambisole, które także w niewielkich

ilościach pokrywają wyspy – Cebu i Bohol. Doliny rzeczne są pokryte glebami aluwialnymi – fluwisolami, a na

terenach bagiennych występują glejsole.

Flora

Na Filipinach występują prawie 10 tysięcy gatunków roślin, w tym 3 tysiące gatunków drzew. Liczbę gatunków jest

więc znaczna, jednak przyroda jest zdegradowana. Lasy równikowe p ierwotnie pokrywały niemal cały kraj, obecnie

ich pozostałości zajmują jedynie 36% powierzchni kraju. Lasy te porastają wnętrza wysp. Jednym z ważnych

gatunków drzew jest mahoń filipiński . W miejscach, gdzie lasy tropikalne zostały wycięte, głównie w górach

północnego Luzonu, rosną lasy sosnowe, a na innych terenach zbiorowiska trawiaste zwane cogon .

Na wybrzeżu rosną lasy namorzynowe , a nad rzekami lasy galeriowe i - w dolnych odcinkach rzek - lasy

namorzynowe, co wiąże się występowaniem terenów podmokłych, stale zalewanych przez ulewy. Na terenach niżej

położonych do 150 m n.p.m. rosną lasy monsunowe , które tracą liście w okresie zimowym, kiedy występuje pora

sucha. Na terenach wyżej położonych (900 – 1500 m n.p.m.) rosną lasy bambusowe. Lasy równikowe zajmują

wnętrza wysp, które są terenami górzystymi. Przeważają tam niskie drzewa liściaste, porośnięte lianami, mchami i

porostami, co sprawia, że są one trudne do przebycia.

Fauna

Świat zwierzęcy jest typowy dla

Regionu Sundajskiego. Na Filipinach

żyją bawoły ( m.in. bawół indyjski arni)

i jelenie, np. sambar filipiński i

introdukowany jeleń wschodni .

Spośród ssaków naczelnych występują

tu małpy wąskonose, jak np. makak

jawajski i wyraki, a z owadożernych –

tupaje. Bardzo licznie występują na

Filipinach nietoperze, natomiast

najbogatszą w gatunki grupą

kręgowców są ptaki. Najcenniejszym

ich przedstawicielem jest endemiczny

dla Filipin małpożer z podrodziny

harpii, będący jednym z najrzadszych,

najbardziej zagrożonych i

najpotężniejszych ptaków na świecie. Licznie reprezentowane są gady, z których największe to krokodyl filipiński i

krokodyl różańcowy, które spotkać można na terenach podmokłych w pobliżu rzek i ich ujść. Do przedstawicieli

gadów należą także węże, jak pytony ( w tym jeden z największych gatunków węży – pyton siatkowy ) oraz jadowite

kobry , w tym największa z jadowitych węży kobra królewska . Liczne są także ryby , zarówno słodkowodne w

rzekach, jak i słonowodne w wodach otaczających wyspy.

Las tropikalny na Filipinach

Geografia Filipin

Ochrona przyrody

Działania na rzecz ochrony przyrody podjęto w 1900 roku, gdy władze amerykańskie ograniczyły wyrąb lasów. W

1936 roku został założony Park Narodowy Mount Apo , który obejmuje tereny wokół szczytu Mount Apo. Na

przełomie lat 60. i 70. utworzono więcej obszarów chronionych, w sumie jest ich 30. Niestety tereny te zajmują

zaledwie 2% powierzchni kraju.

Bibliografia

1. Encyklopedia Geograficzna Świata: Azja. Wydawnictwo OPRES Kraków 1998 ISBN 83-85909-37-0

Linki zewnętrzne

• Encyklopedia PWN [1]

Przypisy

[1] http:/ / encyklopedia. pwn. pl/ haslo. php?id=4169035

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: