1. Posługując się energią dysocjacji wiązań oblicz, która z poniższych reakcji jest endo, a która egzotermiczna (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C–OH = 380, C–F = 451, C–Cl = 340, H–F = 568, H–OH = 497, H–Cl = 431). (3)
2. Oblicz, która ze stron jest faworyzowana w poniższej reakcji (3):
BDE (wkJ/mol): C-C 347 C=C 610 C-O 357 C-H 414 O-H 462
3. Która ze stron uprzywilejowana jest w hydratacji poniższego aldehydu? (3)
BDE w kJ/mol: C=O 736 C-O 376 O-H (H2O) 491 O-H (C) 462
4. Oblicz DHo dla poniższych reakcji i określ czy są one egzo- czy endotermiczne (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C=Cp 265 H–H 435 C–H 410 O–H 464 C=Op 377. (4)
5. Która ze stron jest uprzywilejowana w hydratacji poniższego ketonu (3):
BDE w kJ/mol: C=O 748 C-O 376 O-H(H2O) 491 O-H (C) 462
6. Na podstawie reakcji fluoru z propenem wyjaśnij dlaczego reakcja przyłączania fluoru do alkenów nie jest wykorzystywana do syntezy fluorowęglowodorów. (3)
BDE w kJ/mol: C=C 610 C-C 347 F-F 150 C-F 448
Reakcja zbyt silnie egzotermiczna.
7. Wykorzystując energię dysocjacji wiązań oblicz DHo dla następujących reakcji (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C=Cp = 265, C–C = 356, H–H = 435, C–Hetan/propan = 410, C–Hmetan = 435). Mimo podobnego znaku DHo jedna z tych reakcji praktycznie nie ma zastosowania. Podaj możliwą przyczynę. (4)
Zbyt wysoka energia aktywacji. Nie zachodzi nawet z katalizatorem.
8. Poniższa reakcja nie zachodzi mimo korzystnej DHo (oblicz ile ona wynosi; BDE w kJ/mol: Car-H 460 Car-C 420 C-Cl 351 H-Cl 431). (2) Wyjaśnij dlaczego. (1) Co można zrobić, aby przebiegła w kierunku produktu. (1)
Zbyt wysoka energia aktywacji. Trzeba dodać katalizator.
9. Jakie będą główne produkty wolnorodnikowego bromowania następujących związków: (3)
a. etylobenzen
b. 2,2,3-trimetylobutan
c. heksan
Pamiętaj, że ta reakcja jest selektywna: w jej przebiegu związkiem przejściowym jest zawsze najbardziej trwały rodnik.
11. Dlaczego energia dysocjacji wiązania PhCH2–H (322 kJ/mol) jest znacząco niższa od energii dysocjacji wiązania CH3–H (426 kJ/mol). (2)
Bo powstaje silnie zdelokalizowany rodnik.
12. Narysuj wykres energetyczny dwuetapowej reakcji endotermicznej, w której etap drugi decyduje o szybkości reakcji. Zaznacz na wykresie stan przejściowy i związek przejściowy. (3) Co to jest energia aktywacji? (1)
13. Dlaczego reakcje, w których związkiem przejściowym jest karbokation prowadzą do mieszanin racemicznych, mimo że substratem jest związek chiralny (wskazówka: weź pod uwagę strukturę karbokationu). (3)
Karbokation ma płaską strukturę i istnieje jednakowe prawdopodobieństwo przyłączenia się reagenta z każdej strony karbokationu.
14. Wyjaśnij, który z poniższych karbokationów jest bardziej trwały. (2)
Drugi, bo trzeciorzędowy.
15. Mechanizm SN1 dla syntezy chlorku tert-butylu z alkoholu tert-butylowego przedstawiono poniżej. Narysuj wykres energetyczny tej reakcji wskazując gdzie na wykresie znajdują się stany przejściowe i związki przejściowe tworzące się podczas tej reakcji. (3) Uwaga: reakcja jest egzotermiczna!
InzChemiczna