Witold Pilecki w piekle XX wieku.pdf

28 maja 1998 minęła pięćdziesiąta rocznica stracenia w więzieniu mokotowskim w

Warszawie rotmistrza Witolda Pileckiego, jednego z najwierniejszych i najbardziej

ofiarnych żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej. Żołnierza, którego historyk brytyjski

Professor Michael Foot, w książce Six Faces of Courage zaliczył do sześciu

najodważniejszych ludzi ruchu oporu w Drugiej Wojnie Światowej.

Poniżej zamieszczamy szkic o Witoldzie Pileckim oparty głównie na znakomicie udokumentowanej książce

Wiesława Jana Wysockiego pt. Rotmistrz Pilecki , Wydawnictwo Gryf, Warszawa 1994, 272 str. Źródła cytatów i

dokumentacja podane są w owej książce. Zamieszczone tutaj zdjęcia dotyczące Witolda Pileckiego pochodzą

również z tej książki, podczas gdy zdjęcia "oświęcimskie" pochodzą z książki Józefa Garlińskiego Oświęcim

walczący , Odnowa, Londyn 1974, 318 str. (AMK)

WITOLD PILECKI

W PIEKLE XX WIEKU

ANDRZEJ M. KOBOS

Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku w Ołońcu w północnej Rosji, właściwie w

Karelii, gdzie jego ojciec, Julian, był rewizorem leśnym. Ród Pileckich mieszkał na Litwie,

rodzina matki Witolda, Ludwiki, pochodząca z Mohylewszczyzny, była zesłana po Powstaniu

Styczniowym w okolice Pietrozawodska, na krańcach rosyjskiego imperium. Dziad Witolda,

Józef Pilecki, po tymże Powstaniu przesiedział siedem lat na Syberii, zanim został wykupiony

przez rodzinę. Polskie tradycje niepodległościowe były więc w rodzinie Witolda bardzo żywe.

Od 1910 roku Ludwika Pilecka z czworgiem dzieci zamieszkała w Wilnie. Tam chodził do

szkół. Ukończył szkołę handlową. Wstąpił do tajnego skautingu-harcerstwa, zakazanego

przez władze carskie. W 1918 roku w momencie wycofywania się Niemców z

Wileńszczyzny, Polacy zorganizowali się aby zapobiec przejęciu władzy w Wilnie przez

bolszewików. Witold wstąpił do oddziałów samoobrony dowodzonych przez gen.

Władysława Wejtkę. W 1919 roku służył w partyzanckim oddziale legendendarnego

zagończyka Jerzego Dombrowskiego. W walkach odwrotowych z bolszewikami w lipcu 1920

roku dowodził pod Grodnem sekcją kompanii harcerskiej. Od 5 sierpnia 1920 roku służył

znowu pod rtm. Dombrowskim w 211 pułku ułanów i z pułkiem tym walczył na przedpolu

warszawskim pod Radzyminem. Później pułk wszedł pod rozkazy gen. Żeligowskiego.

Witold walczył w Puszczy Rudnickiej i w zajmowaniu Wilna. Odwagą i brawurą odznaczył

się w tej wojnie kilkakrotnie, dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po

wojnie, w 1921 roku zdał maturę w Gimnazjum im. Lelewela w Wilnie. Uzdolniony

artystytycznie, rysował, malował i pisał wiersze. Pracował w harcerstwie. W 1926 roku, po

ukończonych kursach i praktykach mianowany został podporucznikiem rezerwy w kawalerii.

Był ziemianinem, gospodarował w rodzinnych Sukurczach, fascynowała go przyroda i konie.

Zmobilizowany 26 sierpnia 1939 roku w ramach 19 Dywizji Piechoty, był dowódcą

plutonu kawalerii. Resztki dywizji rozbitej przez Niemców wycofały się w kierunku

planowanego przez polski sztab tzw. przedpola rumuńskiego, aż w Lubelskie, pod Włodawę.

Tam odtworzono oddziały kawalerii 41 DP, dowodzone przez mjr. Jana Włodarkiewicza.

Witold Pilecki został jego zastępcą. Tak splotły się losy wojenne tych dwóch ludzi. Po agresji

sowieckiej 17 września i kapitulacji, Pilecki i Włodarkiewicz zakopali broń i przedarli sie z

powrotem do Warszawy. Na konto ppor. Pileckiego i jego żołnierzy w kampanii wrześniowej

zapisano zniszczenie siedmiu niemieckich czołgów i dwóch nieuzbrojonych samolotów.

Pilecki uznał to potem za "rezultat niewielki."

9 listopada 1939 roku w Warszawie Pilecki, Włodarkiewicz i kilku innych oficerów

założyli jedną z pierwszych wojskowych organizacji konspiracyjnych pod nazwą Tajna Armia

Polska (TAP). Było to w sześć tygodni po założeniu w Warszawie Służby Zwycięstwu Polski

(SZP; poźniej Zwiazek Walki Zbrojnej a od zimy 1943 roku Armia Krajowa). Cele TAP

deklarowały: "(1) kontynuowanie walki o niepodległość; (2) wypracowanie programu

Rzeczypospolitej, który by zapewnił jej odrodzenie moralne i polityczne, gospodarcze i

kulturalne; (3) moralne podtrzymanie społeczeństwa w czasie okupacji." Organizacja ta była

organizacją oficerów zawodowych i ziemian, niewątpliwie miała profil narodowo-katolicki.

Mjr. Jan Włodarkiewicz został jej komendantem, ppor. Witold Pilecki inspektorem

organizacyjnym, ppłk. Władysław Surmacki szefem sztabu. TAP sięgała poza Warszawę, do

Siedlec, Lublina, Radomia i Krakowa. W 1940 roku liczyła prawdopodobnie ok. 8000

zaprzysiężonych członków, miała w posiadaniu kilkanaście karabinów maszynowych, kilka

rusznic przeciwpancernych i 4000 karabinów. Po początkowych konfliktach z SZP (osobiście

gen. Roweckiego z mjr. Włodarkiewiczem - Rowecki w raporcie do gen. Sosnkowskiego

określił w listopadzie 1940 ideologię organizacji jako "faszyzm katolicki"), w jesieni 1941

Włodarkiewicz podporządkował TAP Związkowi Walki Zbrojnej (ZWZ). Został nawet

pierwszym dowódcą "Wachlarza" - oddziałów ZWZ na kresach wschodnich,

przygotowywanych na wypadek wojny niemiecko- sowieckiej.

Sprawy te zresztą nie dotyczyły już konspiratora ppor. Witolda Pileckiego. Od nocy 21/22

września 1940 roku Witold Pilecki był więźniem nr 4859 w Konzentrazionlager Auschwitz.

Poszedł do Oświęcimia świadomie i dobrowolnie, z konkretnym celem.

* * *

W 1940 roku Niemcy aresztowali wielu żołnierzy TAP. Liczni z nich znaleźli się w KL

Auschwitz od samego początku jego istnienia. W obozie uwięzionych było m. in. dwóch

członków ścisłego kierownictwa TAP, ppłk. Władysław Surmacki i Dr. Władysław Dering,

szef służby zdrowia TAP.

W roku 1940 "Auschwitz" nie budził jeszcze takiej grozy, jak już niedługo później.

Niewielu ludzi w Polsce miało wyobrażenie o warunkach tam panujących, nie było żadnych

potwierdzonych informacji; Auschwitz uchodził nie za obóz eksterminacyjny, a raczej za

surowy ośrodek internowania.

Pilecki zgłosił Włodarkiewiczowi projekt swojego dobrowolnego pojścia do KL

Auschwitz dla przesyłania raportów o sytuacji oraz stworzenia tam zakonspirowanej

organizacji oporu wśród więźniów. Nie do końca wyjaśnione są okoliczności podjęcia tej

decyzji przez Pileckiego. Pilecki był w pewnym konflikcie z Włodarkiewiczem na tle ambicji

tego ostatniego i jego oporów wobec ZWZ. Włodarkiewicz wahał się z wyrażeniem zgody na

propozycję Pileckiego. Płk. Tadeusz Pełczyński, szef wywiadu ZWZ, został powiadomiony o

propozycji Pileckiego. W listopadzie 1941, po wcieleniu TAP do ZWZ, ppor. Witold Pilecki,

wówczas już więzień KL Auschwitz, został awansowany przez gen. "Grota"-Roweckiego do

rangi porucznika, chociaż nie było praktykowane awansowanie uwięzionych żołnierzy. Sam

Pilecki zeznał przed komunistycznym sądem wojskowym w 1948 roku, iż poszedł do

Oświęcimia z rozkazu gen. "Grota," przekazanego mu przez Włodarkiewicza. Jest również

oczywiste, że Pilecki nie zdawał sobie w pełni sprawy z tego, gdzie dobrowolnie idzie.

Pilecki został zaopatrzony w fałszywe dokumenty na nazwisko Tomasza Serafińskiego z

Krakowa, rzekomo zmarłego w Warszawie podczas działań wojennych w 1939 roku (poźniej

okazało, że Serafiński żył nadal).

próbował ucieczki możliwej na ulicy.

19 września 1940 roku hitlerowcy urządzili na

Żoliborzu, Grochowie i Mokotowie wielką łapankę.

Pilecki przebywał wówczas w mieszkaniu Eleonory

Ostrowskiej w Alei Wojska Polskiego na Żoliborzu.

Niemcy, szukając mężczyzn, dosyć pobieżnie

przeglądali mieszkania, i to nie wszystkie. Pilecki,

mimo, iż mógł się ukryć, sam wyszedł do żołnierza

niemieckiego stojącego w drzwiach mieszkania.

Wychodząc z żołnierzem szepnął Ostrowskiej:

"Zamelduj gdzie trzeba, że rozkaz wykonałem." Nie

Podczas tej łapanki, Niemcy zatrzymali 2000 mężczyzn. W ujeżdżalni dawnego pułku

szwoleżerów przez dwa dni kopano ich leżących i katowano bykowcami. W dwa dni później

przewieziono ich do KL Auschwitz. Był to dopiero drugi wielki transport więźniów z

Warszawy. W tym samym transporcie wywieziono do Auschwitz Władysława

Bartoszewskiego. O nocy 21/22 września 1940 roku Pilecki napisał w raporcie napisanym po

ucieczce z obozu w 1943 roku:

"Około 10 wieczór pociąg się zatrzymał w jakimś miejscu i dalej już nie

ruszył. Słychać było krzyki, wrzaski - otwieranie wagonów, ujadanie psów. (...)

Oślepieni reflektorami, pchani, bici, kopani, szczuci psami, raptownie

znaleźliśmy się w warunkach, w jakich wątpię, by ktoś z nas był kiedykolwiek.

(...) Pędzono nas przed siebie, ku większej ilości skupionych świateł. W drodze

kazano jednemu z nas biec do słupa w bok od drogi i zaraz w ślad za nim

puszczono serię z p-ma. Zabito. Wyciągnięto z szeregu 10 przygodnych

kolegów i zastrzelono w marszu z pistoletów na skutek odpowiedzialności

solidarnej za "ucieczkę," którą zaaranżowali sami SS-mani. Wszystkich

jedenastu ciągnięto na rzemieniach uwiązanych do jednej nogi. Drażniono

krwawymi trupami psy i szczuto je na nich. Robiono to pod akompaniament

śmiechu i kpin. Zbliżaliśmy się do bramy umieszczonej w ogrodzeniu z

drutów, na której widniał napis: 'Arbeit macht frei.' Później dopiero

nauczyliśmy się go dobrze rozumieć." (...)

W ciągu paru dni czułem się oszołomiony i jakby przerzucony na inną

planetę. Wpędzenie nas w nocy kolbami essesmanów za druty, na teren

oświetlony reflektorami - przebiegamy przez niesamowicie roześmianych,

wrzeszczących "capów," porządkujących szeregi nasze drągami, mających

zielone i czerwone łatki w miejscach, gdzie wiesza się ordery, wśród dzikich

chichotów i żartów dobijających chorych i słabych lub tego, kto miał

nieostrożność powiedzieć, że był sędzią lub jest księdzem - zrobiło na mnie

wrażenie, że zamknięto nas w zakładzie dla obłąkanych. (...)

Tu oddaliśmy wszystko w wielkie worki, do których odpowiednie

przywiązano numery. Tu ostrzyżono nam włosy na głowie i na ciele,

pokropiono trochę prawie zimną wodą. Tu wybito u mnie pierwsze dwa zęby

za to, że numer ewidencyjny na tabliczce napisany niosłem w ręku, a nie w

zębach. Dostałem w szczękę ciężkim drągiem. Wyplułem dwa zęby. Pociekło

trochę krwi.

[Lagerfuehrer Karl Fritz:] 'Popatrzcie, to jest krematorium. Wszyscy

pójdziecie do krematorium, 3 tysiące stopni ciepła. I ciągnął dalej, że jest to

jedyna droga na wolność przez komin.' (.) Dobre widoki dla nas: przez komin.

Pobledliśmy, drżałem. Bałem się." (...)

Witold Pilecki - "Tomasz Serafiński" otrzymał numer obozowy 4859. Pracował w obozie

oświęcimskim w różnych komandach: był sprzątającym, pielęgniarzem (dzięki dr Deringowi),

stolarzem, rzeźbiarzem, grabarzem, paczkarzem, piekarzem. Chorował kilkakrotnie,

przetrzymał, dzięki dr Deringowi, zapalenie płuc.

Napisał potem:

"Obóz, warunki przeżycia

były tym, co wyraźnie

klasyfikowało charaktery -

wartości indywidualne; jedni

staczali się, stając się coraz

większymi draniami bez

skrupułów, inni za to jakby dla

przeciwwagi podnosili się ciągle

moralnie, silnie rzeźbiąc w

charakterach własnych jak w

kryształach. Zdarzały się ciągle

niespodzianki, jak załamania

tych, którzy się silnymi wydawali, tak również nagłe odrodzenie się moralne

indywidualności słabych."

Pilecki nie załamał się.

"Pisałem w listach do rodziny (...), by mnie nie starano się z lagru

wykupić, co mogłoby się zdarzyć, gdyż nie miałem żadnej sprawy, a

hazardowała mnie gra i oczekiwana w przyszłości rozgrywka na miejscu.

(...) znalazłem w sobie radość wynikającą ze świadomości, że chcę

walczyć."

Witold Pilecki poszedł dobrowolnie do Auschwitz głównie po to, żeby założyć organizację

oporu. Szczegóły planu zmieniły się w rzeczywistości obozu zagłady, ale póżniej Pilecki

określił swoje założenia następująco:

podtrzymanie na duchu kolegów przez dostarczanie i rozpowszechnianie

wiadomości z zewnątrz:

zorganizowanie w miarę możliwości dożywiania i rozdzielania odzieży wśród

zorganizowanych;

przekazywanie wiadomości na zewnątrz oraz jako uwieńczenie wszystkiego;

przygotowanie oddziałów własnych do opanowania zrzucenia tu broni lub siły

żywej (desantu).

Pilecki w ciągu kilku tygodni zorganizował zalążki konspiracji obozowej. Posłużył się

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: