Gazeta_Odkrywcza_nr_22.pdf

Miesicznik Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego

Koszalin, grudzie 2012/Nr 22

Wigilijny cud 1914 roku

Autor:

Wojciech Grzelak

Był rok 1914, Europ zalewała wojna. Kolejne kraje dosi-

gał jeden z najkrwawszych kon iktów, jakie widział wiat.

Opracowany jeszcze na pocztku XX wieku przez ówcze-

snego szefa sztabu armii pruskiej – feldmarszałka Alfreda von

Schlie ena, plan uderzenia w kierunku zachodnim, zakładał

atak na kraje Beneluksu, szybk ich kapitulacj i – w rezul-

tacie – rychłe zdobycie Francji. Sytuacja frontowa szybko

jednak zwery kowała zamiary niemieckich dowódców. Nie-

spodziewany opór, na który napotkały wojska niemieckie ze

strony Belgii, pozwolił Brytyjczykom przegrupowa swoje

oddziały i przerzuci wojsko na północ Francji, wspomagajc

obron jej stolicy. Błyskawiczne działania zaczepne, zatrzy-

mane zostały na przedpolach Parya, za działania wojenne

– po raz pierwszy w tym kon ikcie – przerodziły si w dług

i wyniszczajc wojn pozycyjn.

Opracowany jeszcze na pocztku XX wieku przez ówcze-

snego szefa sztabu armii pruskiej – feldmarszałka Alfreda von

Schlie ena, plan uderzenia w kierunku zachodnim, zakładał

atak na kraje Beneluksu, szybk ich kapitulacj i – w rezul-

tacie – rychłe zdobycie Francji. Sytuacja frontowa szybko

jednak zwery kowała zamiary niemieckich dowódców. Nie-

spodziewany opór, na który napotkały wojska niemieckie ze

strony Belgii, pozwolił Brytyjczykom przegrupowa swoje

oddziały i przerzuci wojsko na północ Francji, wspomagajc

UWAGA

Gazeta Odkrywcza publikuje róne informacje (w formie zdj i tekstu) jedynie w celu poznania prawdy historycznej, a zawarte w niej treci nie maj

na celu propagowania faszyzmu, komunizmu czy jakichkolwiek totalitarnych ideologii.

www.she-odkrywcy.pl

forum.she-odkrywcy.pl

Po obu stronach kon iktu zaczły powstawa liczne

forty kacje, transzeje, okopy oraz zasieki z drutu kolcza-

stego. Wojna przybrała w kocu niewyobraalne dotd

oblicze – pełne cierpienia, wyniszczajce – zarówno psy-

chicznie, jak i zycznie – ołnierzy walczcych po obu

stronach. W cigu czterech nastpnych lat w cigncych

si kilometrami okopach ycie straci miały setki tysi-

cy ołnierzy. Nikt nie przypuszczał, jak długo to potrwa

i ile ludzkich istnie bdzie kosztowa. To, co niemieckie

dowództwo okrelało z pocztku jako „przezimowanie

w warunkach bojowych”, dla szeregowych ołnierzy po

obu stronach okazywało si koszmarem. Jeli we znaki nie

dawała im si artyleria albo snajperzy, czyniły to deszcz,

nieg i mróz. Jeeli okop znajdował si na niskim tere-

nie, ołnierze – zwłaszcza brytyjscy - nierzadko brodzili

w wodzie po kostki. Dla frontowych lekarzy codzienno-

ci stały si nie tylko rany po kulach i odłamkach, ale te

odmroenia i zakaenia koczyn.

Cigle ywa i rozpalajca wyobrani jest pami

o wigilijnym cudzie 1914 roku na polach bitewnych we

Flandrii. Ukryci o kilkadziesit metrów od siebie ołnie-

rze, tej nocy – w przeciwiestwie do nocy poprzednich,

nie strzelali do przeciwnika. W pewnym momencie, po

niemieckiej stronie zaczły błyska wiatełka. To wiatła

przybranych witecznie choinek. Po chwili rozległ si

chóralny piew koldy – „Stille Nacht”.

Po obu stronach kon iktu zaczły powstawa liczne

forty kacje, transzeje, okopy oraz zasieki z drutu kolcza-

stego. Wojna przybrała w kocu niewyobraalne dotd

oblicze – pełne cierpienia, wyniszczajce – zarówno psy-

chicznie, jak i zycznie – ołnierzy walczcych po obu

Rozmaitości z Kroniki Wendlanda (Wydawnictwo Prosperius, Koszalin 2006)

W okresie papiestwa były trzy miejsca na Pomorzu Tylnym, do których pielgrzymi w poszukiwaniu łaski Maryi przy-

bywali. Trzy góry: Polanów, Rowokół i Góra Chełmska, przy czym pielgrzymka na t ostatni za najwitsz uchodziła.

I to tak dalece, e papie Grzegorz to miejsce pielgrzymek tak sławił, i pielgrzymów z Rzymu w to miejsce, które przez

mnichów St. Diego di Compostella w Hiszpanii za wite uznanym było, na odkupienie grzechów kierował.

forum.she-odkrywcy.pl www.gazeta-odkrywcza.pl

Z okopów wypełzli dotychczasowi wrogowie, z nie-

ufnoci i niedowierzaniem zaczli ze sob rozmawia.

Jakby wojna nigdy dotd nie istniała. Podczas nieformal-

nego rozejmu wigilijnego, ołnierze niemieccy i brytyjscy

spontanicznie wylegli z transzei, aby razem zapali pa-

pierosa, wymieni si podarunkami czy wspólnie oglda

zdjcia on i narzeczonych. Zawarty został „rozejm kapi-

tanów”, a do koca wit przeciwnicy rozgrywali ze sob

liczne mecze piłki nonej.

Decyzje o przerwaniu ognia w Wigili i Boe Na-

rodzenie zapadały spontanicznie i miejscowo, bez wcze-

niejszej zgody wyszych rang przełoonych. Potem

przekazywano je sobie z ust do ust. Dowódcy poszczegól-

nych oddziałów albo ustalali warunki chwilowego rozej-

mu ze swoimi odpowiednikami po drugiej stronie frontu,

albo po prostu przymykali oko, kiedy ołnierze obu stron

wychodzili z okopów na „ziemi niczyj” i wymieniali si

z ołnierzami wroga witecznymi podarunkami z domu,

pokazywali sobie skrywane pod płaszczami zdjcia i ra-

zem piewali.

mu ze swoimi odpowiednikami po drugiej stronie frontu,

albo po prostu przymykali oko, kiedy ołnierze obu stron

wychodzili z okopów na „ziemi niczyj” i wymieniali si

z ołnierzami wroga witecznymi podarunkami z domu,

pokazywali sobie skrywane pod płaszczami zdjcia i ra-

zem piewali.

albo po prostu przymykali oko, kiedy ołnierze obu stron

wychodzili z okopów na „ziemi niczyj” i wymieniali si

z ołnierzami wroga witecznymi podarunkami z domu,

pokazywali sobie skrywane pod płaszczami zdjcia i ra-

Rozmaitości z Kroniki Wendlanda (Wydawnictwo Prosperius, Koszalin 2006)

Tymczasem na teje Górze Chełmskiej był dawniej mały kociół, bd kaplica […], który proboszcz, przeorysza i kon-

went klasztoru w Koszalinie rzeczywicie na tej Górze zbudowa mieli i który to stan posiadania wraz z pozostałymi

własnociami kon rmował papie Leon X dokumentem wystawionym w Rzymie dnia 1 czerwca 1513

www.she-odkrywcy.pl

forum.she-odkrywcy.pl

Oczywicie rozejm nie objł całego frontu zachodnie-

go – na licznych jego odcinkach walki trwały równie w

wita. Nie obeszło si te bez tragicznych pomyłek – by-

wało, e ołnierz, który wychodził w pokojowych zamia-

rach na otwarty teren, natychmiast ginł od kul wroga.

Ale w sumie bro odłoyło na ten czas blisko 100 tys.

ołnierzy – głównie Niemcy i Brytyjczycy, a na mniejsz

skal – Francuzi i Belgowie.

Przed nami wita Boego Narodzenia. Dla kadego

jest to wyjtkowy czas re eksji, spotka w gronie rodziny

i przyjaciół, ale te wybaczania blinim. Boe Narodze-

nie ma głbok tre, która mówi o braterstwie midzy

ludmi. Wojna deprawuje – moe z człowieka uczyni

potwora – ale w okresie witecznym, pierwszowojenni

ołnierze przypomnieli sobie wartoci wyniesione z do-

mów, std ten spontaniczny odruch, przebijajcy skorup

wojennego zdziczenia. Wyraz pamici o tym, e istnieje

co poza zabijaniem.

Pami o tym co było, jest i musi by dla nas nauk i

ródłem głbokich przemyle. Mamy ogromne szczcie,

e nie musimy w nadchodzc wigili Boego Narodze-

nia trzyma w dłoniach karabinów, czeka w niepewnoci

na kad kolejn minut, kady kolejny ruch wroga.

Dlatego te warto – przynajmniej w t wyjtkow

Noc – zakopa wszystkie topory wojenne, te małe i te

ogromne, zapomnie bliniemu wszystkie winy, czekajc

z nadziej na wybaczenie swoich błdów.

Rozmaitości z Kroniki Wendlanda (Wydawnictwo Prosperius, Koszalin 2006)

Na wiey opisywanego kocioła rozpalano dla podróujcych po morzu i por nocn wiatło latarni. Po tym jednak jak

w 1526, 1532 wity ogie ewangelii janie zaczynał, wkrótce kociół całkowicie zniszczono, tak e dzisiaj adnych szcze-

gólnych ladów po nim znale nie mona, poza lecymi w ziemi kawałkami murów.

forum.she-odkrywcy.pl www.gazeta-odkrywcza.pl

Korzystajc z okazji, w imieniu Zarzdu, Członków, wszystkich współ-

pracowników i sympatyków Stowarzyszenia Historyczno – Eksploracyjne-

go „Odkrywcy” w Koszalinie, składam wszystkim czytelnikom miesicznika

„Gazeta Odkrywcza” płynce z głbi serca yczenia spokojnych i radosnych

wit Boego Narodzenia, spdzonych wród rodziny i przyjaciół, oraz

wszelkiej pomylnoci i spełnienia marze w nadchodzcym 2013 roku.