Pismo japońskie.pdf
(
131 KB
)
Pobierz
(anonymous)
Pismo japońskie
1
Pismo japońskie
Pismo japońskie
wywodzące się z
pisma chińskiego
jest
jednym z najbardziej skomplikowanych rodzajów pism.
Chińskie znaki (słowo
kanji -
znaczy "znaki cesarstwa Han")
oparte są bowiem na piśmie obrazkowym, gdzie jeden znak
symbolizuje jedną ideę.
Historia
Znaki chińskie zostały importowane do
Japonii
w
V
-
VII w n.e.
(wg tradycji podawana jest data
402 r
. - wtedy to pierwsze
chińskie teksty przywiezione zostały na archipelag japoński)
razem z
buddyzme
m. Ponieważ jednak języki chiński i
japoński nie mają ze sobą nic wspólnego pod względem
fonetycznym, morfologicznym i składniowym, Japończycy
zmuszeni byli do wynalezienia uproszczonego "alfabetu"
(ściślej: sylabariusza)
kana
仮名
, służącego obecnie do zapisu
m.in. końcówek fleksyjnych. Zanim jednak tego dokonano, próbowano pisać teksty w całości ideogramami
chińskimi i odczytywać je po japońsku (
kanbun
漢文
). Z czasem powstał system man'yōgana
万葉仮名
, w którym
znaki chińskie używane były wyłącznie dla ich wartości fonetycznej, z pominięciem znaczenia znaku. To właśnie
man'yōgana w wyniku stopniowych uproszczeń przekształciła się w dwa sylabariusze kana: hiragana
平仮名
i
katakana
片仮名
.
Znak
kanji "
harmonia"
Japońscy mędrcy czytając chińskie
sutry b
uddyjskie stopniowo wprowadzali do języka japońskiego chińskie słowa i
terminy. Początkowo były to wyłącznie terminy religijne, ale wkrótce moda posługiwania się słowami chińskimi
rozszerzyła się na wszystkie obszary życia Japończyków. Znajomość chińskich słów świadczyła o solidnym
wykształceniu japońskiej arystokracji. Równocześnie posługiwano się również słowami rdzennie japońskimi, mimo
że do ich zapisu używano chińskich znaków. W wyniku tego większość chińskich znaków można odczytać po
japońsku (tzw.
kun'yomi
訓読み
) i po sinojapońsku (czyli z czytaniem pochodzącym z chińskiego; tzw.
on'yomi
音読み
). Np. znak
車
kuruma
, czyli 'powóz', ma również czytanie sinojapońskie:
sha
; znamy je ze słów
ba
sha
馬車
, czyli 'powóz konny',
jiten
sha
自転車
, czyli 'rower', czy
jidō
sha
自動車
- 'samochód'. Niektóre znaki mają po
kilka, a nawet kilkanaście czytań, co wynika z faktu, że z jednej strony znakom chińskim przypisano kilka wyrazów
japońskich, z drugiej zaś - wyrazy chińskie zapożyczano w różnych okresach i z różnych obszarów Chin (np. znak
外
ma czytania sinojapońskie:
gai
,
ge
,
ui
oraz czytania japońskie:
soto
,
hoka
,
hazusu
,
hazureru
).
Kierunek pisma
Tradycyjnie język japoński zapisywany był, podobnie jak inne języki wschodnioazjatyckie, w pionowym formacie
tategaki
. Znaki zapisywane były w kolumnach, od góry do dołu, a kolumny następowały w kolejności od prawej do
lewej. Historycznie zapis poziomy stosowany był jedynie w razie konieczności zmieszczenia napisu na poziomym i
niskim miejscu, wówczas znaki zapisywane były również od prawej do lewej (reprezentując kolumny składające się
z jednego znaku). Obecnie zapis pionowy w kolumnach w dalszym ciągu jest używany, np. w gazetach,
komiks
ach,
na grzbietach książek, czy kartek z życzeniami, natomiast zapis poziomy od prawej do lewej używany jest
sporadycznie.
Najpowszechniejszym sposobem zapisu języka japońskiego jest obecnie zapis poziomy
yokogaki
, od lewej do
prawej, podobnie, jak języków europejskich. Pojawił się on pod koniec XIX wieku, w epoce
Meiji p
oczątkowo na
Pismo japońskie
2
potrzeby japońskich słowników języków europejskich. Zapis ten następnie stopniowo się rozpowszechniał,
zwłaszcza po II wojnie światowej; duży wpływ miał na to język angielski oraz technika komputerowa, preferująca
zapis tekstu poziomy od lewej do prawej. Zapis taki jest też wygodniejszy w tekstach naukowych i zawierających
słowa z języków obcych.
Pismo japońskie
Żeby czytać i pisać po japońsku, należy znać:
1. około 2000 znaków
kanji
2. dwa alfabety sylabiczne
kana,
czyli
hiragana i
katakana
3. dodatkowo
rōmaji -
w tłumaczeniu: 'znaki łacińskie' (większość polskich),
czyli zapis alfabetem łacińskim - używany głównie w materiałach dla
obcokrajowców. Pewna grupa słów, głównie obcojęzycznych skrótów (np.
NATO,
FTP
), jest zwykle pisana w rōmaji.
O ile nauka kana wymaga najwyżej kilku wieczorów przy korzystaniu z
materiałów ogólnie dostępnych w Internecie (choćby
na polskich Wikibooks
),
nauka kanji bezwzględnie wymaga więcej wysiłku intelektualnego.
Sylaba "a" zapisana hiraganą
Na szczęście nie trzeba znać całego kanji żeby zacząć czytać po japońsku.
Jest tu kilka wyjść:
1. Materiały w całości pisane w rōmaji.
2. Materiały w całości pisane w hiragana.
3. Znaki kanji z dodaną
furigana (
znane też jako "ruby")
Dwie pierwsze metody są często używane w podręcznikach. W materiałach
dla japońskich dzieci używa się zazwyczaj hiragana, w materiałach dla
obcokrajowców natomiast rōmaji.
Trzecia z nich polega na zapisywaniu wymowy w hiragana nad lub obok
kanji. Jest o tyle wygodna, że czytając teksty zapisane z furigana można
stopniowo uczyć się kanji.
Sylaba "a" zapisana katakaną
Hiragana
cieszyła się początkowo dużą popularnością zwłaszcza wśród dam
dworu cesarskiego i dlatego uważana była za pismo kobiece (
onnade
女手
). Składa się z 48 znaków i jest alfabetem
sylabicznym. W piśmie japońskim nie wyróżnia się bowiem poszczególnych głosek, lecz jedynie całe sylaby.
Hiragana
powstała z potrzeby przystosowania chińskich znaków do gramatyki języka japońskiego. Oddaje ona
jedynie dźwiękową stronę języka i jest używana m.in. do zapisu końcówek fleksyjnych (temat wyrazu zapisuje się z
reguły znakiem chińskim). Japońskie dzieci jako pierwszy system pisania poznają właśnie hiragana i właśnie w niej
zapisana jest większość książek dla dzieci.
Katakana
również składa się z 48 znaków. Każdy ze znaków hiragana ma swój odpowiednik katakana.
Kata
oznacza
'częściowy', 'uproszczony'. Obecnie najczęściej używa się jej do przedstawiania obcych nazw i imion własnych,
wyrazów zapożyczonych z innych języków (np. 'komputer'
コンピューター
konpyūtā
). Zdarza się również, że
zapisuje się katakaną japońskie słowa, by dodać im emfazy lub podkreślić ich znaczenie. Katakana chętnie używana
jest przez twórców komiksów
manga,
gdzie korzysta się z niej do zapisu wyrazów onomatopeicznych. Zdarzają się
również słowa hybrydowe powstałe w wyniku połączenia słów japońskich ze słowami obcymi. Przykładem może
być
karaoke
カラオケ
, gdzie
kara
(poza tym zapisywane
空
) oznacza 'pusty', natomiast
oke
jest skrótem wymowy
angielskiego słowa
orchestra
. To słowo w całości najczęściej zapisuje się właśnie katakaną. Japończycy uwielbiają
podobne skrótowce.
Pismo japońskie
3
Obecnie w internecie częściej można spotkać pismo katakana, czy hiragana, niż kanji. Wynika to z faktu, że
zapisywanie słów w katakanie jest
cool
- stosowanie katakany dodaje specyficznej emfazy do treści, podkreśla
znaczenie słów. Jest tym, czym dla Europejczyków stosowanie
emotikonó
w. Japońska młodzież (w tym młodzi
twórcy stron WWW) nadużywa również słów pochodzenia obcego. Dla przykładu, japońskie słowo
shujin
主人
('mąż') zastępowane jest pochodzącym z angielskiego
hazubando
ハズバンド
('husband'). Słowo
gyūnyū
牛乳
('mleko') wypierane jest przez
miruku
ミルク
('milk'). Bez katakany nie mogą obyć się również teksty piosenek
zespołów rockowych. W innych rodzajach pism (gazety, manga, napisy uliczne, itd.) proporcje te kształtują się
inaczej. Wyraźna wydaje się tendencja do eliminowania kanji (w
okresie Meiji u
żywano ich aż kilkanaście tysięcy).
Kodowanie pisma japońskiego
Istnieje wiele systemów kodowania japońskich znaków. Dzielą się one na:
• oparte na
JIS:
•
ISO-2022-JP
•
Shift-JIS
•
EUC (Extended Unix Code) -
japońskie znaki zajmują 2 bajty, romaji 1 bajt. Jak sama nazwa wskazuje
popularny głównie na
Uniksach
.
• oparte na
Unikodzie
•
UTF-8 -
mało popularny, ponieważ japońskie znaki zajmują 3 a nie 2 bajty.
•
UTF-16 -
japońskie znaki zajmują 2 bajty, niestety znaki romaji również.
Fonty japońskie
Najpopularniejsze style fontów japońskich to
Mincho i
Gothic
.
Zobacz też
•
język japoński
•
systemy pisma CJK
Źródła i autorzy artykułu
4
Źródła i autorzy artykułu
Pismo japońskie
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=24261384
Autorzy
: Barry Kent, Conew, Derbeth, Enkidu666, Erpatr3, Grzegorz Wysocki, Gładka, Holek, Jersz, Kamiira94,
Kasei-jin, Kirq, Kocio, Leafnode, MTM, Mahoutsukai, Maitake, Matusz, Nipponicum, PMG, PawełMM, Pibwl, Podstawko, Qurqa, Smigiel, Szwedzki, Taw, Tommy Jantarek, Tompot, Voytek s,
Warszk, Wicki, Youandme, conversion script, Śmigiel, 26 anonimowych edycji
Źródła, licencje i autorzy grafik
Plik:Kanji Wa.png
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Kanji_Wa.png
Licencja
: Public Domain
Autorzy
: Aotake, Erin Silversmith, Goroppon, Ktoetx, Liangent, Nardog,
Sarang, Swift
Plik:Japanese Hiragana kyokashotai A.svg
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Japanese_Hiragana_kyokashotai_A.svg
Licencja
: Public Domain
Autorzy
: Original uploader
was Squilibob at en.wikipedia
Plik:Japanese Katakana A.svg
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Japanese_Katakana_A.svg
Licencja
: Public Domain
Autorzy
: User:LERK
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/
/
creativecommons.
org/
licenses/
by-sa/
3.
0/
Plik z chomika:
gobi0208
Inne pliki z tego folderu:
Japoński - Mów, czytaj i pisz(1).rar
(91163 KB)
język_japoński-metody_transkrypcji.7z
(11499 KB)
03 Czasowniki.pdf
(102 KB)
01 Gramatyka - wprowadzenie.pdf
(71 KB)
02 Rzeczowniki.pdf
(81 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin