TEST PREFERENCJI DECYZYJNYCH (TPD)
R. Studenski
Test ten dostarcza informacji o podejmowaniu decyzji w sytuacjach, w których wybór jest trudny. Jego wykonanie polega na zakreślaniu kółkiem jednej z dwóch odpowiedzi – A lub B – dołączonych do każdej z przedstawionych sytuacji.
Przed każdą decyzją rozważ zarówno to, co możesz zyskać w przypadku powodzenia, jak i ewentualną stratę, jaką poniesiesz w następstwie niepowodzenia. Na poszczególne pytania odpowiadaj tak, jakby przedstawiona sytuacja zaistniała rzeczywiście.
Przykład:
W komunikacie meteorologicznym zapowiedziano na dziś pogodę pochmurną z przebłyskami słońca i przelotnym deszczem. Zamierzasz wyjść na dłuższy spacer i dlatego postanawiasz:
A. Zabrać z sobą parasol, którego noszenie okaże się zbędne w przypadku braku deszczu.
B. Wyjść bez parasola, ryzykując przemoknięcie podczas deszczu.
Jeśli wyjdziesz na spacer z parasolem – zaznacz A, natomiast jeśli zostawisz parasol w domu – zaznacz B.
Teraz uważnie czytaj poszczególne opisy sytuacji i wybieraj dla każdej z nich jedną z dwóch podanych odpowiedzi.
1. Wędrujesz samotnie z plecakiem po Tatrach. Burza i ulewa zmusiły Cię do schowania się w niewielkiej grocie. Z nadejściem zmroku uspokoiło się. Do schroniska masz około godziny drogi. W tej sytuacji postanawiasz:
A. Przesiedzieć w suchej i w miarę ciepłej grocie.
B. Próbować trafić do schroniska przy słabym księżycowym świetle.
2. Do końca urlopu zostały Ci trzy dni i 10 złotych. Posiłki, pobyt i bilet powrotny masz wykupione. Przed domem, w którym mieszkasz, otwarto loterię. Za jeden los, w cenie 10 złotych można wygrać 20 złotych. Wiedząc, że co piąty los wygrywa:
A. Kupisz los, aby podwoić posiadaną kwotę.
B. Nie kupisz losu, aby nie stracić reszty gotówki.
3. Na wakacje za granicę możesz pojechać dwoma trasami, różniącymi się pod względem kosztów, czasu przejazdu i bezpieczeństwa. Którą trasę wybierzesz?
A. „Na skróty” – szybszą i o połowę tańszą od drugiej ale prowadzącą przez kraje, w których turyści są czasem okradani.
B. Dłuższą i droższą ale dającą gwarancję bezpieczeństwa.
4. Masz dwie propozycje korzystnej zmiany pracy. Którą wybierzesz?
A. Dającą pewność długotrwałego zatrudnienia z zarobkami o 15% wyższymi od obecnych i z możliwością awansu płacowego w przyszłości.
B. Z płacą o 70% wyższą od obecnej i z możliwością awansu ale bez gwarancji stałości zatrudnienia, jeśli nie wykażesz się osiągnięciami.
5. Jakie dyscypliny sportu są Twoim zdaniem bardziej interesujące:
A. Takie, w których kontuzje lub wypadki zdarzają się rzadko, a ich skutki nie są poważne.
B. Takie, w których prawdopodobieństwo poważnych kontuzji, wypadków, a nawet katastrof, jest duże.
6. Wracasz pod wieczór do domu samochodem z nieczynnym lewym reflektorem. Nie masz zapasowej żarówki, a warsztat samochodowy znajduje się blisko Twojego domu. W tej sytuacji postanawiasz:
A. Jechać z nadmierną szybkością, żeby zdążyć do domu przed nocą.
B. Zostawić samochód na strzeżonym parkingu do następnego dnia i wrócić do domu autobusem.
7. Sprzyjało Ci szczęście w grze liczbowej. Możesz całość lub część wygranej kwoty powiększyć. Decydujesz się na:
A. Umieszczenie pieniędzy w banku na lokacie terminowej, dającej pewność wzrostu w ciągu roku wpłaconej kwoty o 15%.
B. Kupno akcji giełdowej, na których możesz w przypadku hossy zarobić w krótkim czasie ponad 100% ale w przypadku zniżki kursów lub złego zakupu akcji możesz stracić.
8. Jedziesz autobusem na ważne spotkanie, na które nie należy się spóźnić. Spostrzegasz, że kierowca jest nietrzeźwy. W tej sytuacji postanawiasz:
A. Wysiąść na najbliższym przystanku, licząc na bezpieczny dojazd innym autobusem lub „okazją”, wiedząc, że możesz się spóźnić.
B. Jechać dalej z nietrzeźwym kierowcą, który wprawdzie jedzie niepewnie ale trzyma się rozkładu jazdy.
9. Niespodziewanie wypłacono Ci spadek w postaci znacznej sumy gotówki. Masz dużo pieniędzy ale jest to trochę za mało na niezbędne wyremontowanie domu. W tej sytuacji:
A. Kupujesz bony skarbowe, które w ciągu dwóch lat pozwolą Ci zgromadzić niezbędną sumę na remont domu.
B. Przystępujesz do proponowanej Ci spółki, co według wstępnych wyliczeń, w przypadku powodzenia, pozwoli Ci w ciągu trzech miesięcy uzyskać potrzebną kwotę ale w przypadku niepowodzenia może spowodować stratę.
10. Masz poważną chorobę serca. Żeby uchronić się przed przedwczesnym zgonem postanawiasz:
A. Poddać się operacji, która zdecydowanie poprawi stan Twojego zdrowia – jeśli się powiedzie. Lekarze twierdzą, że jedna na 200 osób może nie przeżyć tej operacji.
B. Mniej pracować, zracjonalizować odżywianie i zrezygnować z wielu lubianych rozrywek i atrakcji.
11. Po trudnych eliminacjach zostałeś/aś jednym z czterech finalistów w konkursie z nagrodą 100 tys. złotych. Otrzyma ją w całości tylko jedna osoba. Zaproponowano Ci legalną sprzedaż Twojego miejsca w finale za 20 tys. złotych. Czy zdecydujesz się:
A. Podjąć ryzyko uczestnictwa w finale według zasady „wszystko albo nic” .
B. Sprzedać swoje miejsce za jedną piątą wartości nagrody.
12. Potrzebujesz więcej pieniędzy niż masz na finansowanie rozpoczętej budowy domu. W tej sytuacji:
A. Podejmiesz w miejscu zamieszkania dodatkowe prace zwiększające Twój dochód na tyle, że ukończysz budowę domu w ciągu około 4 lat.
B. Przyjmiesz ofertę rocznej pracy w Afryce. Umożliwi Ci to zdobycie potrzebnej kwoty w ciągu roku ale z ryzykiem zachorowania, przy nieprzestrzeganiu zasad higieny, na poważną chorobę tropikalną. Koszt jej leczenia wynosi prawie połowę zarobionej kwoty.
13. Masz przy sobie w gotówce miesięczną pensję. Pod domem, w miejscu pozbawionym ludzi zatrzymał Cię agresywny, choć niezbyt mocno zbudowany człowiek z żądaniem oddania portfela. W tej sytuacji:
A. Oddajesz mu portfel próbując pertraktować w celu zachowania części posiadanej kwoty.
B. Odmawiasz oddania i postanawiasz walczyć i bronić się, gdyby miało dojść do bójki.
14. Konkurent w interesach przyłapał Cię na ominięciu przepisów podatkowych. Zażądał od Ciebie 20% uzyskanego zarobku w zamian za milczenie. W tej sytuacji decydujesz się:
A. Zapłacić żądaną kwotę ryzykując, że jeśli sprawa się nie wyda to zachowasz większą część zarobku.
B. Zalegalizować „wstecznie” transakcję w wyniku czego prawie cały zarobek wydasz na podatek i odsetki.
15. Podczas wojny umieszczono Cię w obozie dla jeńców o dość ostrym regulaminie ale z możliwością przeżycia. Możesz dostosować się lub próbować uciec. Decydujesz się:
A. Przystosować do warunków obozowych i czekać na zakończenie wojny z 95% szansą przeżycia i wyjścia na wolność po wojnie.
B. Spróbować ucieczki pod śmieciami wywożonymi ciężarowym samochodem z obozu. Powodzenie ucieczki szacujesz na 80% ale w przypadku niepowodzenia nie można wykluczyć rozprawy przed sądem wojskowym.
16. Jako lekarz pogotowia jedziesz w czasie powodzi do chorego z objawami zawału serca. Możesz wybrać jedną z dwóch następujących dróg:
A. Krótszą, przez częściowo zalany most, z szansą dotarcia na czas i z ryzykiem „zatopienia” silnika i jego unieruchomienia na moście.
B. Dłuższą, dającą pewność dotarcia ale z możliwością spóźnienia się.
17. Kończysz pracę zawodową i musisz przejść na emeryturę. Masz dość pokaźny kapitał. Czujesz się dobrze i chcesz nadal pracować. W tej sytuacji postanawiasz:
A. Założyć własną firmę, w której wykorzystasz swoją wiedzę i doświadczenie i która przyniesie Ci zwrot włożonej gotówki oraz 20% zysku w ciągu roku.
B. Kupić za podobną kwotę sklep z oszacowaną szansą całkowitego jej zwrotu i 200% zysku w ciągu roku. Prowadzenie sklepu nie jest trudne ale bez niezbędnego doświadczenia można zbankrutować.
18. Po skończeniu studiów medycznych przedstawiono Ci dwie oferty pracy w szpitalu. Pierwszą, na oddziale internistycznym, za standardowe wynagrodzenie oraz drugą, na oddziale zakaźnym dla chorych na AIDS, za wynagrodzenie trzykrotnie wyższe. Którą pracę wybierzesz?
A. Na oddziale internistycznym.
B. Na oddziale dla chorych na AIDS, gdzie niezbędne jest drobiazgowe przestrzeganie obowiązujących zasad bezpieczeństwa.
19. Zaproponowano Ci objęcie jednego z dwóch stanowisk pracy, różniących się pod względem podejmowania ryzyka. W tej sytuacji wybierzesz pracę:
A. Wymagającą ryzykownych decyzji.
B. Nie wymagających podejmowania ryzykownych decyzji.
20. Kierujesz średniej wielkości partią polityczną. Partia może wystartować do wyborów samodzielnie z 50% szansą wejścia do parlamentu lub przyłączyć się do popularnej partii i zwiększyć szansę wygranej do 70-80%. W tej sytuacji będziesz forsować pogląd o konieczności:
A. Utrzymania samodzielności i autonomii, choć to wiąże się z ryzykiem przegrania wyborów.
B. Przyłączenia się do większej partii w celu zwiększenia szansy wygrania wyborów z jednoczesną rezygnacją z całkowitej autonomii w podejmowaniu decyzji politycznych.
21. Możesz spędzić dwutygodniowy urlop spokojnie, w komfortowych warunkach z programem „bez niespodzianek” lub skorzystać z oferty polecającej program imprez zapewniających przeżycie dreszczyku emocji. Zdecydujesz się na urlop:
A. Spokojny, wygodny i bez niespodzianek.
B. Z imprezami dostarczającymi dreszczyk emocji.
22. Jeżeli możesz organizować swój czas lub wypoczynek to zazwyczaj wybierasz czynności:
A. Wymagające sprawności i radzenia sobie z ryzykiem.
B. Bezpieczne, pozbawione zagrożeń i ryzyka.
23. Musisz przejść z lekkim plecakiem w lesie na drugi brzeg rzeki. Masz do wyboru przejście po płaskiej belce lub przez mostek, oddalony o 5 minut drogi. Belka jest sztywna, ma szerokość 15 cm i długość 5 metrów. Znajduje się 1 metr nad spokojną wodą o głębokości około 80 cm. Wybierzesz:
A. Dojście do mostku ze stratą 10 minut w obie strony.
B. Przejście przez belkę z ryzykiem zmoczenia siebie i plecaka.
24. Rodzina prosi Cię o zawiezienie do pobliskiego miasteczka. Masz do wyboru krótką górską drogę z czasem przejazdu 20 minut, która w czasie deszczu staje się nieprzejezdna oraz drugą drogę, gwarantującą pewność dojazdu, ale w czasie około 1 godziny. Nie pada ale jest pochmurno. Wybierzesz:
A. Krótszą drogę z ryzykiem utknięcia na trasie.
B. Dłuższą drogę dającą pewność dotarcia do celu.
25. Twój przełożony wypowiedział w rozmowie z Tobą pogląd, który jest sprzeczny z Twoim zdaniem na ten temat. Wiesz, że to Ty masz rację. W tej sytuacji:
A. Wyrazisz otwarcie swoje zdanie przed przełożonym.
B. Przemilczysz to, bo wiesz, że sprzeciwianie się autorytetom może się nie opłacać.
psychUW