Lucy Maud Montgomery - Emilka szuka swojej gwiazdy (13).pdf - Kolekcja z Zielonego Wzgórza - kathi_weronika

L UCY M AUD M ONTGOMERY

E MILKA SZUKA SWOJEJ

GWIAZDY

(E MILKA DOJRZEWA )

E MILKA TOM 2

T YTUŁ ORYGINAŁU ANGIELSKIEGO : E MILY C LIMBS

P RZEŁOŻYŁA E WA H ORODYSKA

„Pastorowi Feliksowi”

z wyrazami szacunku

i sympatii

P ISANIE

Pewnej wietrznej lutowej nocy, w minionych czasach, kiedy świat nie przewrócił się

jeszcze do góry nogami, Emilia Byrd Starr siedziała sama w swoim pokoju w Księżycowym

Nowiu, starej farmie w Perlistej Wodzie. Była w owej chwili tak szczęśliwa, jak tylko może

być ludzka istota. Ze względu na zimną noc ciotka Elżbieta pozwoliła jej rozpalić ogień na

małym kominku — rzadki przywilej. Płonął jasno, rozświetlając złotoczerwonym blaskiem

niewielki, nieskazitelnie czysty pokój ze staroświeckimi meblami i głęboko osadzonymi

oknami o» szerokich parapetach, a do błękitnobiałych, oszronionych szyb przywarły

wianuszki śnieżnych płatków. Ogień potęgował głębię, tajemniczość i urok lustra na ścianie,

które odbijało postać skulonej na otomanie Emilki. Siedziała przy kominku i przy świetle

dwóch wysokich, białych świec — jedynego uznawanego w Księżycowym Nowiu źródła

oświetlenia — pisała w nowiutkim, lśniącym, czarnym „zeszycie od Jima”, który tego dnia

dostała od niego w podarunku. Emilka bardzo się ucieszyła, bo zapisała już ten, który dostała

jesienią, i od ponad tygodnia doskwierało jej boleśnie tłumienie tego, czego nie mogła zapisać

w nie istniejącym pamiętniku.

Pamiętnik stał się ważnym elementem w jej młodym, bogatym życiu. Zajął miejsce

pewnych „listów”, pisanych w dzieciństwie do zmarłego ojca, w których miała zwyczaj

„przelewać na papier” swoje kłopoty i troski — gdyż nawet w wieku lat prawie czternastu

można mieć kłopoty i troski, zwłaszcza gdy żyje się pod opieką surowej, pełnej najlepszych

chęci, lecz niezbyt czułej ciotki Elżbiety Murray. Czasami wydawało się Emilce, że gdyby nie

pamiętnik, wewnętrzne ciśnienie rozsadziłoby ją na kawałki. Gruby, czarny zeszyt od Jima

był dla niej czymś w rodzaju bliskiego przyjaciela i zaufanego powiernika pewnych spraw,

które musiały zostać wypowiedziane, lecz były zbyt drażliwe, by powierzać je uszom

jakiejkolwiek żywej istoty. Czyste kartki niełatwo było zdobyć w Księżycowym Nowiu i

gdyby nie kuzyn Jim Emilka nie miałaby żadnego zeszytu. Z pewnością nie dostałaby czegoś

takiego od ciotki Elżbiety, która uważała, że Emilka i tak traci zbyt wiele czasu na „bzdurną

pisaninę”, a ciotka Laura nie ośmielała się sprzeciwiać siostrze w tej sprawie, głównie

dlatego, że sama też uważała, iż Emilka mogłaby znaleźć pożyteczniejsze zajęcie. Ciotka

Laura była cudowna, lecz pewnych rzeczy nie potrafiła zrozumieć.

Kuzyn Jim natomiast nigdy nie obawiał się ciotki Elżbiety i gdy tylko uznał, że Emilka

może potrzebować nowego zeszytu, ten pojawiał się natychmiast, na przekór pogardliwym

spojrzeniom Elżbiety. Tego właśnie dnia nie zważając na nadchodzącą burzę pojechał do

Shrewsbury»wyłącznie po ów zeszyt. Emilka była zatem szczęśliwa, siedząc w łagodnym i

przyjaznym blasku ognia, podczas gdy wicher wył i zawodził wśród starych drzew po

północnej stronie Księżycowego Nowiu, wzbijał w sławnym ogrodzie kuzyna Jima

olbrzymie, widmowe śnieżne wiry, które tworzyły zaspy na zegarze słonecznym, i gwizdał

niesamowicie w koronach Trzech Księżniczek — tak Emilka zawsze nazywała trzy wysokie

topole w kącie ogrodu.

Kocham taką nocną zawieruchę, kiedy nie muszę wychodzić z domu — pisała Emilka. —

Spędziliśmy z kuzynem Jimem cały wieczór na planowaniu ogrodu i wybieraniu nasion i

sadzonek z katalogu. Tam, gdzie leży największa zaspa, za altaną, zrobimy grządkę różowych

astrów, a złotym — drzemiącym pod kilkunastu centymetrami śniegu — damy tło z

kwitnących migdałowców. Bardzo lubię tak planować lato w środku zimowej zadymki. Czuję

wtedy, że odnoszę zwycięstwo nad czymś o wiele potężniejszym od siebie, a to dlatego, że ja

posiadam mózg, a zawierucha jest jedynie ślepą, białą mocą — straszną, lecz ślepą. Mam to

samo uczucie, gdy siedzę przy własnym, ciepłym, miłym kominku, słyszę wszędzie wokół

rozszalałą wichurę i śmieję się z niej. Śmieję się, bo przed z góry stu laty prapradziadek

Murray zbudował ten dom — i zbudował go solidnie. Zastanawiam się, czy za sto lat ktoś

odniesie jakieś zwycięstwo dzięki temu, co ja zrobiłam lub pozostawiłam. Jest to inspirująca

myśl.

Napisałam te słowa kursywą, zanim się spostrzegłam. Pan Carpenter mówi, że zbyt często

stosuję kursywę. Twierdzi, że jest to wczesnowiktoriańska obsesja i muszę z nią walczyć.

Podjęłam to postanowienie po sprawdzeniu w słowniku, ponieważ najwyraźniej obsesja nie

jest niczym miłym, choć może nie tak złym jak opętanie. No i znowu kursywa, choć tym

razem myślę, że użyłam jej słusznie.

Czytałam słownik przez całą godzinę, aż ciotka Elżbieta nabrała podejrzeń i dała mi do

zrozumienia, że byłoby dla mnie znacznie lepiej, gdybym zajęła się robieniem pończoch na

drutach. Nie wiedziała dokładnie, dlaczego wertowanie słownika miałoby mieć na mnie zły

wpływ, ale była o tym przekonana, może dlatego, że sama nigdy nie miała na to ochoty.

Kocham czytać słownik. (Tak, ta kursywa jest niezbędna, panie Carpenter. Zwykłe „kocham”

w najmniejszym stopniu nie oddałoby moich uczuć!) Słowa są takie fascynujące. (Tym razem

poprzestałam na pierwszej sylabie!) Samo brzmienie niektórych z nich — „nawiedzony”,

„mistyczny” na przykład — sprowadza promyk.) Och, muszę podkreślić promyk. To nie jest

rzecz zwyczajna, to najniezwyklejsze i najcudowniejsze zjawisko w moim życiu. Kiedy się

pojawia, czuję, że w murze przede mną jakieś drzwi stają otworem i pozwalają dostrzec…

tak, niebo. Znowu kursywa! O, rozumiem wyrzuty pana Carpentera! Muszę zerwać z tym

nawykiem.

Długie słowa nigdy nie są piękne: „obciążający”, „utrudniający”, „międzynarodowy”,

„niekonstytucyjny”. Przywodzą na myśl owe okropne, wielkie dalie i chryzantemy, które

kuzyn Jim pokazywał mi zeszłej jesieni na wystawie w Charlottetown. Nie widzieliśmy w

nich nic ładnego, choć niektórzy uważali, że są przepiękne. Drobne, żółte chryzantemy

kuzyna Jima, podobne do bladych, dalekich gwiazd świecących na tle jodłowego zagajnika w

północno — zachodniej części ogrodu, były dziesięć razy piękniejsze. Ale odbiegam od

tematu — to także jeden z moich złych nawyków, zdaniem pana Carpentera. Mówi, że muszę

(tym razem podkreślenie jest jego!) nauczyć się koncentracji — następne długie i bardzo

brzydkie słowo.

Spędziłam jednak nad słownikiem miłe chwile — znacznie milsze niż nad pończochami.

Szkoda, że nie mogę mieć choć jednej pary jedwabnych pończoch. Ilza ma trzy. Ojciec daje

jej wszystko, odkąd pokochał ją na nowo. Ale ciotka Elżbieta powiada, że jedwabne

pończochy są niemoralne. Ciekawe dlaczego, skoro jedwabne suknie nie są?

A skoro mowa o jedwabnych sukniach, to ciotka Janina Milburn z Balladowego Stawu —

nie jest moją krewną, ale wszyscy nazywają ją „ciotką” — ślubowała, że nie włoży jedwabnej

sukni, dopóki wszyscy poganie nie nawrócą się na wiarę chrześcijańską.

To bardzo chwalebne. Chciałabym być tak dobra, ale nie mogę — zbyt kocham jedwab.

Jest taki bogaty i lśniący. Pragnęłabym stroić się weń nieustannie i robiłabym to, gdyby było

mnie stać, choć przypuszczam, że za każdym razem, kiedy przypomniałaby mi się poczciwa,

stara ciotka Janina i nie nawróceni poganie, czułabym wyrzuty sumienia. Niemniej jednak

upłyną lata, zanim będę mogła pozwolić sobie na jedwabną suknię, o ile w ogóle będzie to

możliwe, a tymczasem co miesiąc oddaję na misje część moich pieniędzy za jajka. (Mam

teraz pięć własnych kur, a wszystkie wywodzą się od szarej kurki, którą dostałam od

Perry’ego na dwunaste urodziny.) Jeżeli kiedyś będę mogła kupić sobie jedwabną suknię,

wiem, jak będzie wyglądała. Nie będzie czarna, brązowa ani granatowa — w jednym z tych

rozsądnych, praktycznych kolorów, noszonych zawsze przez Murrayów z Księżycowego

Nowiu — o, nie! Będzie z mieniącego się jedwabiu, błękitna w jednym oświetleniu, w innym

srebrzysta jak niebo o zmierzchu, prześwitujące przez oszronioną szybę, z odrobiną koronki

przypominającej piórka, które mróz kreśli na moim oknie. Ted mówi, że namaluje mnie w

niej jako „Dziewicę Lodów”, a ciotka Laura uśmiecha się i pyta, słodko i pobłażliwie, w

sposób, którego nie cierpię nawet u kochanej ciotki Laury:

— Po co ci taka suknia, Emilko?

Być może po nic, ale czułabym, że jest cząstką mnie, że wyrosła ze mnie, a nie została

tylko kupiona i włożona. Chciałabym mieć w życiu choć jedną taką suknię. A pod nią

jedwabną halkę — i jedwabne pończochy!

Ilza ma jedwabną sukienkę — jasnoróżową. Ciotka Elżbieta powiada, że doktor Burnley

ubiera Ilzę zbyt dorośle i strojnie jak na dziecko. Ale on pragnie wynagrodzić jej te wszystkie

lata, podczas których nie ubierał jej wcale. (Nie chcę przez to powiedzieć, że chodziła nago,

ale doktor Burnley zupełnie o to nie dbał. Obcy ludzie musieli troszczyć się o jej garderobę.)

Teraz robi wszystko, co ona zechce, i daje jej całkowicie wolną rękę. Ciotka Elżbieta mówi,

że to nie wyjdzie jej na dobre, ale czasami trochę zazdroszczę Ilzie. Wiem, że to niegodziwe,

ale nic nie poradzę.

Doktor Burnley zamierza jesienią posłać Ilzę do szkoły średniej w Shrewsbury, a potem do

Montrealu na studia aktorskie. Tego właśnie jej zazdroszczę — a nie jedwabnych sukienek.

Chciałabym, żeby ciotka Elżbieta pozwoliła mi uczyć się w Shrewsbury, ale obawiam się, że

to nigdy nie nastąpi. Wydaje się jej, że nie można spuścić mnie z oczu, bo moja matka kiedyś

uciekła z domu. Ale nie powinna obawiać się mojej ucieczki. Postanowiłam, że nigdy nie

wyjdę za mąż. Poślubię moją sztukę.

Ted chciałby jechać do Shrewsbury przyszłej jesieni, ale matka go nie puści. Nie dlatego,

że mógłby uciec, lecz dlatego, że nazbyt go kocha, by się z nim rozstać. Ted pragnie być

malarzem, a pan Carpenter mówi, że ma talent i powinien spróbować, tylko że każdy boi się

wspomnieć o tym pani Kent. Jest drobną kobietą, w istocie nie wyższą niż ja, cichą i

nieśmiałą, ale wszyscy się jej boją. Ja się jej boję okropnie. Wiem, że nigdy mnie nie lubiła,

począwszy od chwili, gdy dawno temu wraz z Ilzą zjawiłam się po raz pierwszy we

Wrotyczowym Łanie, żeby pobawić się z Tedem. Teraz jednak mnie nienawidzi — jestem

tego pewna — po prostu dlatego, że Ted mnie lubi. Nie może znieść myśli, że on lubi kogoś

czy coś prócz niej. Jest nawet zazdrosna o jego obrazki. Nie ma więc zbyt dużej szansy, żeby

wyjechał do Shrewsbury. Perry wyjeżdża. Nie ma centa przy duszy, ale zamierza zarabiać na

życie. Dlatego chce uczyć się w Shrewsbury, a nie w Akademii Królewskiej. Myśli, że w

Shrewsbury będzie łatwiej o pracę i że stancje są tam tańsze.

— Ta moja straszna ciotka Tomaszowa ma trochę pieniędzy — powiedział mi — ale nie

da ani centa, dopóki… dopóki… — i tu spojrzał na mnie znacząco.

Zarumieniłam się, a ponieważ nic nie mogłam na to poradzić, byłam wściekła na siebie za

ten rumieniec — i na Perry’ego za to, że wspomniał o tym, o czym nie chciałam nawet

słyszeć: jak to kiedyś jego ciotka natknęła się na mnie w zagajniku Dumnego Jana i niemal

przeraziła mnie na śmierć żądając, żebym przyrzekła poślubić Perry’ego, gdy dorośniemy, a

wówczas ona go wykształci. Nigdy o tym nikomu nie mówiłam — wstydziłam się —

powiedziałam tylko Ilzie, a ona oświadczyła:

— I pomyśleć, że starej ciotce Tomaszowej zachciewa się Murrayówny dla Perry’ego!

Ale Ilza jest dla Perry’ego okropnie surowa i ciągle kłóci się z nim o sprawy, które u mnie

wywołują jedynie uśmiech. Perry nie lubi, żeby ktoś go w czymkolwiek przewyższał. W

zeszłym tygodniu na przyjęciu u Amy Moore jej wuj opowiadał, że widział przedziwne cielę

z trzema nogami, a Perry odezwał się na to:

— O, to nic takiego w porównaniu z kaczką, którą widziałem w Norwegii.

(Perry naprawdę był w Norwegii. Kiedy był mały, pływał wszędzie ze swoim ojcem. Ale

nie wierzę w ani jedno słowo o tej kaczce. On nie kłamał — po prostu fantazjował. Drogi

panie Carpenter, nie potrafię pisać bez kursywy.)

Lucy Maud Montgomery - Emilka szuka swojej gwiazdy (13).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: