sukulenty.pdf

Sukulenty

Aeonium Aeonium Agava

Aloes Aloes Crassula

Euphorbia milii Glothiphyllum Kaktus

Kaktus Kaktus Kaktus

Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu

www.mob-zabrze.pl

Sukulenty

Kalanchoe Mammilaria Opuncja

Pedilanthus Pereskia Rebutia

Rhipsalis Selenicereus

Rośliny, przystosowane do życia na obszarach suchych i mające zdolność magazynowania wody zostały nazwane

sukulentami. Ciekawym zjawiskiem występującym wśród sukulentów jest zjawisko konwergencji. Polega ona na tym,

że rośliny, należące do odległych jednostek systematycznych (Cactaceae, Mesembryanthemaceae, Aizoaceae,

Agavaceae, Compositae, Liliaceae) upodobniły się do siebie w toku ewolucji (trwającej setki tysięcy lat),

pod pływem jednakowych, ekstremalnych warunków siedliskowych. W ten sposób, wszystkie wykazują cechy wspólne

pozwalające im przetrwać te ekstremalne warunki. W kolekcjach ogrodów botanicznych, roślin pustyń i półpustyń

można zobaczyć i porównać ich przystosowania do takich skrajnych warunków środowiska (susza,

silne nasłonecznienie, duże wahania temperatury dnia i nocy). Na pustyniach woda pochodzi głównie z bardzo

rzadkich opadów, więc rośliny, aby przeżyć muszą mieć zdolność do gromadzenia wody w pędach, liściach

lub korzeniach. Mają również cechy ograniczające do minimum parowanie. Przybierają kształty o jak najmniejszej

powierzchni (zbliżone do kuli lub walca), mają grubą skórkę z niewielką ilością aparatów szparkowych

(zamknięte w ciągu gorącego dnia). Pod skórką znajduje się tkanka wodna, mogąca magazynować wodę,

a skórka okryta bywa sinoniebieską warstwą wosku. Liście mogą być zredukowane do cierni. Płytki system korzeniowy

umożliwia sukulentom szybkie wyciągnięcie wody z gleby (w tamtych warunkach woda szybko znika)

i przeprowadzenie jej do tkanki wodnej.

Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu

www.mob-zabrze.pl

Sukulenty

Ze względu na sposób magazynowania wody sukulenty dzielimy na 3 grupy:

Sukulenty liściowe – magazynują wodę w zgrubiałych liściach, które pokryte są grubą warstwą wosku

- kutykulą (ogranicza on parowanie), a czasem kutnerem. W naturze występują na ogół na pustyniach afrykańskich.

Należą do tej grupy m.in. aloesy (Aloe - rodzina Liliaceae), grubosze (Crassula – rodzina Crassulaceae), agawy

(Agave – rodzina Agavaceae), haworcja i gasteria (Haworthia i Gasteria – rodzina Liliaceae), kalanchoe

(Kalanchoe - rodzina Crassulaceae) . U sukulentów liściowych rolę magazynów na wodę przejęły liście.

Sukulenty łodygowe - magazynują wodę w zgrubiałych pędach. Liście ich na ogół, przekształcone są w ciernie.

Większość sukulentów łodygowych, można spotkać na pustyniach Ameryki, a brak ich jest praktycznie na kontynencie

afrykańskim (Rhipsalis to jedyny taki rodzaj z rodziny Cactaceae występujący w Afryce). Typowymi sukulentami

łodygowymi są kaktusy, czyli rośliny z rodziny Cactaceae . Przykładowymi kaktusami są opuncje (Opuntia)

- jest to dość liczny i dosyć różnorodny rodzaj, jednak na ogół mają spłaszczone pędy. Niektóre gatunki opuncji mają

jadalne owoce, np. opuncja figowa (Opuntia ficus-indica). Innym przykładem kaktusa i to bardzo atrakcyjnego w czasie

kwitnienia jest Selenicereus grandiflorus , zwany u nas „Królową jednej nocy” - pochodzi ze wschodniego Meksyku

i Karaibów. Kiedy nie kwitnie jest bardzo niepozornie wyglądającym kaktusem, posiada korzenie czepne, dzięki którym

może wspinać się na podporach i osiągać duże rozmiary. Zakwita u nas w czerwcu i zachwyca wtedy, swoimi pięknymi,

ogromnymi kwiatami (do 30 cm średnicy), o delikatnym zapachu. Niestety kwitnie tylko jedną noc, a rankiem zamyka

się - kwiaty te zapylane są przez motyle nocne. Kaktusy w swojej rodzinie posiadają również gatunki epifityczne,

(czyli rosnące na drzewach). Do takich gatunków należą ripsalisy (Rhipsalis) - ciekawą cechą ripsalisów jest to,

że na ogół są pozbawione cierni, a pędy mają zwisające, walcowate lub spłaszczone. Innym bardzo ciekawym

gatunkiem kaktusa jest peireskia (Peireskia). Jest to jedyny gatunek kaktusa, posiadający oprócz cierni ładne, duże

liście. Jest to ewolucyjnie najstarszy kaktus. Wśród sukulentów łodygowych posiadamy również inne gatunki

niebędące kaktusami. I tak w naszych szklarniach znajdują się liczne gatunki z rodziny Euphorbiaceae

– wilczomleczowatych - charakterystyczne dla tych roślin są ciernie, w naturze w okresach deszczowych tworzą

również liście. Wszystkie euphorbie zawierają biały sok, który wycieka przy zranieniu rośliny - sok ten jest trujący.

Również rodzina Apocynaceae ma w tej kategorii swoich przedstawicieli. Najbardziej znanym i charakterystycznym

rodzajem jest Pachypodium - ma zgrubiały, pokryty cierniami pęd i pióropusz liści na szczycie (np. Pachypodium

lamerei, które pochodzi z Madagaskaru). Wśród tej grupy możemy jeszcze spotkać przedstawicieli

z rodziny Compositae oraz rodziny Asclepiadaceae – trojeściowatych, np. stapelia .

Sukulenty korzeniowe - magazynują wodę w zgrubiałej nasadzie korzenia. Nie mamy u siebie przedstawicieli tej grupy.

Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu

www.mob-zabrze.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: