Dean Ken - Queen.pdf

(532 KB) Pobierz
Dean Ken - Queen
Pamięci Freddiego Mercury'ego (1946-1991)
KEN DEAN
895352j
PrzełoŜyła: KATARZYNA MALITA
Uzupełnił: PIOTR KOSIŃSKI
WYDAWNICTWO „ROCK-SERWIS", KRAKÓW, 1992
1000266069
) ^ «j r; 9
82535
Tytuł oryginału:
,QUEEN — THE NEW VISUAL DOCUMENTART
© Copyright 1991 Omnibus Press (A Division of Book Sales Limited)
© Copyright for the Polish edition by WYDAWNICTWO „ROCK-SERWIS", 1992
Ali rights reserved. No part of Ihis book may be reproduced in any form or by any electronic
or mechanical means, including information storage or retrieval systems, without permission
in writing from the publisher.
L
V
D
IV.
i
0
Przekład: KATARZYNA MA LIT A
Uzupełnienie i redakcja wydania polskiego: PIOTR KOSIŃSKI
Opracowanie dyskografii i wideografii: PIOTR KOSIŃSKI I MAREK PIĄTKOWSKI
Korektorzy: ARLETA I PIOTR KOSIŃSCY
Wykonanie reprodukcji zdjęć: MAREK KOSIŃSKI
Skład: ZAKŁAD SKŁADU TEKSTÓW KRAKSĘ!
\\
/*- ISBN 83-85335-09-9
>BN 0-7119-2828-2 — wydanie oryginalne)
WYDAWNICTWO „ROCK-SERWIS"
al. Wł. Beliny-PraŜmowskiego 28
31-514 Kraków
tel./fax (012) 11-59-84
* *&&& \\deka
Druk i oprawa: Kraków, ul. Golikówka 7
BUW-EO- 04 / S/lS /
(0v00
SPIS TREŚCI
Od wydawcy polskiego........ 6
Brian, Roger, Freddie i John..... 7
Dzień po dniu............. 13
Postscriptum............... 97
Piraci na start!............. 100
Dyskografia............... 102
Wideografia............... 118
1 ¦ -
*.
: ¦
OD WYDA WCY POLSKIEGO
Kiedy w czerwcu 1991 roku zakupiłem prawa do wydania w Polsce angielskiej biografii
zespołu Queen nie sądziłem, Ŝe tak bardzo nieodległa przyszłość dopisze tragiczny epilog do
pełnej blasku historii grupy. Śmierć Freddiego Mercury'ego wstrząsnęła całym rockowym
środowiskiem artystycznym. Poruszyła serca niezliczonych rzesz młodych ludzi na całym
świecie.
Gdyby zapytać zwolenników muzyki rockowej o ich ulubionych wykonawców, nazwa Queen
rzadko zostałaby wymieniona na pierwszym miejscu. Znalazłaby się jednak na pewno w
ścisłej czołówce. Bo Queen jest zespołem, który cieszy się szacunkiem fanów wszystkich
rodzajów rocka. Dzieje się tak m.in. dlatego, iŜ tworzył muzykę nieszablonową, wymykającą
się wszelkim próbom jej jednoznacznego zaszufladkowania. Przeplatające się elementy hard-
rocka, tzw. rocka progresywnego, akcenty operowe, pastisz — wszystko składało się na
niepowtarzalność zjawiska o nazwie Queen.
Nagle pod koniec listopada 1991 roku zdaliśmy sobie wszyscy sprawę, Ŝe to co towarzyszyło
nam od 20 lat, co było tuŜ obok, co cieszyło się naszą szczególną sympatią, skończyło się.
Nie będzie juŜ więcej nagrań sygnowanych nazwą Queen. Nie będzie, bo być nie moŜe.
W listopadową noc odszedł na zawsze nasz przyjaciel. Myślę, Ŝe gdyby mógł porozmawiać z
kaŜdym z nas powiedziałby: Nie opłakujcie mnie, to nie ma sensu. Zostawiam wam moje
piosenki i dopóki będziecie chcieli ich słuchać, dopóty będę Ŝył, choć nie będzie mnie między
wami.
Będziemy Go słuchać, jego sztuka pozostanie z nami przez długie lata, bo niewielu było
takich artystów jak On — inteligentnych, wraŜliwych i niepowtarzalnych.
Piotr Kosiński
6
BRIAN, ROGER, FREDDIE I JOHN
19 lipca 1947 roku w Hampton, Middlesex na przedmieściach Londynu przyszedł na świat
Brian Harold May. Gdy ukończył 7 lat przekroczył próg Hampton Grammar School, równieŜ
w Middlesex. Zainspirowany przez Lonniego Donegana, The Shadows, The Ventures i
Buddy'ego HoIly'ego, w wieku piętnastu lat zaczął grać na gitarze w róŜnych lokalnych
zespołach, chociaŜ większości grup, z którymi się związał, nie udało się nigdy wyjść poza
próby w garaŜu. Brian: śaden z tych zespołów nigdy do niczego nie doszedł, nie
wystąpiliśmy na Ŝadnym prawdziwym koncercie, ale teŜ nie traktowaliśmy tego zbyt
powaŜnie. Spośród uczniów Hampton Grammar School wyłonił się m.in. zespół o nazwie The
Others, który w 1964 roku nagrał własną wersję standardu „Oh Yeah", wydaną na singlu
przez firmę Fontana. Zamiłowanie Maya do grania z wszystkimi, którzy mieli na to ochotę,
mogło zrodzić plotki o przynaleŜności do tego zespołu, tak jednak nie było. Podczas gdy
zespół The Others przeŜył swój moment chwały i jako The Sands wydał jeszcze jeden singel,
by potem zniknąć, May zajął się długoterminowym przedsięwzięciem: konstrukcją gitary
elektrycznej własnego projektu. Nie mogąc pozwolić sobie na gitarę Fender Stratocaster, o
której marzył, May zabrał się z pomocą ojca do zaprojektowania i zbudowania własnego
instrumentu. Zarówno ojciec jak i syn mieli doświadczenie w pracy z drewnem i metalem, a
Brian był na dodatek wybijającym się studentem fizyki, więc zadanie nie było tak trudne, jak
mogłoby się wydawać... chociaŜ wybór materiałów mógł wyglądać nieco dziwnie (pudło
gitary powstało z solidnego mahoniu, wyciętego z obramowania dwustuletniego kominka, a
źródłem spręŜyn do systemu tremolo był stary motocykl). Pomimo tego „domowego"
charakteru, to właśnie na tej
7
gitarze (nazwanej „Fireplace") grał May na wszystkich przebojowych płytach Queen i do dziś
pozostaje ona jego ulubionym instrumentem na scenie i w studiu. Cena materiału
wykorzystanego do jej budowy wyniosła jedynie... osiem funtów.
W 1967 roku May zapisał się na wydział fizyki w Imperial College w Londynie. Kiedy
doszedł do wniosku, Ŝe moŜe połączyć studia z działalnością muzyczną, umieścił na tablicy w
college'u odręczną notatkę, zapraszając studentów-muzyków do współpracy przy załoŜeniu
zespołu. Pierwszymi, którzy na nią odpowiedzieli byli basista i wokalista Tim Staffell, a tuŜ
po nim perkusista Roger Taylor.
UwaŜaliśmy go za najlepszego perkusistę, jakiego spotkaliśmy w Ŝyciu. Obserwowałem go,
jak stroił werbel — nigdy czegoś takiego nie widziałem
— ;' pamiętam, jak pomyślałem, Ŝe wygląda na prawdziwego profesjonalistę
— powiedział później Brian.
Roger Taylor (prawdziwe nazwisko: Roger Meddows-Taylor) urodził się 26 lipca 1949 roku
w Kings Lynn w hrabstwie Norfolk. Gdy miał osiem lat, jego rodzina przeniosła się do Truro
w Kornwalii, gdzie zaczął uczęszczać do szkoły. Choć rodzice sprzeciwiali się jego
muzycznym ambicjom udało mu się, juŜ jako nastolatkowi, związać z róŜnymi lokalnymi
zespołami. Początkowo praktykował jako gitarzysta, potem zasiadł na stołku perkusisty (i to
śpiewającego).
Spełniając Ŝyczenie rodziców pragnących, by zajął się czymś powaŜnym, Taylor przybył do
stolicy z zamiarem studiowania stomatologii. Początkowo pobierał nauki w londyńskiej
Hospital Medical School, później w Hospital Medical School w Whitechap'el. Po upływie
zaledwie jednego roku zdecydował, Ŝe naoglądał się juŜ dość zębów na całe Ŝycie i przeniósł
się prosto na wydział biologiczny w Imperial College.
May, Staffell i Taylor przyjęli nazwę Smile i niebawem zdobyli sporą grupę fanów w
londyńskich pubach i college'ach, z których najbardziej zagorzałymi byli niewątpliwie
koledzy z Imperial. W 1968 roku May otrzymał dyplom z wyróŜnieniem z fizyki i rozpoczął
studia podyplomowe w zakresie astronomii i podczerwieni, nadal w Imperial.
Nie przejmując się zbytnio zajęciami na uczelni, członkowie Smile powaŜnie myśleli o
długiej karierze, ale kompletny brak doświadczenia w businessie muzycznym doprowadził ich
do podpisania wielce niekorzystnego kontraktu. Firma Mercury, będąca w tym czasie
wytwórnią amerykańską, bez swojego oddziału w Zjednoczonym Królestwie (z wyjątkiem
umowy dotyczącej dystrybucji płyt), podpisała jednorazowy kontrakt ze Smile i wysłała
zespół do studia z Johnem Anthonym jako producentem. Rezultatem tego posunięcia był
jeden singel, „Earth" — piosenka Tima Staffella. Na drugiej stronie znalazł się utwór „Step
On Me", wspólne dzieło Staffella i Maya. Singel nie zdziałał absolutnie nic, głównie dlatego,
Ŝe wydano go bez
najmniejszej choćby akcji promocyjnej i do tego w Stanach Zjednoczonych, gdzie grupa była
zupełnie nieznana. Z powodu braku zainteresowania, singel nigdy nie ukazał się w Wielkiej
Brytanii, a wytwórnia po cichu zerwała współpracę z zespołem.
Być moŜe właśnie dlatego odszedł Tim Staffell, by snuć plany kariery solowej, których nigdy
nie wprowadził w Ŝycie. Doniesienia z tego okresu wskazują, Ŝe chociaŜ materiał Smile
pasował doskonale do swoich czasów (w końcu część utworów ukazała się potem na dwóch
pierwszych albumach Queen), głos Staffella nie miał szans dostosować się do trendów
panujących w ciągu następnych lat w muzyce rockowej, co tak udało się głosowi jego
następcy... moŜe więc dobrze się stało, Ŝe doszło do tego rozstania.
W 1983 roku ukazał się, wyłącznie w Japonii, mini-album „Getting Smile" dokumentujący
krótki okres działalności zespołu. Sześć zawartych na nim nagrań („Earth", „Step On Me",
,,Doin' Alright", „Polar Bear", „Blag" i „April Lady") zawierało wiele elementów
charakterystycznych dla późniejszych kompozycji Queen. Solo gitarowe z utworu „Blag"
pojawiło się prawie bez zmian w „Brighton Rock", z kolei akustyczne „April Lady"
utrzymane było w klimacie najpiękniejszych ballad grupy z okresu 1973-1978.
Latem 1969 roku May i Taylor byli, delikatnie mówiąc, trochę przygnębieni. Jesienią Brian
rozpoczął pracę. Przyjął posadę nauczyciela matematyki w londyńskiej szkole średniej, nie
będąc pewnym, czy ma nadal prowadzić swoje badania naukowe. Tim Staffell postanowił
bardziej zdecydowanie zająć się swoją karierą solową i załoŜył nowy zespół o nazwie Humpy
Bong, w którym objął funkcję wokalisty. W tym czasie dzielił on małe mieszkanko z jednym
ze swoich kumpli, równieŜ wokalistą, który poznawszy się z Rogerem Taylorem zaczął wraz
z nim prowadzić budkę z uŜywanymi ubraniami na targu Kensington. Był ex-studentem
szkoły plastycznej, zarozumiale przekonanym, iŜ jedynie on wie jak powinien działać i co
powinien grać zespół rockowy, by zrobić prawdziwą karierę. Na imię miał Freddie.
Freddie Mercury urodził się jako Frederick Bulsara 5 września 1946 roku na Zanzibarze,
wyspie będącej obecnie częścią Tanzanii, a wówczas kolonii brytyjskiej. Pomimo egzotycznie
brzmiącego nazwiska i miejsca urodzenia rodzice Freddiego są Brytyjczykami. W tamtym
czasie ojciec Freddiego, Borni Bulsara, pracował jako urzędnik rządu brytyjskiego i
rezydował w XIX--wiecznym pałacu Beit el Ajaib, wzniesionym przez sułtana Bargasha.
Zarówno Borni, jak i Jer — matka Freddiego — byli wyznawcami zoroastryz-mu, religii,
której początki sięgają VI wieku p.n.e. i mają swoje źródło w Iranie. Kontakty z kapłanami i
rozmaitymi elementami obrządku zoroast-ryjskiego niezwykle pobudziły i rozwinęły
wyobraźnię i wraŜliwość młodego chłopca. W wieku 10 lat Freddie przeniósł się wraz z
ojcem do Bombaju, gdzie ten drugi miał kontynuować swoją pracę dla ojczyzny. Matka
wróciła tymczasem do Anglii i w Feltham, Middlesex, urządziła dom, w którym
9
cierpliwie, przez trzy lata, oczekiwała na powrót męŜa i syna z Indii. Nomen omen, dosłownie
tuŜ obok mieszkała rodzina Mayów. Jednak musiało minąć jeszcze kilka lat, by Freddie
poznał Briana...
Po przyjeździe do Anglii i zakończeniu wstępnej edukacji Freddie rozpoczął studia w Ealing
College of Art, gdzie poznał Pete'a Townshenda z The Who, Rona Wooda z The Faces i The
Rolling Stones oraz Rogera Ruskina z The Bonzo Dog Doo Dah Band. Freddie zakończył
edukację w Ealing z dyplomem w dziedzinie sztuki i projektowania. Obok zainteresowań
artystycznych, zaintrygowały go — podobnie zresztą jak większość studentów szkół
artystycznych w tym okresie — moŜliwości ukryte w muzyce pop. W zespołach takich jak
Sour Milk Sea i Wreckage zaczął rozwijać swoje-umiejętności pisania piosenek i osobowość
sceniczną. Na cześć mitycznego posłańca bogów przyjął pseudonim Mercury.
Prawdopodobnie czuł, Ŝe ma innym do przekazania jakieś przesłanie.
May i Taylor skłonni byli wysłuchać pomysłów Freddiego, chociaŜ z drugiej strony Brian
miał zamiar kontynuować studia. Plan Mercury'ego był prosty: poszerzyć brzmienie „heavy"
w stylu Led Zeppelin o nowy wizualny wymiar. Skandalizowanie w połączeniu z rockiem
musiało zagwarantować sukces. Bo niby dlaczego nie? W tym czasie nie nadeszła jeszcze era
glam i glitter-rocka (miał ją zapoczątkować Freddie), więc oczywistym modelem do
naśladowania pozostawał jedynie Jagger, który od lat odcinał kupony od swej sławy.
Nazwijmy zespól Queen — powiedział Freddie. To brzmi dumnie!
W szkole artystycznej uczą specyficznej wraŜliwości, uczą jak to robić, by zawsze o krok
wyprzedzać panującą modę — powiedział Freddie swoim nowym kolegom.
To właśnie basista zespołu Smile, Tim Staffell, przedstawił Freddiego Brianowi i Rogerowi.
Brian pamięta, Ŝe po obejrzeniu kilku koncertów Smile, Freddie nie ociągał się ze swoimi
sugestiami: Dlaczego marnujecie czas na coś takiego? — wykrzykiwał. Powinniście grać
bardziej oryginalny materiał. Powinniście być bardziej ekspansywni w przekazywaniu swojej
muzyki. Gdybym byl waszym wokalistą, właśnie to bym robił!
May i Taylor byli nieco rozczarowani po swoich doświadczeniach ze Smile. Brian wciąŜ
pracowicie budował swoją słynną gitarę, równie dobrą - o ile nie lepszą — niŜ modele
osiągalne w sklepach. Freddie raz po raz wyskakiwał z coraz bardziej zdecydowanymi
pomysłami dotyczącymi prezentacji materiału. Wszyscy byli inteligentni i wykształceni;
mogli otrzymać dobrze płatną pracę w „prawdziwym świecie", toteŜ jeśli mieli załoŜyć zespół
rockowy, zamierzali potraktować to powaŜnie i odnieść sukces. W konsekwencji postanowili
działać powoli. Przez cały 1970 rok odbywali próby, komponowali (wszyscy trzej byli
przecieŜ twórcami piosenek) i „ostrzyli" materiał, grając głównie na przyjęciach u przyjaciół i
w okolicznych szkołach, m.in. 14 listopada w Ballspark College w Hertford i 5 grudnia w
Shoreditch w Egham.
10
Po szybkim „wykończeniu" — zgodnie z legendą — sześciu basistów trafili na tego
szczęśliwego, siódmego, w osobie Johna Deacona. Wśród tych sześciu znaleźli się m.in. Mikę
Grose (zagrał raptem na aŜ jednym koncercie), Doug, którego nazwiska nikt juŜ dziś nie
pamięta (zwolniony za zarozumialstwo) i Barry Mitchell (właśnie z nim w składzie, Queen 18
września 1970 r. — podczas próby — zagrał w hołdzie zmarłemu tego dnia Jimfemu
Hendrixowi słynny klasyk „Voodoo Chile").
John Richard Deacon urodził się 19 sierpnia 1951 roku w Leicester. Tam teŜ uczęszczał do
szkoły średniej i grał w kilku zespołach złoŜonych z nastolatków (m. in. The Art Opposition).
Później przeniósł się do Londynu, gdzie studiował elektronikę (studia ukończył z
wyróŜnieniem sześć miesięcy po dołączeniu do Queen). Mimo Ŝe był o kilka lat młodszy,
Deacon dobrze zgrał się z pozostałymi członkami zespołu. Czuliśmy, Ŝe jest on tym
właściwym, chociaŜ byl taki spokojny. Prawie wcale się do nas nie odzywał! — wspominał
później Brian.
Freddie zaprojektował logo zespołu, a inspiracją stały się znaki zodiaku jego członków. Byli
juŜ gotowi, Ŝeby pokazać się światu. W czerwcu 1971 roku po raz pierwszy jako Queen
wystąpili w College of Estate Management, w Horn-sey, w Londynie. (Niektóre źródła za
debiut grupy uwaŜają koncert w St. Helen's Girlschool. Ken Dean nie wspomina o nim w
swojej ksiąŜce — przyp. wyd. pol.)
Po dołączeniu Johna Deacona, Queen stał się jednym z najbardziej trwałych zespołów w
muzycznym businessie. John: Byłem prawdopodobnie jedyną osobą w naszym kwartecie,
która mogła przyglądać się wszystkiemu z pewnym dystansem, poniewaŜ byłem czwartym,
ostatnim członkiem Queen. Wiedziałem, Ŝe w tym zespole tkwi jakaś ukryta moc, ale nie
byłem do końca przekonany... aŜ do czasu albumu ,,Sheer Heart Attack".
1971
1971 — 1973
Przez większą część 1971 roku Ŝycie toczyło się normalnie. Latem Queen objechali kilka
miejscowości w zachodniej Anglii, wykorzystując kontakty Taylora, a jesienią dali kilka
koncertów w Imperial College. May i Deacon studiowali, Mercury i Taylor prowadzili swoją
budkę, sprzedając oprócz ciuchów równieŜ dzieła sztuki. Większość ich dyskusji dotyczyła
zajęcia się muzyką profesjonalnie.
Freddie: Powiedzieliśmy O.K., pogrąŜymy się w rocku i będzie to nasza praca, bez Ŝadnych
odskoków. Z racji wykształcenia wszyscy mieliśmy przed sobą niezłe perspektywy, toteŜ nie
interesował nas status trzeciorzędnej grupy. Skoro porzucaliśmy dla rocka wszystkie
kwalifikacje, zdobyte w innych dziedzinach, to na tej nowej płaszczyźnie musieliśmy
osiągnąć szczyty.
Roger: Przez pierwsze dwa lata tak naprawdę nic specjalnego się nie wydarzyło. Wszyscy
studiowaliśmy, a postępy zespołu były równe zeru. Mieliśmy jednak wspaniałe pomysły i
wierzyliśmy, Ŝe jakoś się przebijemy.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin