„Rozwój ludzkiego umysłu jest w dalszym ciągu wielką przygodą,
pod wieloma względami największą przygodą w życiu”
Norman Cousins
Uczenie się to proces mający miejsce nie tylko w naszej głowie. Myślenie, twórczość, inteligencja, wrażenia, emocje, ruchy tkwią nie tylko w mózgu - dotyczą całego naszego ciała. Niestety często, kiedy zastanawiamy się nad samą istotą myślenia traktujemy je jako działanie uwięzionego w czaszce mózgu.
Okazuje się, że ciało nasze jest integralnie związane z naszą aktywnością intelektualną . Aby tworzyć nowe możliwości wykorzystujemy zmysły dostarczające nam niezgłębioną wiedzę z otoczenia. W miarę naszego wzrastania, ruch stając się coraz bardziej skomplikowany, powiększa nasze wiadomości i możliwości poznawcze.
Od momentu poczęcia poprzez całe życie, układ nerwowy dynamicznie się zmienia i wciąż samoorganizuje. W miarę jak wzrastamy, doświadczamy, poruszamy się, myślimy, uczymy - komórki układu nerwowego łączą się we wzory dróg nerwowych, wciąż organizowanych i przeorganizowywanych tak, byśmy mieli coraz większe możliwości odbierania bodźców z zewnątrz i wykonywania różnorodnych czynności życiowych. Nawet gdy nastąpi uszkodzenie neuronów, inne mogą się uaktywnić i przejąć utracone funkcje (szczególnie wyraźnie widać to u osób sparaliżowanych, które są w stanie tak przeorganizować swoje narządy neuronalne, by doprowadzić do odzyskania mowy). Wszystko to możliwe jest dzięki neuronom - komórkom nerwowym przekazującym informacje zakodowane w postaci impulsów nerwowych po całym ciele. Sądzi się, że układ nerwowy człowieka składa się z 10 do potęgi 11 neuronów. Mimo, że formy ich funkcjonowania można ująć w kilku szerokich kategoriach, nie ma dwóch identycznych neuronów.
Neurony dzielimy na trzy główne rodzaje :
- czuciowe:
dostarczające układowi nerwowemu (mózgowi i rdzeniowi kręgowemu) informacji z narządów zmysłu oraz prioprioreceptorów tych, które mówią nam o pozycji ciała, napięciu mięśni, poczuciu równowagi
- kojarzeniowe:
przekazujące informacje do sieci innych neuronów w całym mózgu . Sieć neuronów kojarzeniowych odpowiada za 99,98 % neuronów w centralnym układzie nerwowym. Gromadzi wszystkie informacje, przetwarza je i przekazuje neuronom ruchowym. Owa sieć neuronów kojarzeniowych może być śmiało uważana za centralę zarządzania .
- ruchowe:
niosące informacje z centralnego układu nerwowego do gruczołów i mięśni powodując ich aktywność.
Wiązki włókien nerwowych tworzą nerwy, będące przewodem dla miliona neuronów. Gdy pierwszy raz uczymy się czegoś, powoli przeciera się droga , lecz gdy proces ten jest wielokrotnie powtarzany (neurony są wielokrotnie uaktywniane) staje się on coraz szybszy, nasze działanie jest sprawniejsze, łatwiejsze i znajome.
Informacje przekazywane są :
1. chemicznie - poprzez synapsę (to miejsce, na które działa wiele środków farmakologicznych wpływających na układ nerwowy)
2. elektrycznie - wzdłuż włókien nerwowych
Mózg był, jest i długo jeszcze będzie zagadką dla nas ludzi . Jego działalność intrygowała już w czasach Arystotelesa . Jednak dopiero wtedy gdy Wilder Penfield rozpoczął badanie mózgu podczas operacji chirurgicznych, zaczęto dzielić ten szczególny narząd na obszary. Każda z dwu półkul zawiera cztery płaty .
PŁAT CZOŁOWY:
Pierwotny obszar ruchowy (kontroluje mięśnie lub grupy mięśni) , obszar przedmuchowy (ruchy zręcznościowe np. pisanie) przedni obszar pola oka (dowolne badawcze ruchy oka szukanie słów) , obszar Broka (przekładanie myśli na mowę i rozwój mowy wewnętrznej).
PŁAT CIEMIENIOWY:
Ogólny obszar czuciowy (dotyk, nacisk, ból, zimno, gorąco, umiejscawianie części ciała gdzie powstają wrażenia) . Obszar kojarzeniowy (łączy i interpretuje wrażenia - określa kształt i fakturę bez udziału wzroku, orientacja obiektów, magazynowanie doświadczeń zmysłowych). Obszar smakowy (wrażenia związane ze smakiem).
PŁAT SKRONIOWY:
Pierwotny obszar słuchowy (wysokość i rytm dźwięku). Obszar kojarzenia słuchowego (określa czy dźwięk jest mową, muzyką tłumaczy znaczenie mowy przekładając słowa na myśli). Pierwotny obszar węchowy (interpretuje wrażenia związane z węchem) .
PŁAT POTYLICZNY:
Pierwotny obszar wzrokowy (odbiera impulsy zmysłowe z oczu i tłumaczy kształt, kolor, ruch) .Obszar kojarzenia wzrokowego (wiąże obecne doświadczenia wzrokowe z przeszłymi, ocena tego co widać).
OBSZAR POZNAWCZY:
Wspólny obszar integracyjny umieszczony między powierzchniami kojarzenia czuciowo - ruchową, wzrokowo i słuchową. Obszar ten łączy interpretacje czuciowe z obszarów kojarzeniowych i impulsy z innych obszarów tak, by powstała wspólna myśl z różnych dróg nerwowych (odpowiedź na sygnał czuciowy).
Obie półkule są połączone spoidłem wielkim. Ważne jest to, że mózg odbiera wzorce skrzyżowane, tzn. każda półkula odbiera wiadomości z przeciwnej części ciała. Różnice pomiędzy obiema półkulami można by zestawić następująco :
PÓŁKULA LEWA - LOGICZNA
o zaczyna od fragmentu obrazu (części)
o litery, zdania
o części składowe języka
o składnia, semantyka
o liczby
o zwraca uwagę na różnice
o analiza liniowa
o planowanie ,organizacja
o myślenie sekwencyjne
o język
o ukierunkowanie na przyszłość
o percepcja słuchowa
o reakcje świadome/ kontrola/
o przekaz informacji
o skupienie
PÓŁKULA PRAWA - ARTYSTYCZNA
o synteza
o zrozumienie języka
o obraz, emocje
o rytm, płynność, wymowa
o obrazy ,intuicja
o ocena
o podobieństwa
o spontaniczność, płynność
o myślenie o wielu rzeczach w tym samym czasie
o uczucia ,doświadczenia
o ...
margotbao