4-kanałowe zdalne sterowanie.pdf

Projekty AVT

Czterokanałowe

sterowanie

2482/N/O

go dodatku, umożliwiającego łatwe sterowa−

nie lampek w sypialni i pokoju gościnnym.

Co prawda projekt oznaczono dwiema

gwiazdkami, jednak samo wykonanie i uru−

chomienie układów nie powinno sprawić

trudności nawet niezbyt doświadczonym.

Dwie gwiazdki określające stopień trudności

pojawiły się tylko ze względu na obecność

w odbiorniku groźnego dla życia i zdrowia

napięcia sieci 220V. Z tego względu osoby

niepełnoletnie i niedoświadczone mogą wy−

konać i uruchomić układ jedynie pod opieką

wykwalifikowanych opiekunów.

Niezbędne regulacje nie sprawią żadnych

trudności, ponieważ dla wygody dodano dio−

dy LED, pełniące rolę wskaźników. Dzięki

tym diodom podczas strojenia nie są potrzeb−

ne żadne przyrządy pomiarowe, co jest do−

datkową, bardzo istotną zaletą.

Opisywany system wykorzystuje promie−

niowanie podczerwone, jednak nie ma nic

wspólnego z kodem RC−5. Został zaprojek−

towany z uwzględnieniem kilku istotnych

założeń.

Przede wszystkim miał to być system 3−

lub 4−kanałowy, w którym za pomocą jedne−

go pilota można sterować wieloma oddziel−

nymi urządzeniami. W każdym kanale mo−

głoby pracować wiele odbiorników. Po dru−

gie odbiorniki miały być umieszczone

w obudowach wtyczkowych z gniazdkiem −

chodziło o to, by włączać/wyłączać kilka

urządzeń domowych, głównie lamp, dołą−

czonych do gniazdek znajdujących się

w różnych punktach pomieszczenia. Zasięg

systemu nie miał być duży − do 5m, ponie−

waż wszystkie urządzenia będą w jednym

pomieszczeniu. System miał też być tani,

a urządzenia − proste.

Po analizie okazało się, że postawione za−

danie nie jest wcale łatwe. System jedno−,

czy nawet dwukanałowy można zrealizować

stosunkowo prosto, ale cztery kanały wyma−

gają bardziej złożonych rozwiązań. Zastoso−

wanie fabrycznego pilota zdalnego sterowa−

nia okazało się nieracjonalne, ponieważ

w każdym odbiorniku trzeba byłoby zastoso−

wać albo scalony dekoder SAA3049 albo mi−

kroprocesor, np. AT89C2051, co spowodo−

wałoby radykalny wzrost kosztów. Należało

wykorzystać inny sposób, przy czym odbior−

niki musiały być niewrażliwe na sygnały ty−

powych pilotów od sprzętu domowego.

Prostym i tanim rozwiązaniem wydawało

się wykorzystanie znanej od lat, taniej kost−

ki NE567 (LM567). Jak wiadomo, jest to de−

koder tonu. Potrafi stwierdzić, czy na wej−

ściu pojawiły się sygnały o określonej czę−

stotliwości.

Przewidziano dwie wersje systemu. Ry−

sunek 1 pokazuje schemat blokowy systemu

w dwóch wersjach. W pierwszej każdy

z czterech przycisków pilota powodowałby

reakcję jednego, "swojego" odbiornika w cy−

klu załącz/wyłącz. Odebranie każdego kolej−

nego "swojego" rozkazu powoduje zmianę

stanu przekaźnika wykonawczego K1 na

przeciwny. W drugiej wersji każdy z trzech

przycisków pilota powodowałby włączenie

"swojego" urządzenia, natomiast czwarty

przycisk służyłby do wyłączania wszystkich

urządzeń jednocześnie.

Oczywiście możliwe są jeszcze inne we−

rsje, zależnie od potrzeb.

Model pokazany na fotografiach realizuje

wersję pierwszą, gdzie każde kolejne naci−

śnięcie przycisku w pilocie powoduje zmianę

stanu przekaźnika i sterowanego urządzenia.

Co ciekawe, droga do ostatecznego sukcesu

była w przypadku tego projektu wyjątkowo

trudna. Zaprojektowanie schematu ideowe−

go, realizującego idee z rysunku 1 nie było

niczym szczególnym. Choć karta katalogowa

układu NE567 nie jest napisana w sposób

− układ przydatny w każdym mieszkaniu

− doskonały temat pracy dyplomowej

− niski koszt

− cztery niezależne kanały do dyspozycji

− jeden pilot obsługuje dowolną

liczbę odbiorników

− możliwość dalszej rozbudowy

− łatwe uruchomienie, bez przyrządów

pomiarowych

Wszelkie systemy zdalnego sterowania cie−

szą się niesłabnącym zainteresowaniem Czy−

telników. Na łamach EdW przedstawiliśmy

już kilka takich układów, a prośby wyrażane

w ramach miniankiety i w listach wskazują,

że nie powinniśmy na tym poprzestać.

Prezentujemy więc kolejny system, który

wielu Czytelników zechce wykorzystać we

własnych domach, ewentualnie uczynić pod−

stawą pracy dyplomowej. Nadajnik wytwa−

rza cztery różne sygnały. Dany odbiornik re−

aguje tylko na jeden z nich. W systemie mo−

gą pracować więcej niż cztery odbiorniki −

jeden sygnał może powodować reakcję do−

wolnej liczby odbiorników.

Ze względu na niski koszt opłaca się bu−

dować nawet system minimalny, gdzie nadaj−

nik steruje pracą tylko jednego odbiornika,

na przykład nocnej lampki w sypialni.

Układ modelowy, pokazany na fotogra−

fiach, był testowany nie tylko w pracowni

Konstrukcyjnej AVT, lecz także w mieszkaniu

autora, gdzie zyskał opinię bardzo przydatne−

Elektronika dla Wszystkich

zdalne

Projekty AVT

przejrzysty, schemat ideowy i płytki próbne

powstały w krótkim czasie. Niespodzianki

pojawiły się dopiero podczas testów. Dały

bowiem o sobie znać specyficzne cechy kost−

ki 567, których nie sposób w pełni poznać na

podstawie katalogu. Podczas testów wprowa−

dzano istotne zmiany, płytki próbne odbior−

nika były wykonywane dwa razy, a i tak mo−

del odbiornika pokazany na fotografii nieco

różni się od ostatecznej płytki drukowanej.

Głównym napotkanym problemem były

"śmieci" na wyjściu dekodera tonu − przebieg

wyjściowy nie był czystym przebiegiem pro−

stokątnym. W rezultacie przerzutnik T reago−

wał w nieprzewidziany sposób.

Chodziło też o to, że dekoder tonu jest

sterowany przebiegiem impulsowym o ma−

łym wypełnieniu i pracuje w specyficznych

warunkach. Układ ma węższy zakres często−

tliwości roboczych, niż wynika ze wzorów

podanych w katalogu. Wbrew katalogowym

informacjom reaguje na częstotliwość równą

połowie częstotliwości nominalnej. Właści−

wości zależą od kształtu i amplitudy przebie−

gu wejściowego, czyli w sumie od zawarto−

ści różnych harmonicznych.

Okazało się, że po włączeniu zasilania

układ 567 przez około pół sekundy pracuje

nieprawidłowo i zmienia stan przerzutnika

U4B. Trzeba było dobrać R13 i C1, a plano−

wana wcześniej kostkę 74LS74 zastąpić we−

rsją CMOS−ową.

Wszystkie wspomniane problemy zostały

zbadanie i usunięte, niemniej wymagało to

dużo pracy.

Opis układu

Schemat ideowy nadajnika pokazany jest na

rysunku 2 . Pracują tu dwie kostki 4047. Wy−

bór padł na te układy ze względu na dobrą

stabilność częstotliwości w funkcji tempera−

tury i napięcia zasilającego. Generator U1

Rys. 1 Schemat blokowy systemu

Rys. 2 Schemat ideowy nadajnika

Elektronika dla Wszystkich

Projekty AVT

wytwarza przebieg nośny o częstotliwości

równej dokładnie 36kHz, którą należy usta−

wić za pomocą potencjometru PR1. Kostka

U2 pracuje jako generator sterujący pracą

układu U1. Zastosowano tu nietypowy spo−

sób pracy. Oba układy cały czas są pod na−

pięciem. W spoczynku żaden z przycisków

S1...S4 nie jest naciśnięty i układy U2, U1

nie pracują. Naciśnięcie jednego z przyci−

sków rozpoczyna pracę, a częstotliwość

przebiegu wynosi 207Hz, 252Hz, 303Hz, al−

bo 379Hz, zależnie od tego, który przycisk

zostanie wciśnięty. Dzięki obecności obwodu

różniczkującego R7C3 generator U1 jest uru−

chamiany nie na czas trwania połowy okresu

generatora U2, tylko na czas znacznie krót−

szy. W efekcie podczerwona dioda LED D1

wysyła wąskie paczki impulsów 36kHz

w takt przebiegu generatora U2. Zakres czę−

stotliwości generatora U2 jest tak dobrany,

by sygnały pilotów od sprzętu AV nie za−

kłócały pracy systemu.

Od rezystancji R9 zależy pobór prądu oraz

jasność świecenia diody nadawczej, czyli za−

sięg. W modelu wypróbowano działanie z re−

zystorem R9 o wartości 130

w dużej obudowie wtyczkowej z gniazdkiem

(patrz fotografie) zasilany jest z sieci z po−

mocą wbudowanego zasilacza 5−woltowego

z transformatorem TR1 i stabilizatorem U5.

Paczki impulsów są odbierane przez

układ scalony TFMS5360 lub SFH506−36

i na nóżce 3 tego układu występuje przebieg

zbliżony do przebiegu na wejściu sterującym

(na nóżce 5) kostki U1 w nadajniku. Przebie−

gi w układzie wyglądają mniej więcej tak, jak

na rysunku 4 . Litery A...F odnoszą się do

schematów ideowych nadajnika i odbiornika.

W odbiorniku przebieg z wyjścia kostki

U1 powoduje zaświecanie diody LED D6,

która jest kontrolką wskazującą na obecność

impulsów (36kHz), a także ogranicza ampli−

tudę przebiegu do około 2Vpp. Przebieg ten

podany jest na znane od wielu lat dekodery

tonu U2 i U3 typu LM(NE)567. W wersji

podstawowej układ U3 i elementy z nim

współpracujące, w tym rezystor R8, nie będą

montowane. Kluczową rolę będzie odgrywać

będzie kostka U2.

Dekoder tonu typu 567 działa w sposób

następujący. Po pojawieniu się na wejściu

(nóżka 3) przebiegu o właściwej częstotliwo−

ści, wyjście układu (nóżka 8, wyjście typu

otwarty kolektor) przechodzi do stanu niskie−

go. "Właściwą" częstotliwość ustala się za

pomocą elementów R3, PR1, C5. Kondensa−

tory C4, C3 wyznaczają tolerancję, czyli za−

kres (pasmo) częstotliwości, na które układ

reaguje oraz szybkość odpowiedzi.

Dobierając R3 i regulując PR1 ustala się,

na jaką częstotliwość, inaczej mówiąc, na

który klawisz w nadajniku będzie reagował

odbiornik. Na schemacie i w wykazie ele−

mentów podano wartości R3 dla częstotliwo−

ści poszczególnych kanałów (207, 252, 303

albo 389Hz).

Dekoder tonu jest w sumie dość rozbudo−

wanym, precyzyjnym układem, zawierają−

cym pętlę synchronizacji fazowej. Reaguje

jedynie na częstotliwości różniące się od czę−

stotliwości nominalnej kanału co najwyżej

o kilka procent (około ±4%). Tymczasem róż−

nice częstotliwości nominalne poszczegól−

nych kanałów różnią cię o co najmniej 20%.

Rys. 4 Przebiegi czasowe w systemie

i wyniki były

dobre − zasięg wyniósł około 5m, a po umie−

szczeniu odbiornika w gniazdku za zasłonką −

około 2m. W zestawie AVT−2482N Przewi−

dziano rezystor o mniejszej wartości, co

zwiększy zasięg. W razie potrzeby wartość

R9 można jeszcze bardziej zmniejszyć. Przy

większych prądach pracy diody nadawczej

warto zwiększyć pojemność kondensatorów

magazynujących C4, C5, co zapobiegnie

krótkookresowym wahaniom napięcia i czę−

stotliwości generowanych przebiegów.

Schemat ideowy odbiornika można zoba−

czyć na rysunku 3 . Układ umieszczony

Rys. 3 Schemat ideowy odbiornika

Elektronika dla Wszystkich

Ω

Projekty AVT

Oznacza to, ze odbiornik na pewno nie będzie

reagował na sygnały sąsiednich kanałów.

Podane różnice częstotliwości (20%) oraz

szerokości pasma odbieranego (±4%) wska−

zują, że warunkiem poprawnej pracy syste−

mu jest dobra stabilność częstotliwości gene−

ratora U2 w nadajniku i dekodera U2 (ew.

U3) w odbiorniku. Warunek ten jest spełnio−

ny bez trudu dzięki zastosowaniu stabilnych

układów CMOS 4047 oraz LM(NE)567.

Potencjometr PR1 w nadajniku umożliwia

dokładne ustawienie częstotliwości nośnej

36kHz, co jest konieczne ze względu na dużą

selektywność układu TFMS5360 (SFH506).

Natomiast rzeczywiste częstotliwości robo−

cze poszczególnych kanałów wcale nie mu−

szą precyzyjnie odpowiadać podanym nomi−

nalnym wartościom (207, 252, 303, 379Hz),

wnikającym z obliczeń. Generowane często−

tliwości na pewno będą się nieco różnić od

obliczonych ze wzorów ze względu na tole−

rancje rezystorów R1...R4 i kondensatora C1

w nadajniku oraz rozrzuty parametrów ukła−

dów scalonych. Te niewielkie, kilkuprocen−

towe odchyłki nie mają jednak znaczenia, po−

nieważ w odbiornikach potencjometry PR1

(ewentualnie PR2) umożliwią dostrojenie się

do rzeczywistych częstotliwości pracy.

Po takim dostrojeniu każde pojawienie

się paczek impulsów o odpowiedniej czę−

stotliwości powtarzania spowoduje poja−

wienie się stanu niskiego na wyjściu deko−

dera tonu (nóżka 8). Dioda LED D7 pełni

bardzo ważną rolę podczas strojenia, ponie−

waż informuje o naciśnięciu w pilocie "swo−

jego" przycisku.

Przerzutnik U4B z kostki 74HC(T)74 pra−

cuje tu jako przerzutnik T (dwójka licząca).

Po włączeniu zasilania przerzutnik jest zero−

wany, a ściślej ustawiany za pomocą obwodu

R13C1 (podczas projektowania płytki druko−

wanej okazało się, że łatwiej zrealizować

ustawianie, a nie zerowanie przerzutnika).

Dzięki połączeniu wyjścia Q\ z wejściem D,

każde aktywne zbocze na wejściu CLK spo−

woduje zmianę stanu wyjść na przeciwny.

Dla przerzutnika 7474 (a także CMOS

4013) aktywnym zboczem jest zbocze rosną−

ce. Ponieważ na wyjściu dekodera tonu po

odebraniu "swojego" sygnału pojawia się stan

niski, przerzutnik U4B będzie

zmieniał stan nie przy naci−

śnięciu, tylko przy zwalnianiu

przycisku w pilocie − patrz ry−

sunek 4. Jest to drobna niedo−

skonałość, jednak jak pokaza−

ło prawie dwumiesięczne te−

stowanie układu w domu auto−

ra, nie jest to żadnym utru−

dnieniem. Aby wyeliminować

tę niedogodność, by odbiornik

reagował przy naciśnięciu kla−

wisza pilota, należałoby zasto−

sować negator albo inny układ

przerzutnika T.

Układ 7474 zastosowano głównie ze

względu na prostą realizację wersji drugiej,

według rysunku 1b. Podobna kostka CMOS

4013 nie nadawałaby się do tej drugiej wersji

ze względu na inne stany aktywne wejść ze−

rującego i ustawiającego.

Przebieg z wyjścia Q\ przez rezystor R7

i tranzystor T1 steruje pracą przekaźnika K1,

który z kolei podaje napięcie sieci na gniazd−

ko i dołączone doń urządzenie. Jak potwier−

dza podany opis, każde naciśnięcie właści−

wego przycisku w pilocie zmienia stan prze−

kaźnika w odbiorniku na przeciwny.

ków, komplety elementów nadajnika

i odbiornika dostępne są jako niezależne ze−

stawy AVT−2482N oraz AVT−2482O. Zestaw

AVT−2482O zawiera wszystkie elementy nie−

zbędne do budowy odbiornika w wersji

pierwszej, według rysunku 1a pracującego

w dowolnym kanale − zobacz wykaz elemen−

tów. Kto chciałby zbudować odbiornik w we−

rsji z rysunku 1b, powinien dodatkowe ele−

menty zamówić oddzielnie.

Wtyk i gniazdo obudowy odbiornika nale−

ży dołączyć do płytki krótkimi przewodami

o przekroju co najmniej 1mm 2 . Pomocą bę−

dzie rysunek 7. Układ scalony U1 w odbior−

niku można umieścić na zewnątrz obudowy,

jak w modelu, ale bardziej elegancko byłoby

Montaż i uruchomienie

Ze względu na obecność w od−

biorniku groźnego dla życia i zdro−

wia napięcia sieci energetycznej,

osoby niepełnoletnie i niedoświad−

czone mogą wykonać układ wyłącz−

nie pod opieką wykwalifikowanego

opiekuna.

Rys. 6 Schemat montażowy odbiornika

Nadajnik i odbiornik (odbiorniki) można

zmontować na płytkach pokazanych na ry−

sunkach 5 i 6 . Wymiary płytek są dostoso−

wane do typowych obudów z tworzywa

sztucznego: KM−26 (nadajnik) oraz Z27

(odbiornik). Montaż nie powinien sprawić

trudności, jednak w przypadku odbiornika

należy zachować wyjątkową staranność, po−

nieważ ze względu na duże upakowanie

późniejsze wylutowanie błędnie zmontowa−

nych elementów będzie utrudnione.

W wersji podstawowej, realizującej kon−

cepcję z rysunku 1a, elementy U3, C6, C7,

C8, R4, PR2, R12, D8, R6 oraz R8 nie będą

montowane, a przerzutnik U4A nie będzie

wykorzystany. Ponieważ jest to układ typu

CMOS, nie powinno się pozostawić żadnego

z jego wejść "wiszącego w powietrzu". Dla−

tego w wersji podstawowej w miejsce R6

trzeba wlutować zworę.

Ze względu na fakt, że z nadajnikiem mo−

że współpracować dowolna liczba odbiorni−

Wykaz elementów nadajnika

kit AVT−2482N

Rezystory

R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12k Ω

R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15k

Ω

R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18k

Ω

R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10M Ω

R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,,9k Ω

R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75k

Ω

R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,,2k

Ω

)

PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PR 5k Ω miiniiatturowy

Kondensatory

C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF folliiowy MKT

C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF folliiowy MKT

C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF folliiowy MKT

C4,,C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100

Ω

(22......130

Ω

Rys. 5 Schemat montażowy nadajnika

F/16V

Półprzewodniki

D1 .. ..IIRED diioda nadawcza podczerwiienii (np.. LD271)

T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548

U1,,U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4047

Inne

S1−S4 . . . . . . . . . . . . . . . .miicroswiittch z dłługą ośką

Obudowa KM−26

Komplet podzespołów z płytką jest

dostępny w sieci handlowej AVT jako

kit szkolny AVT−2482/N

Elektronika dla Wszystkich

R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k

R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68

Projekty AVT

wyciąć prostokątny otwór i wkleić go w pła−

szczyźnie ścianki obudowy.

Przy montażu nadajnika należy w obudo−

wie KM−26 wywiercić otwory na diodę

nadawczą IRED i przyciski, a płytkę po osta−

tecznym uruchomieniu i zestrojeniu unieru−

chomić klejem, albo lepiej dać nieprzewo−

dzące podkładki (w modelu płytkę unieru−

chomiono kawałkami styropianu).

Zmontowane i dokładnie skontrolowane

płytki należy zestroić. Dzięki zastosowaniu

w odbiorniku kontrolek LED, strojenie jest

bardzo proste, nie wymaga użycia przyrzą−

dów pomiarowych i nie powinno nikomu

sprawić trudności. W pierwszej kolejności

należy wyregulować częstotliwość impulsów

nośnych (36kHz). Po naciśnięciu dowolnego

przycisku pilota powinny się zaświecić diody

D6 we wszystkich współpracujących odbior−

nikach. Regulację tę należy przeprowadzić

starannie. Warto sprawdzić zakres pracy

i ostatecznie potencjometr PR1 w nadajniku

ustawić w środku zakresu świecenia diod D6

w odbiornikach.

. Potencjometry PR1

w tych odbiornikach należy wyregulować, by

naciśnięcie S1 w nadajniku powodowało nie−

zawodne zaświecanie diod D7. Regulację na−

leży przeprowadzić powoli i starannie i osta−

tecznie ustawić PR1 w środku zakresu świe−

cenia diody D7 danego odbiornika.

Po naciśnięciu przycisku S2 w nadajniku

należy wyregulować potencjometry PR1

w odbiornikach pracujących na drugim kana−

le (nominalnie 303Hz), z rezystorami R3

o wartości 18...20k

ści poszczególnych kanałów różnią się o ponad

20%, a zakres reakcji odbiornika wynosi tylko

około ±4% częstotliwości środkowej.

Prawdopodobieństwo jest znikome, jednak

gdyby wskutek fatalnego zbiegu okoliczności

(wyjątkowo dużego rozrzutu wartości rezysto−

rów R1...R4) coś takiego się zdarzyło, należy

"rozsunąć" nadmiernie zbliżone częstotliwo−

ści, dobierając inne egzemplarze rezystorów

R1...R4. Warto je zmierzyć omomierzem

i sprawdzić, jaka jest ich rzeczywista opor−

ność. Kto ma dostęp do precyzyjnych rezysto−

rów 1−procentowych, może takowe zastoso−

wać (równomierny rozkład częstotliwości

uzyskuje się przy wartościach rezystorów ko−

lejno 12,1kΩ, 14,3kΩ, 16,9kΩ i 20,5kΩ).

Niewielkie jest również prawdopodobień−

stwo, że zakres regulacji PR1 w odbiorniku

nie pozwoli dostroić się do częstotliwości

środkowej danego kanału. Gdyby jednak za−

szła taka sytuacja, należy zmienić wartość R3

w odbiorniku o 10k

Ω

, a następnie w pozosta−

łych kanałach.

Po takiej regulacji warto upewnić się, że ża−

den z odbiorników nie reaguje na sygnały są−

siedniego kanału. Nie powinno to mieć miej−

sca przy zastosowaniu w nadajniku rezystorów

R1...R4 o tolerancji 5%, ponieważ częstotliwo−

(zwiększyć, potem

zmniejszyć) i ponowić próbę dostrojenia.

W tym wypadku ewentualne trudności mogą

być spowodowane nadmiernym rozrzutem

wartości kondensatorów C1 w nadajniku

oraz C5 w odbiornikach. Właśnie ze względu

na tolerancję i stabilność cieplną kondensato−

ry te koniecznie muszą być foliowe, typu

MKT, a w żadnym wypadku nie mogą to być

ceramiczne "lizaczki".

W odbiorniku jako C3, C4 (ewentualnie

także C7, C8) mogą pracować zwykłe, alu−

miniowe elektrolity, jednak zalecane są kon−

densatory tantalowe. Rzecz w tym, że od po−

jemności tych kondensatorów (zwłaszcza

C4) zależy szerokość pasma odbieranych

częstotliwości, tymczasem aluminiowe elek−

trolity mogą się przeformować i znacznie

zwiększyć swą pojemność. Spowodowałoby

to zawężenie zakresu częstotliwości, na które

będzie reagował odbiornik, czyli przy wyjąt−

kowo dużych różnicach temperatury nadajni−

ka i odbiornika oraz przy znaczącym obniże−

niu napięcia zasilającego nadajnik mógłby

przestać reagować na sygnały pilota.

Nie jest to poważne niebezpieczeństwo, po−

nieważ nadajnik i odbiornik, pracujące w tym

samym pomieszczeniu będą mieć zbliżoną

temperaturę, i ewentualne zmiany pojemności

i rezystancji wyznaczających częstotliwość

pracy nadajnika i odbiornika będą się w dużym

stopniu kompensować. Niemniej w miarę

możliwości warto zastosować "tantale".

Wykaz elementów odbiornika

kit AVT−2482O

Rys. 7 Połączenia przewodowe

Rezystory

R1,,R7,,R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k Ω

R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,,7k Ω

R3 (207Hz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33k Ω

R3 (252Hz) . . . . . . . . . . . . . . . . . .24k Ω (llub 27k Ω )

R3 (303Hz) . . . . . . . . . . . . . . . . . .18k Ω (llub 20k Ω )

R3 (379Hz) . . . . . . . . . . . . . . . . . .12k Ω (llub 15k Ω )

R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470 Ω

R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,,8k

Ω

R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200

Ω

R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220k

Ω

......1M

Ω

PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PR 22k

Ω

miiniiatturowy

Kondensatory

C1,,C10 . . . . . . . . . . . . . . . .10

F/10V (10…100

C2,,C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100

F folliiowy MKT

C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

F/10V tanttallowy

C11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1000

F/16V

Półprzewodniki

D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148

D2−D5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001

D6 D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .diioda LED czerwona

T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548

U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TFMS 5360

U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM567

U4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74HC74 lub 74HCT74

U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7805

Pozostałe

K1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RM81 5V

TR1 . . . . . . . . . . . .ttransfformattor TS2/14 lub TS2/15

Obudowa Z27

C6−C9,,PR2,,R4,,R6,,R8,,R12,,U3 niie monttować

(niie wchodzą w skłład kiittu)

Uwaga:: W kicie AVT zawarte są cztery wartości R3, co

umożliwia pracę odbiornika w dowolnym kanale.

Możliwości zmian

(tylko dla dociekliwych)

Układ w wersji podstawowej na pewno bę−

dzie poprawnie pracował z jednym odbiorni−

kiem w każdym kanale. Ale przecież w każ−

dym kanale może pracować kilka odbiorni−

ków, które będą sterowane jednocześnie.

Komplet podzespołów z płytką jest

dostępny w sieci handlowej AVT jako

kit szkolny AVT−2482/O

Ciąg dalszy na stronie 19

Elektronika dla Wszystkich

Przy naciśnięciu w nadajniku przycisku

S1, częstotliwość generowanych paczek im−

pulsów jest najwyższa (nominalnie 379Hz)

i powinny reagować wszystkie odbiorniki

przewidziane do pracy w tym kanale. Rezy−

stor R3 w tych odbiornikach powinien mieć

wartość 12...15k

Ω

C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,,7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: