2003 nr 005 IPN.pdf

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ISSN 1641-9561

NR 5 (28)

maj

2003

ISSN 1641-9561

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Paweł Machcewicz, Krzysztof Madej,

Małgorzata Łętowska, Barbara Polak

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: bep@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Dom Wydawniczy Bellona

ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa

BIULETYN

N R 5 (28)

MAJ

2003

SPIS TREŚCI

■

KALENDARIUM IPN ..........................................................................

■

ROZMOWY BIULETYNU

O OBIEGU INFORMACJI I POLITYCE INFORMACYJNEJ W PRL z Łukaszem

Kamińskim i Krzysztofem Madejem rozmawia Barbara Polak ........................

■

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Rafał Leśkiewicz – FIGURANT NA PODSŁUCHU ..........................................

Grzegorz Majchrzak – MASKI RZECZNIKA ...................................................

Leszek Próchniak – KŁOPOTLIWY SOJUSZNIK ..........................................

Kamil Rutecki – WOLNOŚĆ SŁOWA EPOKI STALINA .................................

Grzegorz Majchrzak – BO BACZKI BYŁY ZBYT DŁUGIE .................................

Leszek Próchniak – NIE DOPISAŁA FREKWENCJA, DOPISAŁA BEZPIEKA .......

Jerzy Kułak – „CZARNA LEGENDA” POWOJENNEGO PODZIEMIA

NIEPODLEGŁOŚCIOWEGO .....................................................................

■

PRAWO I HISTORIA

Joanna Żelazko – WOJSKOWY SĄD REJONOWY W ŁODZI .......................

■

Z ARCHIWUM IPN

Adam Dziuba – ODKRYCIE W ARCHIWUM IPN .........................................

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kalendarium IPN

marzec–kwiecień 2003

2 marca

– w sali konferencyjnej IPN odbyło się spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefana

Roweckiego „Grota”, działającego z inicjatywy Światowego Związku Żołnierzy Armii

Krajowej (ŚZŻAK). Wykład

Wykład ,,Wkład polskiego wywiadu w zwycięstwo aliantów w II woj-

,,Wkład polskiego wywiadu w zwycięstwo aliantów w II woj-

nie światowej’’ wygłosił Jan Stanisław Ciechanowski, sekretarz polskiej części Polsko-

Brytyjskiej Komisji Historycznej, który przedstawił także informację o dotychczasowej jej

działalności.

3 marca

„Zgasło słoneczko ludz-

kości. Reakcje społeczeństwa polskiego na śmierć Stalina”,

wystawy „Zgasło słoneczko ludz-

„Zgasło słoneczko ludz-

kości. Reakcje społeczeństwa polskiego na śmierć Stalina”, przygotowanej przez

OBEP IPN we Wrocławiu. Obok eksponatów związanych ze śmiercią i pogrzebem Stalina

wystawiono materiały ilustrujące postać „wodza narodu”, zjawisko kultu jednostki, me-

chanizmy akcji propagandowych, pojęcie socrealizmu, Polskę i świat w dobie stalinow-

skiej, sylwetki przywódców innych krajów komunistycznych, zbrodnie reżimu oraz miejsce

Stalina w kolejnych epokach historycznych. Uroczystego otwarcia wystawy dokonał pre-

zes IPN prof. Leon Kieres w obecności przedstawicieli władz regionu i miasta.

6–7 marca

– pierwszego dnia miała miejsce zorganizowana przez OBEP w Warszawie konferencja

konferencja

naukowa „Marzec ‘68”, następnego – w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego rektor

UW i prezes IPN otworzyli wystawę poświeconą wydarzeniom marcowym

wystawę poświeconą wydarzeniom marcowym. Ekspozycji

towarzyszył pokaz filmowych materiałów archiwalnych MSW ze zbiorów IPN dotyczących

wydarzeń marcowych w Warszawie.

wystawę poświeconą wydarzeniom marcowym

12 marca

– w siedzibie poznańskiego Oddziału IPN odbyła się konferencja naukowa „Marzec 1968

konferencja naukowa „Marzec 1968

w Wielkopolsce”. Pracownicy OBEP w Poznaniu i zaproszeni goście wygłosili referaty

poświęcone m.in. przebiegowi wydarzeń marcowych w Wielkopolsce, represjom wobec ich

uczestników oraz reakcjom oficjalnej prasy lokalnej i władz, a także wpływowi Marca 1968 r.

na twórczość poetów „Nowej Fali”. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele władz woje-

wódzkich, instytucji naukowych i kulturalnych oraz studenci i młodzież licealna.

18 marca

– w Domu Kultury Polskiej w Wilnie IPN zaprezentował wystawę „Grudzień 1970. Gdańsk

wystawę „Grudzień 1970. Gdańsk

panel dysku-

syjny „Opór społeczny wobec systemu komunistycznego w Polsce w latach 1944–

panel dysku-

syjny „Opór społeczny wobec systemu komunistycznego w Polsce w latach 1944–

–1989”

–1989”. W imprezie wzięli udział m.in. Jerzy Bahr, ambasador RP na Litwie, Dalia

Kuodyte, dyrektor Centrum Badania Eksterminacji i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy

(litewski odpowiednik IPN) oraz prof. Leon Kieres, prezes IPN.

21 marca

– w sali sesyjnej Rady Miejskiej w Katowicach podpisano deklarację o współpracy pomiędzy

Instytutem Pamięci Narodowej, reprezentowanym przez dyrektora Oddziału IPN w Kato-

wicac Andrzeja Sikorę a Miastem Katowice, reprezentowanym przez prezydenta Miasta

Katowice Piotra Uszoka.

25 marca

– w siedzibie IPN w Warszawie prezes Instytutu Pamięci Narodowej prof. Leon Kieres oraz

prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego Zygmunt Rakowiecki

podpisali umowę o współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Polskim

umowę o współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Polskim

Towarzystwem Ziemiańskim.

umowę o współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Polskim

Towarzystwem Ziemiańskim. Strony zadeklarowały wolę współpracy w zakresie m.in.

prowadzenia badań naukowych.

3 kwietnia

konferencję popu-

larnonaukową dla nauczycieli „Etyka »Solidarności« dzisiaj – uniwersalizm przesłania

konferencję

„Etyka »Solidarności« dzisiaj – uniwersalizm przesłania

księdza Józefa Tischnera”. Zamierzeniem autorów było przypomnienie postaci ks. Józe-

fa Tischnera – duszpasterza, filozofa spotkania i dialogu, wykładowcy i eseisty zaangażo-

wanego w naprawę RP. Punktem wyjścia do rozważań były szkice publikowane na łamach

tygodnika „Solidarność” w 1981 r.

9 kwietnia

konferencja dla nauczycieli historii, języka polskiego i wiedzy

o społeczeństwie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych „Żydzi w historii najnow-

konferencja

„Żydzi w historii najnow-

szej 1939–1945”, zorganizowana przez OBEP w Warszawie. Podjęto tam tematykę

2 marca

Wykład

nie światowej’’

– we wrocławskim Muzeum Miejskim odbył się wernisaż wystawy

wystawy

kości. Reakcje społeczeństwa polskiego na śmierć Stalina”,

naukowa „Marzec ‘68”

w Wielkopolsce”

18 marca

wystawę „Grudzień 1970. Gdańsk

– Gdynia”

– Gdynia”, przygotowaną przez OBEP w Gdańsku. Po wernisażu odbył się panel dysku-

syjny „Opór społeczny wobec systemu komunistycznego w Polsce w latach 1944–

–1989”

25 marca

Towarzystwem Ziemiańskim.

– OBEP w Gdańsku i Fundacja „Centrum Solidarności” zorganizowały konferencję

3 kwietnia

konferencję

księdza Józefa Tischnera”

– w siedzibie IPN odbyła się konferencja

„Żydzi w historii najnow-

szej 1939–1945”,

m.in. społeczności żydowskiej w II RP, zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie,

stosunku Polskiego Państwa Podziemnego do ludności żydowskiej. Sesji towarzyszyła

wystawa „»Aktion Reinhardt« – zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie”,

9–11 kwietnia – w Centrum Kultury „Zamek” w Poznaniu zaprezentowano spektakl „Rozmowy poko-

spektakl „Rozmowy poko-

leń”, w którym przedstawiono współczesnej młodzieży trudne drogi do wolności Polaków

– historię wymordowanych w Katyniu i innych miejscach kaźni oficerów, nauczycieli,

prawników i ich rodzin zesłanych w głąb Związku Sowieckiego. Impreza wieńczyła cykl

edukacyjny o tematyce sybirackiej, prowadzony przez OBEP w Poznaniu od 2001 r.

10-11 kwietnia – w siedzibie IPN w Warszawie odbył się finał ogólnopolskiego konkursu

konkursu historycznego

„Społeczeństwo polskie wobec okupacji niemieckiej i sowieckiej 1939-1945. Po-

konkursu

„Społeczeństwo polskie wobec okupacji niemieckiej i sowieckiej 1939-1945. Po-

stawy, życie codzienne”

stawy, życie codzienne”, zorganizowanego przez centralę i oddziałowe BEP pod patro-

natem honorowym minister edukacji narodowej i sportu Krystyny Łybackiej. Konkurs

przebiegał w trzech etapach na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. Do finału

dotarło 53 uczestników z całej Polski z prawie 5 tys. biorących udział w I etapie. Wszystkim

zwycięzcom i wyróżnionym prezes IPN i prof. Tomasz Goban-Klas, sekretarz stanu MENiS

wręczyli cenne nagrody i dyplomy.

24 kwietnia

– OBEP w Gdańsku przygotowało pierwsze spotkanie w ramach Klubu historyczno-tury-

Klubu historyczno-tury-

stycznego „Wędrówki po historii” przeznaczonego dla młodzieży szkół gimnazjalnych

i ponadgimnazjalnych. Podstawową ideą klubu jest aktywne poznawanie historii najnow-

szej Polski i regionu pomorskiego poprzez wycieczki edukacyjne oraz współpracę z insty-

tucjami historycznymi i turystycznymi. Celem pierwszej wyprawy „Trójmiejskie miejsca

kaźni” było zwiedzenie więzienia (Aresztu Śledczego) w Gdańsku.

Opracowali: Agnieszka Bajor-Zagórska i Michał Durakiewicz

W zbiorach IPN znajdują się materiały filmowe, których odtworzenie nie jest możliwe za pomocą

współczesnego sprzętu audiowizualnego. W związku z tym zwracamy się do Czytelników Biuletynu z prośbą

o nieodpłatne przekazywanie starego tego typu sprzętu na potrzeby BUiAD IPN. Przede wszystkim poszu-

kujemy projektorów filmu 8 mm, zestawów montażowych 16 mm oraz magnetofonów kasetowych mono-

fonicznych.

Kontakt: Jacek Sawicki tel. (0-22) 581 86 43.

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

marzec–kwiecień 2003 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

779

GDAŃSK

34 (9 *+3 **)

2018 (604*+259**)

KATOWICE

1320

KRAKÓW

1426

LUBLIN

633

ŁÓDŹ

724

POZNAŃ

1377

RZESZÓW

873

WARSZAWA

1474

WROCŁAW

925

BUiAD

13 (0 *)

1311 (77)* **

KONSULATY

216

RAZEM

234

13076

WNIOSKI ZREALIZOWANE

2638

wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom

wystawa „»Aktion Reinhardt« – zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie”,

przygotowana przez OBEP w Lublinie.

9–11 kwietnia

leń”

10-11 kwietnia

„Społeczeństwo polskie wobec okupacji niemieckiej i sowieckiej 1939-1945. Po-

stawy, życie codzienne”

24 kwietnia

Klubu historyczno-tury-

stycznego „Wędrówki po historii”

marzec–kwiecień 2003 r.

od początku wydawania

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: