CiekaweMiejsca_Marzec_2009.pdf

www.ciekawe-miejsca.net Spistre±ci

Spistre±ci

3 GagatySołtykowskie

Kartkazpodró»y

4 NiezwykłahistoriakatedrywEsztergomie

W¦gry

10 Drewnianyko±ciółwS¦kowej

UNESCOwPolsce

12 ZimanadniardwamiiKrutyni¡

Uroczysko

15 GagatySołtykowskie.Wkrainie±wi¦tokrzyskichdinozaurów

Miejscaniezwykłe

19 Tajemniczyobiekt,czyliwspomnieniazzamkuCzocha

ZamkiwPolsce

25 Ladawa.Naddniestrza«skiskalnymonastyr

Ukraina

30 Zapomnianypoci¡gwcentrumWarszawy

Zapomnianemiejsca

2 nr3(24),Marzec2009

www.ciekawe-miejsca.net Kartkazpodró»y

Spistre±ci

GagatySołtykowskie

3 nr03(24),Marzec2009

www.ciekawe-miejsca.net W¦gry:Esztergom

Niezwykłahistoriakatedry

wEsztergomie

EsztergomtopierwszastolicaW¦gier,awznosz¡cesi¦nadbrze-

giemDunajuwzgórzekatedralnebyło±wiadkiemwieluwydarze«

przełomowychwdziejachtegokraju.Wybudowanatammonu-

mentalna,klasycystycznakatedrajestnajwi¦ksz¡inajwa»niejsz¡

±wi¡tyni¡naW¦grzech.

Twierdzanauwisku

gu Dunaju, cz¦±ciowo za± w dole, nad

sam¡ rzek¡. Ze szczytu rozci¡ga si¦

wspaniały, rozległy widok na poło»on¡

po drugiej stronie Słowacj¦. Na prze-

ciwległym brzegu Dunaju, le»y Šturovo.

To dawne w¦gierskie Park any – miejsce

słynnej zwyci¦skiej bitwy króla Jana III

Sobieskiego z 36-tysi¦czn¡ armi¡ turec-

k¡ w 1683 roku. Zwyci¦stwo polskiego

króla przyniosło kres trwaj¡cej przez po-

nad 150 lat, od czasów bitwy pod Moha-

czem, okupacji W¦gier. Pami¡tk¡ tego

zwyci¦stwa jest pomnikSobieskiego ,

wzniesiony u stóp urwiska, nad brze-

giem rzeki.

Na północny zachód od Budapesz-

tu, w miejscu gdzie Dunaj, pokonawszy

wielki przełom, gwałtownie skr¦ca na

zachód i staje si¦ rzek¡ graniczn¡ ze

Słowacj¡, ulokowało si¦ miasto Eszter-

gom, dawna pot¦»na twierdza turecka.

Górzysta okolica jest uwa»ana za jeden

z najpi¦kniejszych krajobrazowo obsza-

rów W¦gier. Rzadko która miejscowo±¢

ma tak malownicze poło»enie: urwista

góra wznosi si¦ majestatycznie, a zabu-

dowania stoj¡ cz¦±ciowo na wysokiej,

stromej szkarpie południowego brze-

Dzieje tego miejsca si¦gaj¡ jednak

czasów o wiele dawniejszych. T¦dy

bowiem przebiegała granica imperium

rzymskiego, słynne limes , a w miejscu

pó¹niejszego Esztergomu wznosiła si¦

graniczna twierdza Solva. Obronna tra-

dycja trwała w nast¦pnych epokach. Za-

lety warowni usytuowanej na stromym,

skalistym wzgórzu docenił Karol Wielki.

4 nr3(24),Marzec2009

www.ciekawe-miejsca.net W¦gry:Esztergom

Miejscowo±¢, zwana wówczas Osterrin-

gun , była najdalej na wschód wysuni¦t¡

warowni¡ cesarsk¡, wokół której rozło-

»yła si¦ osada handlowa. Wkrótce Esz-

tergom stał si¦ centrum politycznym i re-

ligijnym kraju. Tu urodził si¦ w 975 roku

pierwszy król W¦gier, Stefan; tu znajdo-

wała si¦ siedziba arcybiskupstwa, a tak-

»e stolica W¦gier, do czasu, kiedy Bela

IV przeniósł j¡ do Budy.

ła j¡ ±wi¡tynia roma«ska, wybudowana

ok. roku 1200, staraniem króla Beli III

i ówczesnego arcybiskupa Esztergomu,

Hioba. Ko±ciół ten wprawdzie przebu-

dowano pó¹niej w stylu gotyckim, ale

wiadomo ju» o nim nieco wi¦cej. Kro-

niki mówi¡ bowiem o wspaniałej ba-

zylice z pi¦knym portykiem. Według

dawnych opisów, katedra zachwycała

swoim pi¦knem, a jednym z jej cudów

była słynna Portaspeciosa , wspaniałe,

bogato zdobione główne wej±cie, deko-

rowane kolorowymi marmurami i przed-

stawieniami mozaikowymi. Z tego ar-

cydzieła pozostało, niestety, tylko kilka

fragmentów w muzeum i pełne podziwu

relacje pielgrzymów i kronikarzy.

WidokzgórynaEsztergom

Najwi¦kszy okres ±wietno±ci prze»y-

wało wzgórze katedralne na przełomie

XV i XVI wieku. W tym czasie W¦-

gry pod rz¡dami króla Macieja Korwi-

na, a potem Władysława Jagiello«czy-

ka, brata naszego króla Zygmunta Sta-

rego, stały si¦ pierwszym krajem w Eu-

ropie, do którego zawitało włoskie odro-

dzenie. Na dworze monarchy, ju» wów-

czas przeniesionym do Budy, go±cili hu-

mani±ci, uczeni i arty±ci przybyli z Flo-

rencji – kolebki renesansu w Europie.

Byli oni te» zapraszani na dwory mo»-

nowładcze i biskupie. W¦gierscy do-

stojnicy ±wieccy i ko±cielni zdobywali

wiedz¦ na najlepszych włoskich uniwer-

sytetach, szczególnie w Bolonii i Pa-

dwie, a je»d»¡c w interesach, mogli za-

pozna¢ si¦ z nowinkami artystycznymi.

Takim przedstawicielem ówczesnej eli-

ty intelektualnej był te» arcybiskup Esz-

tergomu, Tam as Bakócza. Wyrazem je-

go upodoba« była przebudowa pała-

cu arcybiskupiego, a przede wszystkim

wzniesienie najwspanialszego, zacho-

Zaszczytne funkcje, jakie w czasach

historycznych przypadły w udziale temu

obronnemu miejscu, znalazły odzwier-

ciedlenie w zabudowie wzgórza. Maje-

stat królewski i presti» dostojników ko-

±cielnych wymagały okazałej siedziby:

zamku i pałacu arcybiskupiego, a nie-

odł¡czn¡ cz¦±ci¡ tego zespołu była ka-

tedra – najwa»niejszy ko±ciół w kra-

ju. Pierwsz¡ katedr¦ pod wezwaniem

±w. Wojciecha, jeszcze przedroma«sk¡,

wzniósł zapewne król Stefan I w la-

tach 1001–1038. Były to czasy, kiedy

i w Polsce, w pocz¡tkach kształtowania

si¦ naszego pa«stwa, budowano pierw-

sze ko±cioły katedralne – na Wawelu,

w Gnie¹nie i Poznaniu. I, podobnie,

jak u nas – ta budowla w¦gierska nie

przetrwała, padła oﬁar¡ po»aru w 1188

roku. Niewiele o niej wiadomo. Zast¡pi-

5 nr3(24),Marzec2009

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: