Podrecznik PADI - sekcja JEDEN.pdf

(43223 KB) Pobierz
Podwodny
świat
Z pewnością ten pierwszy raz ze sprzętem nurkowym pod
wodą, będzie dla ciebie niesamowitym przeżyciem.
Natychmiast zauważysz nowe odczucia związane z wejściem
do świata, w którym wszystko brzmi i wygląda inaczej.
Właśnie te doświadczenia decydują o tym, że nurkowanie
jest tak szczególne. Na początku, twoje wrażenia będą
wzbudzały ciekawość właśnie ową nowością, ale po
Czytając, podkreśl
na poniższe pytania:
odpowiedzi
l. Jeżeli
obiekt jest
zanurzony
w wodzie,
to jaka
będzie
pływal-
ność
obiektu
(neutralna,
dodatnia
czy ujemna),
gdy wypiera
on ilość
wody:
• cięższą
od ciężaru
obiektu?
• lżejszą
od ciężaru
obiektu?
• o takim
samym
ciężarze,
co obiekt?
2. Dlaczego
umiejętność
kontroli
pływalności
pod wodą i na
powierzchni
jest jedną
z najważniejszych
umiejętności
nurkowych,
które powinieneś
opanować?
3. Jakie
dwa elementy
pozwalają
na kontrolę
pływalności
nurka?
4. Jaka jest
różnica
w pływalności
danego
obiektu,
w zależności
od tego czy znajduje
się on w wodzie
słonej
lub w słodkiej?
5. W jaki
sposób
pojemność
płuc wpływa na pływalnoŚĆ?
Sekcja JEDEN
13
788138042.007.png
'~.
·
pewnym czasie ipo wykonaniu wielu nurkowań.
zauważysz, że staną się one nierozłącznym elementem
doświadczenia nurkowego.
Nowe odczucia jakich doświadczasz podczas pobytu pod
wodą. związane są z fizycznymi różnicami pomiędzy
środowiskiem wodnym a lądowym. Aby zostać nurkiem.
musisz zrozumieć. jaki wpływ na ciebie mają owe różnice.
W tym rozdziale poznasz dwa pojęcia: pływalność oraz
ciśnienie (... nauczysz się paru mądrze brzmiących słów.
którymi będziesz mógł zaimponować znajomym).
Pływalność
Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek. dlaczego wielki kon-
tenerowiec pływa. podczas gdy mały stalowy gwóźdź
wrzucony do wody tonie? Odpowiedź jest zaskakująco
prosta: kadłub wielkiego okrętu ma taki kształt. który
powoduje. że wypiera on (wypycha) dużą ilość wody.
Taka sama ilość stali. którą wykorzystano do zbudowania
okrętu. przekształcona w gigantyczny gwóźdź. oczywiście
zatonie (podobnie jak gwóźdź normalnych rozmiarów).
Z tego prostego przykładu wynika. że o tym. czy obiekt
tonie czy unosi się na powierzchni. decyduje zarówno jego
ciężar. jak i ilość wody. którą wypiera. czyli jego objętość
(powierzchnia).
Można zatem określić zasadę związaną z pływalnością
w następujący sposób: obiekt umieszczony
Pływalność
Obiekt,
w wodzie,
który
wypływa
ku powierzchni
lub już
na niej
się unosi.
posiada
pływalność
dodatnią.
Jeżeli
obiekt
jest
wypychany
na powierzchnię
przez silę. równą
że ma pływalność
będzie
się
zanurzał·
m6wimy,
ciężarowi
wody. którą
ten obiekt wypiera.
ą/emną.
Obiekt,
który
ani
się
nie unosi
na
powierzchni
(nie wypływa),
ani
nie
tonie
(nie
zanurza
Oznacza to. że jeżeli obiekt wypiera ilość wody. która
waży więcej od obiektu. będzie się on unosił na powierz-
chni. Natomiast, gdy obiekt wypiera ilość wody. która
waży mniej od obiektu. będzie się zanurzał (czyli obiekt
utonie). Obiekt. który wypiera ilość wody. która waży tyle
samo ile obiekt. nie będzie się ani zanurzał. ani wypływal
ku powierzchni (czy unosił na niej) lecz będzie zawieszo-
ny w toni (w wodzie). Obiekt. który wypływa ku powie-
rzchni lub już na niej się unosi. posiada pływalność
dodatnią. Jeżeli obiekt będzie się zanurzał - mówimy. że
ma pływalność ujemną. Obiekt, który ani się nie unosi
na powierzchni (nie wypływa). ani nie tonie (nie zanurza
się) ma tzw. pływalność neutralną. Zmiana pływalności.
która powoduje unoszenie się (wypływanie) obiektu.
określana jest także jako zwiększanie pływalności.
a zmiana powodująca tonięcie (zanurzanie się) -
zmniejszanie pływalności.
się) ma tzw. pływalność
neutralną.
Wbudowana kontrola pływalności
Kiedy
Jako nurek. powinieneś nauczyć się kontrolować pływal-
ność pod wodą i na powierzchni. gdyż pozwoli ci to na
samodzielne decydowanie o tym. gdzie chcesz się znaleźć
wydychasz
powietrze
z płuc.
zmniejszasz
ich
objętość co powodąje, że wypierasz mniej wody i
stqJesz się mniej pływalny.
14
Podręcznik
na kurs
Open Water Diver
788138042.008.png
i co zrobić.
Nauczysz
się między
innymi
uzyskiwać
dodat-
nią pływalność
podczas
przebywania
na powierzchni
w celu oszczędzania
energii
oraz odpoczynku.
Pod wodą,
przez większość
czasu
będziesz
pozostawał
neutralnie
pływalny - prawie
nieważki
jak astronauta
- po to, aby
swobodnie
i bez wysiłku
poruszać
się oraz pływać
w dowolnym
kierunku.
Unoszenie
się nad dnem
uchroni
cię przed
zniszczeniem
organizmów
żywych zamieszkują-
cych dna akwenów,
w których
będziesz
nurkował.
Do kontroli
pływalności
będziesz
używał dwóch
elemen-
tów wyposażenia
nurkowego:
systemu
balastowego
z ołowianymi
ciężarkami
oraz
kompensatora
pływalności,
amodzielny
sprawdzian
l
czyli tzw. kamizelki
ratunkowo-wypornościowej
(KRW),
zwanej również
popularnie
jacketem
(także
po ang. buoy-
Ciężarki
ołowiane
ancy
controlling
device
- BCD).
używane są razem
z systemem
balastowym
(np. pasem
1. Obiekt jest
dodatnio
pływalny
kiedy:
balastowym
lub zintegrowanym
z jacketem
systemem
D a. wypiera
ilość wody, która
waży
balastowym)
w celu dopasowania
twojej wagi
(ciężaru)
mniej niż dany obiekt
D b. wypiera
i uzyskania
nautralnej
pływalności.
Kamizelkę
ratunkowo
ilość wody, która
waży
- wypornościową
możemy
wypełniać
powietrzem
(zwięk-
więcej niż dany obiekt
D c.wypiera
szyć naszą
powierzchnię,
objętość)
lub opróżniać
ilość wody, która
waży tyle
z powietrza
(zmniejszyć
naszą
powierzchnię,
objętość)
-
samo
ile dany obiekt
w ten sposób
regulujemy
naszą
pływalność
podczas
2.
Które z dwóch elementów
sprzętu,
nurkowania.
Podczas
praktycznych
zajęć na basenie
wykorzystuje
się do kontroli
pływal-
nauczysz
się jak dobrać
odpowiednią
ilość ciężarków
oraz
ności?
D a. jacket
D b. płetwy
D c. ciężarki
jak regulować
swą pływalność
przy użyciu jacketu.
W związku
z tym, że pływalność
związana
jest z ciężarem
ołowiane
wypieranej
wody, im cięższa
woda,
tym większa
siła
wyporu
(większa
pływalność)
dla danej
ilości wypieranej
3.
Jako
nurek,
powinieneś
nauczyć
się
wody. Woda morska
(słona,
dzięki
solom
w niej rozpu-
kontrolować
pływalność
pod wodą i
szczonym)
waży więcej niż woda słodka,
w związku
na powierzchni,
gdyż pozwoli ci to na
z czym jesteś
bardziej
wyporny
w wodzie
morskiej
niż
samodzielne
decydowanie
o tym,
w wodzie słodkiej.
Bez dodatkowego
wyposażenia,
więk-
gdzie chcesz
się znależć
i co zrobić.
szość osób unosi
się na powierzchni
słonej
i słodkiej
D Prawda
D Fałsz
wody. Większość
z nas kiedy unosi
się nieruchomo
na
powierzchni
musi
zrobić
wydech,
aby się zanurzyć.
4.
Obiekt
będzie
bardziej
pływalny w
Kiedy wydychasz
powietrze
z płuc, zmniejszasz
ich obję-
____
, niż w
_
D a. wodzie
tość co powoduje,
że wypierasz
mniej wody i stajesz
się
słodkiej,
wodzie
słonej
D b. wodzie
mniej pływalny.
Podczas
zajęć na basenie
zauważysz,
że
słonej,
wodzie
słodkiej
pływalność
możesz
kontrolować
nie tylko ilością
5.
Podczas
wydechu,
objętość
płuc
ciężarków
i kamizelką,
ale także
oddychając
w sposób
zmniejsza
się. Spowoduje
to, że
kontrolowany
i świadomy
- głębiej lub płycej, w zależności
będziesz
pływalny.
od efektu,
który chcesz
uzyskać.
D a. bardziej
D b. mniej
Ciśnienie i twój organizm
Powietrze,
Jak
ci poszło?
które
nas otacza,
wywiera
na nasz organizm
1. b
2. a, c
3. Prawda
4. b
5. b.
ciągłe ciśnienie,
pomimo
że w większości
sytuacji
tego nie
zauważamy.
Jeżeli
kiedykolwiek
poruszałeś
się pod silny
wiatr,
zauważyłeś,
że wywiera ono (powietrze)
na ciebie
Sekcja
JEDEN
15
788138042.009.png
Czytając. podkreśl
pytania:
odpowiedzi
na poniższe
6. Dlaczego
zmiany
ciśnienia
odczuwalne
są zazwyczaj
tylko w
przestrzeniach
organizmu
wypełnionych
powietrzem?
7. Dlaczego
zmiany
ciśnienia
w wodzie
podczas
zanurzania
lub wynurzania
są zdecydowanie
większe
niż zmiany
ciśnienia
podczas
wznoszenia
się i opadania
w powietrzu?
Poczuj ciśnienie
Zazwyczaj nie odczuwamy
otaczajqcego nas ciśnienia, gdyż
jesteśmy
zbudowani w większości
z
pewną siłę - opór, który stawiało ci powietrze jest dowo-
dem na to, że jednak wywiera ono na nas ciągłe ciśnienie.
Ciśnienie otaczającego cię powietrza. to najprościej
mówiąc ciężar powietrza - skutek siły grawttacji (siły
przyciągania). która "trzyma" atmosferę przy
kuli ziemskiej. Zazwyczaj nie odczuwamy
otaczającego nas ciśnienia. gdyż jesteśmy
zbudowani w większości z wody. która jest
nieściśliwa i pozwala na równomierne
rozłożenie ciśnienia w organizmie. Mamy jed-
nak w organizmie kilka przestrzeni. które
wypełnione są powietrzem pod ciśnieniem
takim. jakie ma otaczające nas powietrze.
Przestrzenie te to nasze uszy. zatoki i płuca.
Pomimo tego. że powietrze jest ściśliwe pod
ciśnieniem. nie odczuwamy zmian ciśnienia
w tych przestrzeniach tak długo. jak długo
ciśnienie powietrza w nich jest takie same
jak ciśnienie powietrza w otoczeniu. Jeżeli
jednak ciśnienie otoczenia się zmieni. co ma
na przykład miejsce podczas latania
samolotem lub przejazdu przez wysokie góry.
powietrze w tych przestrzeniach zmieni swoją
objętość. co spowoduje odczuwalne zmiany
w uszach. a czasami również w zatokach.
Na lądzie ciśnienie wywierane jest przez
powietrze w atmosferze. Zanurzając się pod
wodę. ona również będzie na nas wywierala
ciśnienie. I będzie to ciśnienie zdecydowanie
większe. gdyż woda jest bardziej gęsta i cięż-
sza niż powietrze. Dlatego zmiany ciśnienia
w wodzie podczas zanurzenia. zachodzą na
konkretnym odcinku szybciej niż gdybyśmy
wody, która jest nieściśliwa i
pozwala na równomierne rozłożenie
ciśnienia w organizmie. Mamyjed-
nak w organizmie kilka przestrzeni,
które wypełnione sq powietrzem,
które ulega zmianom pod wpływem
ciśnienia.
amodzielny sprawdzian 2
L Zmiany ciśnienia są zazwyczaj odczuwał-
~~~owp~~o~u
wypełnionych powietrzem, ponieważ:
D a. nasze ciało zbudowane jest w większości
z wody. która nie jest ściśliwa. Powietrze
jest natomiast ściśliwe pod ciśnieniem i
zmienia swą objętość wraz ze zmianami
ciśnienia.
D b. woda jest bardziej gęsta niż powietrze.
co powoduje. że stawia większy opór
ciśnieniu.
2.
W związku z tym. że woda jest cięższa niż
powietrze, zmiany ciśnienia w wodzie na
konkretnym odcinku zanurzenia lub
wynurzenia są zdecydowanie większe niż
zmiany ciśnienia w powietrzu. przy
pokonywaniu tego samego docinka
w pionie w powietrzu.
D Prawda
D Fałsz
Jak ci poszło?
L a 2. Prawda.
16
Podręcznik
na kurs Open Water Diver
788138042.010.png
pokonywali w pionie podobny odcinek w powietrzu.
Po zanurzeniu, podobnie jak w powietrzu, nie będziesz
odczuwał zmian ciśnienia. Wyjątkiem będą przestrzenie
w organizmie wypełnione powietrzem (tzw. przestrzenie
powietrzne). Pierwszym co zauważysz będzie odczucie, że
zmiany te zachodzą bardzo szybko - już po zanurzeniu
na niespełna metr. Te duże zmiany ciśnienia są ściśle
związane z problemami, o których dowiesz się już za chwilę
(i które nauczysz się rozwiązywać już podczas pierwszych
zajęć na basenie).
NE
Czytając, podkreśl
odpowiedzi
na
poniższe pytania:
8.
Jaka jest relacja pomiędzy
zwiększającą i zmniejszającą
się głębokością a ciśnieniem
wody?
Zależności pomiędzy ciśnieniem.
objętością i gęstością
Ciśnienie otaczającego nas powietrza na poziomie morza
jest względnie stałe. Wartość tego ciśnienia jest określona
mianem jednej atmosfery (ata), gdyż jest to ciśnienie/ciężar
ni mniej, ni więcej tylko... atmosfery.
9.
Jakie
jest
ciśnienie
całkowite
(w bar lub ata)
na głębokości:
lO metrów?
20 metrów?
Objętość
powietrza
Clśnlenle
30 metrów?
40 metrów?
x
n
10. Jaka jest relacja pomiędzy
objętością powietrza i gęs-
tością oraz jak ta relacja
zmienia się w miarę
zmniejszania
10m/33ft
2bar/ata
1/2
x2
i zwiększania
20m/66tf
3bar/ata
1/3
x3
się ciśnienia?
30m/99ft
4bar/ata
1/4
x4
Głębokosć
Cisnienie
Tyle samo powietrza. ale mniej miejsca
Jeteli zabierzemy pod ~ pewną Uość powietrza z~tą w elastycznym
pojemniku lub w odwróconym do góry dnem otwartym słoiku, objętość powietrza
w mU.", zanurzenu. będzie się zmienl4ć proporcjonalnie do zmian ciśnienia.
Om/On
10m/33ft
20m/66tf
30m/99ft
1bar/ata
2bat/ata
3bar/ata
4 bar/ata
Inną używaną jednostką jest bar (istnieje drobna teorety-
czna różnica pomiędzy ata a bar, ale jest ona dla potrzeb
naszych rozważań nieistotna, więc pominiemy ją).
Słup wody (a dokładniej wody morskiej) wysokości dziesię-
ciu metrów wywiera takie samo ciśnienie jak atmosfera.
Dlatego na każde dziesięć metrów zanurzenia powinniśmy
dodawać jedną atmosferę (ata/bar l ciśnienia. Na głębokości
10 metrów jesteś pod ciśnieniem 2 atalbar - jedna atmos-
fera ciśnienia powietrza, jedna atmosfera ciśnienia wody.
Na głębokości 20 metrów - ciśnienie wynosi 3 ata/bar i tak
dalej w miarę zanurzania się.
Jeżeli zabierzemy pod wodę pewną ilość powietrza
zamkniętą w elastycznym pojemniku lub w odwróconym do
góry dnem otwartym słoiku, objętość powietrza w miarę
zanurzenia będzie się zmieniać proporcjonalnie do zmian
ciśnienia. Jeżeli zanurzysz się na głębokość 10 metrów,
podwoisz ciśnienie (2atalbar) i zmniejszysz objętość
Powietrze i woda
Słup wody (a dokładniej wody morskiej)
wysokości dziesięciu metT6w wywiera takie
samo ciśnienie jak atmosfera. Dlatego na
każde dziesięć metrów zanurzenia
powin~
niśmy
dodawać jedną
atmosferę
(ata/bar)
ciśnienia.
Sekcja
JEDEN
17
788138042.001.png 788138042.002.png 788138042.003.png 788138042.004.png 788138042.005.png 788138042.006.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin