Motyle.pdf

Motyle

Motyle, łuskoskrzydłe (Lepidoptera) - rząd w gromadzie owadów liczący około 150 000

gatunków, w Polsce według ostatnich badań 3156 gatunków.

Ciało jak u większości owadów złożone z głowy, tyłowia i odwłoka. Skrzydła błoniaste,

pokryte łuskami, niektóre gatunki mają skrzydła zredukowane lub nie mają ich zupełnie.

Narządy gębowe typu ssącego, jedynie u prymitywnych form typu gryzącego. Długość

ciała od 1.5 mm do 150 mm. Rozpiętość skrzydeł od ok. 2 mm do 300 mm. Przechodzą

przeobrażenie zupełne: jajo - gąsienica - poczwarka - owad dojrzały.

Większość gąsienic żeruje na liściach roślin, niekiedy wewnątrz łodyg, pni i korzeni.

Znaczna część gatunków to szkodniki. Najstarsze znane szczątki motyli pochodzą z

paleogenu.

Istnieje sztuczny podział na motyle dzienne aktywne w ciągu dnia i nocne (ćmy) aktywne

zazwyczaj o zmierzchu i w nocy.

Ze względu na postępującą degradację środowiska wiele gatunków wymaga pilnej

ochrony.

Najbardziej znane motyle polskie:

Bielinek kapustnik

Brudnica mniszka

Brudnica nieparka

Listkowiec cytrynek

*Mieniak tęczowiec

Modraszek ikar

*Paź królowej

Południca admirał

Rusałka pokrzywnik

Sadownik pawie oczko

Strzygonia chinówka

*Witeź żeglarz

Zawisak borowiec

*Zmierzchnica trupia główka

* gatunki chronione

Inne motyle polskie:

Piędzik przedzimek

Piętnówka kapustnica

Plamiec agreściak

Plamówka malinówka

Pokłonnik osiniec

Pokrocz leszczyniak

Polowiec szachownica

Południca osetnik

Poproch cetyniak

Potwora buczynówka

Prządka jeżynówka

Przegibka wiciokrzewka

Przelotnica ugorówka

Przeplatka atalia

Przeziernik porzeczkowiec

Przylepek nadębek

Puchowica wełnianka

Rolnica tasiemka

Rusałka kratnik

Rusałka żałobnik

Sadownik pawie oczko

Sadzanka rumienica

Skalnik driada

Strzępotek perełkowiec

Strzygonia choinówka

Sudamek macierzak

Szczerbówka ksieni

Szczotecznica szarawka

Szewnica miętówka

Szypleć leszczyniak

Tantniś krzyżowiaczek

Trociniarka czerwica

Trociniarka torzyśniad

Walgina rdestniak

Warcabnik ślazowiec

Wątlak nawrzosak

Widłogonka gronostajka

Wiechcica wielbłądka

Wieczornica klonówka

Wielena plamowstęg

Wietek gorczynnik

Witeź żeglarz

Włochacz brzoziak

Agatówka łobodnica

Barczatka dębówka

Białka wierzbówka

Białoząbka łańcuchówka

Bielinek bytomkowiec

Bielmica sinogłówka

Błyszczka jarzynówka

Bodlica rogowica

Bodzieniec bzowiak

Boratek naśnieżek

Brudnica nieparka

Brunatnica koziagłówka

Chwostówka głogowica

Czerwończyk zarek

Dopaska kreskówka

Dostojka malinowiec

Dzióbica słomka

Dziwaczka widłogon

Fruczak gołąbek

Gryzuń półpawik

Kapturnica dziewannówka

Karbica prążkówka

Karłątek ryska

Kokonica jeżynówka

Korowódka dbowa

Kosmatka koniczynówka

Krasopani poziomkówka

Kraśnik sześcioplamek

Krępak nalipek

Kuprówka rudnica

Latalec jesieniak

Lazdona brzeźniówka

Leszczotka dwojaczka

Listkowiec cytrynek

Literówka kroplówka

Lotnica zyska

Lśniak szmaragdek

Marzymłódka proporzec

Mieniak tęczowiec

Misiówka czwórka

Mklik mączniak

Modraszek ikar

Nagodnik wierzbiniak

Włodarka chorągiewka

Wojnica swarożyca

Wstęgówka pąsówka

Wycinka sierpianka

Wydłubka oczateczka

Wzjeżdżka łozówka

Zawisak tawulec

Zębica zygzakówka

Zimowek ogołotniak

Zimsterla bukówka

Złocica kostrzewica

Zmierzchnik pazik

Zmora trupia główka

Zmrocznik wilczomleczek

Znamionówka tarniówka

Zorzynek rzeżuchowiec

Zwójka zieloneczka

Ciekawostki

1. Przestraszony motyl gruzuń półpawik (Smerinthus ocellata) gwałtownie unosi skrzydła

przednie do góry ukazując dolne, na których znajduje się rysunek w formie oka.

Sprawia to wrażenie prawdziwych oczu i zwykle zniechęca wroga do dalszych ataków.

2. Samice motyli przywabiają samce poprzez wydzielanie specjalnego zapachu. Samce

są tak wrażliwe na ten zapach, że potrafią go wyczuć nawet z odległości kilku

kilometrów.

3. Wiele gatunków motyli ma wyrostki na tylnych skrzydłach. Wyrostki Agrema mittrei

żyjącego na Madagaskarze mają ponad 20cm długości.

4. Niektóre gatunki motyli upodabniają się do innych owadów aby bronić się przed

wrogami. Zjawisko to nisi nazwę mimikry. Polski gatunek przeziernik osowiec (Sessia

apiformis) jest podobny do szerszenia, choć jest zupełnie niegroźny, żaden ptak nie

zaryzykuje zjedzenia go.

5. Gąsienica widłogonki siwicy (Cerura vinula) przestaszona wysuwa trzęsące się

czerwone wici z wyrostków umieszczonych na końcu ciała i "pluje" kwasem

mrówkowym w kierunku napastnika.

6. Motyl monarch (Danaus plexippus) przebywa corocznie kilka tysięcy kilometrów z

Meksyku na północ do miejsc lęgowych. Ogromne chmary motyli często spędzają noc

na jednym drzewie - zwykle tym samym co roku.

7. Niektóre gatunki motyli żyją kilka dni, rekordzistą jest polski listkowiec cytrynek

(Gonepteryx rhamni), który jako postać dojrzała żyje 11 miesięcy spędzając zimę w

dziuplach i podzwiędłymi liśćmi.

8. Ssawka, którą motyle pobierają pokarm może być bardzo długa. Niektóre afrykańskie

zawisaki (Sphingidae) mogą mieć ssawkę o długości 25 cm. Zawisają w locie nad

kwiatami (stąd nazwa) i długą ssawką wysysają z nich nektar.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: