· Minerał – pierwiastek lub mieszanina pierwiastków, związek chemiczny lub mieszanina związków chemicznych o stałym stanie skupienia
· Skała – naturalne nagromadzenie osobników mineralnych
· Kryształ – ciało stałe o prawidłowej budowie wewnętrznej (w którym jony lub atomy są rozmieszczone prawidłowo w przestrzeni) tworząc sieć przestrzenną (krystaliczną)
Podział minerałow ze względu na ich częstotliwość wystepowania w skale
· Główne – minerały występujące pospolicie i w dużych ilościach we wszystkich rodzajach skał (magmowych, osadowych i metamorficznych) np. skalenie, kwarc, pirokseny, amfibole,
· Poboczne – minerały występujące powszechnie we wszystkich skałach, lecz w znacznie mniejszych ilościach np. cyrkony, magnetyt, hematyt, piryt,
· Akcesoryczne – minerały występujące w skałach bardzo rzadko, jednak mogą tworzyć znaczne ich nagromadzenia np. granaty, turmaliny,
Właściwości mechaniczne minerałów
· Łupliwość – zdolność minerałów do pękania pod wpływem przyłożonej do nich siły wzdłuż określonej powierzchni,
· Przełam – brak łupliwości, można wyróżnić przełam muszlowy, równy, zadziorowy
· Twardość – opór jaki stawia minerał rysującemu go ostrzu. Określa się ją porównując minerały do minerałów wzorcowych tworzących tzw. skalę twardości Mohsa.
Skala twardości Mohsa
1
Talk
Rozmazuje się w palcach
2
Gips
Można zarysować paznokciem
3
Kalcyt
Można zarysować miedzianą monetą
4
Fluoryt
Można zarysować żelazem
5
Apatyt
Można zarysować stalą
6
Ortoklaz
Można zarysować stalą narzędziową
7
Kwarc
Nie da się zarsowac
8
Topaz
Nie da się zarysować
9
Korund
10
Diament
Nie da sięzarysować
Właściwości optyczne minerałów
· Barwa – zjawisko optyczne polegające na selektywnej zdolności minerału do pochłaniania lub odbijania światła o różnej długości fal (barwie). Dzielimy je na:
o Bezbarwne
o Zabarwione
o Barwne
· Rysa – barwa sproszkowanego minerału; minerały barwne mają zawsze barwną rysę, minerały bezbarwne i zabarwione- białą lub szarawą,
· Połysk – zjawisko wywołane odbijaniem się światła od powierzchni ścian kryształu lub płaszczyzn przełamu
o Metaliczny
o Niemetaliczny
· Przezroczystość – zdolność minerału do przepuszczania światła:
o Przezroczyste
o Półprzezroczyste
o Nieprzezroczyste
· Zbliźniaczenia: prawidłowe zrosty kryształów (podwójne lub wielokrotne):
· Pokrój – kształt kryształu uwzględniający wzajemne proporcje wielkości ścian kryształu:
o Izometryczny
o Tabliczkowy
o Płytkowy
o Słupowy
· Postać skupienia – układy przestrzenne osobników mineralnych:
o Kryształy narosłe: szczotki, druzy
o Kryształy wrosłe: pręcikowe, igłowe, tabliczkowe,
o Mikrokrystaliczne lub bezpostaciowe: konkrecje, skupienia groniaste, wykwity, ooidy,
o Prążkowanie kryształów
o minerałów wzdłuż lub
o w poprzek słupa
Przykłady różnych minerałów
· Sole:
o Halit
o Sylwin
· Agaty
· Beryl
· Granaty:
o Almandyn
o Uwarowit
· Opal
· Piryt
· Srebro
· Złoto
· Łyszczyki
o Biotyt
o muskowit
· bursztyny
· aragonit
o amazonit
· dysten
o rodochrozyt
tirleszno