Bijące "serce" rtęciowe
Sprzęt i odczynniki: nadmanganian potasu - KMnO4, kwas siarkowy - H2SO4, metaliczna rtęć, drut żelazny, szkiełko zegarkowe. Przygotuj roztwór nadmanganianu potasu zakwaszony kilkoma kroplami kwasu siarkowego (gotowy roztwór powinien mieć zabarwienie jasnofioletowe). Na szkiełko zegarkowe nalej kilka kropel rtęci i roztwór nadmanganianu. Drut żelazny ułóż tak, aby dotykał rtęci tylko końcem. Po dotknięciu drutem napięcie powierzchniowe rtęci ulegnie zmianie, w efekcie czego kropla zmieni kształt na kulisty. Spowoduje to wynurzenie się końca drutu z rtęci i ponowne spłaszczenie kropli, co znów spowoduje zanurzenie drutu w rtęci... Reakcja będzie przebiegała dopóki nie wyczerpie się KMnO4 (roztwór zmieni barwę na jasnoróżową).
Chemiczne zapałki
Sprzęt i odczynniki: kwas siarkowy (stężony), kwas azotowy (stężony), nadmanganian potasu (KMnO4), etanol (może być denaturat), parowniczka (o pojemności ~ 100cm3), drut (długości około 20cm), wata. Do parowniczki nalej kilka kropel kwasu siarkowego, kroplę azotowego i wrzuć kilka kryształków nadmanganianu. Jeden koniec drutu owiń watą i zwilż alkoholem. Teraz ostrożnie (!) zanurz na moment koniec z watą w parowniczce. Alkohol, którym jest nasączona wata zapali się. Zaobserwowany efekt jest spowodowany gwałtownym utlenianiem alkoholu etylowego przez nadmanganian; kwas siarkowy i kwas azotowy pełnią rolę substancji katalizujących, ten ostatni nie jest niezbędny, ale znacznie zwiększa widowiskowość pokazu (gwałtowniejsza reakcja). UWAGA: To doświadczenie przy nieumiejętnym obchodzeniu się z odczynnikami może spowodować pożar, należy więc zachować ostrożność; nie wykonywać go w pobliżu łatwopalnych przedmiotów.
Świąteczna choinka
Sprzęt i odczynniki: zlewka (poj. 250cm3), bagietka lub kawałek drutu, kawałek nici lub żyłki, blaszka cynkowa (można ją uzyskać przez rozbrojenie starego ogniwa - "paluszka"), 5% roztwór chlorku cyny(II). Do zlewki nalej roztworu SnCl2 (~ do 3/4 wysokości). Z blaszki wytnij kształt choinki - nie większy niż 2/3 wysokości zlewki. U góry wyciętego kawałka zrób mały otwór, przez który przewlecz nić i przywiąż nią blaszkę do bagietki. Włóż blaszkę do zlewki, a bagietkę oprzyj o ścianki zlewki. A teraz czekaj cierpliwie... Po kilkudziesięciu minutach na blaszce powinny osadzić się srebrzystobiałe błyszczące kryształki cyny.
W wyniku reakcji Zn + Sn2+ --> Zn2+ + Snv cynk, będący metalem o niższym potencjale elektrodowym, spowodował wytrącenie cyny z roztworu.
paszekj