Gatunki herbat
Istnieje wiele rodzajów herbaty. Najpopularniejsze z nich to herbata czarna, zielona, biała, pu-erh, oolong, aromatyzowana i prasowana.
Czarna herbata otrzymywana jest w wyniku czterech procesów - więdnięcia, skręcania, fermentacji i suszenia. Legenda głosi, iż czarna herbata powstała przypadkowo, w wyniku zmoknięcia (powodującego fermentację) ładunku zielonej herbaty, przewożonej kliprem do Anglii. Napar może mieć ciemny intensywny kolor, częściej jednak żywy, czerwonawy. Czarne herbaty pochodzą z licznych plantacji indyjskich, chińskich i afrykańskich. Szczególnie aromatyczna herbata pochodzi z Darjeeling, okręgu w północnych Indiach. Znane i cenione są również herbaty pochodzące z prowincji Assam oraz z Cejlonu (Sri Lanki).
Czarną herbatę powinno się zalewać wrzącą wodą (100°C). Najczęstszym błędem popełnianym podczas przyrządzania czarnej herbaty jest użycie wody o za niskiej temperaturze. Herbatę powinno się zaparzać od trzech do pięciu minut, po tym czasie zaczyna się uwalniać tanina, która neutralizuje pobudzające działanie teofiliny i kofeiny, dodatkowo herbata staje się gorzka.
Herbata zielona różni się od herbaty czarnej tylko tym, że nie została poddana procesowi fermentacji. Świeżo zerwane liście pozostawia się do przeschnięcia, a następnie w wyniku obróbki cieplnej powstrzymuje się proces fermentacji. W wielu regionach, wysokiej klasy zielone herbaty produkuje się jeszcze klasyczną, starożytną metodą, wykonując wszystkie czynności ręcznie. Częściej jednak produkcja odbywa się mechanicznie. Herbata ma smak bardziej gorzki niż herbata czarna, a w filiżance napar przybiera barwę jaśniejszą, zbliżoną do cytrynowożółtej lub słomkowej. Z początku wydawać się może, że nie jest ona dużo warta i możemy zniechęcić się do jej picia. Nie można jednak rezygnować, bo im więcej jej pijemy, tym bardziej można docenić jej smak. Jest wysoko ceniona dzięki licznym właściwościom zdrowotnym. Coraz popularniejsze stają się herbaty zielone aromatyzowane dodatkami w postaci kwiatów czy owoców. Obecnie zielona herbata przeżywa renesans, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej i USA. Napar z zielonej herbaty bogaty jest w witaminy C, E, B, sole mineralne oraz garbniki. Ma także wiele innych walorów profilaktyczno-leczniczych:
· zapobiega i hamuje rozwój wielu nowotworów;
· posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe;
· obniża poziom cholesterolu;
· przeciwdziała stresom;
· chroni przed zawałem serca;
· hamuje próchnicę;
· korzystnie działa w przypadku nadciśnienia tętniczego;
· oczyszcza organizm z toksyn;
· ma wybitne właściwości przeciw wrzodowe;
· chłodny napar z zielonej herbaty polecany jest do przemywania oczu przyzapaleniu spojówek oraz powiek;
· polecana jest osobą cierpiącym na nadkwaśność soku żołądkowego;
· herbata zielona jest świetnym antyoksydantem.
Herbatę zieloną należy zalewać wodą o temperaturze od 60°C do 80°C w zależności od rodzaju herbaty. Parzyć należy do trzech minut, aby herbata nie nabrała gorzkiego posmaku. Te same liście można parzyć nawet do 3 razy, a najwartościowszym naparem jest zazwyczaj drugi.
Biała herbata powstaje z młodych pączków, które jeszcze nie zdążyły się rozwinąć. Zebranie takich pączków możliwe jest jedynie na wiosnę. Krzewy, z których powstać ma biała herbata, są czasami dodatkowo chronione przed słońcem – ma to zapobiec rozwinięciu się cząsteczek chlorofilu. Pączki następnie więdną i są suszone. Herbata ta produkowana jest w głównie w Chinach. Herbata biała ma odcień lekko srebrnawy, a po zaparzeniu ma kolor jasnosłomkowy. Jest to najdroższy rodzaj herbaty. Mówiąc wprost, są to herbaty najbardziej ekskluzywne.Z natury rzeczy napary tej herbaty są bardzo delikatne i subtelne. Pokrywający pączki i spodnią powierzchnię listków meszek ma specyficzną srebrną, połyskliwą barwę, która przykuwa uwagę. Uważa się, że systematyczne picie białej herbaty, poprzez zawarte w niej bio-związki, skutecznie powstrzymuje rakowe zwyrodnienia komórek.
Tę wykwintną herbatę parzyć można trzykrotnie w temperaturze 85°C. Herbatę tę należy parzyć ok. 5-7 min. Wtedy biała herbata zachowuje najlepsze wartości smakowe.
Herbata pu-erh - jest herbatą czerwoną, która przechodzi dodatkowy proces fermentacji i leżakowania. Pochodzi z prowincji Junnan w południowych Chinach. O ile herbatę pozostałych rodzajów przechowuje się nie dłużej niż rok, o tyle herbata pu-erh może leżeć nawet 50 lat. Jej charakterystyczną cechą jest bardzo silny zapach i smak. Uważana jest za herbatę mającą bardzo korzystny wpływ na zdrowie. Z tego względu np. czasach dynastii Tang picie herbaty pu-erh było przywilejem cesarza.
MORDERCA TłUSZCZU - takim mianem często określa się tą herbate. Zawarte w herbacie związki aktywują enzymy pokarmowe do wydzielania soków trawiennych oraz pobudzają pracę jelit. Właściwości te wpływają na metabolizm tłuszczowy, zmieniając ilość tłuszczu w tkance podskórnej. Wyjątkową skuteczność herbaty Pu-Erh w walce z tłuszczem potwierdzają francuskie badania przeprowadzone w jednej z paryskich klinik - 88% pacjentów pijących regularnie herbatę w ciągu miesiąca straciło od 3 do 10 kg. Co ważniejsze spadek wagi się utrzymywał, a wszystko przebiegało przy normalnym sposobie odżywiania. Herbata Pu-Erh atakuje jedynie zbędne pokłady tłuszczu w naszym organizmie, dlatego też bez obaw mogą ją pić ludzie, którzy nie należą do osób mających problemy z nadwagą.
Właściwości zdrowotne
Herbata Pu-erh znana jest także z innych własności. Zawiera wiele związków mineralnych i mikroelementów oraz kofeiny (teiny), manganu, wapnia, fluoru, olejków eterycznych i białka. Chociaż smak tej herbaty może niektórym wydawać się przykry i drażniący, to herbata ta jest niezmiernie korzystna dla organizmu człowieka.
· skutecznie walczy z nadwagą (zwana "zabójcą tłuszczu");
· pomaga w koncentracji;
· poprawia krążenie obwodowe i mózgowe;
· hamuje zmiany miażdżycowe;
· poprawia pamięć;
· reguluje przemiany materii;
· wspomaga pracę wątroby i wzmacnia ją;
· zawarty w niej fluor skutecznie zapobiega próchnicy;
· pomaga zwalczyć zły nastrój, a nawet lekką depresję;
· reguluje działanie układu pokarmowego;
· ma właściwości moczopędne;
· obniża ciśnienie;
· wzmacnia organizm;
· przyspiesza trawienie alkoholu i łagodzi skutki jego spożycia.
Parzenie trwa 3 minuty i odbywa się w temperaturze 90-100°C. Parzenie Pu-Erh odbywać się może wielokrotnie, bo herbata ta w każdym kolejnym parzeniu oddaje do naparu inne dobroczynne substancje.
Herbata oolong (lub ulung) często jest nazywana „niedofermentowaną” lub „półfermentowaną”. Produkowana jest w Chinach. Zbiór liści odbywa się w ściśle określonym czasie. Zaraz po zebraniu, liście pozostawiane są na słońcu. Kiedy zwiędną, zbiera się je i wytrząsa w bambusowych koszach w celu obtarcia brzegów liści. Czynności te (więdnięcie i wytrząsanie) powtarza się kilkakrotnie na przemian, do momentu, kiedy liście zyskają kolor żółtawy. Wtedy poddaje się je krótkiej fermentacji (stanowi ona 12-20% fermentacji zwykłej) i procesowi palenia. Liście tej herbaty nigdy nie są połamane przez skręcanie, są zawsze całe. Mają intensywny, trochę korzenny aromat i zapach. Pomiędzy herbatą zieloną, a oolongiem jest puszong, czyli inny rodzaj herbaty o jeszcze krótszej fermentacji, który jest wykorzystywany jest do produkcji herbat jaśminowych i innych aromatyzowanych.
Herbata półfermentowana typu oolong (czarny smok) parzy się w temperaturze 90°C przez 3-4 minuty. Jako że można ją parzyć nawet do czterech razy, to trzeci i czwarty napar można zostawić nawet na około 5-6 minut aby "wycisnąć" z nich cały aromat. Uwaga, herbata typu oolong nie jest w żaden sposób rozdrabniana, są to po prostu całe ususzone i zrolowane liście. Dlatego właśnie, aby oddała cały swój aromat, powinna być parzona w dużych dzbankach, aby liście mogły się rozwinąć. Herbata półfermentowana typu oolong (czarny smok) parzy się w temperaturze 90°C przez 3-4 minuty. Jako że można ją parzyć nawet do czterech razy, to trzeci i czwarty napar można zostawić nawet na około 5-6 minut aby "wycisnąć" z nich cały aromat. Uwaga, herbata typu oolong nie jest w żaden sposób rozdrabniana, są to po prostu całe ususzone i zrolowane liście. Dlatego właśnie, aby oddała cały swój aromat, powinna być parzona w dużych dzbankach, aby liście mogły się rozwinąć.
Herbaty aromatyzowane powstają przez mieszanie dodatkowych aromatów z liśćmi herbat - zielonej, czarnej, pu-erh, lub oolong. Czynność tę wykonuje się tuż przed pakowaniem, czyli po dokonaniu się wszystkich procesów związanych z produkcją herbaty. Najczęściej do herbat dodaje się płatki kwiatów (róży, jaśminu) lub owocowych esencji zapachowych. Nie należy mylić herbat aromatyzowanych z naparami ziołowymi, zwanymi „herbatkami ziołowymi”, które nie powstają na bazie herbaty i nazwę herbata noszą niesłusznie. Najbardziej popularne gatunki herbat aromatyzowanych: Earl Grey, lapsang souchong.
Herbaty prasowane znane są od czasów panowania w Chinach dynastii Tang. Wytwarzano wtedy herbatę w formie twardych kulek, wystawiając liście pod działanie pary, następnie prasując je i dopiero wtedy poddając suszeniu. W takiej właśnie formie herbata dotarła do Japonii. Obecnie herbata jest prasowana hydraulicznie na kształt płytek, niewielkich kostek, kulek, gniazd lub miseczek.
jacktpsa