Historia roweru.pdf

Historia roweru

Rower to realizacja odwiecznych marzeń o siedmiomilowych butach – maszyna prosta,

niedroga i lekka, a przy tym zwielokrotniająca możliwości człowieka. Na pokonanie

pieszo kilometra przeciętny człowiek potrzebuje ok. 15 minut. Ten sam człowiek na

rowerze w tym samym czasie przejedzie 4 km, nie męcząc się ani trochę bardziej. To

oznacza, że obszar w zasięgu 15-minutowej przejażdżki rowerem jest 16 razy większy

niż obszar dostępny w tym czasie na piechotę.

Najwcześniejszym wyobrażeniem roweru jest niewątpliwie maszyna przedstawiona na

witrażu wykonanym we Włoszech około roku 1580, a zainstalowanym w Anglii w kościele

w Stoke Poges w 1642 r. Kolejna wzmianka o protoplascie dzisiejszego roweru pochodzi

z roku 1765, ale pozostaje bez większego oddźwięku w historii, a na jej temat nie

zachowały się żadne wiarygodne źródła.

Pierwsza konstrukcja przypominajaca rower byl drewniany pojazd zbudowany przez

Francuza M. de Sivraca w 1771, napedzany za pomoca odepchniec nogami od ziemi,

nazwany celeryferem (a po udoskonaleniu - welocyferem). W 1861 P. Michaux

zastosowal pedaly napedzajace bezposrednio os przedniego kola, które mialo 1,5 m

srednicy i bylo znacznie wieksze od tylnego.

Leonardo na rowerze? Wiele źródeł przypisuje wynalezienie roweru Leonardowi da

Vinci. Wprawdzie na pochodzącym z końca XV w. szkicu mistrza wyraźnie widać kształt

roweru, jednak szkic ten odnaleziono stosunkowo niedawno i nie wiadomo, jaka część

jest autorstwa Leonarda, jaka jego ucznia, a jaka sprytnym fałszerstwem. Nie ulega

jednak wątpliwości, że da Vinci wymyślił m.in. bardzo istotne dla późniejszego rozwoju

roweru łożysko kulkowe i napęd łańcuchowy. Według innych, jeszcze mniej pewnych

źródeł pomysł skonstruowania roweru narodził się już w początkach XV stulecia, a jego

autorstwo przypisuje się Włochowi Joannesowi Fontanie.

Rower królowej Beatrycze? Stuprocentową kaczką dziennikarską są za to doniesienia o

XVII-wiecznych rowerach niderlandzkich, na których do dzisiaj mają jeździć członkowie

holenderskiej rodziny królewskiej. Na początku 1999 r. Konrad Dybek opublikował w

„Kółkach Dwóch” na wpół żartobliwą relację z Holandii, której fragmenty (te bardziej

sensacyjne) zostały bezkrytycznie i bez konsultacji z autorem skopiowane przez

„Rzeczpospolitą”... i tak narodził się narodowy mit.

Według innych, niepotwierdzonych źródeł pomysł roweru narodził się już w początkach

XV wieku, a jego autorstwo przypisuje się Włochowi Joanesowi Fontanie.

Pierwsze udokumentowane historycznie wydarzenie pochodzi z roku 1816, kiedy to

baron Karl Friedrich Christian von Drais de Sauerbrun zaprezentował dwukołowy pojazd

napędzany poprzez odpychanie się nogami od podłoża. Nazywany często "maszyną do

biegania", czy też Draisine. Wehikuł ten pozwalał podróżować z prędkością 10 - 15 km/h,

co dawało dużo lepszy wynik niż jazda dyliżansem. Na początku 1818 r. von Drais

opatentował swój wynalazek w Niemczech. Draisina dość szybko zyskała popularność w

kręgach arystokracji, a 20 kwietnia 1819 r. odbył się pierwszy wyścig kolarski na świecie.

W tym samym roku maszynę do biegania opatentowano w Stanach Zjednoczonych,

gdzie jednak nie wywołała ona lawinowego zainteresowania. Zresztą w pozostałych

krajach, zainteresowanie nową rozrywką też powoli zaczęło wymierać. W roku 1821

maszyna do biegania została praktycznie zapomniana.

Przełomową datą okazał się rok 1839, kiedy to Kirkpatrick Macmillan, szkocki kowal,

pokazał światu rower z napędzanym tylnym kołem. Nie posiadał on jeszcze pedałów

znanych z dzisiejszych rowerów. Napęd był przenoszony za pomocą specjalnych ramion,

podobnie jak to ma miejsce w parowozie. Pomimo, iż pewne rozwiązania roweru

Macmilliana, jak chociażby koła tej samej średnicy, są bliskie współczesnym, to jednak

jego wynalazek nie zdobył odpowiedniego rozgłosu, a tym bardziej trudno mówić, aby

kiedykolwiek był popularny.

W 1885 Anglik J. Starley wprowadził transmisje łańcuchowa, co pozwolilo zmniejszyć

średnice przedniego kola. Nazwa "rower" funkcjonuje jedynie w jezyku polskim i powstala

pod koniec XIX w., gdy na polskim rynku popularne byly bicykle marki Rover. Francuzi

nazwali ten pojazd vélocipcde, a Anglicy bicycle.

Źródło: Internet

Złote lata cyklistyki

1869 - Bicykl i łożysko kulkowe W tym roku po raz pierwszy pojawia się nazwa bicykl,

Swierey patentuje w Anglii łożysko kulkowe, a na liczącej 123 km trasie z Paryża do

Rouen odbywa się wyścig, w którym bierze udział 200 cyklistów. Zwycięzcą zostaje

James Moore na welocypedzie ważącym 73 kg (wg innych źródeł „zaledwie” 30 kg),

wyposażonym właśnie w łożyska kulkowe.

1870 - Ariel Cycle James Starley, uznany potem za ojca przemysłu rowerowego,

konstruuje bicykl z wielkim przednim kołem i znacznie mniejszym tylnym. Rok później

rozpoczyna się seryjna produkcja Ariel Cycle (przednie koło o średnicy 48, tylne – 22

cali). Rower był w całości wykonany z metalu, ważył ok. 23 kg i kosztował 8 funtów.

Pozycja, jaką zajmował cyklista na bicyklu, sprawiała, że kierowanie tym pojazdem

wymagało dosyć dużej wprawy i bywało niebezpieczne (zdarzały się śmiertelne wypadki

po locie nad kierownicą). Przez jakiś czas wydawało się, że jedyną metodą osiągnięcia

większych prędkości jest powiększanie średnicy koła, ale później Starley skonstruował

przekładnię, dzięki której jeden obrót korby powodował dwa obroty koła.

1885 - Rover Safety Cycle Bratanek Jamesa, John Kemp Starley, konstruuje rower

będący pierwowzorem dzisiejszych. Koła zbliżonej wielkości, diamentowa rama

(określenie pochodzi od kształtu, nie materiału), napęd łańcuchowy, wygodne siodełko i

rączki na kierownicy sprawiły, że jazda na bicyklu stała się łatwiejsza, bezpieczniejsza i

przyjemniejsza. Nazwa „Rover” pochodzi od słowa rove (wędrować, wałęsać, włóczyć

się). Ponieważ bicykle produkowane przez spółkę Starleya i Sattona zyskały sporą

popularność również w Polsce, ich nazwa została spolszczona – stąd nasz „rower”.

[ b]1886 - Towarzystwo Cyklistów i Dynasy Powstaje Warszawskie Towarzystwo

Cyklistów – drugie w Polsce stowarzyszenie sportowe. Sześć lat później otwarto ziemny

tor kolarski na Dynasach w Warszawie, jeden z najnowoczesniejszych wówczas

obiektów w Europie, uznawany za kolebkę polskiego kolarstwa. W 1921 r. tor ziemny

zastapiono betonowym.

1888 - Gumowe opony Weterynarz z Belfastu, John Boyd Dunlop, wymyśla opony

pneumatyczne i wyposaźa w nie trójkołowy rower swego syna Johna. Próby przebiegają

obiecująco, więc Dunlop sporządza więcej pneu-bicycles (rowerów pneumatycznych) i

namawia rajdowca Williama Hume’a do uczestniczenia w wyścigach na takim rowerze.

Dzięki nowym oponom Hume wygrywa wyścig. Wcześniejszy patent Thomsona

(napełniona powietrzem opona z lnu impregnowanego kauczukiem lub gutaperką)

odchodzi w zapomnienie. Warto zwrócić uwagę, że ten niewątpliwie pożyteczny

wynalazek na kilkadziesiąt lat zahamował rozwój amortyzatorów – wcześniejsze bicykle

wyposażano w skomplikowane układy resorowania. Niektóre były bardzo interesujące,

np. koło mające dwie połączone sprężynami obręcze, większą i mniejszą. Po

upowszechnieniu pneumatycznej opony amortyzację uznano za ślepą uliczkę.

1891 - dwaj francuzcy wynalazcy Edouard i André Michelin, którym zawdzięczamy dętkę

rowerową zaopatrzoną w wentyl, przez co zdecydowanie wzrósł komfort jazdy i zapewne

przyczepność kół do podłoża. Pamiętać należy, że jakość ówczesnych dróg, była

całkowicie różna od tej, jaką znamy dzisiaj, więc wynalezienie oraz zastosowanie opony i

dętki, było bardzo istotne. Do tej pory bowiem, przeważały koła drewniane, których

przyczepność do drogi, np: zabłoconej lub brukowanej, musiała być mizerna.

1892 - UCI Powstaje International Cyclist Association (Międzynarodowy Związek

Rowerzystów), w 1900 r. przemianowany na Union Cycliste Internationale, pod którą to

nazwą działa do dnia dzisiejszego.

1896 Kolarstwo sportem olimpijskim | Na igrzyskach w Atenach pojawia się kolarstwo.

1899 - Dursley Pedersen Powstaje rower o alternatywnej konstrukcji ramy, z siodełkiem

zawieszonym wysoko na czymś w rodzaju hamaku, oferujący większy komfort podczas

przejażdżek. Rowery Pedersena są produkowane do dzisiaj i można je spotkać np. na

ulicach Kopenhagi.

1900 - Piasta Sachsa Niemiecki producent rowerów Fichtel & Sachs wprowadza na

rynek piastę wolnobiegową, potem nazwaną piastą torpedo.

1902 - Pierwsze przerzutki Henry Sturmey i James Archer opatentowali przekładnię

planetarną montowaną w tylnej piaście. Początkowo przerzutka była dwu-, potem

trzybiegowa.

Pierwsza połowa XX wieku

1917 - Polski rower W Zakładach Zawadzkiego zostaje zmontowany pierwszy w Polsce

rower.

1920 - PZKol Powstał Zwiazek Polskich Towarzystw Kolarskich, w roku 1938

przemianowany na Polski Zwiazek Kolarski. 1934 Poziome to oszustwo Charles Mochet

skonstruował Velocar – rower poziomy, na którym, dzięki wygodniejszej pozycji i

mniejszym oporom powietrza, z łatwością pobijano kolejne rekordy. W odpowiedzi UCI

(Międzynarodowa Unia Cyklistów) zakazała rowerom poziomym udziału w oficjalnych

zawodach kolarskich. Zabroniła też stosowania jakiejkolwiek obudowy aerodynamicznej.

Można jedynie spekulować, jak potoczyłaby się historia, gdyby nie te zakazy i zamiast

udoskonalania roweru Starleya wysiłek skierowano by na rozwój rowerów poziomych.

Być może dziś na drogach powszechne byłyby napędzane siłą mięśni pojazdy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: