Polska technika wojskowa do 1500 roku.pdf
(
28556 KB
)
Pobierz
Polska
eeka wojskowa
POLSKA DEMIA NAUK
KOMITET HISTORII NAUKI
i
TECHNIKI
Z
ziejów
nai
i
eei
1
do 1500 roku
KOMITET REDKCY
J
NY
Tadeusz Brzeziński
Roman Duda
Małgorzata Frankowska-Terlecka
Krzysztof Jakubowski
Roman Mierzecki
Tadeusz Marian N owak
(wiceprzewodniczący)
Irena Stasiewicz}asiukowa
(przewodnicząca)
Praca zbiorowa pod redakcją
TOM PRZYGOTOWNY
PRZEZ
WO
J
SKOWY INSTfUT HISTORYCZNY
I
ndrzeja Nadolskiego
I
WASZAWA 1994
&
OFICNA NAUKOWA
Projekt okładki i stron tytułowych
Maga ena Maria GoZek
Wybór ilustracji kolorowych
Ewa Pfesla
-Kjer
Macij Wiawski
Redaktor
Ewa Sl/ima-Kolarsa
Spis rzeczy
Redaktor techniczny
SIanisława Rzeptowsa
Korekta
Zespl
Przedmowa TaelZ Marian Nowak
Wstęp
I
Andrzj Nado/ski
I
.....
7
11
Na okładce
Fragment obrazu
Bitwa pod OrZ4
(fot. T.
Żllowsa-HIZZa)
Część piewsza
Lądowa technika wojskowa
Rozdział pierwszy
Lądowa technika wojskowa
od połowy
X
do połowy
n
wieku
I
And
z
j
Nao/ski
I
Ogólna charakterystyka . .
2. Uzbrojenie indywidualne .
.
.
.
3.
Oporządzenie indywidualne .
.
.
4. Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy.
5. Sprzęt i technika oblężnicza .
. .
. . . . .
6.
Środki rozkazodawstwa i łączności . . . .
7.
Konie wierzchowe
i
zwierzęta pociągowe
8. Organizacja zaopatrzenia
9. Fortyikacje ......
.
l.
Copyright © by icyna Naukowa Sp. cyw.
Lądowa technika wojskowa
od połowy
n
wieku do roku
1333
I
And
z
j
Nao/ski
I
ISBN 83-85505-14-8
Rozdział drugi
Ogólna charakterystyka .
.
2. Uzbrojenie indywidualne .
3.
Oporządzenie indywidualne
4.
Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy.
5.
Sprzęt i technika oblężnicza . . . . . . . .
6.
Środki rozkazodawstwa i łączności ....
7. Konie wierzchowe i zwierzęta pociągowe
8. Organizacja zaopatrzenia
Jan Szymzak ..
9. Fortyikacje drewniano-ziemne
Jan Szymzak .
l.
Oia Naukowa
Wyne iwse
k
.
wydawnczych
38
<. ukarsich 27.5 plus 1.5 wklek �ch
ir oftowy i kl
.•
g
do
o
sklu w miku
193
r.
dio
o u
w maju
14
r.
ruk ukoczooo w cwcu
14
r.
Skład FTPE, lnówek
k ład oliicn-Wyaniczy AGF
Rozdział trzeci
4dowa
tca
wojskowa
d oku 1334 do końca V wie�u
I.
Ogólna charakterystyka
I
A
j
Nao
/ski
I
.
186
1.
Uzbrojenie indywidualn
e Ad.j Nowakow
ski.
.
198
3·
Oporządzenie indyw
idualne Ad.j Nowakow
ski.
149
4·
Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy Ad.j
Nowakowski
. .
..
.
.
..
.
.
.
.
.
..
.
.
.
..
.. 154
s·
Sprzęt i technika oblężnicza Jan SUlzae .
. . . .. 157
6.
Środki rozkazdawstwa, łączności i identyikacji Ad.j
Nowakowski
.
.
....
.
.
...
.
..
.
.
..
..
..
170
7·
Konie wierzchowe i zwierzęta pociągowe Ad.j
N
0-
wakowski .
. . . . . . . . . . . . . . . .
Przedmowa
171
Potrzeba opracowania obszernego, opartego na bogatym materiale fakto
graicznym, syntetycznego dzieła obejmującego całość historii polskiej techniki
wojskowej była odczuwana już od dłuższego czasu
1.
Zainteresowanie tą
tematyką, bardzo niewielkie w Polsce okresu międzywojennego, wzrosło
ogromnie po drugiej wojnie światowej, podczas której doszło do szybkiego
rozwoju technicznych środków walki i wzrostu ich
8.
Organizacja zaopatrze
nia Jan SUlzae .
173
9·
F
ortyikacje
I
Jarosław
Wia
wski
I
.
. . .
300
Mosa ta
wojskowa
I
P.elysll
SIoaree
I
zęść
duga
pyu
na przebieg
działań wojennych
2.
Zwrócono wówczas uwagę nie tylko na zagadnienia
tecniki wojskowej naj nowszych czasów 3, lecz także na jej dawne osiągnięcia,
stanowiące punkt wyjścia (lub kolejny etap rozwoju) obecnych form.
W Wojskowym Instytucie Historycznym już w latach pięćdziesiątych
rozpoczęto badania nad historią polskiej techniki wojskowej, publikując
zarówno źródła, jak i prace naukowe i populanonaukowe z tego zakresu
4
.
Dzięki temu Wojskowy Instytut Historyczny mógł na kolokwium Komisji
Historii Wojskowej, zorganizowanym podczas XI Powszechnego Zjazdu
Historyków Polskich w Toruniu w
1974
roku, wystąpić z trzema referatami
na ten temat
5,
a następnie w księdze opublikowanej w związku z XIV
Roł pierwszy
Mónka
tca
wojskowa
d X do pzłomu n i m wieku
Rdzaje jednostek wojennych .
.
. . . . . . .
341
I.
1.
Budowa i konstrukcja jed
nostek wojennych
.
350
3·
Porty i ob
rona wybrzża
. . . . . . . . . . .
355
Rozdział drugi
Monka ta wojskowa
d pzłomu n i m do łowy V wieku
Typy statków używanych do zadań wojennych w
XIII -
-XV
wieku
.
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I.
361
1.
Budowa i konstrukcja statków w
XIII - XV
wieku.
3.
Porty
i
obrona wybrzża
371
377
1
Por.: T.
M.
Nowak,
Z kijów tulmii wj,rej
w
III
j
Po/m,
Waszawa
196"
s.
,-8;
tenże,
Po/s.4
t,�lmi.4 Mj ,Il
XVI-XIII
wi,t,
Warszawa
1970,
s.
8;
B. Miśkiewicz,
Pora. o�jl
IIi
bsloyZO
-MjSJWj w Pose,
Warszawa
1976,
s.
46;
Postlay bawZ'
a
stliiów
IIi
kija.i wjsJY.i,
praca
zbiorowa pod d. R. Dzipanowa i B. Miśkiewicza,
"
Wojskowy preg\d Historyzny
"
,
198o,
R. XXV, nr
4. s.
311.
2
Bibliogra'ta .
ndeks osób .
Por.: A. Rzepniewski,
Ar.a.,ts D"hp.,t Tmes lilg te S,III WorJ War,
w: i//
y
Te tlw, Po/i}
i
Slrat,J" Histoy,
Warsaw
1976,
s.
19,180;
E. Kozłowski, III_e
oj T,&lmi&aI Pores
1
ndeks nazw geograicznych i
enicznych.
ndeks zeczowy
Cmfs"
i//
y
Art Ii"g WorJ War
II, e
,
s.
181-291.
Por.:
T,&mi.4 Mjs_a LWP.
XXX
at o�jl
19łJ-17J, Warsawa
1973.
Summary ....
3
Piewsą publikacj, Wojskowego Instytutu Historyznego (dalej WIH) z tego zakrsu było wydanie
tekstu źródłowego: J.
em,
Uwagi o rki,t"b zapaaj}&b,
pzygotowali do druku T. M. Nowak i J. oa,
Pae Komisji Wojskowo-Historycznej MON, seria B, nr
l,
Warszawa
19B.
O kolejnych opracowaniach
infomuje
Bibiografia pb/i&ji pr"ow;Qw W/H
19łJ-1910.
Wy.4Z Yaw"ulJ IH,
Waszawa
1971;
toi
a aa
1971-1981:
Warszawa
1982;
toż za aa
1982-1986:
Warszawa
1987.
5
T. M. Nowak,
Hstoa a_j osiej tulmiki wj,rej - probe.ay4, a i stll bi,
w:
Probe,)
telmiki Mj 'I",j
d
renioweza
o I
wjJ llatow},
Toruń
1974,
s.
1-7;
tenże,
RlZj t,&lmiki rai,tol/j
•
Zusammenfassung
a następnie - na posiedzeniu tejże Rady
II
listopada
1983
roku - przedys
kutowany i zatwierdzony ramowy konspekt całego dzieła, mającego się
składać z pięciu tomów obejmujących następujące okresy: tom I: od X wieku
do roku
1500,
tom II: lata
1500-1795,
tom III: lata
1795-1914,
tom IV: lata'
1914-1945,
tom V: lata
1945-1980.
Rzeczowy zakres opracowania wynika z detnicji pojęcia
"
historia techniki
wojskowej
"
: wchodzi ona w skład historii wojskowości, a równocześnie
stanowi jeden z działów historii techniki. Wydaje się, że nic nie stoi na
przeszkodzie, by historię techniki wojskowej określić jako
"
dzieje rozwoju
środków materialnych służących do przygotowania i prowadzenia działań
wojennych oraz rozwoju umiejętności produkcji (lub budowy) i obsługi tych
środków
"
1
2
.
Dążeniem realizatorów -autorów i redaktorów -dzieła było w związku
z tym przedstawienie historycznego obrazu polskiej techniki wojskowej przez
odtworzenie: a) techniki konstrukcji środków materialnych służących do
przygotowania i prowadzenia działań wojennych (z ukazaniem ich konstruk
torów), b) techniki ich produkcji lub budowy (z ukazaniem bezpośrednich
wytwórców i ich warsztatów produkcyjnych), c) techniki ich zastosowania (z
ukazaniem posługujących się nimi ludzi).
Wymagało to uwzględnienia najważniejszych wewnętrznych i zewn�trznych
uwarunkowań, w których dokonywał się rozwój polskiej techniki wojskowej.
Owe wewnętrzne, krajowe uwarunkowania to z jednej strony - potrzeby
wynikające z wojskowo-politycznej sytuacji państwa, a szczególnie z isniejących
w danym okresie zagrożeń, z drugiej zaś strony - możliwości wyznaczane
przez panujące stosunki ekonomiczno-społeczne i wewnątrzpolityczne (m.in.
baza surowcowa, istnienie i stan wyposażenia zakładów produkcyjnych,
fachowcy, poziom ich wiedzy i sprawności zawodowej, a w okresach
późniejszych - stopień rozwoju nauk potrzebnych do opanowania procesów
produkcji i zastosowania środków materialnych w poszczególnych działach
teciki wojskowej). Zewnętrzne, zagraniczne uwarunkowania rozwoju polskiej
techniki wojskowej sprowadzały się do jej związków z europejską, a później
światową techniką wojskową. W tym zakresie dZieje polskiej techniki wojskowej
mają, podobnie jak historia innych dziedzin kultury polskiej, specyiczny
charakter, głównie dlatego, że ich ciągłość - element bardzo ważny dla
normalnego rozwoju -była kilkakrotnie przerywana przez upadek kolejnych
istniejących na naszych ziemiach organizmów państwowych, a powstałe w ten
sposób luki wypełniała technika wojskowa użyczana nam przez sprzymierzeń
ców lub zdobyta na ieprzyjacielu albo też - w okresach, gdy polskie siły
Międzynarodowym Kongresem Nauk Historycznych w San Francisco w
1975
roku zamieścić - odpowiadający jednemu z programowych kierunków
Kongresu - dział zawierający cztery duże prace, które ujmowały w sposób
syntetyczny trzy wybrane okresy rozwoju polskiej techniki wojskowej,
a
mianowicie: wiek XVII, powstania narodowe w XVIII i XIX wieku i drugą
wojnę światową
6.
Równocześnie badania nad dziejami niektórych dziedzin techniki wojskowej
były prowadzone w kilku innych ośrodkach wojskowych - głównie w Mu
zeum Wojska Polskiego w Warszawie
7
-
i cywilnych, przede wszystkim
łódzkim Zakładzie Archeologii Polski Środkowej Instytutu Historii Kultury
Materialnej PAN (p ace dotyczące bronioznawstwa i fortytkacji)
8
oraz
w
w
odpowiednich zakładach i instytutach Politechnik: Warszawskiej, Krakow-
5kiej, Wrocławskiej i Gdańskiej (prace dotyczące fortytkacji). W związku
�
tym konieczne stało się okresowe omawianie dorobku i podsumowywanie
badań w tej dziedzinie
9.
Poza tego rodzaju podsumowaniami, obejmującymi
:ałość historii techniki wojskowej, ukazały się prace charakteryzujące rozwój
1istoriograti dwóch jej ważnych działów: artylerii
11.
W wyniku działalności naukowej z lat
1951-1980
powstała na przełomie
[98
l
i
1982
roku możliwość opracowania koncepcji syntetycznego dzieła
)bejmującego całość zagadnień związanych z historią polskiej techniki
Ojskowej od X wieku do roku
1980.
Koncepcja taka - opracowana przez
Jrofesora Tadeusza M. Nowaka -została przedyskutowana i zaakceptowana
la posiedzeniu Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego
2I
paź
lziernika
1982
roku. Po przeprowadzeniu dalszych prac został przygotowany,
10
i fortytkacji
I
Eropie II XII-X VII IIieN,
tamże, s. 7-17; A. Rzepniewski,
Tenenje rOzlloj olle {br/enia II ala.h
I
II/n,}
IIia lollj,
tamże, s. 18-:n.
6
T. M. Nowak,
Poish Wa Jare Tuhniqe
in
lhe 17lh Cmllry, Theoreli.al ConcePlions ali lheir Pracliral
.ppications,
w:
Mililay Tuhniqe, Poliy ali Strale} in Hisloy,
Warsaw 1976, s. 11:14; J. Wojtasik,
The
Ilence of Ar/a/enl on lhe Arl of War in Polish Nalioal Risings in lhe 181h
ll
1}lh CmllJ,
tamże, s. 9j-196;
I
również dwie pozycje wymienione w przypisie z.
7
M. H. Sloniewska,
iblografia Nzel/ Wojsa Polsiego
i
Warszaiie za ala 1f}6trln8,
Warszawa 1984;
)i a
lata 197�198j: Warszawa 1986.
8
A. Nadolski,
ana
i
{br/mu/ rellioiieZY" prollaJZOt II łódzki, roollisN
arche% giZY"
'alGh
INf-Inf, eszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego (dalej Zesz. Nauk. UL), Nauki Humanistyzno
polezne, 1979, seria I, z. �6,
S.
6j-71.
9 T. M. Nowak,
O olrzebie M,ollalia iy.hczasollego irobN polskiego II dz iedzinie hislorii lubIliki,
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
"
(dalej KHNi1), 1976, R. XXI, nr
S.
4�-jO; tenże,
ania
d
I,
isloriq lecbliki II/m} II Polm,
tamże, 1977, R. XXII, nr
s. Z9j-� 10; tenże,
.
ania
i
hislorq alltj
,
.lliki II/-j II Polm II alach 1}7rln8,
Studia i Materiały do Historii Wojskowości (dalej SMHW), 1981,
XXIII, s. 367--376; tenże,
SIai bań
i
hslorq lecbllii
2,
II PoJt,
KHNiT, 198z, R. XXVII, nr
s. 91-106.
l,
T. M. Nowak,
ROZ
ll
/
baań
i
hislorq a
ll
tj
(i 161
r.) aryleii oskiej,
SMHW, 198z, t. XXV, s.
ł�z74·
II
10
Z. Pilarczyk,
ania
d
dz ija,i fo ryfikaji II hisloriografii Polski ollj,
w:
Roa hislori IIjsk allj
zlallollanil patrioyznj IIia a,oi sp oeZtj.
Poznań 1980, s. 181-19°.
Por.: T. M. Nowak,
O proble,ay" ,eloiogii i IeloJki pray allj II tietinie hisloii Iltnih,
KHNiT, 1986, R. XXXI, s. 8Ij-8z7.
1
2
Plik z chomika:
piotrzachu69
Inne pliki z tego folderu:
Baxter I. - Ostatnie lata Waffen SS.JPG
(67 KB)
Kusiak F. - Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej.pdf
(118550 KB)
Kusiak F. - Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej.JPG
(114 KB)
Davies N. - Szlak nadziei. Armia Andersa. Marsz przez trzy kontynenty.JPG
(104 KB)
Weiss M., Hassan H. - ISIS. Wewnątrz armii terroru.JPG
(56 KB)
Inne foldery tego chomika:
Pliki dostępne do 08.07.2024
Pliki dostępne do 21.01.2024
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki 2 #
! nowe literatura piekna
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin