Liście malowane, pod drzewami rozsypane
31. Kasztanowe koniki i żołędziowe ludziki
Przewidywane osiągnięcia – co poznaję, co umiem, co czuję:
l bez przygotowania wykonuję ruch do muzyki,
l wyrażam w tańcu emocje i uczucia związane z utworem muzycznym,
l naśladuję różne efekty dźwiękowe,
l biorę udział w ćwiczeniach oddechowych,
l wymieniam nazwy drzew, na których rosną: szyszki, jarzębina, kasztany i żołędzie,
l doskonalę umiejętność liczenia i zapamiętywania liczb w kolejności,
l z pomocą nauczyciela wykonuję leśnego ludzika,
l wykorzystuję dary przyrody do działań plastycznych,
l stosuję się do poleceń nauczyciela w trakcie zabawy ruchowej.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
l „Tańczące listki” – interpretacja ruchowa utworu muzycznego. Nauczyciel proponuje, by dzieci swobodnie poruszały się po sali, wsłuchując się w prezentowany utwór muzyczny. Zachęca, by ruchem naśladowały tańczące listki i zwracały uwagę na zmieniające się tempo oraz dynamikę utworu.
CD Utwory… cz. 1 – „Jesień” A. Vivaldiego (nr 1)
· „Spacer po liściach” – zabawa muzyczna. Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat dźwięków wydawanych przez liście podczas jesiennego spaceru po parku.
Prezentuje różne przedmioty i instrumenty muzyczne, które mogą te dźwięki naśladować, np. gazety, torebki foliowe, bębenki. Dzieci próbują wydobyć z tych przedmiotów dźwięki przypominające szelest liści: gniotą gazety, szeleszczą torebkami, pocierają (głaszczą) ręką skórzaną membranę bębenka.
Cała grupa pod kierunkiem nauczyciela improwizuje jesienny utwór. Delikatna gra na trójkącie może ilustrować spadające liście.
Następnie zespoły wzajemnie mogą przydzielać sobie muzyczne zadania do odtworzenia, np. powolne opadanie liści, bieg po liściach, zamiatanie liści itp.
gazety, torebki foliowe, bębenki, trójkąty, liście
l „Jesienny wiatr” – ćwiczenia logopedyczne i oddechowe. Nauczyciel zachęca dzieci, by w parach usiadły naprzeciwko siebie. Zachęca, by jedno dziecko, oddychając, naśladowało wiatr, a drugie przedstawiało historyjkę za pomocą rekwizytów.
Nauczyciel czyta opowiadanie:
– Za oknem zerwał się silny wiatr (nadymanie policzków i wydmuchiwanie powietrza ustami, gra na bębenku), zerwał z drzew ostatnie samotne liście i ganiał je po ulicy (przedzieranie gazet). Dmuchał na nie z góry i z dołu (dmuchanie z góry i z dołu, przerzucanie gazet i folii z akompaniamentem bębenka). Chciał nawet je wciągnąć (wessanie powietrza do płuc, szybkie zbieranie gazet i folii), ale nie miał aż tyle siły. W końcu zmęczył się – zaczął ciężko i głośno oddychać (wdech i wydech ustami, rytmiczne uderzanie w bębenek – nie za długo, by nie doszło do hiperwentylacji!). Wtedy liście leniwie opadły na ziemię, a groźny wiatr zamienił się w łagodny wietrzyk (delikatny podmuch, gra na trójkącie) i... zasnął (chrapanie, szeleszczenie liśćmi). Po wykonaniu zadania następuje zamiana ról.
lub:
Zabawa oddechowa. Nauczyciel proponuje dzieciom zabawę w wietrzyk. Zadaje pytanie: Jak szumi wiatr?
Próba wspólnego naśladowania dźwięku – wiuu, wiuu, szuu, szuu, szszsz, szszsz.
Następnie rozpoczyna się dmuchanie.
– Silny wiatr – dzieci mocno dmuchają na różne liście unoszące się w powietrzu. „Wiatr” przegania liście z miejsca na miejsce – liście spadły na podłogę, dzieci dmuchają na nie.
– Słabiutki wietrzyk – dzieci delikatnie zdmuchują z dłoni liście, dmuchają na nie, gdy te unoszą się w powietrzu.
bębenek, trójkąt, gazety, folia, liście
l „Jesienne kolekcje” – tworzenie kącika przyrody. Nauczyciel prezentuje dzieciom przygotowany (wspólnie zebrany) materiał przyrodniczy. Wśród przygotowanych „skarbów” nie może zabraknąć szyszek, żołędzi, kasztanów, jarzębiny i kolorowych liści.
Zadaje pytania:
– Jak nazywa się drzewo, na którym rosną kasztany?
– A jak nazywa się drzewo, na którym rosną żołędzie?
– Jak wyglądają liście kasztanowca, a jak dębu?
– Jakie drzewa nie gubią liści na zimę?
– Jakie kolory dominują wśród barw jesieni? itp.
Nauczyciel zachęca dzieci do stworzenia kolekcji, np. czerwonej: wskazanie zbioru czerwonych elementów, okrągłej: wskazanie elementów o kolistym kształcie. Z zebranych liści, wraz z dziećmi, tworzy zbiory (bukiety) według kolorów i odcieni. Na zakończenie prosi dzieci o swobodne wypowiedzi na temat powstałego kącika przyrody.
szyszki, żołędzie, kasztany, jarzębina, liście
· „Liczymy kasztany” – zabawa matematyczna. Nauczyciel dzieli dzieci na zespoły dwuosobowe. Przydziela każdemu zestaw liczmanów – po pięć kasztanów, żołędzi i szyszek. Dzieci układają je przed sobą, przeliczają. Następnie prowadzący podaje polecenia, a zadaniem dzieci jest dokonanie obliczeń i wskazanie wyniku liczenia. Dzieci w zespołach będą wzajemnie sprawdzały wyniki swoich działań matematycznych.
– Mamy pięć kasztanów, dwa z nich daliśmy koledze (dzieci odsuwają w stronę partnera). Ile kasztanów zostało?
– Z pięciu szyszek wiewiórka porwała nam jedną (dzieci zakrywają ręką lub odkładają na bok). Ile szyszek nam zostało? A później jeszcze dwie. Ile jest teraz szyszek?
– Pod dębem leżały dwa żołędzie. Po chwili spadły jeszcze dwa. Ile żołędzi leży pod dębem?
Po pierwszym etapie zabawy dzieci zamieniają się miejscami, a prowadzący zadaje podobne zadania matematyczne
szyszki, żołędzie, kasztany, kartki papieru, kredki
III. Zajęcia popołudniowe
· „Leśne ludziki” – zabawa plastyczna. Prowadzący przedstawia dzieciom przygotowane wcześniej ludziki, do wykonania których wykorzystał zarówno materiał przyrodniczy, jak i plastyczny. Prosi, by dzieci prawidłowo wskazały elementy naturalne oraz plastyczne. Zachęca, by każdy przedszkolak wybrał dowolne materiały i użył ich do wykonania ludzika. Wszystkie zostaną wyeksponowane i będą stanowić dodatkową dekorację sali.
ludziki wykonane przez nauczyciela; kasztany, żołędzie, szyszki, plastelina, zapałki
· „Spacer po parku” – opowieść ruchowa. Prowadzący zachęca dzieci do odbycia spaceru do parku w wyobraźni. Nauczyciel opowiada, a dzieci ruchem naśladują jego słowa.
Pewnego dnia przedszkolaki wybrały się ze swoją panią na spacer do parku. Cała grupa szła parami, jedna za drugą (dzieci formują szyk parami i idą krokiem spacerowym wokół sali). Szły przez miasto, często zatrzymując się na przejściach dla pieszych, gdzie patrzyły najpierw w lewą, potem w prawą i jeszcze raz w lewą stronę, nim, z podniesionymi rękami, przeszły przez jezdnię po wyznaczonych miejscach – zebrach (dzieci naśladują ruch rozglądania się i przechodzenia). W parku dzieci chodziły wąskimi ścieżkami, jedno za drugim, lub brodziły w stertach spadłych z drzew liści, szurając nogami po ziemi, albo slalomem omijały kałuże na szerokich alejkach. Dzieci przeskakiwały leżące patyki i unosiły do góry głowy się w poszukiwaniu bawiących się na gałęziach wiewiórek. Wszyscy schylali się nisko, by zbierać kasztany, żołędzie i kolorowe liście. W powrotnej drodze dzieci radośnie podskakiwały z nogi na nogę.
32. Jesienne korale jarzębiny
l dostrzegam zmiany rytmu i tempa muzyki,
l ilustruję muzykę ruchem,
l usprawniam dłonie podczas różnych działań,
l dostrzegam, jakie zmiany w przyrodzie zachodzą jesienią,
l odkrywam piękno przyrody,
l chętnie wykonuję prace plastyczne,
l masuję tak, by innym sprawiało to przyjemność,
l reaguję ruchem na sygnał muzyczny.
l „Wiatr i liście” – zabawa ruchowa. Nauczyciel zachęca dzieci, by poruszały się po sali zgodnie z rozbrzmiewającą muzyką. Gdy emitowany utwór jest powoli wyciszany, dzieci-listki łagodnie opadają na ziemię, wirując wokół własnej osi. Jeśli utwór gwałtownie cichnie, dzieci szybko kładą się na podłodze.
Dzieci siadają w kole na podłodze, nauczyciel siada pomiędzy nimi. Wszyscy słuchają „Walca cis-moll” Fryderyka Chopina. Prowadzący poleca dzieciom, aby przy dźwiękach spokojnej części utworu (A) wykonywały kołyszące ruchy rękami (taniec rąk), natomiast gdy usłyszą szybką muzykę (część B) – kręciły rękami „młynki”.
Po wysłuchaniu utworu nauczyciel prosi dzieci o powstanie i rozproszenie się po całej sali. Podczas spokojnej części walca dzieci w miejscu kołyszą się na boki (liście na drzewie kołyszą się). Część szybka zaprasza do biegania i obracania się (wiatr strąca liście z drzew, liście wirują, opadają i unoszą się do góry).
CD Utwory… cz. 1 – „Walc cis-moll” F. Chopina (nr 5)
· „Jarzębina” – ugniatanie kuleczek z pomarańczowej bibuły. Prowadzący prezentuje dzieciom gałązkę jarzębiny, której odpowiednik będą robiły z materiałów plastycznych. Zachęca, by dzieci oderwały sobie po kawałku bibuły i - rwąc ją na mniejsze części - formowały kuleczki. Będą one stanowiły element planowanej w dalszej części dnia pracy plastycznej.
gałązka jarzębiny, krepina, bibuła w kolorze pomarańczowym
„Książka” s. 18–19
l „Gałązka jarzębiny” – „kleksografia”, praca plastyczna. Nauczyciel przedstawia dzieciom przygotowane materiały i zachęca do wspólnej zabawy, polegającej na odkrywaniu ciekawej techniki plastycznej – „kleksografii”. Każde dziecko przy użyciu słomki rozdmuchuje na kartce z bloku rysunkowego kroplę tuszu tak, by stworzyła jak najwięcej drobnych rozgałęzień. Po wyschnięciu tuszu dzieci doklejają pomarańczowe kulki z bibuły. Prace można ze sobą połączyć i umieścić na szablonie drzewa, by stworzyć prawdziwe jarzębinowe drzewo.
kolorowy tusz kreślarski, słomki, kulki z bibuły, klej, kartony
l „Jesień” – masażyk w opracowaniu M. Bogdanowicz.
Drzewom we włosy dmucha wiatr, (dmuchamy we włosy)
a deszczyk kropi: kap, kap, kap. (delikatnie opukujemy plecy)
Krople kapią równiuteńko,
szepczą cicho: „mój maleńki, (głaszczemy po włosach i całym ciele)
śpij już, śpij, śpij, już śpij, już śpij...”
Leci listek, leci przez świat, (przesuwamy opuszkami po plecach)
gdzieś tam na ziemię cicho spadł. (lekko naciskamy w jednym miejscu)
Leci drugi, leci trzeci, (przesuwamy opuszkami palców po plecach 2 razy)
biegną zbierać listki dzieci. (szybko stukamy wszystkimi palcami)
I z uśmiechem wszystkie liście (głaszczemy dziecko po plecach)
układają w piękne kiście.
B. Kołodziejski, „Jesień” [w:] „Rymowanki-przytulanki”, oprac. M. Bogdanowicz, Fokus, Gdańsk 2002, s. 44
· „Korale jarzębiny” – zabawa muzyczno-ruchowa. Dzieci kładą się na podłodze i udają, że są kuleczkami jarzębiny. Nauczyciel wybiera ochotnika, który będzie poruszał się dookoła dzieci i nawlekał korale. Ochotnik, słysząc dźwięk tamburynu (początkowo uderzanego regularnie, a później ze wskazaniem na mocniejszą część taktu), wskazuje kulkę (np. poprzez dotknięcie głowy), która przyłącza się do koralowego sznura. Maszerujący sznur korali zamyka się w koło, gdy wszystkie dzieci-jarzębinki zostaną wskazane przez dotyk.
Dzieci dzielą się na trzy grupy. Każda grupa tworzy koło wiązane. Przy akompaniamencie muzyki dzieci wesoło podskakują. Na głośny dźwięk tamburynu i potrząsania nim, dzieci puszczają ręce, kładą się na podłodze i turlają. Gdy dźwięki tamburynu umilkną, dzieci na nowo wiążą kółeczka i podskakują dookoła.
CD Utwory… cz. 1 – „Moment musical nr 3” F. Schuberta (nr 3), tamburyn
33. Babie lato, czyli wielka podróż małego pajączka
l wykorzystuję różne przedmioty codziennego użytku w zabawie,
l ...
thorba