Stabilizatory_liniowe_2.pdf

odręczny por

ęczny poradnik elektronika

adnik elektronika

W serii “Podręczny poradnik

elektronika” prezentujemy

praktyczne dane katalogowe

najważniejszych podzespołów

elektronicznych.

Materiał zawiera część opisową,

omawiającą podstawowe

właściwości omawianych

podzespołów. W tej części

przedstawione są “punkty

ciężkości”, czyli najważniejsze

sprawy, na które zawsze trzeba

zwracać uwagę stosując dane

elementy. Okazuje się bowiem, że

w opasłych katalogach mnóstwo

informacji powtarza się wielokrotnie,

a ponadto nie wszystkie dane są

jednakowo potrzebne. Szczerze

mówiąc, pełne dane katalogowe

potrzebne są tylko zawodowemu

konstruktorowi, który nie tylko

projektuje układ, ale też

przeprowadza szczegółową analizę,

aby urządzenie niezawodnie

pracowało we wszelkich możliwych

do przewidzenia warunkach,

w całym założonym zakresie

temperatur, napięć zasilających itp.

Elektronik−amator takiej gruntownej

analizy zwykle nie przeprowadza

i wystarczą mu dane skrócone.

Stabilizatory

liniowe

część 2

Prąd spoczynkowy

Dla praktyka ważnym parametrem

stabilizatorów na napięcie ustalone jest

prąd spoczynkowy pobierany przez sam

stabilizator. Zazwyczaj prąd ten wynosi

3...6mA, ale w przypadku wspomnia−

nych stabilizatorów LDO (o których wię−

cej dowiesz się z dalszej części artykułu)

przy małych napięciach U IO prąd spo−

czynkowy może wzrastać nawet do

100mA. Zobacz jak to wygląda na rysun−

rysun−

wartości granicznej. Co gorsza, użytkow−

nik nie będzie wiedział o takim ograni−

czeniu napięcia i może długo zastana−

wiać się, dlaczego jego układ po pew−

nym czasie zaczyna wariować, a po wy−

łączeniu zasilania i ”odpoczynku” znów

pracuje poprawnie.

Właściwie dobrany radiator jest ko−

nieczny również ze względu na nieza−

wodność − awaryjność półprzewodników

rośnie radykalnie ze wzrostem tempera−

tury.

Ale nawet z najlepszym radiatorem

układ w obudowie TO−220 nie jest w sta−

nie rozproszyć więcej niż 5...30W. Zależy

to głównie od tak zwanej rezystancji ter−

micznej między strukturą, gdzie wydziela

się ciepło, a obudową (Rthjc) oraz od re−

zystancji termicznej zastosowanego ra−

diatora (Rthra). Szczegóły opiszę kiedyś

w artykule o radiatorach, ale już teraz

awansem podaję ci w tabelach wartości

Rthjc poszczególnych kostek. Na razie

nie będziesz z nich korzystał, problem

wytłumaczę ci prościej.

Zauważ mianowicie, że kostki

umieszczone w takiej samej obudowie

(np. TO−220) mają różną maksymalną

moc strat. Po prostu kryształ krzemu nie

ma idealnego kontaktu termicznego

z metalową wkładką radiatorową obudo−

wy. Jakość tego połączenia termicznego

zależy głównie od zastosowanej techno−

logii produkcji.

Podana w katalogach maksymalna

moc strat (P max lub P tot ) mierzona jest

przy wręcz idealnym chłodzeniu, a więc

świadczy ona o wspomnianej rezystancji

termicznej między złączem a obudową.

Zapamiętaj raz na zawsze, że w prak−

tyce stosujemy radiatory dalekie od idea−

łu, więc nigdy nie można odprowadzić

do otoczenia tyle mocy (w postaci ciepła)

ile podano w katalogu. Przyjmij, że przy

przeciętnym radiatorze możesz stracić

ku 7a, który pokazuje prąd pobierany

przez sam stabilizator typu L4940 przy

różnych prądach pracy i napięciach U I .

Przyczyna jest prosta − jak pokazuje rysu−

rysu−

nek 7b, szeregowym elementem regula−

cyjnym jest w takim stabilizatorze tran−

zystor PNP, który dla osiągnięcia małego

napięcia UCE (napięcia nasycenia) wy−

maga znacznego prądu bazy.

Moc strat

Poważnym ograniczeniem występują−

cym przy stosowaniu stabilizatorów są

straty mocy. Pamiętaj, że na każdym pra−

cującym stabilizatorze wydziela się

w postaci ciepła moc strat, którą można

obliczyć mnożąc napięcie między we−

jściem a wyjściem stabilizatora przez

płynący przezeń prąd obciążenia:

P = U IO × I L

Zapamiętaj, że układ w małej plastiko−

wej obudowie TO−92 może rozproszyć

około 500mW, a TO−220 bez radiatora −

około 1W mocy strat. Można więc

w przybliżeniu przyjąć, że przy prądach

powyżej 100mA należy stosować radia−

tor.

Bez radiatora, lub jeśli użyty radiator

będzie za mały, ciepło nie będzie należy−

cie odprowadzane: temperatura struktu−

ry wzrośnie do +150°C. Wtedy wbudo−

wane zabezpieczenie ograniczy prąd

i zmniejszy napięcie wyjściowe tak, żeby

temperatura struktury nie przekroczyła

Rys. 7a. Prąd pobierany przez

stabilizator L4940V5.

Rys. 7b. Typowy układ stabilizatora

LDO.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/96

odr

Podr

ęczny por

ku 7a

nek 7b

odręczny por

ęczny poradnik elektronika

adnik elektronika

Rys. 8. Dobór powierzchni radiatora.

cować w podanych warunkach. Powi−

nieneś tylko zgodnie z rysunkiem 8 do−

brać odpowiedni radiator. Przy mocy

10W powinien on mieć powierzchnię

około 100cm 2 . Zastosuj więc blachę alu−

miniową o grubości 2...3mm i wymia−

rach około 10x10cm. Układ powinien

być przykręcony mniej więcej na środku

tego radiatora, a sam radiator ma być

umieszczony pionowo.

Podany przykład jest trochę sztuczny,

ponieważ zastosowanie transformatora,

który przy prądzie maksymalnym daje

napięcie o 10V większe od potrzebnego

napięcia wyjściowego, jest ewidentnym

błędem. Należy zastosować transforma−

tor, który przy prądzie maksymalnym

i napięciu sieci obniżonym o 10% do−

starczy napięcia o 3...4V większego niż

potrzebne napięcie wyjściowe.

Ale opisana sytuacja może mieć miej−

sce np. w samochodzie, gdzie w czasie

jazdy napięcie akumulatora jest bliskie

15V, a stabilizator ma zmniejszyć je do

wartości 5V.

Najpopularniejsze

układy scalone

Obecnie najczęściej używane są sta−

bilizatory napięć dodatnich serii 78XX

i ujemnych − 79XX, gdzie dwie ostatnie

cyfry XX określają napięcie wyjściowe.

Dodatkowa litera w środku oznaczenia

informuje o maksymalnym prądzie pra−

cy: L − 0,1A, M − 0,5A, bez litery − 1A lub 1,5A,

S − 2A, T − 3A. Przykładowo KIA78M12 ma

napięcie wyjściowe 12V i prąd do 0,5A,

L7805 ma napięcie wyjściowe 5V i prąd

1A, LM79L15 − 15V, 0,1A (ale 7852 ma

napięcie 5,2V, a 7885 − 8,5V). Litery na

początku oznaczenia wskazują produ−

centa, i mogą być pominięte. Niektórzy

wytwórcy stosują też dalsze litery na

końcu oznaczenia wskazujące na zakres

temperatur pracy i dokładność, jednak

dla hobbysty nie ma to większego zna−

czenia.

Warto wiedzieć, że prąd spoczynko−

wy takich stabilizatorów jest prawie jed−

nakowy dla wszystkich wersji, nawet

wersji L, i wynosi około 4...5mA. Może

to być krytycznym parametrem w ukła−

dach bateryjnych i wtedy jedynym dob−

rym wyjściem jest rozejrzenie się za no−

woczesnym stabilizatorem z prądem

spoczynkowym rzędu mikroamperów.

Spośród stabilizatorów o napięciu do−

bieranym przez użytkownika najczęściej

używane są stabilizatory LM317 (napię−

cia dodatnie) i LM337 (napięcia ujemne).

Przy większych prądach także LM350.

Dziś praktycznie nie używa się już

w popularnym sprzęcie stabilizatorów

w drogich, metalowych obudowach TO−

3, a tylko plastikowych TO−220 i TO−92.

Coraz częściej spotyka się też elementy

do montażu powierzchniowego.

Stabilizatory LDO

Jak wspomniałem, coraz większą po−

pularnością cieszą się stabilizatory typu

Low Drop Out (LDO). Stosowane są

przede wszystkim w urządzeniach zasi−

lanych z akumulatorów i baterii, gdzie

pozwalają wykorzystać praktycznie całą

pojemność baterii. Zwykły stabilizator

z napięciem U DO rzędu 2V wymagałby al−

bo zastosowania jednego ogniwa wię−

cej, albo nie pozwoliłby wykorzystać ca−

łej pojemności baterii. Ale nie ma róży

bez kolców.

Jak ci wspomniałem, w zastosowa−

niach bateryjnych istotny jest prąd spo−

czynkowy I Q pobierany przez sam stabili−

zator. Trzeba pamiętać, że starsze stabili−

zatory typu LDO, które są wymienione

w ściągawce, mają wprawdzie małe na−

pięcie U DO , ale przy takim napięciu mię−

rysunek 8,

pokazujący orientacyjnie, jakie wymiary

(długość boku w cm) i powierzchnię (w

cm 2 ) powinien mieć taki radiator. Oczy−

wiście, dotyczy to tylko stabilizatorów

w obudowach większej mocy, np. TO−

220 czy TO−3, a nie wersji w miniaturowej

plastikowej obudowie TO−92 czy obudo−

wie do montażu powierzchniowego.

Przy montażu elementów mocy, nale−

ży obowiązkowo posmarować miejsce

styku układu z radiatorem przewodzącą

ciepło pastą silikonową.

Rozważ przykład:

W twoim układzie maksymalny prąd

obciążenia wynosi 1A. Przy takim prą−

dzie, woltomierzem napięcia stałego

zmierzyłeś napięcie między wejściem

a wyjściem stabilizatora. Wynosi ono

10V. W takich warunkach w stabilizato−

rze wydziela się 1Ax10V = 10W mocy

strat. Zastosowany stabilizator typu

7805 ma prąd maksymalny, zgodnie z ry−

sunkiem 5, ponad 1A i maksymalną moc

strat równą 20W. Może więc śmiało pra−

Objaśnienia do ściągawki

Przy stabilizatorach na napięcie ustalone

podano najwyższe dopuszczalne napięcie we−

jściowe, czyli napięcie między końcówką masy

a wejściem. W niektórych układach LDO

(zwłaszcza przeznaczonych do układów samo−

chodowych) do tego napięcia stabilizator pra−

cuje normalnie, a przy większym napięciu wy−

łącza się, ale nie ulega uszkodzeniu. Szczegó−

łów trzeba szukać w katalogach firmowych.

Natomiast przy stabilizatorach o napięciu

dobieranym przez użytkownika podano maksy−

malne napięcie różnicowe U IOmax (czyli napię−

cie między wejściem a wyjściem). Podane

w tabelach wartości prądu Imin dotyczą najgor−

szych warunków, przy maksymalnym napięciu

między wejściem a wyjściem U IO . W praktyce

przy mniejszych napięciach U IO minimalny prąd

obciążenia I min może być 2..3 krotnie mniejszy.

Jeśli w którejś rubryce brakuje wartości da−

nego parametru, to znaczy, że w dostępnych

katalogach nie był on podany.

W tabelach podano wartości średnie, czyli

spodziewane dla większości egzemplarzy. Jeś−

li obok w nawiasie podano drugą wartość, jest

to wartość maksymalna, czyli gwarantowana dla

wszystkich egzemplarzy.

Podane informacje zaczerpnięte są z katalo−

gów różnych producentów, przy czym zazwyczaj

podano wartości najgorszego producenta. Po−

nieważ poszczególne firmy nieco odmiennie de−

finiują parametry (zakres temperatur, napięcia

pracy, prądy), nie można bezkrytycznie porówny−

wać ich wartości. Szczególnie dotyczy to stabili−

zatorów typu LDO, a zwłaszcza ich napięć drop

out U DO oraz prądu pobieranego przez sam stabi−

lizator I Q .

Podane zatrważająco duże wartości prądów

I Q (rzędu dziesiątków miliamperów) dotyczą sy−

tuacji, gdy różnica napięć między wejściem

a wyjściem U IO jest rzędu 1V, czyli bliska napię−

ciu U DO ; gdy napięcie U IO jest większe, stabiliza−

tor LDO pobiera jedynie kilka miliamperów prą−

du I Q .

Przy niektórych stabilizatorach LDO podano

minimalną pojemność C OUT . Ogólnie biorąc, sta−

bilizatory typu LDO są mniej stabilne i wymagają

większych pojemności i mniejszych rezystancji

ESR kondensatora C OUT . Należy więc stoso−

wać kondensatory o pojemności 100µF lub

jeszcze większej.

Na rynku można spotkać układy z rodziny

LM29XX (np. LM2931) w obudowie pięcionóż−

kowej. Jest to wersja z napięciem wyjściowym

dobieranym przez użytkownika. Z uwagi na in−

ny układ wyprowadzeń, kostki te nie zostały

wyszczególnione w tabelach.

W tabelach można znaleźć parametry ukła−

dów LM z oznaczeniem trzycyfrowym, zaczy−

nającym się od cyfry 3 − np. LM317. Takie sa−

me parametry mają układy z oznaczeniami za−

czynającymi się od cyfr 2 i 1 (LM217 i LM117).

Układy LM1xx i LM2xx przeznaczone są do za−

stosowań przemysłowych i specjalnych, mają

w zasadzie takie same parametry, tylko szerszy

zakres temperatur pracy − są więc trochę lep−

sze, ale też znacznie droższe i rzadziej spotyka−

ne.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/96

odr

Podr

ęczny por

co najwyżej 40...70% podanej w katalo−

gu maksymalnej mocy strat.

Praktyczną pomocą w doborze radia−

tora w postaci płaskiego, kwadratowego

kawałka zwykłej blachy aluminiowej

o grubości 2...3mm, będzie rysunek 8

rysunek 8

odręczny por

ęczny poradnik elektronika

adnik elektronika

Stabilizatory napięć dodatnich o ustalonym napięciu wyjściowym

Typ układu

Napięcie wyj.

Uin

UDO przy IL

Pmax

Rthja

Uwagi

78XX

5...24

2,2

4(8)

TO−220

78MXX

5...24

0,5

2,5

0,5

4(8)

7,5

TO−220

78LXX

5...24

0,1

3(5)

0,5

230

TO−92

78SXX

5...24

2,2

(8)

T0−220

78TXX

5;8;12;15

2,3

4(6)

2,5

TO−220

L26XX

5;8,5;10

0,5

1,9

0,5

20(45)

TO−220 LDO COUT=100µF

L48XX

5;8,5;9,2;10;12 26

0,4

65(90)

TO−220 LDO COUT=100µF

L4940

5;8,5;10;12

1,5

0,5

1,5

30(50)

TO−220 LDO COUT=22µF

L4941

0,45

20(40)

TO−220 LDO COUT=22µF

L4945

0,5

0,4

0,5

110(180)

TO−220 LDO COUT=47µF

L4950

8,5

0,5

0,4

0,5

110(180)

TO−220 LDO COUT=47µF

L4951

0,5

0,4

0,5

110(180)

TO−220 LDO COUT=47µF

LM309

5,2(10)

TO−3

LM323(LT323) 5

2,2

12(20)

TO−3

LM340

5,12,15

1,5

2,2

1,5

(6,5)

TO−220

LM330

0,15

0,4

0,15

18(40)

TO−220 LDO

LM341

5,12,15

0,5

2,2

0,5

4(10)

TO−220

LM342

5,12,15

0,25

2,3

0,25

(6)

TO−202

LM2930

5;8

0,15

0,4

0,15

18(40)

TO−220 LDO

LM2931

0,1

0,4

0,1

15(30)

TO−220 LDO COUT=100µF

LM2936

0,05

0,25

0,05

1,5

0,5

195

TO−92 LDO

LM2940

5;8;9;10;12;15

0,7

30(60)

T0−220,TO−3 LDO

LP2950

0,1

0,5

0,1

8(14)

180

TO−92

LP2954

0,25

470

0,25

21(33)

−

TO−220 LDO

LM3940

3,3

0,5

110(250)

−

TO−220 (5V na 3,3V)

LT1003

2,5

12(20)

1,5

TO−3

TEA7605

0,5

0,4

0,5

75(100)

TO−220 LDO COUT=10µF

TL780

5;12;15

1,5

3,5(8)

TO−220

Stabilizatory napięć ujemnych o ustalonym napięciu wyjściowym

Typ układu

Napięcie wyj. UIOmax

UDO przy IL

Pmax

Rthja

Uwagi

79XX

−5...−24

−25

2,5

4(8)

TO−220

79MXX

−5...−15

−35

0,5

4(8)

TO−220

79LXX

−5...−24

−30

0,1

1,8

0,1

2(6)

0,6

180

TO−92

LM320

−5,−12,−15

−25

1,5

2,5

1,5

1(2)

TO−220

LM345

−5

−20

1(3)

TO−3

LM2990

−5...−15

−26

0,6

9(50)

2,5

TO−220 LDO

TO−3

TO−220

TO−39

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/96

odr

Podr

ęczny por

Podr

odręczny por

ęczny poradnik elektronika

adnik elektronika

Stabilizatory napięć dodatnich o napięciu dobieranym przez użytkownika

Typ układu

Napięcie wyj. UIO MAX

Imin

UDO

IAdj

Pmax

Rthjc

Uwagi

µA

K/W

LM317(LT317) 1,2−37

1,5

3,5(10) 2,5

1,5

50(100)

LM317HV

1,2−57

1,5

3,5(12) 2,2

1,5

50(100)

LM317L

1,2−37

0,1

3,5(5)

1,8

0,1

50(100)

0,6

170

TO−92

LM317M

1,2−37

0,5

3,5(10) 2,1

0,5

50(100)

7,5

TO−220

LM338(LT338) 1,2−32

3,5(5)

2,8

45(100)

25(50)

4(1)

TO−220(TO−3)

LM350

1,3−33

3,5(10) 2,3

50(100)

3(4)

TO−220

LM396

1,2−15

2,5

50(100)

1(1,2)

TO−3

LT1038

1,2−32

7(20)

2,7

50(100)

TO−3

LT1083

1,2−32

7,5

5(10)

1,4

7,5

55(120)

TO−220,TOP−3 LDO

LT1084

1,2−32

5(10)

1,4

55(120)

TO−220,TOP−3 LDO

LT1085

1,2−32

5(10)

1,4

55(120)

TO−220,TOP−3 LDO

LT1086

1,2−24

1,5

5(10)

1,4

1,5

55(120)

(4)

TO−220,TOP−3 LDO

TL783

1,2−125

125

0,7

(15)

0,5

83(110)

TO−220 wysokonapięciowy

Stabilizatory napięć ujemnych o napięciu dobieranym przez użytkownika

Typ układu

Napięcie wyj. UIOd

Imin

UDO

IAdj

Pmax

Rthja

Uwagi

µA

K/W

LM337(LT337) 1,2−37

1,5

2,5(10) 2,5

1,5

65(100)

TO−220

LM337HV

1,2−47

1,5

2,5(10) 2,5

1,5

65(100)

TO−3

LM337M

1,2−37

0,5

2,5(10) 2

0,5

65(100)

7,5

TO−220

LM337L

1,2−37

0,1

3,5(5)

50(100)

0,6

160

TO−92

LM333

1,2−32

2,5(5)

70(100)

TO−220

LT1033

1,2−32

2,5(5)

2,8

65(100)

TO−220

TO−92

TOP−3

SO−8

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/96

odr

ęczny por

odręczny por

ęczny poradnik elektronika

adnik elektronika

20...50 razy mniejszy niż maksymalny

prąd obciążenia. Jeszcze lepszym roz−

wiązaniem byłoby nieznaczne przerobie−

nie układu i użycie MOSFETa P zamiast

tranzystora PNP.

Inne stabilizatory

Przed laty najpopularniejszym stabili−

zatorem scalonym był układ 723 (UA723,

µA723, MC1723, LM723 itp.), który

w kraju produkowano jako UL7523.

Obecnie jest to już dinozaur i nie znajdu−

je żadnego zastosowania w nowych

konstrukcjach zasilaczy. Dla amatorów

jest jednak nadal przydatny, ale już nie ja−

ko stabilizator, tylko jako kostka zawiera−

jąca wzmacniacz i dobre źródło napięcia

odniesienia. Układ ten może być wyko−

rzystywany do wielu konstrukcji, na przy−

kład regulatorów temperatury. Do takich

celów trzeba znać jego schemat we−

wnętrzny, który pokazano na rys. 10

Rys. 9. Stabilizator LDO z elementów dyskretnych.

rys. 10. Nu−

mery końcówek podano dla okrągłej me−

talowej obudowy TO−100, a w nawia−

sach numerację dla wersji w typowej

plastikowej obudowie DIP−14.

W swojej praktyce na pewno nie raz

będziesz potrzebował źródła napięcia

wzorcowego (odniesienia), o dobrej sta−

łości parametrów. W wielu zastosowa−

niach, gdy napięcie zasilające wynosi

przynajmniej 9V, możesz wykorzystać

kostkę 723, w której źródło napięcia od−

niesienia, czyli nóżka 4 (6) oferuje napię−

cie 7,15V±0,35V o współczynniku zmian

cieplnych poniżej 150ppm/K (0,015%/K)

i może dostarczyć do 15mA prądu.

Obecnie powszechnie wykorzystuje

się specjalne scalone źródła napięcia od−

niesienia.

Specyficzną odmianą stabilizatorów

są stabilizatory prądu, zwane inaczej

źródłami prądowymi. Utrzymują one sta−

ły prąd obciążenia, niezależnie od zmian

napięcia wejściowego i rezystancji ob−

ciążenia. Wiedz, że do realizacji takich

źródeł prądowych możesz wykorzystać

stabilizatory napięcia. Dwa przykłady po−

kazane są na rysunku 11

rys. 10

Rys. 10. Schemat wewnętrzny układu 723.

dzy wejściem a wyjściem, pobierają

zwykle kilkadziesiąt lub więcej miliampe−

rów prądu. Związane to jest z budową

stabilizatora − elementem regulacyjnym

stabilizatorów dodatnich jest tam zwykle

tranzystor PNP, który przy pracy w za−

kresie nasycenia wymaga znacznego

prądu bazy, płynącego od plusa zasilania

do masy (porównaj rysunek 7). Nie ma to

znaczenia w urządzeniach samochodo−

wych korzystających z potężnego aku−

mulatora, ale przy współpracy z niewiel−

kimi bateriami może być poważnym

ograniczeniem.

Ostatnio pojawiły się specjalizowane,

nowoczesne stabilizatory na napięcia

3...10V, przeznaczone dla techniki moto−

ryzacyjnej, do komputerów zasilanych

napięciem 3,3V oraz do urządzeń łącz−

ności, na przykład telefonii komórkowej,

w których elementem regulacyjnym jest

tranzystor polowy − MOSFET P; prąd

rysunku 9 znajdziesz dwa przykła−

dy realizacji prostego stabilizatora typu

LDO. Jest to jedyny praktyczny układ, ja−

ki niekiedy warto jeszcze zbudować

z elementów dyskretnych w przypadku,

gdy występują trudności z zakupem sca−

lonego stabilizatora LDO. Układ ma oczy−

wiście parametry stabilizacji gorsze niż

scalona kostka, ale może pracować przy

napięciu U DO nawet rzędu 0,2...0,5V. Re−

zystor R1 należy dobrać w zależności od

napięcia stabilizacji, tak żeby maksymal−

ny prąd płynący przez niego był o około

rysunku 9

rysunku 11.

Produkowany jest też specjalny układ

źródła prądowego LM334.

Piotr Górecki

Rys. 11. Źródła prądowe.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/96

odr

Podr

ęczny por

spoczynkowy takiego stabilizatora jest

stały i wynosi kilka...kilkudziesiąt mikro−

amperów. Są to niemal idealne stabiliza−

tory, mają rzeczywiście rewelacyjne pa−

rametry, ale dla przeciętnego hobbysty

są jednak na razie zbyt drogie i trudno

dostępne. Nie znalazły się one w na−

szych wykazach, mają bowiem inny

układ wyprowadzeń.

Na rysunku 9

rysunku 11

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: