Przewodnik po wydarzeniach, które często wydają się straszniejsze niż są w rzeczywistości
Za małe na operację?
Kto jest odpowiedzialny?
Twój wcześniak musi być operowany: decyzje i środki ostrożności
Zapobieganie bólowi i dyskomfortowi
Operacja zamykająca przetrwały przewód tętniczy
Operacja z powodu martwiczego zapalenia jelit
Operacja umieszczenia kaniuli broviac lub innej centralnej linii dożylnej
Operacja wodogłowia
Operacja refluksu przełykowo-żołądkowego
Operacja retinopatii wcześniaczej
Tracheostomia
Operacja przepukliny
Wstęp: Jeśli Twoje dziecko musi być operowane
Myśl o operacji jest przerażająca dla każdego, a szczególnie dla rodziców maleńkich i delikatnych wcześniaków. Częściowo wynika to z lęku przed nieznanym: tajemniczą salą operacyjną, gdzie chirurg może zajrzeć i sięgnąć do wnętrza ludzkiego ciała. Niektórzy ludzie odczuwają ulgę, kiedy wytłumaczy im się, na czym dokładnie ma polegać operacja, ponieważ rzeczywistość okazuje się często znacznie mniej straszna niż ich wyobrażenia. Nadal będziesz się martwić, dopóki Twoje dziecko całkowicie nie wydobrzeje, ale być może poczujesz się lepiej, gdy będziesz wiedziała więcej na temat operacji.
Jest kilka istotnych rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę, jeśli Twój wcześniak ma być operowany. Powinnaś poprosić neonatologa lub chirurga, aby jasno wytłumaczył Ci stan kliniczny dziecka, dlaczego operacja powinna pomóc i jakie jest ryzyko z nią związane. Zapytaj, jak duże doświadczenie w przeprowadzaniu tego typu operacji ma anestezjolog i chirurg. Możesz również chcieć wiedzieć, jakie jest prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko będzie odczuwać ból i co zostanie zrobione, by go złagodzić. Część informacji zawartych w tym rozdziale może odpowiedzieć na Twoje pytania. Ale ponieważ złożona technika operacji, narkozy i powrotu do zdrowia może się bardzo różnić w zależności od stanu Twojego dziecka, powinnaś zwracać się głównie do jego lekarzy z prośbą o wyjaśnienie, co dokładnie dzieje się z Twoim dzieckiem.
Moje dziecko jest takie maleńkie. Czy przeżyje operację?
Myśl o wcześniaku, który musi zostać poddany operacji w czasie, kiedy nie powinien się jeszcze narodzić, jest trudna dla każdego. Jakby nie było wystarczająco trudne oglądanie go takiego maleńkiego, walczącego, by przeżyć poza łonem matki! Jeśli to właśnie Twój wcześniak potrzebuje operacji, brzmi to jak najgorsza wiadomość, jaką mogłaś usłyszeć. Ale tak naprawdę wcale nie jest i wkrótce zdasz sobie z tego sprawę.
To prawda, operowanie człowieka, który waży poniżej dwóch kilogramów i ponadto jest chory, to ogromne wyzwanie. Ale zarówno chirurdzy, jak i anestezjolodzy pediatryczni przeszli wieloletnie szkolenie i mają doświadczenie w leczeniu noworodków i wcześniaków takich jak Twój. Anestezjolog wie, jak wcześniaki reagują na leki znieczulające i stres związany z operacją, wie, jakie dawki i jaką terapię stosować, aby bezpiecznie przeprowadzić operację. Istnieje wiele specjalizacji w chirurgii pediatrycznej, więc jeżeli na przykład Twój wcześniak ma zakładaną zastawkę z powodu wodogłowia, to będzie operowany przez neurochirurga dziecięcego, a jeżeli ma mieć operację nerek lub pęcherza, to zajmie się nim chirurg-urolog. Tak szczegółowa specjalizacja pozwala chirurgowi Twojego dziecka rozwinąć bardzo ścisłe umiejętności i doświadczenie.
W dzisiejszych czasach operuje się nawet zupełnie maleńkie wcześniaki, ważące poniżej 1,5 kg. Większość tych operacji jest całkowicie bezpieczna i kończy się sukcesem, ze wskaźnikiem przeżywalności sięgającym 100%. Masz wszelkie podstawy do radości, chyba że Twój chirurg ma inne zdanie. Mimo że jest ona stresująca, powinnaś patrzeć na operację Twojego dziecka jak na punkt zwrotny w jego życiu, które będzie odtąd lepsze i zdrowsze.
Aby operacja wcześniaka była jak najbezpieczniejsza, powinna zostać przeprowadzona w szpitalu, w którym znajduje się oddział intensywnej terapii noworodka. Dobra współpraca między personelem OIOM-u, anestezjologiem a chirurgiem jest niezbędna do najlepszej opieki dziecka, szczególnie w czasie oraz zaraz po operacji, kiedy kończy się znieczulenie. Konieczność przeniesienia dziecka na OIOM może być dla Ciebie stresująca, a otoczenie pełne skomplikowanej aparatury medycznej może zwiększyć Twój niepokój o jego zdrowie. Najprawdopodobniej jednak nie potrwa to długo. Większość dzieci, które były relatywnie zdrowe przed operacją, opuszcza OIOM bardzo szybko, zazwyczaj w przeciągu kilku dni.
Większość rodziców, co zrozumiałe, wolałaby w miarę możliwości uniknąć operacji swego dziecka. Mimo że chęć ochrony Twojego dziecka sprawia, że jesteś teraz przeciwna operacji, nie powinnaś traktować lekarzy jak wrogów. Jeśli powiesz im, że potrzebujesz więcej czasu, aby to przemyśleć, a nie ma konieczności natychmiastowego operowania dziecka, prawie na pewno się zgodzą. Oni wiedzą, że to Twoje dziecko. Żaden lekarz lub chirurg nie chce go zabierać na salę operacyjną, jeśli nie wiąże się to z oczywistą korzyścią dla dziecka i dopóki Ty, mimo że zmartwiona, również nie będziesz do tego przekonana[1].
Moje dziecko musi być operowane. Kto teraz jest za nie odpowiedzialny - neonatolog czy chirurg?
Kiedy przedwcześnie urodzone dziecko musi zostać poddane operacji, jego już zestresowani rodzice muszą często radzić sobie z kolejną stresującą zmianą: nagłym pojawieniem się nowych twarzy wokół jego inkubatora, kiedy chirurg, a być może również pielęgniarki chirurgiczne, przychodzą na oddział poznać swojego nowego, małego pacjenta. Większość z nich na pewno Ci się przedstawi i porozmawia z Tobą. Ale ponieważ rodzice nie są w szpitalu przez cały czas, zespół chirurgiczny mógł oglądać Twoje dziecko kilkakrotnie podczas Twojej nieobecności, a potem zachowywać się jak starzy znajomi, mimo że Ty nie jesteś pewna, kim właściwie są.
Najprawdopodobniej po krótkim okresie niepewności wkrótce poznasz i obdarzysz zaufaniem chirurga swojego dziecka. Jednak wielu rodziców ma problemy ze zrozumieniem, kto jest odpowiedzialny. Czy neonatolog, czy chirurg, czy obaj? Będziesz miała kontakt z dwoma lekarzami, którzy będą się czasem koncentrować na innych rzeczach i którzy nie zawsze myślą w ten sam sposób.
W większości przypadków Twoje zagubienie może zostać rozwiązane przez rozmowę z neonatologiem, którego już znasz i jasne wytłumaczenie sytuacji Twojego dziecka oraz określenie, kto jest za co odpowiedzialny. Ogólnie chirurg odpowiedzialny jest za operację, podjęcie decyzji co do jej dokładnego terminu, przygotowanie do niej dziecka oraz za opiekę pooperacyjną. Poza tym odpowiedzialność może być różnie rozłożona. W niektórych szpitalach neonatolog zawsze pozostaje odpowiedzialny za dziecko. W innych neonatolog i chirurg dzielą się obowiązkiem opieki nad dzieckiem do czasu jego pełnego powrotu do zdrowia; po operacji rola chirurga się kończy. Tak więc przez pewien czas wspólnie będą podejmować niektóre decyzje, jak na przykład kiedy powrócić do karmienia, kiedy zmniejszyć podaż leków uspokajających i jakie zlecić badania laboratoryjne. Wreszcie w innych jeszcze szpitalach chirurg całkowicie przejmuje odpowiedzialność za dziecko, a neonatolog pozostaje jego konsultantem w decyzjach medycznych.
Czas do operacji Twojego dziecka i do ogromnej ulgi, jaką poczujesz, widząc, że wraca do zdrowia, szybko minie. Czasami jednak sytuacja dziecka jest bardziej skomplikowana i konieczność operacji oraz postępowanie podczas rekonwalescencji są kwestią sporną. Rodzice mogą wówczas usłyszeć nieco różne opinie od chirurga i od neonatologa. Jeśli tak się stanie, postaraj się nie martwić i nie obawiaj się zadawać im pytania. Jednym z rozwiązań jest wspólne spotkanie z obydwoma lekarzami, chirurgiem i neonatologiem, aby zrozumieć, jakie wyjście jest najlepsze dla dziecka. Takie spotkanie będzie korzystne dla wszystkich, ale przede wszystkim Ty zrozumiesz lepiej, co się dzieje z Twoim dzieckiem, a to jest najważniejsze.
Kiedy Twoje dziecko musi zostać poddane operacji, oprócz zmartwienia i lęku możesz również odczuwać ogromną presję. Byłoby łatwiej, gdybyś mogła zatrzymać czas, aby dokładniej przedyskutować sprawę z rodziną, porozmawiać jeszcze raz z lekarzem dziecka i innymi lekarzami i zdobyć więcej informacji przed wyrażeniem zgody na operację. Nawet jeśli operacja Twojego dziecka nie jest nagła, najprawdopodobniej będziesz czuła, że czas mija za szybko.
Poniższe pytania zawierają podstawowe pytania i wsparcie, które powinnaś otrzymać przed operacją dziecka. Jeśli któreś zostało pominięte, nie wstydź się przedstawić swoich pytań lub potrzeb lekarzowi dziecka. Z drugiej strony, jeśli masz wszystkie te wiadomości i wsparcie, możesz być pewna, że wraz z lekarzami zrobiliście wszystko, by podjąć najlepszą dla Twojego dziecka decyzję.
1. Czy wiesz, dlaczego Twoje dziecko potrzebuje operacji, jakie są korzyści i ryzyko z nią związane, jak pilny jest zabieg, z czym będzie związany powrót do zdrowia? Innymi słowy, czy czujesz, że wiesz wystarczająco dużo, by wyrazić „świadomą” zgodę na operację?
Wszystkie operacje są zabiegami inwazyjnymi, niosącymi korzyści i zagrożenia. Lekarze powinni Ci jasno wytłumaczyć, co Twoje dziecko zyska dzięki operacji, jak szybko powinna ona zostać przeprowadzona i jak będzie przebiegać rekonwalescencja. Tylko Twój lekarz może Ci powiedzieć, czego można oczekiwać w przypadku Twojego dziecka, ale zazwyczaj rokowania dla wcześniaków poddawanych operacji są bardzo dobre.
Czasami operacja wcześniaka musi zostać przeprowadzona w trybie pilnym, w stanie zagrożenia życia dziecka. Częściej jednak zostaniesz poinformowana, że Twoje dziecko powinno zostać operowane wkrótce, ale niekoniecznie natychmiast. Na przykład, jeśli Twoje dziecko wymaga operacyjnego zamknięcia przewodu Bottala (patrz strona…), będzie prawdopodobnie chore i słabe i lekarze będą przekonani, że po operacji poczuje się lepiej. Ale najprawdopodobniej jego stan nie jest na tyle niestabilny, byś nie mogła przemyśleć tego przez dzień lub dwa. Niektóre operacje, na przykład przepukliny, są jeszcze mniej pilne. Muszą być w końcu wykonane, ale często są odsuwane do czasu aż wcześniak urośnie, nabierze sił i będzie lepiej przygotowany do radzenia sobie ze stresem związanym z operacją. Niektóre zabiegi nie są absolutnie konieczne – wybór należy do Ciebie. Na przykład tracheotomia lub przetoka jelitowa (gastrostomia) mogą być przeprowadzone, by poprawić warunki życia dziecka i ułatwić opiekę nad nim. Mogą jednak być bardzo długo odkładane lub w ogóle niewykonane, tak że możesz spędzić tyle czasu, ile tylko chcesz, rozważając ich wady i zalety.
2. Czy większość lekarzy jest zgodnych co do najlepszej metody leczenia Twojego dziecka? Jeśli istnieją inne metody oprócz operacji, czy znasz związane z nimi korzyści i ryzyko i co stałoby się z Twoim dzieckiem, jeśli operacja nie zostanie przeprowadzona?
Nie bój się pytać lekarza swojego dziecka, czy inni lekarze zgodziliby się, że operacja jest najlepszą metodą leczenia w tym przypadku. Jego obowiązkiem jest poinformować Cię o ryzyku i korzyściach związanych z innymi możliwymi sposobami leczenia lub brakiem leczenia, nawet jeśli jest przekonany, że operacja jest najlepszym wyjściem. Niektóre rodziny, jeśli tylko jest na to czas, czują się lepiej, mając możliwość konsultacji z innym specjalistą lub chirurgiem, ale mogą obawiać się, że obrazi to ich lekarza. Nie powinnaś się tym martwić. Lekarze raczej nie traktują prośby o dodatkową konsultację jako osobistej obrazy. W rzeczywistości, jeśli mają prawdziwy dylemat przy podejmowaniu trudnej decyzji co do najlepszej metody leczenia Twojego dziecka, mogą z ulgą podchodzić do możliwości podzielenia się odpowiedzialnością z kolegą.
3. Czy Ty i Twój partner otrzymaliście wystarczającą ilość czasu na zastanowienie, rozmowę z rodziną i podjęcie przemyślanej decyzji na temat operacji Waszego dziecka? Czy Wasze uczucia i wartości są brane pod uwagę przez lekarzy? Czy personel medyczny był dla Was wsparciem?
Nie powinniście czuć nacisku, by podjąć szybką decyzję, o ile nie jest to nieuniknione ze względu na stan zdrowia Waszego dziecka. Nawet jeśli nie ma zbyt wiele czasu na zastanowienie, lekarze powinni dać Wam tak dużo czasu jak to możliwe, nawet jeśli oznacza to tylko kilka minut sam na sam, aby wszystko omówić. Przed operacją, jeśli stan dziecka na to pozwala, powinniście mieć możliwość być przy nim, zrobić mu zdjęcie, zaprosić do niego rodzinę. Po operacji samo stwierdzenie, że wszystko poszło dobrze, może nie być wystarczające, by uspokoić pełnych lęku rodziców. Powinniście zostać poinformowani szczegółowo o wszystkim, co powinniście wiedzieć na temat samego zabiegu i przewidywanej rekonwalescencji. Spróbujcie przyjąć różne rodzaje osobowości i style komunikacji jako część różnorodności ludzkiej natury: niektórzy lekarze i pielęgniarki po prostu będą bardziej cierpliwi i rozumiejący, otwarci i wspierający niż inni. Mimo to Wasze potrzeby powinny być w miarę możliwości spełnione przez personel oddziału, aby podtrzymać Was na duchu i uczynić Was silniejszymi, lepiej poinformowanymi obrońcami Waszego dziecka.
4. Czy lekarze i pielęgniarki wiedzą, jak skontaktować się z Tobą tuż przed, podczas i po operacji?
Czasami chirurg lub neonatolog muszą pilnie porozmawiać z rodzicami o zmianach w stanie zdrowia ich dziecka lub uzyskać zgodę na dodatkowy zabieg. Przez około jeden dzień przed i po operacji Twojego dziecka, jeśli nie będziesz na oddziale, ważne jest, byś poinformowała personel medyczny, jak można się z Tobą skontaktować. Również ze względu na to, że dokładny czas rozpoczęcia, trwania i zakończenia operacji zazwyczaj nie jest wcześniej znany, powinnaś powiedzieć personelowi oddziału, czy życzysz sobie być poinformowana, kiedy Twoje dziecko zostanie przewiezione na salę operacyjną i kiedy wróci. Nie musi to być robione automatycznie.
Chociaż w tej chwili możesz w to nie wierzyć, wspomnienie operacji Twojego dziecka stanie się mniej bolesne w przyszłości. Mimo to zawsze będziesz wdzięczna lekarzom i pielęgniarkom, którzy zapewnili Ci wsparcie i wiadomości, których potrzebowałaś, by podjąć najwłaściwszą decyzję.
Moje dziecko musi być operowane. Nie mogę znieść myśli, że musi przez tak wiele przejść i że będzie go to bolało.
Powinno Cię pocieszyć, że ochrona przed bólem podczas i po zabiegu chirurgicznym, jest jednym z głównych celów lekarzy i pielęgniarek zajmujących się Twoim dzieckiem. Anestezjolog, chirurg, neonatolog i pielęgniarka będą uważnie obserwować Twoje dziecko, aby zapewnić mu maksymalnie możliwy komfort.
Utrzymanie stabilnego stanu wcześniaka podczas operacji i zapewnienie jej bezbolesnego przebiegu wymaga specjalnych umiejętności i doświadczenia anestezjologa pediatrycznego. Prawdopodobnie poznasz anestezjologa swojego dziecka na dzień lub dwa przed operacją. Wytłumaczy Ci on, co zostanie zrobione, aby zapobiec odczuwaniu przez Twoje dziecko bólu podczas zabiegu oraz czego możesz oczekiwać po operacji. Obie kwestie będą do pewnego stopnia zależały od stanu klinicznego Twojego dziecka, rodzaju przeprowadzanej operacji oraz preferencji i biegłości lekarza. Nie wahaj się zadawać pytań na ten temat lub jakikolwiek inny dotyczący Twojego dziecka, jeśli czujesz taką potrzebę.
- Zanim Twój wcześniak zostanie przewieziony na salę operacyjną, anestezjolog zbada swojego nowego małego pacjenta i zapozna się z historią jego choroby. Będzie chciał dowiedzieć się o wszystkim, co mogłoby wpłynąć na wybór metody znieczulenia i być przygotowanym na wszelkie problemy, jakie Twoje dziecko może mieć na sali operacyjnej. Anestezjolog wraz z chirurgiem zlecą wszelkie leki, jakie powinny zostać podane tuż przed operacją (na przykład mogą to być antybiotyki zmniejszające ryzyko zakażenia podczas operacji lub kafeina zmniejszająca ryzyko pooperacyjnych bezdechów) oraz pozostawią instrukcję dotyczącą karmienia.
Mimo że do operacji powinno się przystępować na czczo, aby zapobiec wprowadzeniu pokarmu z żołądka do płuc, wcześniaki nie muszą pościć tak długo jak starsze dzieci lub dorośli, więc Twoje dziecko nie będzie miało czasu zgłodnieć. Wcześniakom można po raz ostatni podać mieszankę sześć godzin przed operacją, mleko matki (które jest łatwiejsze do strawienia) cztery godziny przed operacją, a płyny (jak na przykład woda z glukozą) nawet na dwie godziny przed operacją.
Tuż przed zabiegiem, anestezjolog i pielęgniarka przyjdą na oddział, aby osobiście doprowadzić Twoje dziecko w inkubatorze na salę operacyjną, gdzie zostanie przekazane w ręce doświadczonego zespołu chirurgicznego.
- Sala operacyjna zostanie specjalnie przygotowana na przyjęcie maleńkiego wcześniaczka. Aby było mu ciepło podczas operacji, zostanie podniesiona temperatura w sali – sprawiając, że pracujący tu zespół dorosłych poczuje się jak w tropikach! Podczas zabiegu będzie przykryty tak dokładnie, jak to tylko możliwe, czapeczką, prześcieradłami, a nawet plastikową folią, która doskonale utrzymuje temperaturę ciała wcześniaków. Również podawane mu dożylnie płyny zostaną podgrzane, aby zapobiec obniżaniu temperatury ciała dziecka.
- Większość poważniejszych zabiegów chirurgicznych u wcześniaków jest przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym, co oznacza, że Twoje dziecko zostanie „uśpione” na czas operacji. Nie będzie się w stanie poruszać ani odczuwać bólu podczas zabiegu i nie będzie go później pamiętać. Nie będzie również w stanie samodzielnie oddychać, dopóki się nie wybudzi, będzie więc musiało zostać podłączone do respiratora. Znieczulenie zostanie podane w formie dożylnej przez wenflon lub w formie gazu wdychanego przez maseczkę (działa już po kilku sekundach). Kiedy dziecko będzie już spało i nie będzie odczuwać bólu, anestezjolog założy wszelkie niezbędne cewniki i rurki, potrzebne podczas operacji.
Chociaż wspaniale jest wiedzieć, że Twoje dziecko będzie spało spokojnie podczas operacji, nie odczuwając żadnego dyskomfortu, należy pamiętać, że ze znieczuleniem ogólnym zawsze wiąże się pewne ryzyko komplikacji. Głównymi są nieprawidłowości w pracy serca i ciśnieniu krwi, a w najgorszych przypadkach śmierć. Mimo że ryzyko jest niewielkie, jest ono większe dla małego wcześniaka niż dla dziecka donoszonego, ze względu na niedojrzałość jego organów.
Podczas niektórych operacji w dolnej części jamy brzusznej (takimi jak operacja przepukliny lub obrzezanie) anestezjolog może zastosować znieczulenie zewnątrzoponowe zamiast ogólnego. Wiąże się to z podaniem środka znieczulającego do kanału kręgowego lub w okolice dużych nerwów przenoszących odczucia bólowe z obszaru pracy chirurga (znieczulenie podobne do tego, które podaje się kobietom podczas porodu). Efektem obu typów znieczulenia jest zablokowanie drogi impulsów bólowych do mózgu.
Znieczulenie zewnątrzoponowe może być trudne do wykonania u wcześniaka, ale ma ono wiele dodatkowych korzyści. Ponieważ znieczula tylko niektóre obszary ciała, nie wpływa na mięśnie oddechowe i ośrodek oddychania w mózgu. Oznacza to, że dziecko prawdopodobnie będzie w stanie samodzielnie oddychać i nie trzeba go podłączać do respiratora. Dodatkową korzyścią jest fakt, że cewnik zewnątrzoponowy może zostać pozostawiony na jakiś czas, aby można było podawać przez niego leki znieczulające i aby nadal kontrolować ból przez kilka dni po operacji. U wcześniaków, u których zastosowano znieczulenie zewnątrzoponowe, rzadziej występowały bezdechy pooperacyjne.
Niektóre dzieci, u których stosuje się znieczulenie zewnątrzoponowe, nie potrzebują dodatkowych leków uspokajających, wystarczy smoczek zamoczony w wodzie z glukozą, które cichutko i z zadowoleniem ssą podczas operacji. Czasem jednak konieczne jest podanie dziecku leków uspokajających, które go uśpią, aby założyć znieczulenie zewnątrzoponowe lub podpajęczynówkowe.
W niektórych przypadkach wcześniak może otrzymać kombinację znieczulenia zewnątrzoponowego i ogólnego. Pozwala to na użycie mniejszych dawek leków znieczulających ogólnie, co zmniejsza ryzyko komplikacji.
- W trudnym okresie pooperacyjnym każdy wcześniak potrzebuje bardzo uważnej opieki. Kiedy operacja się zakończy, Twoje dziecko zostanie na sali operacyjnej lub zostanie przeniesione do pobliskiej sali pooperacyjnej, gdzie będzie bacznie obserwowane, aby upewnić się, że jego stan jest stabilny podczas ustępowania znieczulenia. Następnie dziecko zostanie przygotowane do drogi powrotnej na OIOM. Niektóre kaniule, przewody i monitory, które były używane podczas operacji, zostaną odłączone lub przełączone do przenośnej aparatury medycznej. Kiedy dziecko będzie gotowe, chirurg, anestezjolog i pielęgniarka odprowadzą go na OIOM. Nie odejdą, zanim nie przekażą neonatologowi i pielęgniarce Twojego dziecka informacji dotyczących opieki pooperacyjnej: szczegółów przebiegu operacji i wszelkich specjalnych instrukcji dotyczących opieki nad dzieckiem po operacji. Podczas gdy dziecko wraca do zdrowia po operacji, chirurg, anestezjolog i neonatolog Twojego dziecka będą pracować wspólnie, ale szczegółowy podział ról różni się w zależności od szpitala.
Po operacji powinnaś się przygotować na spotkanie z Twoim dzieckiem na oddziale intensywnej terapii, nawet jeśli przed operacją był już na oddziale przejściowym. Nie oznacza to, że operacja się nie udała. Wcześniaki zazwyczaj muszą pozostać na OIOM-ie i być bacznie obserwowane po zabiegu operacyjnym z powodu niebezpieczeństwa wystąpienia bezdechów pooperacyjnych (przedłużonej przerwy w oddychaniu), które są komplikacją znieczulenia ogólnego u wszystkich noworodków, a szczególnie wcześniaków. Ryzyko bezdechów jest największe przez 24 do 48 godzin po operacji.
Twoje dziecko może również być podłączone do respiratora i nie będzie oddychać samodzielnie przez wiele godzin, a nawet dni po operacji. Dzieje się tak dlatego, że niedojrzałe nerki i wątroba wcześniaka potrzebują nieco czasu, aby usunąć leki znieczulające z organizmu, może więc przez jakiś czas się nie wybudzić lub nie oddychać samodzielnie, szczególnie jeśli na OIOM-ie nadal otrzymuje leki przeciwbólowe. Zazwyczaj dzieci, które nie miały żadnych problemów z oddychaniem, są odłączane od respiratora po kilku godzinach lub po kilku dniach od operacji. Ale dzieci, które przed operacją miały problemy oddechowe i których płuca nie są jeszcze w pełni prawidłowo rozwinięte, mogą mieć większe trudności i potrzebować respiratora przez dłuższy okres.
Ból pooperacyjny u wcześniaków może być bardzo skutecznie leczony, nie powinnaś się więc o to martwić. Możesz przeczytać więcej o metodach kontrolowania bólu u wcześniaków na stronie…; te same zasady będą się odnosić do opieki pooperacyjnej nad Twoim dzieckiem. Lekarze zastosują prawdopodobnie leki narkotyczne takie jak morfina lub fentanyl, aby zapewnić mu komfort. Leki te sprawią, że dziecko będzie śpiące i prawdopodobnie przedłużą okres podłączenia do respiratora; ale doskonale zapobiegają bólowi i cierpieniu. Inne leki, takie jak Paracetamol, które nie działają usypiająco i nie zakłócają oddychania, są pomocne po kilku dniach, kiedy ból jest mniejszy.
Po operacji możesz pomóc dziecku, upewniając się, że robione jest wszystko, aby poczuło się lepiej. Czasami rodzice najlepiej potrafią ocenić, jak czuje się ich dziecko. Nie wahaj się pytać, jakie leki przeciwbólowe dziecko otrzymuje i w jaki jeszcze sposób można przynieść mu ulgę. Nie obawiaj się również wezwać lekarza lub pielęgniarkę, jeśli zauważysz, że dziecko jest niespokojne; może się okazać, że potrzebna jest kolejna dawka środków przeciwbólowych. Kiedy widzisz, że dziecko jest wystarczająco przytomne, aby zdawać sobie sprawę z Twojej obecności, spróbuj dać mu delikatny sygnał. Dotknij jego dłoni i powiedz mu cichutko, że mamusia i tatuś tu są i cierpliwie czekają, aż wyzdrowieje. A kiedy Twoje dziecko jest wybudzone i czuje się trochę lepiej, zapytaj pielęgniarkę, czy może ssać smoczek, zostać otulone kocykiem lub czy możesz wziąć je na ręce.
Rodzaje operacji, których mogą potrzebować wcześniaki
Na kolejnych stronach możesz znaleźć podstawowe informacje na temat najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych u wcześniaków, wraz ze wskazaniami, wynikami, komplikacjami i rekonwalescencją. Aby uzyskać pełny obraz przypadku Twojego dziecka, musisz porozmawiać z jego neonatologiem i chirurgiem. Ten krótki przegląd ma na celu pomóc Ci zorientować się, o co pytać lekarza i jak rozumieć jego odpowiedzi.
Niektóre wcześniaki muszą być operowane w pierwszych tygodniach życia z powodu wady wrodzonej – problemu, który wystąpił jeszcze przed narodzinami. Jeśli było tak w przypadku Twojego dziecka, neonatolog i chirurg omówią z Tobą specyficzny problem medyczny dziecka, jak również jego widoki na przyszłość oraz ryzyko i korzyści związane z operacją. Operacje, o których piszemy poniżej, nie dotyczą problemów wrodzonych, ale komplikacji ściśle związanych z wcześniactwem.
Istnieją pewne niebezpieczeństwa wspólne dla wszystkich operacji – głównie zakażenia, krwotoki, uszkodzenie pobliskich tkanek i komplikacje wynikające ze znieczulenia ogólnego. Powinnaś również wiedzieć, że operacje nie zawsze kończą się sukcesem albo dlatego, że chirurg nie jest w stanie osiągnąć zamierzonego celu, albo zabieg nie przynosi spodziewanych korzyści dla pacjenta, albo też problem pojawia się ponownie i operację trzeba powtórzyć. Niebezpieczeństwa te różnią się w zależności od zabiegu, jak również pacjenta, powinnaś więc zapytać o nie swojego chirurga. Może on wytłumaczyć Ci, co zamierza zrobić, aby zapobiec komplikacjom i co można zrobić, aby wyleczyć Twoje dziecko, jeśli komplikacje wystąpią.
Większość problemów związanych z wcześniactwem, które prowadzą do operacji, zostało opisanych w poprzednich rozdziałach. Dobrze jest wrócić do nich i przeczytać jeszcze raz o chorobie Twojego dziecka, ponieważ niektóre informacje, tam zawarte, mogą Ci pomóc lepiej zrozumieć leczenie chirurgiczne.
Będzie Ci trudno uspokoić się do czasu, kiedy Twoje dziecko opuści salę operacyjną, a chirurg i anestezjolog powiedzą, że wszystko poszło dobrze. Ale do tego czasu postaraj się być optymistką. W większości przypadków wcześniaki wychodzą z operacji w doskonalej formie.
Dlaczego może być potrzebna?
Jeśli wcześniak ma szeroki drożny przewód tętniczy (przewód Bottala, patrz strona…) powodujący problemy z oddychaniem lub niewydolność krążenia, i jeśli nie może on zostać zamknięty farmakologicznie (ponieważ leki nie zadziałały lub jakiś czynnik w stanie klinicznym dziecka sprawia, że ich użycie nie jest zalecane), lekarze mogą zadecydować o operacyjnym zamknięciu przewodu tętniczego. Wśród pacjentów, którzy potrzebują tej operacji, są najmniejsze i najmłodsze wcześniaczki na OIOM-ie.
Jak jest przeprowadzana?
Nie jest to operacja serca – serce Twojego dziecka w ogóle nie będzie dotykane. Operację przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, z dzieckiem podłączonym do respiratora. Aby dostać się do przewodu tętniczego, chirurg wykona niewielkie, poprzeczne nacięcie z lewej strony pleców dziecka. Odsunie płuca dziecka, by znaleźć przewód tętniczy, następnie zamknie go szczelnie maleńkim klipsem, który zostanie tam na stałe, lub zawiąże na nim specjalną nitkę.
Wynik i możliwe komplikacje
Zamknięcie przetrwałego przewodu tętniczego jest operacją bezpieczną, ze wskaźnikiem śmiertelności bliskim zera. Niemal zawsze kończy się sukcesem – zamknięciem przewodu.
Mimo że komplikacje są niezwykle rzadkie, czasem się pojawiają. Podczas zamykania przewodu Bottala może zostać nacięte jedno z większych naczyń krwionośnych, których kilka przebiega w okolicach przewodu Bottala. Jeśli tak się stanie, podczas gdy chirurg zajmuje się natychmiastową naprawą naczynia, anestezjolog przetacza Twojemu dziecku krew, aby uzupełnić krew, którą utraciło i upewnić się, że zostało zrobione wszystko, by jego oddychanie, praca serca i ciśnienie krwi pozostały stabilne. Inną możliwą komplikacją tej operacji jest niewielkie pęknięcie płuca, zwane odmą opłucnową. Zagoi się ona sama w ciągu kilku dni. Najbardziej prawdopodobną długotrwałą komplikacją operacji zamykającej przewód Bottala jest uszkodzenie jednego z nerwów przebiegających w jego pobliżu. Nerwy w pobliżu przewodu tętniczego kontrolują struny głosowe i ruchy przepony. Uszkodzenie jednego z nich może czasowo (na kilka tygodni lub miesięcy) lub na stałe sprawić, że głos dziecka będzie ochrypły, zwiększyć ryzyko przypadkowego wprowadzania pokarmu do płuc (ponieważ struny głosowe mogą nie zamykać się wystarczająco podczas przełykania, pozwalając pokarmom „wpaść w złą dziurkę”) lub utrudnić mu oddychanie. Często problemy te mogą wymagać kolejnych operacji.
Rekonwalescencja i powrót do zdrowia
W wyniku połączenia znieczulenia ogólnego i leków przeciwbólowych, które Twoje dziecko otrzyma po operacji, minie nieco czasu zanim się obudzi i zacznie samodzielnie oddychać. Zazwyczaj oddychanie dziecka poprawia się stopniowo, od około 8-12 godzin ...
agga3339