MASA� PUNKTOWY Walentyna S. Ibrahimowa MASA� PUNKTOWY z rosyjskiego prze�o�y� Henryk Talik WIEDZA POWSZECHNA WARSZAWA 1990 Orygina� ksi��ki Walentina Siemionowna Ibragimowa Toczecznyj massa� � Izdatielstwo �Medicina", Moskwa 1984 Ok�adka, karta tytu�owa Krystyna Tarkowska-Gruszecka ZN. KLAS. : NR INW. Redaktor techniczny Bogumi� Marczak �8.0.1? Korektor Ma�gorzata Dzikowska � Copyright for the Polish edition by Pa�stwowe Wydawnictwo �Wiedza Powszechna" Warszawa 1990 ISBN 83-214-0734-X PW. �Wiedza Powszechna". Warszawa 1990. Wydanie I. Nak�ad 29 700 + 300 egz. Obj�to�� 9,7 ark. wyd� 10,0 ark. druk. Rzeszowskie Zak�ady Graficzne, Rzesz�w, ul. Marchlewskiego 19. Zam. 1835/89 Od t�umacza Masa� punktowy jest jedn� z form refleksoterapii, kt�rej najbardziej znan� metod� sta�a si� akupunktura. U podstaw tego rodzaju leczenia le�y refleks (st�d � refleksoterapia) � czyli reakcja �ywego organizmu na dzia�aj�cy bodziec, przekazywana za po�rednictwem uk�adu nerwowego. Reakcj� t�, zwan� te� reakcj� odruchow�, mo�na wywo�a� wieloma sposobami i �rodkami, m.in.: ig�� � akupunktura, pr�dem elektrycznym � elektropunktura, magnesem � magnetopunktura, specjaln� kulk� � tsubopunktura, ciep�em lub zimnem � ter-mopunktura, powietrzem � aeropunktura, laserem � laseropunktura, i ...palcem � akupresura lub masa� punktowy. Powszechnie uwa�a si�, �e kolebk� refleksoterapii jest Daleki Wsch�d, a dok�adniej staro�ytne Chiny. Chi�ska medycyna zalicza tradycyjne leczenie masa�em (ANMO CHI LIAO) do siedmiu oficjalnie uznanych dziedzin tej nauki. Tam te� masa� punktowy bywa ��czony z gimnastyk� higieniczn� i lecznicz� od wielu tysi�cleci do dzi�. Obecnie refleksoterapia coraz mocniej wrasta w praktyk� s�u�by zdrowia wielu kraj�w o wysokim poziomie nauk medycznych. Jej naukowe opracowania ukazuj� si� w wielu j�zykach �wiata. Istniej� powa�ne przypuszczenia, �e pierwszym Europejczykiem, kt�ry zapozna� �wiat z t� starochi�sk� metod� leczenia by�... Polak, �yj�cy w XVII wieku misjonarz, Micha� Boym. Niestety w naszym kraju, jak dot�d, nie ukaza�a si� ksi��kowa publikacja o masa�u punktowym, tote� niniejszy przek�ad popularnonaukowej blikacji autorstwa dr Walentyny S. Ibrahimowej (konsultanta ntra�nej Polikliniki Ministerstwa Zdrowia w Moskwie) wydaje si� pe�ni celowy. Ze wzgl�du na fakt, �e opracowanie to mo�e przyda� si� ,vnie� specjalistom, zamie�cili�my obok nazwy punktu jego ozna-;nie literowo-cyfrowe, kt�rym pos�uguje si� przewa�aj�ca wi�k-)�� polskich fachowc�w. W naszym kraju kszta�cenie w zakresie akupunktury (i innych ;tod refleksorycznych) prowadzone jest w Centrum Medycznego izta�cenia Podyplomowego w Warszawie pod naukowym kierowni-wem krajowego konsultanta ds. akupunktury prof. dra med. Zbig-3wa Garnuszewskiego i przy wsp�udziale kadry wyk�adowc�w wielu kraj�w Dalekiego Wschodu. Dzi� w wielu polskich plac�wkach s�u�by zdrowia pracuje ju� iraz wi�cej lekarzy maj�cych uprawnienia do samodzielnego stoso-ania niekonwencjonalnych metod terapii. Z nimi to w�a�nie powin-konsultowa� si� Ci spo�r�d Pa�stwa, kt�rzy zechc� wobec siebie b swoich bliskich zastosowa� �receptariusz" masa�u dr W. S. Ibra-mowej. Trud pracy translatorskiej wielk� wdzi�czno�ci� dedykuj� moim nauczycielom refleksoterapii � prof. dr med. Zbigniewowi Garnuszewskiemu oraz dr Zygmuntowi Bronzowi Henryk Talik Przedmowa W ksi��ce zosta�y wy�o�one kwestie udzielania przed�ekarskiej pomocy metod� masa�u punktowego, a tak�e g��wne prawid�a jego wykonania. Ksi��ka jest skonstruowana wed�ug zasady symptomo-wo-syndromowej*. Starowschodnia medycyna, sk�d pochodzi ta metoda, rozpatrywa�a symptomy jako naturalne fenomeny i leczy�a je nie organizuj�c w nozologiczne formy. Ponadto w starowschodniej medycynie nie m�wi si� w og�le o diagnostyce chor�b w naszym wsp�czesnym poj�ciu. Tam ju� od dawna okre�la si� stany chorobowe. Ka�dy symptom lub syndrom om�wiony w ksi��ce ilustrowany jest tablic�. Ka�dy punkt ma swoj� nazw� i oznaczenie, lecz dla u�atwienia pos�ugiwania si� nimi pomin�li�my** oznaczenia i zastosowali�my dla ka�dego symptomu indywidualn� numeracj� punkt�w. W miar� zdobywania do�wiadczenia Czytelnik b�dzie �atwo znajdowa� odpowiednie punkty i prawid�owo je masowa�. We w�a�ciwym czasie wprawnie przeprowadzony masa� pomo�e zachowa� zdrowie lub ul�y� w cierpieniu. Nale�y jednak pami�ta�, �e masa� punktowy nie wyklucza i nie zast�puje pomocy lekarza. * Syndrom � to suma symptom�w (objaw�w) charakterystycznych dla okre�lonego patologicznego stanu organizmu. ** W polskim t�umaczeniu to oznaczenie zosta�o wprowadzone. Wprowadzenie Kr�tki rys historyczny. Pochodzenie metody i jej miejsce we wsp�czesnej medycynie Zdrowie � to najwi�ksze bogactwo cz�owieka, najwi�ksza warto�� wsp�czesnego spo�ecze�stwa. Tylko zdrowy cz�owiek mo�e w pe�ni wykazywa� swe mo�liwo�ci w pracy dla dobra ludzko�ci. Szeroki system socjalno-ekonomicznych, higienicznych i lecz-niczo-uzdrawiaj�cych zabieg�w ukierunkowany jest na zapobieganie chorobom i zachowanie zdrowia pokole�. Do leczniczo-profilaktycz-nych oddzia�ywa� na organizm chorego cz�owieka (dietetyczne, klimatyczne, hydroterapeutyczne, fizjoterapeutyczne, farmakologiczne i in.) obecnie medycyna wprowadza refleksoterapi�. Ta metoda leczenia powsta�a w odleg�ej przesz�o�ci (oko�o 5000 lat temu) na Dalekim Wschodzie (terytorium obecnych Chin, Korei, Mongolii, Japonii). W procesie poznawania �wiata i zjawisk przyrody zdobywano wiedz� zar�wno o czynnikach korzystnych, jak i szkodliwych dla zdrowia cz�owieka. Staro�ytni medycy badaj�c funkcjonowanie organizmu ludzkiego zauwa�yli okre�lony system zale�no�ci przyczynowo-skutkowych. Poznawszy istnienie zale�no�ci mi�dzy zjawiskami przyrody i ich wzajemnych uwarunkowa�, staro�ytni lekarze podejrzewali, �e organizm cz�owieka �yje i dzia�a pod wp�ywem tych samych si�, kt�re rz�dz� przyrod�. Organizm ludzki pojmowali oni nie jako co� zamkni�tego w sobie i oddzielonego od otaczaj�cego �wiata, ale jako z�o�ony system, kt�rego ka�dy element funkcjonalnie jest zwi�zany z wszystkimi pozosta�ymi. Uwa�ano, �e podczas ka�dej choroby bierze w niej udzia� ca�y organizm i �e przy zmianie funkcjonowania jednego narz�du z pewno�ci� zachodz� zmiany w pracy innych narz�d�w i ca�ego organizmu cz�owieka. Choroba pojmowana by�a jako proces powstaj�cy na skutek zabu- � r�enia normalnego wzajemnego oddzia�ywania i wzajemnych powi�za� tak w samym organizmie, jak i mi�dzy organizmem cz�owieka a otaczaj�cym go �rodowiskiem. W takim uj�ciu choroba to rodzaj walki mi�dzy obronnymi si�ami organizmu a chorobotw�rcz� przyczyn�, kt�ra mo�e by� zewn�trzna (klimat, infekcja itp.), wewn�trzna (pokarm, woda, emocje itp.) lub wynik�a z uszkodzenia (oparzenie, skaleczenie itp.). Zadaniem lekarza by�o udzielenie pomocy organizmowi w tej walce. Stopniowo opracowano i sformu�owano g��wne za�o�enia, metody i �rodki leczenia medycyny staro wschodniej. Niekt�re z nich nie straci�y swego znaczenia do dzi�. Tak na przyk�ad uwa�ano, �e leczenie nie powinno by� pospieszne (opr�cz szczeg�lnych przypadk�w). Nale�y pozostawi� naturze mo�liwo�� spe�nienia swej roli. Leczenie ma by� �ci�le indywidualne dla ka�dego chorego i dla ka�dego dnia choroby. W starowschodniej medycynie szeroko stosowano masa�. Wykorzystywano w tym celu r�ne jego formy: g�askanie, pocieranie, rozlu�nianie, postukiwanie (potr�canie), poszczypywanie i ucisk palcem z obrotowymi ruchami w miejscu, gdzie znajduj� si� tzw. punkty �yciowe. Odkryto, opisano i usystematyzowano specyficzne punkty na ciele cz�owieka, wyja�niono ich wzajemne funkcjonalne powi�zania z narz�dami i uk�adami ludzkiego organizmu. Dzia�anie ig�� (akupunktura), pio�unowym cygarem (moxa), uciskiem palca (akupresu-ra) na niekt�re spo�r�d tych punkt�w (w zale�no�ci od charakteru choroby) u�atwia�o restytucj� zaburzonych funkcji i prowadzi�o do wyzdrowienia chorego. U podstaw masa�u punktowego le�y ta sama zasada, co u podstaw nak�uwania ig�ami i przy�egania, z t� jednak r�nic�, �e podczas masa�u na punkty �yciowe dzia�a si� opuszkami palc�w bez uszkodzenia sk�ry. Opisano oko�o 700 takich punkt�w, ale najcz�ciej wykorzystuje si� oko�o 150. Mechanizm leczniczego dzia�ania na punkty �yciowe (obecnie rozpowszechni�a si� nazwa �biologicznie aktywne punkty" = BAP) opiera si� na z�o�onych refleksorycznych (odruchowych), fizjologicznych procesach. W organizmie �ywym nieprzerwanie zachodzi synteza i rozpad substancji. Procesy te, utrzymuj�c stan okre�lonej r�wnowagi, 10 stwarzaj� warunki do normalnego funkcjonowania organizmu i powstawania jego energetycznych oraz strukturalnych zapas�w. Bod�ce z zewn�trznego i wewn�trznego �rodowiska mog� wzmocni� lub zahamowa� te procesy, co prowadzi do zmian utrzymuj�cych r�wnowag� mi�dzy tymi procesami. Zaburzenie tej r�wnowagi mo�e nast�pi� w wyniku dzia�ania na �punkty kluczowe" kana�u reflek-sorycznego. Trzeba sobie wyobrazi� ca�� z�o�ono�� drogi do miejsca przeznaczenia, kt�r� sygna� przechodzi przez wiele wa�nych punkt�w uk�adu nerwowego. Dra�nienie okre�lonej strefy sk�ry mo�e i powinno wywo�a� odpowied� ze strony w�a�ciwego narz�du, tzn. �e masa� okre�lonych punkt�w wywo�uje reakcj� na odleg�o��, i to w strefie nie maj�cej widocznego anatomicznego powi�zania z dra�nion� okolic�. Podczas wnikliwego badania biologicznie aktywnych punkt�w, przeprowadzonego w ZSRR, stwierdzono, �e dzia�anie na taki punkt tworzy r�wnowag� energetyczn�, pobudza lub uspokaja (w zale�no�ci od sposobu dzia�ania) wegetatywny uk�ad nerwowy, poprawia ukrwienie, reguluje od�ywianie tkanek i wydzielanie gruczo��w dokrewnych, zmniejsza b�l, obni�a napi�cie nerwowe i mi�niowe. Wp�yw pobudzania okre�lonych punkt�w sk�ry na odpowiedni narz�d lub ca�y system ludzkiego organizmu mo�na wyja�ni� tym, �e tkanka sk�rna i nerwowa p�odu cz�owieka rozwija si� z kom�rek tego samego rodzaju, �ci�le zwi�zanych ze sob� i z kom�rkami, z kt�rych tworz� si� narz�dy wewn�trzne. Wielokierunkowe badania kliniczno-fizjologiczne wykaza�y...
zwyczajny11