Stabilizatory parametryczne- w SP wykorzystuje się charakterystyki prądowo-napięciowe elementów użytych o ich budowy. Cechą charakterystyczną wszystkich SP jest brak zewnętrznego obwodu sprzężenia zwrotnego, które zapewniały by porównanie wielkości w??e??jściowej z wartością przyjętą za odniesienie. W związku z tym parametry tych stabilizatorów zależą głównie od właściwości elementów stabilizujących przy czym w stabilizatorach napięcia elementy te są włączone do obiążenia równolegle a prądu- szeregowo.
Stab. kompensacyjne o działaniu ciągłym- W stab. tych w procesie stabilizacji nasstępuje porównanie napięcia stabilizowanego ze wzorcowym napięciem odniesienia . Gdy napięcia te nie są równe ich różnica po wzmocnieniu działa na układ regulacyjny zmieniając jego rezystancję w taki sposób aby zmiana spadku napięcia na nim przeciwdziałała zminie napięcia stabilizowanego. Stabilizatory kompensacyjne zawierają następujące człony: źródło napięcia odniesienia; układ porównujący; układ regulacyjny; wzmacniacz błędu.
Układ regulacyjny stanowi najczęściej odpowiedni tranzystor lub ich zestaw, może być on połączony szeregowo (stab. szeregowy) lub równolegle( stab równoległy) z obciążeniem.
Stab. Kompensacyjny napięcia o działaniu ciągłym-szeregowy.(rys1) Realizacja stab. kompensacyjnego o działaniu ciągłym- szeregowy(Rys2) T1- odgrywa rolę układy porównującego (wzmacnia i porównuje)
R,D2- źródło napięcia odniesienia
Różnica między napięciem na obciążeniu a napięciem bazy stanowi napięcie polaryzujące złącze emiter- baza. Wzmacniacz błędu(cechy)-
duże wzmocnienie(błędu); dzuża rezystancja wej (dopasowanie). ; niski poziom szumów (brak zlewania się); mały dryft temp. (niezależny od temp).
Stab napięcia o działaniu ciągłym – równoległy(rys3)
Stab prądu:
Kompensacyjne stab prądu zbudowane są podobnie jak stab napięcia, zawierające jednak dodatkowy rezystor próbkujący Rp połączony szeregowo z obciążeniem Ro Na rezystorze tym spadek napięcia proporcjonalny do prądu wyjściowegu Iwy Różnica tego spadku napięcia I napięcia odniesienia za pośrednictwem wzmacniacza błędu steruje układem regulacyjnym w taki sposób ąby prąd Iwy był niezmienny. Stabilizacja prądu odbywa się zatem bezpośrednio poprzez stabilizację spadku napięcia na rezystorze Rp (rys4)
Stabilizatory impulsowe Jest on układem w którym element włączony w szereg z obciążeniem jest okresowo przełączany w stan przewodzenia i nieprzewodzenia. Czas przewodzenia elementu a tym samym wartość napięcia wyj. na obciążeniu zależy od wartości nominalnej. Rolę klucza odgrywa najczęściej tranzystor sterowany impulsami przesuwającymi punkt pracy z obszry nasycenia w obszar odcięcia( i odwrotnie) W czasie zwarcia klucza do obciążenia jest dołączone przez filtr LC zmniejszający tętnienia, napięcie wejściowe, a przez diodę D zamyka się obwód prądu wyj., gdy klucz jest rozwarty (rys 1) Przy pominięciu spadku napięcia na rezystancji czynnej dławika L napięcie wyjściowe wynosi Uwy’=Uwy*<gamma> <gamma>- współczynnik wypełnienia impulsu sterującego kluczem (określa jak długo otwarty jest klucz) (rys 2) Stabilizatory impulsowe mogą pracować jako układy samo oscylujące lub jako układy sterowane zewnętrznie. W stabilizatorach impulsowych samooscylujących impulsy kluczujące są wytwarzane w układach wewnętrznych stab. Napięcie odniesienia Ew równe wymaganemu napięciu wyjściowemu jest podawane na wejście wzmacniacza błędu. Do drugiego jego wejścia jest podawane napięcie wyjściowe. Dzielnik rezystancyjny R1 i R2 dobrany jest tak aby R1>>R2 i daje on dodatkowe sprzężenie zwrotne będące przyczyną powstawania drgań. Jeśli napięcie wyj. jest mniejsze od napięcia odniesienia, to tranzystor T znajduje się w stanie nasycenia. Jeżeli wzrośnie napięcie na wyjściu to prąd płynący przez rezystor R1 oraz napięcie na wejściu nieodwracającym wzmacniacza również wzrasta. Sygnał wyjściowy wzmacniacza powoduje wówczas odcięcie tranzystora T. Częstotliwość przełączania tranzystora jest określona przez wartość elementów filtru i rezystancję obciązenia. W Stabilizatorach impulsowych sterowanych zewnętrznie są wykorzystywane impulsy z dodatkowego generatora. Zaletą tych stab. jest: nie zależność częstotliwości impulsów sterujących od elementów stab.; Wadą zaś koniecznośc zastosowania dodatkowego generatora. Zalety Stab Imp. w porównaniu ze Stab. o działaniu ciągłym: duża sprawność, duże moce. Wady: długi czas reakcji na zakłócenia, większe napięcie pętli.
utherpol