_brak Autora - ABC FOTOGRAFOWANIA.doc

ABC FOTOGRAFOWANIA

Niewiele rzeczy przybliża świat tak, jak czyni to fotografia. Dzięki niej odległe miejsca i ludzie stają się bliscy, a nasze życie bogatsze. Często tym, co nas najbardziej porusza, jest niepowtarzalny punkt widzenia, właściwy każdemu autorowi zdjęć. W niniejszym poradniku zamieszczony został zbiór przykładowych fotografii, których przestudiowanie pozwoli pobudzić wyobraźnię i pomoże każdemu odkryć własny, wyjątkowy sposób patrzenia na świat.

Wstęp do świata doskonałej fotografii.

Co decyduje o wspaniałości zdjęcia?
Chyba każdy z nas miał kiedyś okazję oglądać w galerii lub czasopiśmie jakieś zdjęcie, zastanawiając się jednocześnie, co takiego przyciąga w nim naszą uwagę. Bo zdjęcie było po prostu dobre. Miało w sobie coś, co zostało zrobione wyjątkowo dobrze, jednak w przypadku fotografii różnica pomiędzy dziełem wystarczająco dobrym a wybitnym jest trudna do zdefiniowania. Tymczasem w dzisiejszych czasach tak wielu ludzi robi zdjęcia, że sama czynność wydaje się wręcz banalna. Co więcej, współczesne aparaty fotograficzne są tak łatwe w użyciu, że wykonanie dobrego, prawidłowo naświetlonego zdjęcia nie jest niczym nadzwyczajnym. W rezultacie widzimy wokół siebie mnóstwo fotografii, które, choć na ogół poprawne, często nie wyróżniają się niczym szczególnym. Ale przecież zdarzają się i takie, które przykuwają uwagę swoją wyjątkowością. Niniejszy poradnik jest przeznaczony dla każdego, kto pragnie zgłębić tajniki fotografii i doskonalić swój warsztat tak, by wykonywać zdjęcia dorównujące jakością pracom podziwianym przez siebie. W kolejnych rozdziałach będziemy zamieszczać opisy podstawowych i bardziej zaawansowanych technik, które pomogą Państwu w zrozumieniu reguł rządzących fotografią. Znajdziecie Państwo przykładowe zdjęcia i porównania pomiędzy zdjęciami udanymi i nieudanymi. Jeśli poświęci się odrobinę czasu na lekturę tego poradnika i zastosuje zawartą w nim wiedzę we własnej praktyce fotograficznej, to na efekty nie trzeba będzie długo czekać.

CZĘŚĆ PIERWSZA - Podstawowe techniki
Dobre zrozumienie trzech podstawowych czynników mających wpływ na jakość zdjęć prowadzi do znakomitych rezultatów.

Ostrość, ekspozycja i kompozycja
Nowoczesne lustrzanki jednoobiektywowe są bardzo łatwe w użyciu. Najnowsze osiągnięcia technologiczne, takie jak niezawodny system automatycznej ekspozycji i precyzyjne, automatyczne ustawianie ostrości, działające nawet przy słabym oświetleniu, sprawiają, że dosłownie każdy może robić dobre zdjęcia, niezależnie od warunków zewnętrznych. Dostępne na rynku wysokiej klasy obiektywy o zmiennej ogniskowej także znacznie ułatwiają kompozycję wspaniałych kadrów i to bezpośrednio w celowniku. Ponieważ trzy podstawowe czynniki warunkujące powstanie udanej fotografii - ostrość, ekspozycja i kompozycja - są teraz całkowicie pod kontrolą, możemy się zastanowić, dlaczego niektóre z naszych fotografii nadal nie są doskonałe. Chodzi o to, że nawet najbardziej zaawansowane technicznie aparaty muszą być umiejętnie obsługiwane.

·         Podstawowe techniki 1 - Lustrzanka jednoobiektywowa.

·         Podstawowe techniki 2 - Autofocus - system automatycznego ustawiania ostrości.

·         Podstawowe techniki 3 - Czasy otwarcia migawki.

·         Podstawowe techniki 4 - Przysłona.

·         Podstawowe techniki 5 - Ogniskowa i kąt widzenia.

·         Podstawowe techniki 6 - Czas otwarcia migawki, liczba przysłony i czułość filmu.

·         Podstawowe techniki 7 - Wprowadzenie kompozycji i kadrowania.

CZĘŚĆ DRUGA - Programowane tryby pracy
Dzięki trybom programowej kontroli parametrów ekspozycji rozpoczęcie pracy z aparatem EOS jest równie łatwe co przyjemne.

Programowa kontrola zdjęcia upraszcza wiele spraw


Większość zdjęć daje się sklasyfikować do wyraźnie wyodrębnionych grup, z których najczęściej spotykanymi są portrety, krajobrazy, zbliżenia oraz zdjęcia obiektów ruchomych. Myślą przewodnią systemu programowej kontroli zdjęcia w aparatach EOS jest to, by w każdym z tych typowych rodzajów ujęć można było w prosty sposób dokonać automatycznego ustawienia parametrów ekspozycji. Jest także program uniwersalny, służący do całkowicie automatycznego wykonywania zwykłych zdjęć. Wystarczy tylko wybrać odpowiedni symbol za pomocą pokrętła zmiany trybów pracy, a aparat samodzielnie dopasuje najważniejsze ustawienia do sytuacji. Bez zastanowienia można się wtedy skupić na twórczej stronie zdjęcia, wiedząc że parametry ekspozycji dobrane są poprawnie.

·         Programowane tryby pracy 1 - Tryb pełnej automatyki.

·         Programowane tryby pracy 2 - Wykonywanie portretów.

·         Programowane tryby pracy 3 - Uchwycenie akcji.

·         Programowane tryby pracy 4 - Zdjęcia ze zbliżeniami.

·         Programowane tryby pracy 5 - Zdjęcia krajobrazowe.

·         Programowane tryby pracy 6 - Zdjęcia z lampą błyskową.

CZĘŚĆ TRZECIA - Kadrowanie i kompozycja
Zanim zaczniemy samodzielnie robić dobre zdjęcia, musimy dowiedzieć się, dlaczego niektóre metody dają lepsze rezultaty od innych.

Czym jest dobra fotografia?


Kolejne kroki, po zapoznaniu się ze sposobami efektywnej obsługi aparatu fotograficznego, są już bardziej subtelne. Łatwo jest rozpoznać fotografię o złej jakości technicznej. Dzięki lepszemu zrozumieniu i odrobinie praktyki można uniknąć zdjęć prześwietlonych lub rozmazanych. Dużo trudniej jest rozróżnić fotografię naprawdę dobrą, od takiej, która jest po prostu wystarczająco dobra. A najtrudniejszym zadaniem może być wyjaśnienie dlaczego niektóre ze zdjęć uważane są za najlepsze. To właśnie jednak trudności z klasyfikacją zdjęć wyjaśniają, dlaczego oko fotografa jest odpowiedzialne za jakość końcową.

·         Kadrowanie i kompozycja 1 - Kompozycja zaczyna się od pomysłu.

·         Kadrowanie i kompozycja 2 - Kompozycje są harmonijne.

·         Kadrowanie i kompozycja 3 - Zmieniajmy pozycję, z której wykonujemy zdjęcia; poszukujmy dynamiki.

·         Kadrowanie i kompozycja 4 - Elementy.

·         Kadrowanie i kompozycja 5 - Deseń i barwa.

·         Kadrowanie i kompozycja 6 - Punkt ustawienia ostrości.

·         Kadrowanie i kompozycja 7 - Zdjęcia w dzień.

·         Kadrowanie i kompozycja 8 - Zdjęcia wieczorem i w nocy.

·         Kadrowanie i kompozycja 9 - Złudzenie ruchu.

·         Kadrowanie i kompozycja 10 - Korzystanie z filtrów.

CZĘŚĆ CZWARTA - Twórcze techniki fotografowania
Jak za pomocą aparatu EOS uzyskać doskonałe zdjęcia odpowiadające zamierzeniom.

Działanie trybów automatycznej ekspozycji


Wyczucie, kiedy należy używać różnych trybów automatycznej ekspozycji (AE), jest istotnym czynnikiem poprawy jakości wykonywanych fotografii. Tryb programowy jest najłatwiejszy dla początkujących, jeśli jednak nie wypróbowaliśmy innych trybów, część prawdziwej mocy drzemiącej w aparacie EOS pozostałby nie wykorzystana. Należy dążyć do stanu, w którym szybkie i intuicyjne dobranie odpowiedniej do warunków przysłony i czasu ekspozycji nie będzie nam już sprawiało problemu. Innym ważnym czynnikiem jest umiejętność przewidywania efektu wywieranego przez światło, tak by dostrzec możliwości płynące z lekkiego niedoświetlenia zdjęcia. Aparat EOS w bardzo dużym stopniu upraszcza wykonywanie zdjęć, jednak niezależnie od tego, dobrze byłoby tworzone zdjęcia wzbogacić odrobiną kreatywności.

·         Twórcze techniki fotografowania 1 - Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli nad ruchem.

·         Twórcze techniki fotografowania 2 - Galeria zdjęć wykonywanych w trybie automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki.

·         Twórcze techniki fotografowania 3 - Tryb automatycznej ekspozycji z kontrolowaną głębią ostrości.

·         Twórcze techniki fotografowania 4 - Więcej kontroli nad głębią ostrości.

·         Twórcze techniki fotografowania 5 - Zaawansowane systemy pomiaru intensywności światła.

·         Twórcze techniki fotografowania 6 - Wybór stosownej do warunków metody pomiaru.

·         Twórcze techniki fotografowania 7 - Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i tryby manualne.

CZĘŚĆ PIĄTA - Obiektywy i lampy błyskowe
Szeroki wybór obiektywów i lamp błyskowych pozwala odkryć twórcze możliwości tkwiące w temacie zdjęcia.

Zintegrowany system EOS


System EOS oferuje szeroką gamę sprzętu fotograficznego, który pozwala osiągnąć najlepsze możliwe efekty. Obiektywy firmy Canon należące do serii EF spełniają wymagania zawodowych fotografów, zapewniając doskonała jakość odwzorowania barw i wyjątkową przejrzystość obrazu. Wysokiej jakości mechanizmy automatycznego ustawienia ostrości wbudowane w obiektyw pomagają uchwycić właściwy moment z wielką dokładnością. Lampy błyskowe Canon Speedlite zostały zaprojektowane z myśłą o różnych warunkach oświetlenia i od dawna przodują w swojej dziedzinie.Pełna oferta doskonałych obiektywów serii EF i lamp błyskowych Speedlite umożliwia wzbogacenie naszych twórczych możliwości.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 1 - Od rybiego oka do superteleobiektywu.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 2 - Obiektywy szerokokątne.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 3 - Obiektyw standardowy.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 4 - Teleobiektywy.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 5 - Obiektywy specjalne: Rybie oko i makroobiektywy.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 6 - Obiektywy specjalne: Superteleobiektywy.

·         Obiektywy i lampy błyskowe 7 - Specjalne techniki fotografowania z lampą błyskową.

Podstawowe techniki: Lustrzanka jednoobiektywowa

Lustrzanka jednoobiektywowa jest najbardziej wyrafinowanym narzędziem do robienia zdjęć dostępnym w dzisiejszych czasach.
Ze wszystkich rodzajów aparatów dostępnych obecnie na rynku, lustrzanki jednoobiektywowe na film o szerokości 35 mm są sprzętem niewątpliwie najbardziej popularnym wśród osób traktujących fotografię poważnie. Łącząc wyrafinowane możliwości ze zwartą i lekką konstrukcją. lustrzanki są doskonałymi aparatami do fotografii reporterskiej, sportowej, turystycznej, a także do robienia zdjęć niepozowanych. Niewielkie rozmiary i wszechstronność to dwie główne zalety, dzięki którym na lustrzankach można polegać w każdej sytuacji. Możliwość zmiany obiektywu sprawia, że możemy robić właśnie takie zdjęcia, o jakie nam chodzi. W obecnych czasach komputerowe "mózgi" lustrzanek jednoobiektywowych najwyższej klasy, takich jak te z serii EOS, zautomatyzowały proces fotografowania do tego stopnia, że fotograf może skupić się wyłącznie na treści zdjęcia. Można dosłownie zaprogramować aparat tak, aby dopasował się do panujących warunków ekspozycji. To naprawdę duże ułatwienie, bo przecież wysublimowane piękno krajobrazu wymaga innych ustawień niż szybkość i dynamika sportowych wydarzeń. Co więcej, polegając na nowoczesnej i precyzyjnej technologii systemu automatycznego ustawienia ostrości, możemy uchwycić na zdjęciu te szczególne, niepowtarzalne momenty, które najprawdopodobniej umknęłyby przy ręcznym ustawieniu. Zrozumienie kilku podstawowych zasad fotografii pomoże nam cieszyć się wyrafinowanymi możliwościami naszego aparatu, a co najważniejsze, robić lepsze zdjęcia.

Podstawowe techniki: Autofocus - system automatycznego ustawiania ostrości

Używanie autofocusu jest łatwe, jednak należy pamiętać o jego właściwej obsłudze.

Po prostu naprowadzamy ramkę autofocusu na fotografowany obiekt.


Autofocus jest jednym z wielkich udogodnień nowoczesnych lustrzanek jednoobiektywowych. Po prostu naprowadzamy ramkę autofocusu na ten element obrazu, który ma być ostry i naciskamy spust migawki do połowy. Obiektyw automatycznie nastawi ostrość wybranego przedmiotu. Autofocus jest prawie zawsze szybszy i bardziej niezawodny niż ręczne ustawianie ostrości. Ważne jest zrozumienie zasad prawidłowej obsługi tej funkcji. Po pierwsze należy zdecydować, który element obrazu ma być ostry, a jest to czasami trudny wybór.Poza tym, poruszenie aparatu może spowodować przesunięcie ramki autofocusu z wybranego obiektu. Może temu zapobiec włączenie blokady ostrości, jednak ważne jest, byśmy zawsze pamiętali o obecności ramki.

Potwierdzenie wskaźnikiem ostrości
Przed naciśnięciem spustu migawki dobrze jest upewnić się, czy zdjęcie będzie ostre. Widać to, rzecz jasna, w celowniku. Czasami jednak, kiedy fotografujemy przy słabym oświetleniu, trudno mieć pewność co do właściwego ustawienia ostrości. System automatycznego ustawiania ostrościokaże się pomocny i w tej sytuacji.Warto przyzwyczaić się do sprawdzenia przed każdym zdjęciem, czy świeci się zielona lampka wskaźnika ostrości widoczna w celowniku. To zajmie tylko chwilę, a może oszczędzić wielu rozczarowań. Jeśli stwierdzimy, że przydałaby się nam odrobina praktyki w używaniu systemu autofocusu, możemy poćwiczyć z aparatem bez filmu, dopóki prawidłowa obsługa stanie się tylko kwestią intuicji.

Użycie blokady ostrości może znacznie poprawić jakość naszych zdjęć.

Blokada ostrości pomaga skomponować ujęcie.


Jeżeli główny obiekt na zdjęciu ma być w samym centrum kadru, możemy w prosty sposób ustawić ostrość, używając systemu automatycznego ustawienia ostrości. Jednak co zrobić, gdy nie chcemy aby wybrany przez nas motyw był w samym środku zdjęcia? Na przykład, jeśli na fotografii mają być dwie stojące obok siebie osoby, ramka autofocusu najprawdopodobniej znajdzie się pomiędzy nimi i ostrość zostanie ustawiona względem tła.
Prosta funkcja zwana "blokadą ostrości" rozwiązuje ten problem. Po prostu naprowadzamy ramkę autofocusu na fotografowany obiekt, uruchamiamy system autofocusu naciskając spust migawki do połowy i komponujemy ujęcie przesuwając aparat i trzymając spust migawki. Autofocus będzie pamiętał prawidłowe ustawienie, dopóki spust migawki nie zostanie zwolniony.


Funkcja blokady ostrości ułatwia również wyostrzenie obrazu przy fotografowaniu obiektów, takich jak puste ściany lub błyszczące powierzchnie, które mogą sprawić kłopoty przy automatycznym ustawianiu ostrości. W takim przypadku wybieramy po prostu jakiś inny przedmiot znajdujący się mniej więcej w tej samej odległości co fotografowany obiekt, ustawiamy ostrość przy pomocy autofocusu i trzymając spust migawki wciśnięty do połowy, wracamy do wybranego wcześniej ujęcia.

Tryby pracy One Shot i Al Servo AF
Podczas robienia zdjęć w trybie One Shot AF, migawka nie może być zwolniona dopóki ustawianie ostrości nie zostanie zakończone. Ten tryb fotografowania stosuje się w połączeniu z blokadą ostrości. Naciśnięcie spustu migawki do połowy zachowuje parametry ustawienia ostrości odpowiadające wybranej odległości. Kiedy jednak fotografujemy ruchome obiekty w trybie Al Servo AF, po naciśnięciu spustu migawki do połowy autofocus śledzi poruszający się obiekt i w sposób ciągły dopasowuje ostrość do zmieniającej się odległości. Funkcja ta jest funkcją odwrotną do funkcji blokady ostrości.

Podstawowe techniki: Czasy otwarcia migawki

Dysponując różnymi czasami otwarcia migawki możemy kontrolować przedział czasu, w którym światło wpada do aparatu.

Co to jest czas otwarcia migawki?


Mówiąc w skrócie, czas otwarcia migawki to czas naświetlenia klatki filmu. Krótki czas otwarcia migawki, 1/2000 s, 1/4000 s itd,. oznacza, że migawka pozostanie otwarta tylko przez tę krótką chwilę. I na odwrót - dłuższy czas otwarcia migawki znaczy, że ekspozycja będzie trwała odpowiednio dłużej. Nie dajmy się zmylić liczbom umieszczonym na aparacie. Czas otwarcia migawki opisany symbolem "2000" to w rzeczywistości 1/2000 sekundy - bardzo krótko. Oznaczenie ułamka 1/ zostało dla uproszczenia pominięte; mówimy o robieniu zdjęć z migawką "dwa tysiące" mając na myśli czas otwarcia migawki równy "jednej dwutysięcznej sekundy".

Dlaczego czasy otwarcia migawki są takie ważne?
Kiedy fotografujemy obiekty w ruchu przy długim czasie otwarcia migawki, zdjęcie najprawdopodobniej wyjdzie nieostre. Nie można jednak fotografować wszystkiego przy krótkim czasie otwarcia migawki, gdyż wówczas ekspozycja musiałaby trwać krócej, co nie zawsze jest możliwe ze względu na czułość filmu. Jeśli czas otwarcia migawki jest za krótki w danych warunkach, zbyt mało światła dotrze do filmu i zdjęcie będzie niedoświetlone. Robiąc zdjęcia należy zawsze pamiętać o zrównoważeniu trzech następujących czynników: czasu otwarcia migawki (jak długo światło pada na klatkę filmu), liczby przysłony (ile światła pada na klatkę filmu) i czułość filmu (ile światła potrzebuje dany film do prawidłowej ekspozycji).


Zrozumienie zasad postępowanie z tymi trzema parametrami jest najważniejszym krokiem ku udanym fotografiom.
Można by sądzić, że wiedza dotycząca wspomnianych parametrów okaże się zbędna, jeśli tylko będziemy unikać fotografowania obiektów w ruchu. Ale nawet ograniczenie się do robienia zdjęć nieruchomych przedmiotów nie zwalnia nas z konieczności pamiętania o czasie otwarcia migawki. Wszystko dlatego, że aparat może się poruszyć, jeśli nie jest zamocowany na statywie. Jeżeli w momencie ekspozycji aparat ulegnie jakimkolwiek wstrząsom, to obraz na zdjęciu będzie rozmazany. Mówimy wtedy o "poruszeniu" aparatu. Jednak jeśli dobierze się wystarczająco krótki czas otwarcia migawki, to w większości przypadków zdjęcie wyjdzie doskonale, nawet jeśli robiła je osoba niedoświadczona.

Problemy wynikające z poruszenia aparatem są powszechne wśród początkujących - łatwo jednak można temu zaradzić.

Skąd wiadomo, przy jakich czasach otwarcia migawki możemy fotografować "z ręki"?
Fotografowie zazwyczaj starają się mieć na uwadze czasy otwarcia migawki, przy których można robić zdjęcia bez statywu. Ogólna zasada mówi, że używając obiektywu o ogniskowej 50 mm większość ludzi może fotografować z ręki przy czasie otwarcia migawki równym 1/60 sekundy i krótszym. Jak widać, istotna jest tu ogniskowa obiektywu. O parametrze tym należy pamiętać, gdyż przy dłuższych obiektywach - teleobiektywach - konsekwencje poruszenia aparatu są bardziej widoczne. Dlatego też osoby zajmujące się fotografią zawodowo zawsze używają solidnych, wytrzymałych statywów, kiedy fotografują przez olbrzymie teleobiektywy. Jednym ze sposobów określenia najkrótszego czasu otwarcia migawki przy którym możemy zrobić zdjęcia z ręki, jest wyznaczenia odwrotności ogniskowej aparatu. Oznacza to, że obiektywem o ogniskowej 50 mm możemy bezpiecznie fotografować bez statywu ustawiając czas otwarcia migawki na 1/60 s (ponieważ w aparatach nie istnieje wartość 1/50 s), ale już 1/30 s może być czasem za długim.
Z kolei 1/30 s może w zupełności wystarczyć przy szerokokątnym obiektywie o ogniskowej 28 mm, trzeba jednak pamiętać o tym, że jest to prawdopodobnie najdłuższy czas przy jakim można robić zdjęcia z ręki, nawet jeśli używa się superszerokokątnego obiektywu o ogniskowej 15 mm. Z drugiej zaś strony, teleobiektywy o ogniskowej 300 mm raczej nie powinien być używany bez statywu przy czasie otwarcia migawki krótszym niż 1/500 s jeśli nie chcemy, by zdjęcie było nieostre. Natomiast użycie czasu 1/250 s powinno wystarczyć dla obiektywów o ogniskowej 135 mm lub 200 mm. Początkowo może się...