EP_1998_11.pdf

(5026 KB) Pobierz

11/98

listopad

6 zł 80 gr

823247846.117.png

823247846.128.png

823247846.139.png

823247846.150.png

823247846.001.png

823247846.012.png

823247846.023.png

823247846.034.png

823247846.045.png

823247846.056.png

823247846.067.png

823247846.075.png

823247846.076.png

823247846.077.png

823247846.078.png

823247846.079.png

823247846.080.png

823247846.081.png

823247846.082.png

823247846.083.png

823247846.084.png

823247846.085.png

823247846.086.png

823247846.087.png

823247846.088.png

823247846.089.png

823247846.090.png

823247846.091.png

823247846.092.png

823247846.093.png

823247846.094.png

823247846.095.png

823247846.096.png

823247846.097.png

823247846.098.png

823247846.099.png

823247846.100.png

823247846.101.png

823247846.102.png

823247846.103.png

823247846.104.png

823247846.105.png

823247846.106.png

823247846.107.png

823247846.108.png

823247846.109.png

823247846.110.png

823247846.111.png

823247846.112.png

823247846.113.png

823247846.114.png

823247846.115.png

823247846.116.png

Projekty

Czytelników

Przedstawiamy dwa kolejne

projekty urządzeń, które przygotowali

nasi Czytelnicy: zdalnie sterowany zamek

szyfrowy i interkom do motocykla. Str. 81.

Elektroniczny

generator efektów

− wszystko w jednym

Popisowa konstrukcja dla elektro−

nicznych “efekciarzy”. To proste

urządzenie potrafi odtworzyć

wiele, bardzo potrzebnych

w codziennym życiu, sygnałów

dźwiękowych. Str. 72.

Programy z płyt CD−EP

Kończymy prezentację możliwoś−

ci pakietu ST6−Realizer, str. 79.

Uniwersalny miliwoltomierz 4,5 cyfry

Miernik o tak dużej rozdzielczości wymaga specjalnych, a przez to

kosztownych, źródeł napięcia odniesienia. Roz−

wiązanie przedstawione przez nas w artykule

na str. 39 pozwoli znacznie obniżyć

koszty wykonania, podnosząc

jednocześnie temperaturę

w laboratorium....

EDWin krok po kroku

W tej części “serialu” pokażemy,

w jaki sposób przeprowadzić symula−

cję konstruowanego układu elektro−

nicznego. Str. 31.

Migająca dioda zasilana

z sieci 220V

W artykule przedstawiamy

oryginalny pomysł zasilania

diody LED bezpośrednio

z sieci 220V, str. 71.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

Na str. 63 kończymy opis

konstrukcji przedwzmacnia−

cza sterowanego

mikrokontrolerem.

Zasilacz wtyczko−

wy “LUX”

Pomysł równie prosty, co

skuteczny − ścienny zasilacz

laboratoryjny pozwoli za−

oszczędzić wiele miejsca na

Twoim biurku. Str. 53.

Komputer panelowy firmy

Advantech

Czy przemysłowy PC może mieć

grubość większej książki? Jeżeli

chcesz się przekonać, że tak − zajrzyj

na str. 29.

Elektronika Praktyczna 11/98

4

823247846.118.png

823247846.119.png

823247846.120.png

823247846.121.png

823247846.122.png

823247846.123.png

823247846.124.png

823247846.125.png

823247846.126.png

823247846.127.png

823247846.129.png

823247846.130.png

Nr 71

listopad '98

Konkurs .............................................................................. 6

Świat hobby .................................................................... 11

Projekty zagraniczne

Eliminator hałasów, część 1 ............................................... 13

Notatnik Praktyka

Modemy radiowe Advantecha

Naszym zdaniem urządzenia prezen−

towane w artykule są rynkową rewe−

lacją. Czy podzielicie nasze zdanie?

Str. 28.

Zwrotnice głośnikowe − zapomniane ogniwo, część 2 ..... 23

Programy

EDWin krok po kroku, część 3 ............................................ 31

Sprzęt

Modemy radiowe Advantecha ........................................ 28

Komputer panelowy Advantech PPC−102 ...................... 29

Uniwersalna karta wejścia/wyjścia do PC ....................... 30

Projekty

Procesor Surround ............................................................... 34

Uniwersalny miliwoltomierz 4,5 cyfry ................................. 39

Programator układów DS1994 ........................................... 47

Zasilacz wtyczkowy "LUX" ................................................... 53

Niekonwencjonalny regulator mocy ................................ 57

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi, część 2 .............. 63

Prezentacja firmy Schuricht..

..która wkracza na nasz rynek na

str. 27.

Uniwersalna karta wejścia−

wyjścia do PC

Na str. 30 przedstawiamy interesują−

cy produkt jednej z krajowych firm

elektronicznych.

Miniprojekty

Migająca dioda zasilana z sieci 220 V ............................. 71

Elektroniczny generator efektów ...................................... 72

Podzespoły

Płaskie ekrany LCD .............................................................. 17

Nowe podzespoły ............................................................... 73

Nowe podzespoły

Po raz drugi na naszych łamach

goszczą półprzewodnikowe

czytniki linii papilarnych firmy

STMicroelectronics.

Programy z płyt CD-EP

CD-EP

ST6−Realizer w praktyce ...................................................... 79

CD-EP

Projekty Czytelników

Zdalnie sterowany zamek szyfrowy .................................. 81

Interkom do motocykla ...................................................... 85

Forum................................................................................ 88

Info Świat......................................................................... 89

Info Kraj............................................................................ 91

Kramik+Rynek ................................................................ 93

Listy ................................................................................... 98

Wykaz reklamodawców ............................................ 110

Ekspresowy Informator Elektroniczny.....................111

Wyniki konkursów.......................................................... 98

Elektronika Praktyczna 11/98

5

823247846.131.png

823247846.132.png

823247846.133.png

823247846.134.png

823247846.135.png

823247846.136.png

823247846.137.png

823247846.138.png

823247846.140.png

823247846.141.png

823247846.142.png

823247846.143.png

823247846.144.png

823247846.145.png

823247846.146.png

823247846.147.png

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

PROJEKTY ZAGRANICZNE

Eliminator hałasów, część 1

Zagadnienie likwidacji

zak³ÛceÒ akustycznych,

zwanych potocznie ha³asem

jest problemem, nad ktÛrym

g³owi¹ siÍ ca³e pokolenia

akustykÛw i†konstruktorÛw

urz¹dzeÒ elektronicznych.

W†artykule prezentujemy

urz¹dzenie, ktÛre - jak

twierdzi autor dzia³a...

Urz¹dzenie przedstawione

w†artykule zosta³o w†pe³ni spraw-

dzone i†przetestowane. Przezna-

czone jest przede wszystkim dla

tych elektronikÛw - amatorÛw,

ktÛrych zamiarem jest wykonanie

jego kopii, nie zaú majsterkowanie

w†oparciu o†garúÊ informacji i†kil-

ka schematÛw. Jeúli w†systemie

zostan¹ zastosowane podane

w†wykazie elementÛw mikrofony

oraz s³uchawki, to ca³oúÊ powinna

przynieúÊ bardzo dobre efekty.

Uøycie innych mikrofonÛw lub

s³uchawek nie zapewnia uzyska-

nia podobnych rezultatÛw.

Parametry urz¹dzenia w†duøym

stopniu zaleøne s¹ od jakoúci

zastosowanych mikrofonÛw i†uzys-

kanie dobrych wynikÛw przy za-

stosowaniu tanich mikrofonÛw nie

wydaje siÍ moøliwe. JakoúÊ s³u-

chawek wydaje siÍ mieÊ nieco

mniejsze znaczenie, ale i†one po-

winny byÊ przyzwoitej klasy.

moøe byÊ skuteczny w†przypadku

wiÍkszoúci düwiÍkÛw dochodz¹-

cych z†otoczenia, natomiast

w†przypadku np. wiatraczka ch³o-

dz¹cego zasilacz komputera moøe

okazaÊ siÍ rewelacyjny.

Tym razem rÛwnieø trudno jest

dok³adnie okreúliÊ stopieÒ t³umie-

nia zak³ÛceÒ, jednak przy staran-

nym wykonaniu uk³adu osi¹gniÍ-

cie t³umienia przekraczaj¹cego

40dB, dla sygna³u o okreúlonej

czÍstotliwoúci z pojedynczej czÍs-

totliwoúci w†úrodkowej czÍúci pas-

ma akustycznego, wydaje siÍ moø-

liwe. Oznacza to co najmniej 100-

krotne st³umienie amplitudy.

Urz¹dzenie jest wyposaøone

w†wejúcie stereo i†moøe wspÛ³pra-

cowaÊ z†walkmanami, odbiorni-

kiem TV, sprzÍtem Hi-Fi, itp.

Umoøliwia wiÍc ods³uch muzyki

czy ogl¹danie programÛw TV przy

obniøonym poziomie zak³ÛceÒ.

W†odrÛønieniu od prymityw-

nych úrodkÛw, takich jak stopery

do uszu, ktÛre nie pozwalaj¹ na

s³uchanie øadnych düwiÍkÛw,

urz¹dzenie posiada zasadnicz¹ za-

letÍ elektronicznych uk³adÛw do

redukcji zak³ÛceÒ - pozwala na

s³uchanie wszystkich düwiÍkÛw,

ktÛre moøna do niego wprowadziÊ

w†postaci sygna³Ûw elektrycznych.

WstÍp

Naleøy oczywiúcie uprzedziÊ

wszystkich potencjalnych uøyt-

kownikÛw, øe przedstawiane urz¹-

dzenie nie zapewnia 100% sku-

tecznoúci t³umienia zak³ÛceÒ. Nie

pozwoli ono na ods³uch ca³kowi-

cie wolny od t³a akustycznego, ale

pracuj¹c w†trybie zwyk³ym za-

pewni dosyÊ wysokie t³umienie

zak³ÛceÒ znajduj¹cych siÍ w†niø-

szej i†úredniej czÍúci pasma akus-

tycznego.

Trudno jest dokonaÊ precyzyj-

nych pomiarÛw skutecznoúci ta-

kiego urz¹dzenia. Szacowane t³u-

mienie zak³ÛceÒ wynosi od 20dB

do 30dB, inaczej mÛwi¹c ampli-

tuda zak³ÛceÒ zostaje zredukowa-

na 10-krotnie lub nawet 30-krot-

nie.

Dzia³anie uk³adu na kraÒcach

pasma akustycznego jest gorsze ze

wzglÍdu na rozbieønoúci charak-

terystyk fazowych i†amplitudo-

wych mikrofonÛw i†s³uchawek.

Takøe w†úrodkowej czÍúci pasma,

gdzie uk³ad sprawuje siÍ najle-

piej, mog¹ wyst¹piÊ pewne nie-

rÛwnomiernoúci t³umienia.

Tryb drugi, to praca urz¹dzenia

z†bardzo wysok¹ skutecznoúci¹, ale

w†bardzo w¹skim pasmie czÍstot-

liwoúci. Oczywiúcie tryb ten nie

Dwie fazy

System eliminacji zak³ÛceÒ wy-

korzystuje fakt, øe bÍd¹ce w†prze-

ciwfazie sygna³y po dodaniu do

siebie daj¹ w†wyniku zero. Inny-

mi s³owy, urz¹dzenie wytwarza

sygna³, ktÛrego faza jest przeciw-

na do fazy zak³Ûcenia - ma tak¹

sam¹ wartoúÊ amplitudy, ale prze-

ciwn¹ polaryzacjÍ ( rys. 1 ).

ByÊ moøe termin ìpolaryzacjaî

nie zosta³ tu uøyty w†najw³aúciw-

szy sposÛb, ale chodzi o†podnie-

sienie ciúnienia düwiÍku, maj¹ce

na celu przeciwdzia³anie jego

spadkowi i†na odwrÛt. Wynik do-

dania do siebie dwÛch sygna³Ûw,

ktÛrych amplitudy i†fazy s¹ jed-

nakowe, przedstawiony zosta³

w†gÛrnej czÍúci rys. 1, natomiast

przypadek rÛwnych amplitud

i†przeciwnych faz - w†czÍúci dol-

nej tego rysunku. Nie jest istotne,

czy rozwaøane sygna³y s¹ elekt-

ryczne czy mechaniczne - skutek

Rys. 1. Dodawanie sygnałów

w fazie (a) i (b) prowadzi do

powstania sygnału o podwyższonym

poziomie (c). Dodawanie sygnałów

w przeciwfazie (d) i (e) prowadzi

do stłumienia sygnału (c).

Elektronika Praktyczna 11/98

13

823247846.148.png

823247846.149.png

823247846.151.png

823247846.152.png

823247846.153.png

823247846.154.png

823247846.155.png

823247846.156.png

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

ktÛrym moøna myúleÊ o†przyzwoi-

tym dzia³aniu urz¹dzenia.

Moøna oczywiúcie eksperymen-

towaÊ z†wszelkimi innymi typami

mikrofonÛw, nawet z†tanimi mik-

rofonami dynamicznymi, w†takim

przypadku jednak autor nie przyj-

muje reklamacji, jeúli urz¹dzenie

ca³kowicie zawiedzie.

Z†powodÛw wyjaúnionych po-

niøej, mikrofony naleøy zamonto-

waÊ na s³uchawkach. Ca³oúÊ by-

³aby trudna w†eksploatacji, jeúli

przy kaødym uchu znajdowa³by

siÍ duøy mikrofon. Mikrofony za-

proponowane w†wykazie elemen-

tÛw s¹ bardzo ma³e i†lekkie,

a†tylko kable ³¹cz¹ce z†nimi sta-

nowi¹ g³Ûwne elementy utrudnia-

j¹ce uøywanie urz¹dzenia.

Rys. 2. Schemat blokowy eliminatora zakłóceń.

jest zawsze taki sam. Sygna³y s¹

dodawane, a†wiÍc w†przypadku

zgodnych faz sygna³ bÍd¹cy wy-

nikiem tej operacji ma amplitudÍ

dwukrotnie wiÍksz¹. Sygna³y o†fa-

zach przeciwnych daj¹ w†wyniku

zero.

Omawiany przypadek dotyczy

prostych przebiegÛw sinusoidal-

nych, ale przedstawiana zasada

obowi¹zuje w†przypadku przebie-

gÛw o†dowolnie skomplikowanych

kszta³tach. Jeúli doprowadzi siÍ

do tego, øe dodawane sygna³y

bÍd¹ mia³y przeciwne fazy i†jed-

nakowe amplitudy, w†wyniku za-

wsze uzyskamy zerowy sygna³.

przedsiÍwziÍcia. Przetworniki

elektroakustyczne nie s¹ doskona-

³e, ale stosuj¹c nowoczesne pod-

zespo³y moøna uzyskaÊ bardzo

niski poziom zniekszta³ceÒ fazy

i†amplitudy.

Nie ma mikrofonÛw o idealnie

p³askiej charakterystyce czÍstotli-

woúciowej w†ca³ym pasmie akus-

tycznym. Podobnie jest z†prze-

twornikami elektroakustycznymi:

s³uchawkami i†g³oúnikami, ktÛre

s¹ przyczyn¹ znacznych znie-

kszta³ceÒ amplitudowych, a†ich

charakterystyka czÍstotliwoúciowa

w†znacznym stopniu odbiega od

p³askiej. Zazwyczaj ich charakte-

rystyka fazowa takøe odbiega od

liniowej. Tak wiÍc, mimo øe

uk³ad elektroniczny moøe posia-

daÊ niemal perfekcyjne w³asnoúci

i†byÊ zarazem bardzo prosty, jeúli

uøyte przetworniki nie bÍd¹ mia³y

odpowiednio dobrych parametrÛw,

system eliminacji zak³ÛceÒ bÍdzie

s³abej jakoúci.

Wiele niedrogich s³uchawek

wydaje siÍ mieÊ bardzo dobre

parametry i†siÍganie po najdroø-

sze na rynku s³uchawki chyba nie

ma sensu. Inaczej przestawia siÍ

sprawa w†przypadku mikrofonÛw

- wszelkie prÛby uzyskania wy-

sokiego t³umienia przy uøyciu

rÛønego rodzaju tanich mikrofo-

nÛw zawiod³y. Niekiedy nawet

nie udawa³o siÍ zauwaøyÊ zmiany

poziomu zak³ÛceÒ!

Mikrofony zastosowane w†oma-

wianym systemie eliminacji zak³Û-

ceÒ s¹ drogie, jeúli jednak ktoú

nie jest sk³onny zap³aciÊ aø tyle

za mikrofony, nie moøe oczekiwaÊ

rozs¹dnych wynikÛw dzia³ania ca-

³oúci. Dobrej jakoúci mikrofon

elektretowy to minimum, przy

Problem odleg³oúci

s³uchaj¹cy-ürÛd³o düwiÍku

Schemat blokowy eliminatora

zak³ÛceÒ przestawia rys. 2 . W†sk³ad

urz¹dzenia wchodz¹ mikrofony za-

mocowane do s³uchawek. Uøycie

g³oúnikÛw mog³oby siÍ wydaÊ pros-

te i†skuteczne. By³oby wygodniej-

sze dla uøytkownika, pojawiaj¹ siÍ

jednak pewne przeszkody natury

praktycznej. Uøycie s³uchawek jest

proste i†skuteczne. Kaøde ucho

znajduje siÍ w†niewielkiej odleg³oú-

ci od przetwornika düwiÍku.

W†przypadku zestawÛw g³oúniko-

wych odleg³oúÊ uszu i†g³oúnikÛw

by³aby znaczna, a†düwiÍk rozcho-

dzi siÍ w†powietrzu z†ograniczon¹

prÍdkoúci¹ - w†ci¹gu 3ms przebywa

dystans 1m. Nawet w†przypadku

odleg³oúci s³uchaj¹cy - g³oúniki

wynosz¹cej oko³o 2m rÛønica miÍ-

dzy düwiÍkiem wytwarzanym przez

£atwo w†elektronice

Taka metoda eliminacji zak³Û-

ceÒ jest powszechnie stosowana

w†elektronice i†w†zakresie czÍstot-

liwoúci akustycznych uzyskanie

wysokiego t³umienia nie przedsta-

wia szczegÛlnych trudnoúci. Elek-

troniczne odwrÛcenie fazy sygna-

³u i†podanie go potem na s³u-

chawki daje ø¹dany efekt. Uk³ad

elektroniczny zapewniaj¹cy inwer-

sjÍ fazy nie przedstawia øadnego

problemu technicznego - niektÛre

wzmacniacze z†natury odwracaj¹

fazÍ sygna³u.

Wydaje siÍ wiÍc, øe wykonanie

urz¹dzenia zapewniaj¹cego znacz-

ne wyt³umienie fali akustycznej

nie powinno stanowiÊ problemu.

RzeczywistoúÊ nie wygl¹da jednak

aø tak dobrze.

Trudno w†akustyce

Uzyskanie wysokiego stopnia

wyt³umienia fali düwiÍkowej nie

jest trudne z†punktu widzenia

elektroniki, trudnoúÊ sprawia na-

tomiast aspekt akustyczny takiego

Rys. 3. Wpływ opóźnienia na

zależności fazowe między

sygnałami zależy od ich

częstotliwości.

14

Elektronika Praktyczna 11/98

823247846.157.png

823247846.158.png

823247846.159.png

823247846.160.png

823247846.002.png

823247846.003.png

823247846.004.png

823247846.005.png

823247846.006.png

823247846.007.png

823247846.008.png

823247846.009.png

823247846.010.png

823247846.011.png

823247846.013.png

823247846.014.png

823247846.015.png

823247846.016.png

823247846.017.png

823247846.018.png

823247846.019.png

823247846.020.png

823247846.021.png

823247846.022.png

823247846.024.png

823247846.025.png

823247846.026.png

823247846.027.png

823247846.028.png

823247846.029.png

823247846.030.png

823247846.031.png

823247846.032.png

823247846.033.png

823247846.035.png

823247846.036.png

823247846.037.png

823247846.038.png

823247846.039.png

823247846.040.png

823247846.041.png

823247846.042.png

823247846.043.png

823247846.044.png

823247846.046.png

823247846.047.png

823247846.048.png

823247846.049.png

823247846.050.png

823247846.051.png

823247846.052.png

823247846.053.png

823247846.054.png

823247846.055.png

823247846.057.png

823247846.058.png

823247846.059.png

823247846.060.png

823247846.061.png

823247846.062.png

823247846.063.png

823247846.064.png

823247846.065.png

823247846.066.png

823247846.068.png

823247846.069.png

823247846.070.png

823247846.071.png

823247846.072.png

823247846.073.png

823247846.074.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

EP_1998_01.pdf (5524 KB)
EP_1998_02.pdf (6298 KB)
EP_1998_04.pdf (6489 KB)
EP_1998_03.pdf (6241 KB)
EP_1998_05.pdf (4842 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin