3.8 Zabezpieczenia przewodów i kabli przed skutkami przeciążeń.
Przewody i kable oraz różne urządzenia elektroenergetyczne muszą posiadać zabezpieczenia przeciwprzetężeniowe, powodujące samoczynne wyłączanie obwodów spod napięcia w przypadku wystąpienia groźnych przeciążeń i zwarć w instalacji elektrycznej. Zabezpieczenia te , których zestawy obejmuje poniższa tabela , oraz coraz powszechniej stosowane wyłączniki różnicowoprądowe PI, muszą być odpowiednio dobrane tak aby czas ich zadziałania był wystarczająco krótki , by nie została przekroczona temperatura dopuszczalna żył przewodów , kabli i uzwojeń urządzeń elektrycznych.
Urządzenia i zestawy urządzeń zabezpieczających przed skutkami zwarć i przeciążeń przewodów i urządzeń elektroenergetycznych niskiego napięcia
Rodzaj urządzeń zabezpieczających
Rodzaj zabezpieczenia
Przeciążeniowe
Zwarciowe
Bezpieczniki klasy:
g- o pełno zakresowej zdolności wyłączania
a- o nie pełno zakresowej zdolności wyłączania
Wyłączniki z wyzwalaczami:
- przeciążeniowymi
- zwarciowymi bezzwłocznymi
- zwarciowymi o krótkiej zwłoce czasowej
Zestaw urządzeń:
- bezpiecznik
- stycznik lub sterownik silnikowy z przekaźnikiem przeciążeniowym
- wyłącznik z wyzwalaczami: przeciążeniowym
zwarciowym bezzwłocznym
Zestaw urządzeń :
- wyłącznik z wyzwalaczami :
przeciążeniowym
zwarciowym
+
-
Oznaczenie: zabezpieczenie można stosować (+) lub nie (-)
Z powyższego zestawienia wynika że w przypadku przeciążeń przewodów i urządzeń elektrycznych stosujemy jako zabezpieczenia:
- bezpieczniki klasy g
- wyłączniki z wyzwalaczami przeciążeniowymi
- styczniki lub sterowniki silnikowe z przekaźnikami przeciążeniowymi.
Ostatnio jako zabezpieczenia przed skutkami przeciążeń i zwarć zaczęto stosować przekaźniki elektroniczne.
Dobór zabezpieczeń wynika z odpowiedniej relacji charakterystyk czasowo-prądowych bezpieczników, nadmiarowych wyłączników samoczynnych, wyzwalaczy i przekaźników termicznych w stosunku do charakterystyk czasowo-prądowych chronionych urządzeń elektroenergetycznych przy zapewnieniu znamionowych warunków pracy, na przykład odpowiedniej temperatury otoczenia, określonych warunków chłodzenia. Dobiera się odpowiednią wartość prądu zadziałania zabezpieczenia, większą od długotrwałej obciążalności prądowej przewodów Iz, tak by nie przekroczyć temperatury granicznej przewodów, przy spełnianiu warunków:
IB £ In £ Iz
I2£ 1,45 Iz
In – prąd obliczeniowy odbiornika
IB – prąd znamionowy lub prąd nastawienia zabezpieczenia
I2 - prąd zadziałania zabezpieczenia.
Zgodnie z aktualnymi normami, w instalacjach elektrycznych w budynkach mieszkalnych do zabezpieczenia przewodów i kabli przed skutkami przeciążeń stosuje się bezpieczniki topikowe klasy gL (dawniej Bi – Wts) i nadmiarowe wyłączniki instalacyjne. Do zabezpieczeń silników przed skutkami przeciążeń stosujemy bezpieczniki klasy gM (dawniej Bi – Wtz ), nadmiarowe wyłączniki instalacyjne, wyłączniki z wyzwalaczami (przekaźnikami) przeciążeniowymi, styczniki lub sterowniki z przekaźnikami przeciążeniowymi.
W przypadku stosowania bezpieczników szybko działających gL zabezpieczające przewody instalacji ułożonych (oznaczonych: A, B1, B2, C, E) dopuszcza się prąd zadziałania bezpieczników I2 = 1.45Inb, gdy temperatura otoczenia jest niższa od temperatury obliczeniowej przy spełnieniu warunku IB £ In £ Iz . Wadą stosowania bezpieczników w przypadku występowania długotrwałych prądów przeciążeniowych, jest ich niezadziałanie w odpowiednio krótkim czasie co prowadzi do nadmiernego nagrzania się przewodów do temperatury przekraczającej wartość dopuszczalną (może to spowodować uszkodzenie izolacji przewodów a w konsekwencji doprowadzić do stanu zwarcia).z tego względu, w przypadku takich zagrożeń , dobiera się prąd znamionowy wkładki bezpiecznikowej nieco mniejszy niż to wynika z obliczeń i warunków przeciążeniowych.
Umowny czas prób oraz probiercze dolny Inf i górny If wkładek topikowych bezpieczników
Wkładki typu
Zakresy prądu znamionowego wkładek
A
Umowny czas prób
h
Prąd probierczy (krotność prądu znamionowego)
Inf
If
gG
4
6-16
20-63
80-160
200-400
>400
1
2
3
1.5
1.25
2.1
1.9
1.6
gL
6-10
16-25
32-63
400
1.4
1.3
1.75
aM
Wszystkie wartości prądu
60 s
4.0
6.3
gTr
Wszystkie wartości mocy wszystkie prądy Im
10
gR
63
80-100
11
1.1
...
gselectro.eu