Skrypt_BM_wir2008.pdf

(1115 KB) Pobierz
Microsoft Word - skrypt BM dobry 2008 drugi.doc
Biologia molekularna
ę wiczenia
Zakład Wirusologii
Warszawa 2008
656124515.250.png
Prowadz Ģ cy:
ę wiczenie 1 dr Monika Radli ı ska
ę wiczenie 2 dr Agnieszka Kwiatek
ę wiczenie 3 mgr Maciej Łuczkiewicz,
mgr Michał Lower
ę wiczenie 4 dr Monika Adamczyk-Popławska
2
656124515.261.png 656124515.272.png 656124515.283.png 656124515.001.png 656124515.012.png 656124515.023.png 656124515.034.png 656124515.045.png 656124515.056.png 656124515.067.png 656124515.078.png 656124515.089.png 656124515.100.png 656124515.111.png 656124515.122.png 656124515.133.png 656124515.144.png 656124515.155.png 656124515.166.png 656124515.177.png 656124515.188.png 656124515.199.png 656124515.210.png 656124515.220.png 656124515.221.png 656124515.222.png 656124515.223.png 656124515.224.png 656124515.225.png 656124515.226.png 656124515.227.png 656124515.228.png 656124515.229.png 656124515.230.png 656124515.231.png 656124515.232.png 656124515.233.png 656124515.234.png 656124515.235.png 656124515.236.png 656124515.237.png 656124515.238.png 656124515.239.png 656124515.240.png 656124515.241.png 656124515.242.png 656124515.243.png 656124515.244.png 656124515.245.png 656124515.246.png 656124515.247.png 656124515.248.png 656124515.249.png 656124515.251.png 656124515.252.png 656124515.253.png 656124515.254.png 656124515.255.png 656124515.256.png 656124515.257.png 656124515.258.png 656124515.259.png 656124515.260.png 656124515.262.png 656124515.263.png 656124515.264.png 656124515.265.png 656124515.266.png 656124515.267.png 656124515.268.png 656124515.269.png 656124515.270.png 656124515.271.png 656124515.273.png 656124515.274.png 656124515.275.png 656124515.276.png 656124515.277.png 656124515.278.png 656124515.279.png 656124515.280.png 656124515.281.png 656124515.282.png 656124515.284.png 656124515.285.png 656124515.286.png 656124515.287.png 656124515.288.png 656124515.289.png 656124515.290.png 656124515.291.png 656124515.292.png 656124515.293.png 656124515.002.png 656124515.003.png 656124515.004.png 656124515.005.png 656124515.006.png 656124515.007.png 656124515.008.png 656124515.009.png 656124515.010.png 656124515.011.png 656124515.013.png 656124515.014.png 656124515.015.png 656124515.016.png 656124515.017.png 656124515.018.png 656124515.019.png 656124515.020.png 656124515.021.png 656124515.022.png 656124515.024.png 656124515.025.png 656124515.026.png 656124515.027.png 656124515.028.png 656124515.029.png 656124515.030.png 656124515.031.png 656124515.032.png 656124515.033.png 656124515.035.png 656124515.036.png 656124515.037.png 656124515.038.png 656124515.039.png 656124515.040.png 656124515.041.png 656124515.042.png 656124515.043.png 656124515.044.png 656124515.046.png 656124515.047.png 656124515.048.png 656124515.049.png 656124515.050.png 656124515.051.png 656124515.052.png 656124515.053.png 656124515.054.png 656124515.055.png 656124515.057.png 656124515.058.png 656124515.059.png 656124515.060.png 656124515.061.png 656124515.062.png 656124515.063.png 656124515.064.png 656124515.065.png 656124515.066.png 656124515.068.png 656124515.069.png 656124515.070.png 656124515.071.png 656124515.072.png 656124515.073.png 656124515.074.png 656124515.075.png 656124515.076.png 656124515.077.png 656124515.079.png 656124515.080.png 656124515.081.png 656124515.082.png 656124515.083.png 656124515.084.png 656124515.085.png 656124515.086.png 656124515.087.png 656124515.088.png 656124515.090.png 656124515.091.png 656124515.092.png 656124515.093.png 656124515.094.png 656124515.095.png 656124515.096.png 656124515.097.png 656124515.098.png 656124515.099.png 656124515.101.png 656124515.102.png 656124515.103.png 656124515.104.png 656124515.105.png 656124515.106.png 656124515.107.png 656124515.108.png 656124515.109.png 656124515.110.png 656124515.112.png 656124515.113.png 656124515.114.png 656124515.115.png 656124515.116.png 656124515.117.png 656124515.118.png 656124515.119.png 656124515.120.png 656124515.121.png 656124515.123.png 656124515.124.png 656124515.125.png 656124515.126.png 656124515.127.png 656124515.128.png 656124515.129.png 656124515.130.png 656124515.131.png 656124515.132.png 656124515.134.png 656124515.135.png 656124515.136.png 656124515.137.png 656124515.138.png 656124515.139.png 656124515.140.png 656124515.141.png 656124515.142.png 656124515.143.png 656124515.145.png 656124515.146.png 656124515.147.png 656124515.148.png 656124515.149.png 656124515.150.png 656124515.151.png 656124515.152.png 656124515.153.png 656124515.154.png 656124515.156.png 656124515.157.png 656124515.158.png 656124515.159.png 656124515.160.png 656124515.161.png 656124515.162.png 656124515.163.png 656124515.164.png 656124515.165.png 656124515.167.png 656124515.168.png 656124515.169.png 656124515.170.png 656124515.171.png 656124515.172.png 656124515.173.png 656124515.174.png 656124515.175.png 656124515.176.png 656124515.178.png 656124515.179.png 656124515.180.png 656124515.181.png 656124515.182.png 656124515.183.png 656124515.184.png 656124515.185.png 656124515.186.png 656124515.187.png 656124515.189.png 656124515.190.png 656124515.191.png 656124515.192.png 656124515.193.png 656124515.194.png 656124515.195.png 656124515.196.png 656124515.197.png 656124515.198.png 656124515.200.png 656124515.201.png 656124515.202.png 656124515.203.png 656124515.204.png 656124515.205.png 656124515.206.png 656124515.207.png
Metylaza EcoRI
Endonukleza restrykcyjna EcoRI
Brak ci ħ cia endonukleaz Ģ
restrykcyjn Ģ EcoRI
3
656124515.208.png
Ę wiczenie 1
Enzymy restrykcyjne i rekombinacja DNA in vitro
Zjawisko restrykcji – modyfikacji
Zjawisko restrykcji i modyfikacji (RM) zostało po raz pierwszy opisane w latach
pi ħę dziesi Ģ tych zeszłego wieku (Luria i Human, 1952; Bertani i Weigle, 1953). Zaobserwowano,
Ň e namna Ň anie si ħ bakteriofagów bywa w pewnym stopniu hamowane w zale Ň no Ļ ci od rodzaju
szczepu bakteryjnego podlegaj Ģ cego infekcji. Biochemiczne podło Ň e i enzymy odpowiedzialne
za to zjawisko scharakteryzowali Arber i Dussiox (1962). W 1978r Werner Arber, Hamilton O.
Smith i Daniel Nathans otrzymali Nagrod ħ Nobla w medycynie za odkrycie enzymów
restrykcyjnych, które doprowadziło do rozkwitu technologii rekombinacji DNA.
MTaz a
CH 3
MTaz a
CH 3
ENaz a
ENaz a
Chromosom
prokariotyczny
CH 3
ENaza
MTaz a
CH 3
fragmenty
zdegradowanego
fagowego DNA
MTaz a
Rys 1. Zjawisko restrykcji-modyfikacji.
W systemie RM wyró Ň nia si ħ dwie aktywno Ļ ci enzymatyczne: restrykcyjn Ģ (ENaza,
endonukleaza restrykcyjna) oraz modyfikuj Ģ c Ģ (MTaza, metylotransferaza DNA, metylaza
DNA), które rozpoznaj Ģ w DNA t ħ sam Ģ , specyficzn Ģ sekwencj ħ . MTaza modyfikuje okre Ļ lon Ģ
zasad ħ w sekwencji rozpoznawanej. Je Ļ li sekwencja docelowa nie jest zmetylowana, ENaza
przeprowadza ci ħ cie endonukleolityczne DNA (Rys. 1 i 2).
Zmodyfikowany genomowy DNA, w komórce posiadaj Ģ cej system RM, nie jest substratem
dla ENaz. Natomiast obcy DNA (np. infekuj Ģ cego faga) zostaje rozpoznany przez ENaz ħ i
strawiony. Mechanizm obronny komórek bakteryjnych przed obcym DNA np. bakteriofagowym
jest główn Ģ postulowan Ģ funkcj Ģ systemów RM (Arber i Dussoix, 1962). Według innej hipotezy
s Ģ one samolubnymi ruchomymi elementami genetycznymi, których utrzymanie w genomie jest
warunkiem przetrwania - rodzaj systemu „trucizna-odtrutka” (Kobayashi, 2001). Sugeruje si ħ te Ň
ich udział w utrzymywaniu to Ň samo Ļ ci gatunkowej bakterii (Jeltsch, 2003) oraz, Ň e przez
indukowanie rearan Ň acji genomowych przyczyniaj Ģ si ħ do zró Ň nicowania genetycznego (Arber,
2000).
4
656124515.209.png
5’ – G Ř A A TTC – 3’
3’ – CTT A A Ŗ G – 5’
CH 3
CH 3
Rys 2. Ta sama substratowa sekwencja w DNA dla endonukleazy restrykcyjnej i metylotransferazy DNA –
Ň ne produkty reakcji przeprowadzanych przez te enzymy.
Ze wzgl ħ du na ró Ň norodno Ļę i mnogo Ļę przedstawicieli ERaz oraz towarzysz Ģ cych im
MTaz, zostały one podzielone na cztery typy (Roberts i wsp., 2003; Tabela 1). Do Typu I
zaliczono kompleksy białkowe zło Ň one z trzech rodzajów podjednostek: rozpoznaj Ģ cych
specyficzn Ģ sekwencj ħ (S), endonukleolitycznych (R) i modyfikacyjnych (M). Enzym do ci ħ cia
wymaga obecno Ļ ci ATP. Sekwencja rozpoznawana jest asymetryczna i składa si ħ z dwóch
krótkich odcinków zasad o okre Ļ lonej specyficzno Ļ ci, przedzielonych kilkoma niespecyficznymi
parami nukleotydów (np. EcoKI AACN 6 GTGC). Typ II stanowi najliczniejsz Ģ grup ħ , do niego
zaliczamy systemy składaj Ģ ce si ħ najcz ħĻ ciej z dwóch oddzielnych białek: monomerycznej
MTazy i dimerycznej ERazy. Sekwencja docelowa jest krótka (4 do 8 par zasad) i cz ħ sto
palindromiczna. Typ III systemów RM obejmuje układ składaj Ģ cy si ħ z dwóch rodzajów
podjednostek modyfikacyjnej (M) i endonukleolitycznej (E). Miejsce rozpoznawane przez te
enzymy jest niepalindromiczne o długo Ļ ci 5-6 par zasad, do ci ħ cia wymagane s Ģ jego dwie
kopie, a tak Ň e ATP. Natomiast do Typu IV zaliczono ERazy, które trawi Ģ tylko zmetylowan Ģ ni ę
DNA.
Tabela 1. Najwa Ň niejsze charakterystyczne cechy ró Ň nych typów enzymów restrykcyjnych i metylaz DNA.
Cecha
Typ I
TypII
TypIII
TypIV
Podjednostki
strukturalne
Trzy
Dwie
Dwie
Dwie (lub jedna)
Aktywno Ļę
enzymatyczna
Endonukleaza
Metylotransferaza
ATPaza
Endonukleaza
Metylotransferaza
Endonukleaza
Metylotransferaza
ATPaza
Endonukleaza
GTPaza
Kofaktory
niezb ħ dne do ci ħ cia
ATP
AdoMet
Mg 2+
Mg 2
ATP
C
(ATP)
GTP
AdoMet
Mg 2
Kofaktory
niezb ħ dne do
metylacji DNA
ATP
AdoMet
Mg 2
AdoMet
AdoMet
Mg 2
-
Rozpoznawana
sekwencja
Asymetryczna
dwucz ħĻ ciowa
Zwykle
symetryczna
Asymetryczna
Dwucz ħĻ ciowa
zmetylowana
Miejsce ci ħ cia
Losowe, co
najmniej 1000pz od
sekwencji
rozpoznawanej
W obr ħ bie, albo
tu Ň obok
sekwencji
rozpoznawanej
25-27pz od
miejsca
rozpoznawanego
W ró Ň nych
miejscach pomi ħ dzy
zmodyfikowanymi
zasadami
Translokacja DNA Tak
Nie
Tak
Tak
Typ I i III charakteryzuje brak Ļ cisłej kontroli nad poło Ň eniem miejsca ci ħ cia wzgl ħ dem
rozpoznawanej sekwencji. Natomiast enzymy Typu II przecinaj Ģ DNA w sekwencji
5
656124515.211.png 656124515.212.png 656124515.213.png 656124515.214.png 656124515.215.png 656124515.216.png 656124515.217.png 656124515.218.png 656124515.219.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin