Stanisław Lem - Opowieści o pilocie Pirxie.pdf - opowiadania - neo666x

Stanisław Lem

Opowieści o pilocie Pirxie

T EST

— Kadet Pirx!

Głos Oślej Łączki wyrwał go z głębi marzeń. Wyobraził sobie właśnie, że w kieszonce od

zegarka starych cywilnych spodni na dnie szafki leży dwukoronówka. Srebrna, dźwięcząca,

zapomniana. Przed chwilą jeszcze wiedział dokładnie, że nie było tam nic, najwyżej stary

kwit pocztowy, ale powoli doszedł do przekonania, że mogła być, i kiedy Ośla Łączka

wymienił jego nazwisko, był już całkiem pewien. Można powiedzieć, że wyraźnie czuł jej

krągłość i widział, jak rozpiera się w kieszonce. Mógł pójść do kina — i jeszcze zostałoby mu

pół korony. A gdyby poszedł tylko na aktualności, zastałoby półtora, z tego koronę by

odłożył, a za resztę pograłby na automatach. Jeśliby automat zaciął się i zaczął bez końca

wysypywać miedziaki prosto w otwartą dłoń, a on ledwo by nadążał z pakowaniem ich do

kieszeni, i znowu podstawiałby rękę… zdarzyło się to przecież Smidze! Uginał się pod

ciężarem zdobytej nieoczekiwanie fortuny, kiedy wyrwał go Ośla Łączka.

Wykładowca założył po swojemu ręce do tyłu i stając na zdrowej nodze, zadał pytanie:

— Co kadet zrobiłby, natrafiwszy w patrolu na statek obcej planety?

Kadet Pirx otworzył usta, jakby w ten sposób chciał wygonić znajdującą się w nich

odpowiedź. Wyglądał, jak ostatni na świecie człowiek, który wie, co trzeba robić, spotykając

rakiety obcych planet.

— Zbliżyłbym się — powiedział głuchym, dziwnie zgrubiałym głosem.

Cały kurs zamarł. Wszyscy wietrzyli cos mniej nudnego niż wykład.

— Bardzo dobrze — rzekł ojcowsko Ośla Łączka r— i co dalej?

— Zastopowałbym — wybuchnął kadet Pirx, czując, że znajduje się już daleko poza

przednią linią swych wiadomości.

Gorączkowo poszukiwał w opustoszałej głowie jakichś paragrafów „Postępowania w

Przestrzeni”. Miał wrażenie, że w życiu nie widział go na oczy. Spuścił skromnie wzrok i

zobaczył wtedy, jak Śmiga mówi coś w jego stronę — samymi ustami. Odczytał to i

powtórzył głośno, zanim jeszcze sens tych słów dotarł do niego:

— Przedstawiłbym się im.

Cały kurs ryknął jak jeden człowiek. Ośla Łączka walczył sekundę, ale też wybuchnął

śmiechem. Bardzo szybko spoważniał.

— Kadet zgłosi się do mnie jutro z książką nawigacyjną. Kadet Boerst!

Pirx usiadł, jakby krzesło było ze szkła, nie całkiem jeszcze ostygłego. Nie miał nawet

wielkiego żalu do Smigi — on już taki był, nie mógł przepuścić okazji, jeśli się nadarzyła.

Nie słyszał ani słowa z tego, co mówił Boerst — rysował na tablicy krzywe, a Ośla Łączka

ściszał po swojemu odpowiedzi elektronowego Kalkulatora, tak że odpowiadający gubił się

na koniec w obliczeniach. Regulamin zezwalał na korzystanie z pomocy Kalkulatora, ale Ośla

Łączka miał w tej sprawie własną teorię: „Kalkulator też człowiek” — mówił — i może się

popsuć”. Pirx nie miał nawet żalu do Oślej Łączki. Nie miał żalu do nikogo. Prawie nigdy. Po

pięciu minutach stał już przed sklepem na Dyerhoffa i oglądał na wystawie gazowe pistolety,

z których można strzelać patronami ślepymi, kulowymi lub gazowymi — komplet sześć

koron, z setką naboi. Oczywiście na Dyerhoffa był w wyobraźni.

Po dzwonku kurs opuścił salę, nie z krzykiem i tupaniem jak pierwszy czy drugi — nie

byli w końcu dziećmi! Niemal połowa pociągnęła do jadalni — nie było tam o tej porze nic

do jedzenia, ale można było spotkać nową kelnerkę. Podobno ładna. Pirx szedł wolno między

szklanymi szafami, pełnymi gwiazdowych globusów, i z każdym krokiem tracił nadzieję, że

w kieszonce znajdzie się dwukoronówka. Na ostatnim schodku wiedział, że jej tam nigdy nie

było.

Pod bramą stali Boerst, Śmiga i Payartz, z którym siedział pół roku przy jednym stole na

kosmodezji. Wszystkie gwiazdy watlasie zasmarował Pirxowi tuszem.

— Masz jutro próbny lot — powiedział do niego Boerst, kiedy ich mijał.

— W porządku — odparł flegmatycznie. Nie dawał się tak łatwo nabierać.

— Nie wierzysz — to przeczytaj! — stuknął Boerst palcem w szkło tablicy ogłoszeń.

Chciał iść dalej, ale głowa jakoś sama mu się wykręciła. Na liście były tylko trzy

nazwiska. „Kadet Pirx” — stało tam jak wół, na samej górze.

Przez chwilę nie widział nic.

Potem usłyszał z daleka własny głos, który mówił:

— To co? Powiedziałem przecież: w porządku.

Minął ich i poszedł alejką między klombami. W tym roku była na nich masa

niezapominajek, zasadzonych przemyślnie w kształcie lądującej rakiety. Jaskry wyobrażały

ogień wylotowy, ale już przekwitły. Nie widział klombów, ścieżki, niezapominajek ani Oślej

Łączki, który pospiesznym krokiem wyszedł z bocznego skrzydła Instytutu. O mało nie

wleciał na niego przy bramie. Zasalutował mu przed samym nosem.

— A, Pirx! — powiedział Ośla Łączka. — Kadet leci jutro? Dobrego odrzutu! Może

kadetowi uda się spotkać tych — z innych planet.

Internat znajdował się w parku, po przeciwnej stronie, za wielkimi płaczącymi wierzbami.

Stał nad stawem, a boczne skrzydło wznosiło się nad samą wodą, podstemplowane

kamiennymi kolumnami. O tych kolumnach ktoś puścił bajkę, że przywiezione zostały z

Księżyca — oczywista bujda — ale pierwszy kurs rzeźbił na nich swoje inicjały i daty ze

świętym wzruszeniem. Nazwisko Pirxa też gdzieś tam było — wyrył je pracowicie przed

czterema laty.

W swoim pokoju — miał tak mały, że nie dzielił go z nikim — dłuższy czas wahał się, czy

otworzyć szafkę. Dokładnie pamiętał, gdzie leżą stare spodnie. Nie wolno ich było mieć,

dlatego je miał. Poza tym nie było z nich żadnego pożytku. Zamknął oczy, kucnął przy szafie,

spoza uchylonych drzwi wsadził rękę do środka — i namacał kieszonkę. Naturalnie — od

razu wiedział. Była pusta.

Stał w nie nadętym kombinezonie na stalowej desce pomostu, pod samym stropem hali,

trzymając się łokciem rozpiętej jako poręcz liny, bo obie ręce miał zajęte. W jednej trzymał

książkę nawigacyjną, w drugiej — bryk. Była to ściągaczka, którą pożyczył mu Śmiga —

mówiono, że latał z nią cały kurs. Co prawda nie było jasne, w jaki sposób wracała, bo po

próbnym locie opuszczało się Instytut i szło na Północ, do Bazy, gdzie zaczynało się

wkuwanie do końcowych egzaminów. Widać jednak jakoś wracała — może zrzucali ją na

spadochronie? Oczywiście był to tylko żart.

Stał na sprężynującej desce, zawieszony nad czterdziestometrową otchłanią i, skracał sobie

czas wyobrażaniem tego, czy będą go macać — to się, niestety, zdarzało. Kadeci brali na

próbne loty najdziwniejsze i najsurowiej zakazane rzeczy: poczynając od płaskich flaszek z

wódką — a kończąc na tytoniu do żucia i fotografiach znajomych dziewcząt. Nie mówiąc

naturalnie o brykach. Pirx długo szukał na sobie miejsca, w którym by go ukryć. Chował go

też z piętnaście razy — do buta pod piętę, między obie skarpetki, do cholewki, do

wewnętrznej kieszeni kombinezonu, do małego atlasiku gwiazd taki atlasik był dozwolony —

niezły byłby też futerał od okularów, ale, po pierwsze, musiałby to być olbrzymi futerał, a po

wtóre — nie nosił okularów. Trochę później przypomniał sobie, że gdyby nosił, nie przyjęliby

go do Instytutu.

Stał więc na stalowej desce i czekał na obu instruktorów oraz na Szefa, a wszyscy trzej nie

wiadomo czemu się spóźniali, chociaż start był wyznaczony na dziewiętnastą czterdzieści, a

była już dziewiętnasta dwadzieścia siedem. Pomyślał, że gdyby miał kawałek plastra, mógłby

przylepić sobie bryk pod pachą. Mówiono, że tak zrobił mały Yerkes, a gdy go instruktor

dotknął, zaczął piszczeć, że ma łaskotki, i udało mu się. Ale Pirx nie wyglądał na takiego, co

ma łaskotki. Wiedział o ,tym i nie miał co do tego żadnych złudzeń. Trzymał więc całkiem

zwyczajnie bryk w prawej ręce i dopiero gdy przyszło mu do głowy, że będzie ją musiał

podać na przywitanie wszystkim trzem, przełożył go do lewej, a książkę nawigacyjną — z

lewej do prawej. Manipulując tak, rozbujał niechcący stalowy pomościk, który chwiał się jak

trampolina. Naraz usłyszał ,po drugiej stronie kroki. Nie od razu ich zobaczył, bo pod stropem

hali było ciemno.

Byli wszyscy, jak zwykle w mundurach, bardzo wymuskani, zwłaszcza Szef. On zaś, kadet

Pirx, miał na sobie kombinezon, który, choć jeszcze nie nadęty, wyglądał niby dwadzieścia

razem złożonych kostiumów, jakie nosi bramkarz w rugby, ponadto z obu stron wysokiego

kołnierza zwisały mu długie końcówki interkomu i zewnętrznego radiofonu, przy szyi bimbał

się wąż zakończony pokrętłem aparatu tlenowego, na plecach czuł ucisk rezerwowej butelki,

było mu cholernie gorąco w podwójnej przeciwpotnej bieliźnie, a najgorzej we znaki dawało

mu się urządzenie, które sprawia, że lecąc nie musi się wychodzić z potrzebą (zresztą w

rakiecie pierwszego stopnia, na której robi się próbne loty, nie bardzo byłoby gdzie wyjść na

stronę).

Naraz cały pomost zaczął skakać. Ktoś szedł z tyłu — to był Boerst w takim samym

kombinezonie, zasalutował ostro wielką rękawicą i stanął tak, jakby miał najlepszą wolę

zepchnąć Pirxa na dół.

Kiedy tamci poszli przodem, Pirx spytał zdziwiony:

— Ty też lecisz? Nie było cię na liście.

— Brendan zachorował. Lecę za niego — odparł Boerst. Pirxowi zrobiło się na chwilę

trochę głupio. To była w końcu jedyna, ale to jedyna rzecz, dzięki której mógłby się wznieść

choć o milimetr wyżej ku niebotycznym regionom, na których żył sobie Boerst, jakby

specjalnie się o to wcale nie starając. Był nie tylko najzdolniejszy na kursie, co Pirx

stosunkowo łatwo mu wybaczał, a nawet żywił dla matematycznych talentów Boersta pewien

szacunek — od czasu kiedy był świadkiem, jak Boerst zmagał się dzielnie z elektronowym

Kalkulatorem i stracił tempo dopiero przy pierwiastkach czwartego stopnia — i nie tylko miał

zamożnych rodziców, tak że wcale nie musiał oddawać się marzeniom o dwukoronówkach,

zapodziewających się w starych portkach — ale miał świetne wyniki w lekkoatletyce, skakał

jak szatan, świetnie tańczył i, co tu dużo gadać, był bardzo przystojny, czego niepodobna było

powiedzieć o Pirxie.

Szli długim pomostem, między kratowymi wspornikami stropu, mijając ustawione kolejno

rakiety, aż zalała ich jasność, bo ta część stropu była już odsunięta na przestrzeni dwustu

metrów. Na betonowych, ogromnych lejach, które chwytały w siebie i odprowadzały ogień

odrzutu, stały obok siebie dwa stożkowate kolosy — przynajmniej wyglądały w oczach Pirxa

jak kolosy — każdy miał czterdzieści osiem metrów wysokości i jedenaście metrów średnicy

u samego dołu, w boosterze.

Do włazów, już odśrubowanych, przerzucone były małe mostki, przejścia zagradzały

jednak ustawione pośrodku, ołowiane przyciski, każdy z małą czerwoną chorągiewką na

giętkim proporczyku. Pirx wiedział, że sam odstawi na bok chorągiewkę, kiedy na pytanie,

czy gotów jest podjąć się wykonania zadania, odpowie, że tak — i że zrobi to pierwszy raz w

życiu. I nagle opanowało go przeświadczenie, że kiedy będzie odsuwał proporczyk, potknie

się o linkę i na pewno przewróci się jak długi — takie rzeczy się zdarzały. A jeżeli

komukolwiek zdarzały się takie rzeczy, to jemu p o w in n o się było coś takiego przytrafić, bo

myślał czasem, że nie ma szczęścia. Wykładowcy określali to inaczej — że jest gapą,

niezgułą i myśli w każdej chwili o wszystkim oprócz tego, o czym akurat trzeba myśleć.

Prawda, że Pirxowi było o wiele rzeczy łatwiej niż o słowa. Między jego działaniem a

myśleniem, odzianym w słowa, ziała może nie przepaść… w każdym razie była tam jakaś

przeszkoda, która utrudniała mu życie. Wykładowcy nie wiedzieli, że Pirx jest marzycielem.

O tym nikt nie wiedział. Sądzili, że on w ogóle o niczym nie myśli. A to nie było prawdą.

Zerknął kątem oka i zobaczył, że Boerst ustawił się już, jak należy, o krok od wejścia na

przerzucony do włazu mostek, wyprężył się i czekał z rękami przyciśniętymi do nie nadętych,

gumowych obręczy kombinezonu.

Pomyślał, że Boerstowi jest do twarzy nawet w tym dziwacznym stroju, jakby

wykrojonym ze stu piłek futbolowych naraz, i że kombinezon Boersta naprawdę jest nie

nadęty, podczas kiedy jego kombinezon miejscami jak gdyby ma jeszcze w sobie sporo

powietrza — i dlatego tak niedobrze mu się chodzi, i musi tak szeroko stawiać nogi. Zebrał je

razem, jak mógł, ale obcasy nie chciały mu się zejść. Dlaczego Boerstowi chciały? To było

niejasne. Gdyby nie Boerst, zapomniałby zresztą na śmierć o tym, że trzeba przybrać

zasadniczą postawę tyłem do rakiety, a frontem do trzech ludzi w mundurach. Podeszli

najpierw do Boersta — dajmy na to dlatego, że był on na B, ale to też nie był zupełny

przypadek albo raczej: był to przypadek na niekorzyść Pirxa, ponieważ zawsze musiał długo

czekać na „wyrwanie” i denerwował się, bo wolał, aby złe wydarzyło mu się od razu.

Słyszał piąte przez dziesiąte z tego, co mówili do Boersta, a Boerst wyciągnięty jak struna

odpowiadał szybko, tak szybko, że Pirx nic nie zrozumiał. Potem podeszli do niego, a kiedy

Szef zaczął mówić, Pirxowi naraz przypomniało się, że miało ich dziś lecieć przecież trzech, a

nie dwóch, gdzież więc podział się ten trzeci? Na szczęście usłyszał słowa Szefa i w ostatniej

chwili zdążył wypalić:

— Kadet Pirx gotów do odbycia lotu.

— M… tak — powiedział Szef. — I kadet Pirx oświadcza, że jest zdrów na ciele i umyśle

— ehem — w granicach swoich możliwości?

Szef lubił doczepiać takie kwiatuszki do stereotypowych pytań i mógł sobie na to

pozwolić, bo był Szefem. Pirx powiedział, że jest zdrów.

— Na okres trwania lotu mianuję kadeta pilotem — wypowiedział Szef sakramentalną

formułę i ciągnął:

Stanisław Lem - Opowieści o pilocie Pirxie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: