Łucznictwo._Teoria_i_praktyka_szkolenia.pdf

POLSKI ZWIĄZEK ŁUCZNICZY

ŁUCZNICTWO

TEORIA l PRAKTYKA

SZKOLENIA

Warszawa 2002

Materiały szkoleniowe PZŁ

Ryciny Przemysław Turczyk

Poradnik zredagował i przygotował do druku

zespół ds. wyszkolenia Polskiego Związku Łuczniczego

Sfinansowano ze środków

Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu

Wykorzystano, za zgodą autorów

materiały z książki „lnstructor's manual" (third edition).

Spis treści

1. Krótka historia łucznictwa.............................................................................. 4

2. Dobór sprzętu łuczniczego.............................................................................. 7

2.1. Sprzęt indywidualny..................................................................................... 8

2.2. Sprzęt do szkolenia grupowego.................................................................. 15

3. Zasady bezpieczeństwa w łucznictwie .......................................................... 23

4. Zakładanie cięciwy..........................................................................................29

5. Szkolenie łuczników .......................................................................................35

5.1. Pierwsze lekcje łucznictwa ..........................................................................35

5.2. Celowanie ....................................................................................................50

5.3. Średni etap szkolenia .................................................................................. 53

6. Korygowanie błędów w łucznictwie.............................................................. 59

7. Konserwacja i przechowywanie sprzętu......................................................... 68

7.1. Konserwacja sprzętu.................................................................................... 68

7.2. Przechowywanie sprzętu ............................................................................ 80

8. Regulacja łuku ................................................................................................81

9. Praca trenerska................................................................................................ 91

10. Organizacja zawodów ................................................................................. 94

11. Pokazy i wykłady ........................................................................................ 97

1. Krótka historia łucznictwa

Wielu badaczy dziejów ludzkości sądzi, że historia łuku sięga w przeszłość do ery paleozo-

icznej (epoka kamienia łupanego), tj, okresu, który zakończył się około roku 8000 p.n.e. Jest to po-

twierdzone wizerunkami łuczników odkrytymi w jaskiniach hiszpańskich, datowanymi na okres

górnego paieozoiku. Groty strzał odłupane z kamienia stanowiły tu dowód, na którym archeologo-

wie oparli swoje teorie.

Ślady łucznictwa starożytnego były znajdowane na całym świecie, także w Australii, mimo

iż wcześniej uważano, że łuk nie był tam używany.

Łuk był prawdopodobnie wynaleziony przez przypadek, lecz walczy o doniosłość z odkry-

ciem ognia i wynalazkiem koła w rozwoju kulturowym człowieka, od kiedy stał się jednym z

pierwszych usiłowań człowieka, aby zmagazynować energię - łuk jest napinany i przy zwalnianiu

energia naciągniętego łuku jest przekazywana strzale, która zostaje wyrzucona do przodu.

Pomiędzy ludami starożytnymi Egipcjanie byli pierwszymi świetnymi łucznikami, wyko-

rzystującymi łuk jako swą główną broń podczas zmagań wojennych. Ich łuki były nieco krótsze niż

wzrost człowieka, a długość strzały wahała się od 61 do 81 cm. Pomimo że groty krzemienne nie

należały do rzadkości, najczęściej używanym materiałem był brąz. W tym czasie również Izraelici

używali łuków wykonywanych z trzciny, drewna, rogu - zarówno na wojnie, jak i na polowaniu.

Ten okres historii łuku na Bliskim Wschodzie pokrywał się z czasem pisania Biblii, która zawiera

liczne odniesienia na jego temat.

Wiele innych grup miało również wkład w łucznictwo w tamtych czasach. Narodem łuczni-

ków byli Asyryjczycy, w przeciwieństwie do Greków, którzy w swoich armiach mieli Kreteńskich

łuczników. Rzymianie, podobnie jak Grecy, nie byli zbyt dobrze obeznani z łucznictwem, lecz jako

łuczników werbowali do swoich legionów również Kreteńczyków, a ponadto Azjatów. Ich stosu-

nek do łucznictwa zmienił się, kiedy został zburzony stary system legionów. Od 378 r. n.e. armie

imperium liczyły wielu łuczników konnych.

Attyla, król Hunów i Dżyngis Chan. Attyla, „Bicz Boski", grasował ze swoim oddziałem

wojowników Chinach i we wschodniej części imperium rzymskiego, dochodząc aż do Dunaju i

Renu. Hunowie byli ludem koczowniczym, strzelającym konno, długo nieśli zniszczenie i byli nie-

pokonani, aż dopiero legiony rzymskie ostatecznie pogromiły Attytę pod Chalonssur-Marne we

Francji w 451 r. n.e.

Z kolei Dżyngis Chan (1162-1227) był wodzem grupy małych plemion mongolskich i w

szczytowym okresie swoich podbojów zajmował tereny Chin, Indii, Iranu i Rosji- Podobnie jak At-

tyla wiele sukcesów zawdzięczał świetnej strategii wojskowej i szybkiemu ogniowi wielkiej liczby

strzał wystrzeliwanych przez tuczników z grzbietów końskich.

Łucznictwo w średniowieczu

Wielu historyków uważa, że długi łuk przybył do Anglii wraz Wilhelmem Zdobywcą, księ-

ciem Normandii, który przepłynął kanał La Manche i zaatakował południowe wybrzeże wyspy.

Król Anglii Harold został zabity przez normańską strzałę i wtedy Anglicy docenili wartość łuku ja-

ko narzędzia walki.

Wojna stuletnia (1337-1453) trwała przez okres rządów pięciu królów francuskich i angiel-

skich. Łuk podczas niej stał się znaczącym środkiem bojowym. Angielscy łucznicy i piechota wy-

grała trzy wielkie bitwy podczas tego okresu.

Pierwszym i największym zwycięstwem była bitwa pod Grecy w 1346 r. W tej bitwie

pierwsze szeregi armii francuskiej składały się z olbrzymich kuszników genueńskich skierowanych

do walki z angielskimi łucznikami. W związku z kilkoma burzami i zwiększoną wilgotnością po-

wietrza Genueńczycy ponieśli klęskę, ponieważ ich cięciwy nie były zabezpieczone przed wodą.

Cięciwy Anglików były zabezpieczone od deszczu i burza nie miała wpływu na ich efektywność.

Bitwa pod Poitiers w 1356 r. była drugą ważną bitwą wygraną przez Anglików, w której

tucznictwo odegrało znaczną rolę. Pod dowództwem księcia Walii niecałe 10000 ludzi rozgromiło

około 60000 żołnierzy francuskich. Następnie w 1415 roku - po kilku latach względnego pokoju -

król Anglii Henryk V wznowił walki i został triumfatorem w bitwie pod Agincourt. Tam Anglicy

usadowili się na wzgórzu i zabezpieczyli się przed atakiem kawalerii wbijając przed sobą w ziemię

długie pale. Francuzi maszerowali prosto w deszcz angielskich strzał. W świetle tych trzech znacz-

nych bitew, ironią historii jest fakt, że Anglicy przegrali wojnę.

Po przeciwnej stronie kontynentu europejskiego Turcy i Persowie wnieśli znaczący wkład

w historię łuku tego okresu. Używane przez nich łuki były bardzo sprężystą konstrukcją wykonaną

z rogu, ścięgna, drewna oraz kleju. Łuk ten, gdy nie był napięty, wyginał się do tyłu w kształcie li-

tery C. Przy strzelaniu z nich Turcy używali niezwykłej metody: cięciwa była owijana za pomocą

pierścienia wokół kciuka, co wymagało umieszczenia strzały raczej po prawej stronie łuku niż po

lewej - podobnie jak można dostrzec w nowoczesnym łucznictwie. Ci łucznicy naciągali cięciwę w

pobliże ucha i często do tylnej części ręki trzymającej łuk była przymocowywana prowadnica, za-

tem można było używać krótszych i lżejszych strzał przy dłuższym naciągu.

Z początkiem XIV wieku weszła do użycia broń palna i od tego momentu zaczął się schyłek

łuku jako oręża, jednocześnie kusza prawie całkowicie zastąpiła zwykły łuk jako środek bojowy.

Wielkim admiratorem łucznictwa był król Anglii Henryk VIII. W dokumencie monarchy

Przywileje Króla Henryka VIII dotyczące łucznictwa powołane zostały drużyny łucznicze zorgani-

zowane po części dla uprawiania łucznictwa jako sportu. Pierwszą z nich było Bractwo Św. Jerze-

go.

Późniejsza grupa, znana jako Stowarzyszenie Łuczników Finsbury, powstała w 1652 r. Zor-

ganizowała ona w 1583 r. pierwsze zawody łucznicze. W roku 1781 sir Ashton Lever założył Kró-

lewskie Towarzystwo Miłośników Łucznictwa - od tego momentu datuje się narodziny łucznictwa

sportowego w dzisiejszej jego postaci.

Łucznictwo w Polsce

Łucznictwo w Polsce ma ogromną tradycję i sięga lat międzywojennych. Pionierami two-

rzącymi podwaliny organizacyjne dla rozwoju łucznictwa w Polsce byli dwaj członkowie Związku

Strzeleckiego: kpt. dypl. Mieczysław Fularski oraz por. Apoloniusz Zarychta, którzy przez dłuższy

czas przebywali wśród plemion indiańskich w Ameryce Południowej i tam zdobyli umiejętność

strzelania z łuku. Po powrocie z Paragwaju w 1923 r. Związek Strzelecki wydał książkę „Łuk i

łucznictwo" będącą pierwszym podręcznikiem łucznictwa.

Już w 1926 r. powołano do działalności Komisję Organizacyjną Polskiego Związku Klubów

Łuczniczych, która miała na celu przygotowanie ram organizacyjnych do utworzenia nowej dyscy-

pliny sportowej w Polsce, legalizacje statutu oraz rozwinięcie akcji propagandowej na terenie szkół

i stowarzyszeń sportowych. Działalność Komisji zaowocowała powołaniem do życia Polskiego

Związku Łuczniczego w 1927 r. Pierwszym Prezesem Związku wybrano Władysława Giżyckiego.

Szeroko zakrojona działalność organizacyjna znalazła wkrótce odzwierciedlenie na niwie

sportowej: z inicjatywy kpt. Dypl. M.Fularskiegow1931 r. we Lwowie odbył się Międzynarodowy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: