Glowne nurty prozy dwudziestolecia.docx

1927- 1932- okres przejściowy

GŁÓWNE NURTY PROZY DWUDZIESTOLECIA

·         stare pokolenie:

ð      otwarcie przez dzieła dojrzałych twórców (Żeromski, Strug, Nałkowska, Kaden)

ð      końcowy okres twórczości Władysława Reymonta, Władysława Orkana, Józefa Weyssenhoffa, Aleksandra Świętochowskiego, Włodzimierza Oerzyńskiego

ð      Wacław Berent

·         problematyka społeczno- polityczna

·         tematyka wojenna

·         analiza zjawisk społecznych (pewna konwencja literacka)

·         nowości:

ð      odejście od patosu i emocjonalizmu; groteska, karykatura

ð      pogłębiona analiza psychologiczna

ð      konkretność czasowo- przestrzenna

ð      obrazy codziennej pracy (odejście od abstrakcyjnych dywagacji)

-                    nurty:

·         WERYZM (dążenie do stworzenia iluzji świata rzeczywistego i pozostawanie w granicach tych praw)

ð      tematyka: wojenna, polityczna, uniwersalizm psychologiczny

ð      style: klasyczna prostota, ekspresjonizm

ð      autentyzm

·         EKSMERYMENT

ð      odpowiednik prądów poetyckich

ð      kategorie weryzmu i fantastyki są mało istotne

·         FANTASTYKA

ð      rodzaje:

o        fantastyka metafizyczna o tonacji okultystyczno- ekspresjonizującej

o        science fiction

o        utopia/ antyutopia

o        fantastyka społeczna

o        fantastyka historiozoficzna → groteska katastroficzna

-                     prądy:

·         REALIZM:

ð      odejście od powieści mieszczańskiej, narratora auktorialnego

ð      formy otwarte

ð      zmysłowy konkret

ð      narracja personalna

ð      mowa pozornie zależna

ð      poetyka umiaru

ð      łagodne środki wyrazu

·         EKSPRESJONIZM

podział:

ð      programowy („Zdrój”);

ð      immanentny (określony tak przez krytyków);

charakterystyka ogólna

ð      termin wieloznaczny; nie można mówić o jednej charakterystyce tego prądu

ð      motywacja metafizyczna

ð      subiektywna determinacja przedstawionego świata

ð      poetyka ekspresji

ð      ostre środki wyrazu

podział poetyki:

ð      ekspresjonizm spirytualistyczny, metafizyczny, okultystyczny czy teozoficzny

ð      Jerzy Hulewicz Konkrety

ð      Stefan Grabiński

ð      ekspresjonizm halucynacyjnym oniryczny

ð      Andrzej Strug

ð      ekspresjonizm „barokowy”; hiperbolizacja, deformacja

ð      Juliusz Kaden- Bandrowski

ð      ekspresjonizm „antywalorowy”; celowe estetyczne zgrzyty

ð      Roman Jaworski

ð      Stanisław Ignacy Witkiewicz

ð      ekspresjonizm społeczny:

ð      Jan Wittlin Sól ziemi

-                     teksty:

·         Stefan Żeromski, Literatura a życie polskie (wymaganie od prozy autotelizmu i uniwersalizmu)

-                     świat:

·         Marcel Proust W poszukiwaniu straconego czasu 1913- 1927

·         James Joyce Ulisses 1922

·         Franz Kafka Proces 1925

2