Widze poznaje tworze.pdf

Z praktyki

Widz´, poznaj´, tworz´...

■

RENATA SIKORA (Ostrów Wielkopolski)

BezpoÊredni kontakt z przyrodà powoduje wzrost wra˝liwoÊci estetycznej dziecka.

Dziecko wie, ˝e kwitnà drzewa, ˝e ten kwiat to s∏onecznik, ale mo˝e przejÊç obok tego

oboj´tnie.

neczny, jesienny dzieƒ. Dzieci znajà

jej cel. Bawià si´, próbujàc chwytaç

jesienny wiatr, zachwycajà si´ jego zapachem,

zbierajà owoce, liÊcie, kwiaty, które przynoszà

do sali i rozk∏adajà w kàciku przyrody.

S∏oneczniki

Zauwa˝y∏am, ˝e dzieciom bardzo spodoba∏y

si´ s∏oneczniki, zaglàda∏y do Êrodka kwiatów, wà-

cha∏y je, dotyka∏y. To nasun´∏o mi pomys∏, aby

tematem pracy plastycznej uczyniç s∏oneczniki

i aby poprzedziç te zaj´cia omówieniem repro-

dukcji Vincenta van Gogha. Dzieci przesuwa∏y

palcem po p∏atkach s∏oneczników, zauwa˝ajàc,

˝e ka˝dy jest inny i uk∏ada si´ w innà stron´.

ZastanawialiÊmy si´, jakie materia∏y pla-

styczne by∏yby najbardziej odpowiednie.

Przedszkolaki stwierdzi∏y, ˝e p∏atki s∏oneczni-

ka sà g∏adkie w dotyku, ale majà kreseczki, po-

dobnie jak bibu∏a. I ˝e nie mo˝na umieÊciç ich

na bia∏ej kartce, poniewa˝ nie ma w przyrodzie

bia∏ej plamy, wobec tego trzeba poszukaç naj-

pierw jesiennych kolorów.

Samanta zrobi∏a kwiaty s∏onecznika z bibu-

∏y w trzech kolorach – czerwonym, ˝ó∏tym i po-

maraƒczowym. UmieÊci∏a je na jesiennym tle,

które uzyska∏a rozmazujàc palcami i ca∏à d∏o-

nià ró˝ne kolory. Dooko∏a s∏oneczników zrobi-

∏a kolorowe plamki roztopionà kredkà Êwieco-

wà. W ten sposób bardzo ciekawe sta∏y si´ ich

p∏atki. Podobnie jak w S∏onecznikach van Go-

gha uk∏adajà si´ w ró˝ne strony.

U˝ycie bibu∏y w rozmaity sposób daje

ciekawe efekty. Kawa∏ki podartej bibu∏y dzieci

W jesiennym ogrodzie

nak∏ada∏y na kartk´ z klejem i nadawa∏y jej

kszta∏t. Mo˝na by∏o ró˝nie tym kawa∏kiem ma-

nipulowaç. W niektórych miejscach bibu∏a bar-

dziej si´ pomarszczy∏a, u∏o˝y∏a si´ warstwowo,

wtedy kolor silniej si´ uwidoczni∏. W innym

miejscu by∏ delikatny, leciutko przeÊwitujàc.

Marcin swojà prac´ opar∏ g∏ównie na do-

znaniach z wycieczki. Jego s∏oneczniki sà tymi,

które widzia∏ w ogrodzie. Stojà na zielonej tra-

wie, na d∏ugiej ∏odydze, na tle jesiennych kolo-

rów. Ch∏opiec ciekawie zaznaczy∏ Êrodek kwia-

tów, wykorzystujàc zielonà bibu∏´ i roztopionà

kredk´ Êwiecowà, kropkujàc i tworzàc nierów-

nà powierzchni´ – ziarenka. Do swojej pracy

u˝y∏ trzech materia∏ów plastycznych: bibu∏y,

pasteli suchych i kredki Êwiecowej.

Wirujàce liÊcie

Pomys∏ na kolejny temat pracy plastycznej

nasun´∏a mi niezwyk∏a sytuacja, która powsta∏a

na placu zabaw pokrytym „dywanem” z liÊci.

Poczàtkowo dzieci sta∏y oczarowane i zachwy-

7/2003

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

403

W ycieczka do ogrodu w ciep∏y, s∏o-

Z praktyki

Dzieci poszukiwa∏y jesiennych kolorów

Proponujàc temat pracy nie zdawa∏am so-

bie sprawy, ile treÊci on zawiera. Na pewno nie

wystarczy przekonywaç dzieci w klasie, ˝e Êwiat

jest pi´kny – „narysujcie wi´c kwitnàce drze-

wa”, ale trzeba zaprowadziç je w sam Êrodek

kwitnàcych drzew, pozwoliç im zobaczyç je, do-

tknàç, powàchaç, a wtedy same to zrozumiejà.

BezpoÊredni kontakt z przyrodà powoduje

wzrost wra˝liwoÊci estetycznej dziecka. Dziec-

ko wie, ˝e kwitnà drzewa, ˝e ten kwiat to s∏o-

necznik, ale mo˝e przejÊç obok tego oboj´tnie.

Dostrze˝e ich urok, jeÊli dotknie, powàcha, je-

Êli poczuje g∏adkoÊç p∏atków, listków, chropo-

watoÊç kory, Êwiadomie poczuje ciep∏y powiew

wiatru – prze˝yje to. JednoczeÊnie wywo∏uje to

w nim uczucie radoÊci i zdziwienia, ˝e nagle ty-

le zauwa˝a. To ma tak˝e wymiar wychowawczy;

obraz Êwiata, który sobie dziecko wówczas two-

rzy, ma przechowaç jako wartoÊç.

cone tym widokiem, a potem zacz´∏y si´ bawiç,

podrzucajàc liÊcie do góry i oglàdajàc je z bliska.

Postanowi∏am wykorzystaç to do zabawy przy

muzyce – „Jestem wirujàcym listkiem na wietrze”.

Dzieci reagowa∏y ruchem na muzyk´. Zamieni∏y

si´ w listki, które poczàtkowo spokojnie sobie le˝a-

∏y, a w miar´ jak rozwija∏a si´ muzyka, listki uno-

szone przez wiatr zaczyna∏y taƒczyç i wirowaç.

W pracach plastycznych przedszkolaki naj-

ch´tniej wykorzystywa∏y pastele suche i rozto-

pionà kredk´ Êwiecowà. Poszukiwa∏y jesiennych

kolorów i na ich tle wykona∏y liÊcie z roztopionej

kredki. Mimo ˝e pos∏u˝y∏y si´ takà samà techni-

kà, to jednak prace by∏y bardzo zró˝nicowane.

W pracy Paulinki dominujà kolory ciep∏e,

kredka jest mocno roztarta, na tym tle pojawia-

jà si´ kreski wykonane lekkimi ruchami r´ki.

Swoje listki zgrupowa∏a w wielu miejscach na

Êrodku kartki. Przez na∏o˝enie kilku kolorów

w jednym miejscu uzyska∏a ciekawy efekt barw-

ny, który doskonale harmonizuje z t∏em.

Robert nie rozciera∏ mocno pasteli, ale zo-

stawia∏ Êlady kresek, które nak∏adajà si´ jedna

na drugà. Na tym tle umieÊci∏ liÊcie zgrupowa-

ne na Êrodku kartki, które rozchodzi∏y si´ na

wszystkie strony. Mia∏y ró˝ne kolory i dobrze

harmonizowa∏y z t∏em.

Milenka wyraênie zaznaczy∏a taniec liÊci,

rozrzuconych po ca∏ej kartce. Ârodkowa cz´Êç

pracy jest cieplejsza. Zewn´trzna, z przewagà

zieleni, tworzy jakby ramk´ do cz´Êci centralnej.

Ruchy r´ki Milenki sà zupe∏nie inne ani˝eli po-

zosta∏ych dzieci. Ona nie grupuje plam, nie na-

k∏ada jednej na drugà, ale dotyka kredkà kartki,

imitujàc ruch i taniec liÊci.

* * *

Na naszych rysunkach utrwalamy pi´kno przyrody

Poznanie wielozmys∏owe pozwala tak˝e na

g∏´bszy odbiór sztuki. Dzi´ki niemu np. inter-

pretacja obrazu Moneta nie stanowi∏a wi´k-

szego problemu, gdy˝ dziecko umia∏o prze-

nieÊç swoje doznania zmys∏owe z ogrodu,

w którym by∏o, na „ogród Moneta”. JeÊli prze-

sun´∏o palcem po p∏atkach s∏onecznika, to zro-

zumia∏o, dostrzeg∏o, jak one si´ uk∏adajà, jak

chowajà, a jak otwierajà, bez przekonywania

przez nauczyciela o ich urodzie. Niektóre ele-

menty z reprodukcji obrazu dziecko przenosi

do swojej pracy, ale wi´cej korzysta z tego, co

samo bezpoÊrednio prze˝y∏o.

Wprowadzenie muzyki do zaj´ç plastycz-

nych ma na celu prze˝ycie tej samej sytuacji

w inny sposób (by∏o to szczególnie widoczne

podczas zaj´ç „Wirujàce liÊcie”). Muzyka staje

404

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

7/2003

Z praktyki

Malujemy „wirujàce liÊcie”

w nim obraz, który próbuje ukazaç w pracy pla-

stycznej. Powrót do przesz∏oÊci zwiàzany jest

z wyobraênià odtwórczà, natomiast w ukazaniu

doznaƒ w pracy plastycznej bierze ju˝ udzia∏

wyobraênia twórcza.

Poniewa˝ obraz, jaki w dziecku powstaje,

zwiàzany jest nie tylko z doznaniami wzrokowy-

mi, ale tak˝e dotykowymi, s∏uchowymi, zapa-

chowymi, to materia∏y plastyczne muszà byç

tak dobrane, aby da∏y mu mo˝liwoÊç wyra˝enia

ich wszystkich. Jest to zwiàzane z autoekspre-

sjà, czyli „wyra˝aniem w postaci produktu arty-

stycznego uczuç, emocji, myÊli jednostki w spo-

sób, na jaki pozwala mu poziom rozwoju” * .

■

si´ dzi´ki temu bli˝sza i bardziej zrozumia∏a.

Ma ona zwiàzek z ekspresjà, czyli wyra˝aniem

siebie przez gest, ruch. T´ samà treÊç mo˝na

wyraziç w ró˝ny sposób (za pomocà barwy, ge-

stu, muzyki) przez co Êwiat dziecka, widziany

jego „wewn´trznymi oczami”, jak pisze Wies∏a-

wa Limont, staje si´ coraz bogatszy.

Podczas obserwacji dziecko uruchamia

swojà wyobraêni´, dzi´ki niej wytwarza si´

W. Lowenfeld, W. Lambert Brittain, TwórczoÊç

arozwój umys∏owy dziecka, Warszawa 1977, s. 14.

RENATA SIKORA

nauczycielka Publicznego Przedszko-

la nr 13 w Ostrowie Wielkopolskim

7/2003

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

405

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: