USZKODZENIA NERW W OBWODOWYCH.doc

USZKODZENIA NERWÓW OBWODOWYCH

Przyczynami uszkodzeń nerwów obwodowych zwykle są:

·         urazy mechaniczne (przecięcie, zgniecenie, stłuczenie, rozciągnięcie, niedokrwienie, często powtarzające się mikrourazy),

·         procesy zapalne,

·         procesy zwyrodnieniowe,

·         guzy,

·         zakażenia.

Objawiają się one najczęściej zmianami takimi jak:

·         porażenie wiotkie lub niedowład w obrębie mięśni zaopatrywanych przez dany nerw,

·         upośledzenie czucia w tym obszarze,

·         zaburzenia przewodnictwa nerwowego,

·         zaburzenia naczynioruchowe,

·         bóle i parestezje.

W zależności od rokowania, stopnia i rozmiaru uszkodzenia leczenie obejmuje:

·         wspomaganie farmakologiczne,

·         zabiegi fizykoterapeutyczne,

·         dobrany program ćwiczeń,

·         masaż,

·         zabiegi operacyjne,

·         zaopatrzenie ortopedyczne.

W porażeniach wyróżnia się trzy podstawowe okresy:

·         okres porażeń

·         okres kompensacji

·         okres adaptacji

Porażenie nerwu łokciowego

Do porażenia nerwu łokciowego może dojść poprzez zwichnięcie stawu łokciowego, rozerwanie w czasie złamania, długotrwały ucisk. Mięśnie, które ulegają porażeniu to: międzykostne i glistowate po stronie łokciowej, mięśnie kłębika, przywodziciel kciuka, czasem zginacz łokciowy nadgarstka

i zginacz głęboki palców. Często występuje zaburzenie czucia po stronie łokciowej ręki. Schorzenie określane mianem „ręki błogosławiącej”. W okresie porażenia, czyli od 5 do 12 tygodni nie stosuje się żadnych zabiegów. Zakłada się jedynie szynę korekcyjną.

Fizykoterapia

Okres kompensacji a także okres adaptacji pozwala na zastosowanie elektrostymulacji, promieniowania podczerwonego z niebieskim filtrem, galwanizacji miejscowej, jontoforezy, prądów interferencyjnych, prądów diadynamicznych i kąpieli leczniczych (solankowe, siarczane).

Masaż

Jeśli pojawił się obrzęk chorej okolicy wskazany jest drenaż limfatyczny. Na ogół jednak stosowany jest masaż klasyczny. Przy uszkodzeniu w okolicy stawu łokciowego masowana jest dłoń, staw promieniowo-nadgarstkowy, przedramię i ramię, w późniejszym okresie – staw łokciowy. Przy uszkodzeniu nerwu w okolicy nadgarstka opracowuje się dłoń i przedramię a w późniejszym okresie - staw promieniowo-nadgarstkowy.

Masaż dłoni:

·         głaskanie całej dłoni,

·         delikatne rozcieranie wszystkich palców, a szczególnie IV i V,

·         ugniatanie podłużne mięśni kłębika

·         uciski na przestrzenie międzykostne

Na tkanki powyżej miejsca uszkodzenia stosuje się: głaskanie, rozcieranie powierzchowne, uciski jednoczesne i wibrację poprzeczną. Stopniowo należy zwiększać siłę i czas trwania masażu oraz wprowadzać rozcieranie i wibrację rozcięgna dłoniowego.

Przy oznakach regeneracji nerwu dołączamy delikatne głaskanie podłużne i okrężne rozcieranie całą dłonią oraz uciski jednoczesne w miejscu uszkodzeniu nerwu.

Masaż mięśni porażonych:

·         ugniatanie poprzeczne i podłużne,

·         uciski naprzemienne

·         wibracja podłużna

Masaż tkanek zdrowych:

·         głaskanie,

·         rozcieranie,

·         ugniatanie podłużne

·         uciski jednoczesne

W okresie adaptacji do masażu w miejscu uszkodzenia stopniowo włączamy ugniatanie. W miejscach oddalonych, przy masażu mięśni porażonych, wykorzystujemy wszystkie techniki z wyjątkiem oklepywania. Istotne jest ugniatanie poprzeczne i podłużne oraz wibracja.

Porażenie nerwu pośrodkowego

Zazwyczaj dotyczy przedramienia i nadgarstka. Porażeniu ulegają wewnętrzne mięśnie dłoni, kłębu i mięśnie glistowate. Wiąże się to ze zniesieniem odwodzenia, przeciwstawiania i zginania kciuka. Palec II i III można zgiąć jedynie w stawach śródręczno - paliczkowych, a IV i V we wszystkich stawach, lecz słabiej. Ręka przybiera kształt „ręki małpiej”. Może tu dochodzić do zaburzeń naczynioruchowych, przykurczu Volkmanna, objawów zespołu kanału nadgarstka z parestezjami oraz upośledzeniem przewodnictwa nerwowego.

W okresie porażenia zakłada się szynę korekcyjną z częściowym zgięciem palców, odwiedzeniem i

przeciwstawieniem kciuka. Przy silnych bólach kauzalgicznych, wykonuje się sympatektomię.

Fizykoterapia

Stosuje się te same zabiegi, co przy porażeniu nerwu łokciowego. W przypadku wystąpienia kauzalgii pomocne są wilgotne okłady lub jonoforeza lignokainowa.

Masaż

Obejmuje on całą kończynę. Pierwsze 15-20 zabiegów zajmuje drenaż limfatyczny powyżej i poniżej miejsca uszkodzenia. Później możliwy jest już masaż klasyczny, który obejmuje całą kończynę.

Masaż ręki:

·         głaskanie,

·         rozcieranie strony grzbietowej i dłoniowej ręki,

·         ugniatanie podłużne kłębu i kłębika (później poprzeczne)

·         uciski jednoczesne (później naprzemienne mięśni dłoni i na przestrzenie międzykostne)

·         wibracja poprzeczna

Wkraczając w proces regeneracji w obrębie mięśni porażonych, można już wykonać:

·         głaskanie,

·         rozcieranie,

·         ugniatanie poprzeczne,

·         uciski naprzemienne,

·         wibrację podłużną.

Masaż tkanek zdrowych:

·         głaskanie,

·         rozcieranie,

·         ugniatanie podłużne,

·         uciski jednoczesne i

·         wibracja poprzeczna.

Masaż miejsca uszkodzenia:

·         głaskanie podłużne i okrężne

·         rozcieranie powierzchowne a później:

·         głębokie rozcieranie

·         delikatne ugniatanie podłużne,

·         uciski jednoczesne

·         wibracja poprzeczna

Powyżej miejsca uszkodzenia dozwolone są wszystkie techniki oprócz oklepywania. W okresie adaptacji zalecenia są takie same jak przy poprzednim schorzeniu.

Porażenie nerwu promieniowego

Nerw ten może ulec uszkodzeniu w obrębie dołu pachowego, co objawia się porażeniem mięśnia trójgłowego ramienia, ramienno-promieniowego, odwracacza przedramienia, prostowników ręki oraz prostowników długich palców i kciuka. Jeśli uszkodzenie jest w bruździe nerwu promieniowego lub poniżej łokcia, porażenie obejmuje mięsień wszystkie prostowniki nadgarstka, prostowniki palców i kciuka oraz odwracacz przedramienia. Schorzenie takie bywa nazywane „opadającą ręką”. Nie dochodzi do zaburzeń czucia, więc rokowania są przeważnie pomyślne.

W okresie porażenia rękę układa się na specjalnej szynie. Stawy śródręczno-paliczkowe

mogą być podtrzymywane w pozycji fizjologicznego zgięcia, pozostałe palce swobodnie, a kciuk odwiedziony i wyprostowany.

Fizykoterapia

Zabiegi w okresie kompensacji i adaptacji takie same jak przy wcześniejszych nerwach.

Masaż

Uszkodzenie w obrębie dołu pachowego:

Masaż ręki:

·         głaskanie,

·         delikatne rozcieranie,

·         ugniatanie podłużne kłębu i kłębika

·         uciski na przestrzenie międzykostne

Masaż stawu promieniowo-nadgarstkowego i łokciowego:

·         głaskanie,

·         rozcieranie

·         uciski jednoczesne

Masaż przedramienia:

·         głaskanie,

...