Szkółkarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH CZ.pdf - Szkółkarstwo-magazyn - wywrotowy

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

Szukaj:

w roku: wszystkie w kategorii:

wszystkie

szukaj

ROLINY OZDOBNE

NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH CZ. II

prof. dr hab. Maria Kamiska

W poprzednim odcinku ("Szkółkarstwo" 1/2002) Autorka przedstawiła fitoplazmatyczne

choroby (czsto mylone z wirozami): olszy, jesionu i topoli - redakcja

Numer: 01/2003

Zamieranie dębu

Jest to bardzo groźna choroba, powszechnie występująca w Europie. W Polsce nie prowadzono systematycznych badań pod

kątem jej występowania, jednake z dotychczasowych obserwacji wynika, e choroba pojawia się w okolicy Sobótki. Podobnie

jak u innych gatunków poraonych przez fitoplazmy, charakterystyczną cechą choroby jest miotlasty pokrój drzewa,

spowodowany masowym wybijaniem na początku lata delikatnych pędów w górnej części jednorocznych gałęzi. Liście na tych

pędach — bardzo drobne i chlorotyczne (fot. 1) — ulegają brunatnej nekrozie, zamierają i opadają. Ponadto drzewa te są

bardzo podatne i silnie opanowywane przez mączniaka, co dodatkowo osłabia ich kondycję. Obserwuje się take

zahamowanie wzrostu drzewa, ółknięcie i skąpe ulistnienie oraz zamieranie najpierw gałęzi, następnie konarów, w końcu

całej rośliny. Zmiany te mają ścisły związek ze słabym rozwojem, a potem — z zamieraniem korzeni. Na przekroju poprzecznym

pędów i korzeni chorych drzew widać ściemnienie wiązek przewodzących wywołane degeneracją i nekrozą elementów łyka.

Fot. 1. Pęd dębu z objawami

miotlastoci, silnym

zdrobnieniem i chlorozą

lici

Początkowo przypuszczano, e zamieranie dębów moe być wywoływane przez: grzyby chorobotwórcze atakujące korę i

korzenie drzew, szkodniki powodujące defoliację, wirusy, stres wodny, uszkodzenia mrozowe czy zanieczyszczenie

środowiska. Jednak aden z tych czynników — indywidualnie — nie jest odpowiedzialny za zamieranie dębów. Z

najnowszych badań niemieckich wynika, e zamieranie dębów wywołane jest przez fitoplazmę Oak decline (OD) spokrewnioną

z fitoplazmami powodującymi proliferację jabłoni oraz ółtaczkę drzew pestkowych. Rola fitoplazm w procesie zamierania

dębów nie jest jeszcze do końca poznana, ale naley sądzić, e drzewa osłabione, które przeyły jakiś stres lub zostały

opanowane przez szkodniki albo patogeny, są bardziej ni inne podatne na zakaenie fitoplazmami i szybciej zamierają.

Równocześnie drzewa opanowane przez fitoplazmy mogą być wraliwsze na działanie wszelkich czynników stresowych.

Zamieranie klonu

Klony opanowane przez fitoplazmę wykazują rónorodne objawy chorobowe, których rodzaj i nasilenie zaley od gatunku i

odmiany drzewa, warunków wzrostu i czasu, jaki upłynął od zakaenia.

W przypadku klonu jesionolistnego ( Acer negndo ) poraonego w sposób naturalny, choroba rozwijała się powoli przez kilka

lat. Pierwsze objawy w postaci lekkiej chlorozy liści na niektórych gałęziach zaobserwowano wczesnym latem. Potem chloroza

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=264

1/4

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

lat. Pierwsze objawy w postaci lekkiej chlorozy liści na niektórych gałęziach zaobserwowano wczesnym latem. Potem chloroza

się pogłębiła, pojawiły się nekrozy liści, obumierały i opadały. Wierzchołki konarów ulegały defoliacji i obumierały (fot. 2).

Fot. 2. Zamieranie wierzchołków konarów

klonu

W kolejnych latach na chorym drzewie było coraz mniej liści i przybywało martwych konarów. Po wpływie mniej więcej 3, 4 lat

od stwierdzenia pierwszych zmian chorobowych większość konarów była martwa i bezlistna, a na niektórych, jeszcze

ywych, cienkich gałęziach występowały skupiska bardzo skróconych pędów o silnie zdeformowanych liściach (fot. 3).

Fot. 3. Deformacja pędów i lici

U nasady pnia zamierającego drzewa wyrastały liczne pędy (fot. 4) o liściach zdeformowanych, często zredukowanych do

nerwów. Były to ostatnie objawy chorobowe. Do następnej wiosny drzewo zamarło. Zamieranie drzew spowodowane przez

fitoplazmy obserwowano na kilku klonach jesionolistnych rosnących na terenie Skierniewic.

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=264

2/4

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

Fot. 4. Odrosty korzeniowe ze

zdeformowanymi liśćmi

Odmiany klonu jesionolistnego, podobnie jak ten gatunek, są take podatne na zakaenie przez fitoplazmy jednake objawy

chorobowe są u nich stosunkowo łagodne. Na zakaonych kilkuletnich drzewach odmiany Flamingo wczesną wiosną

obserwowano zdrobnienie oraz chlorotyczne lub róowe zabarwienie liści, take proliferację pędów wierzchołkowych. Latem

zmiany te były stosunkowo mało widoczne, natomiast jesienią, po opadnięciu większości liści, miotły na wierzchołkach pędów

łatwo było zauwayć. Rozwój chorych pędów był przedłuony, co w przypadku wystąpienia wczesnych przymrozków

groziło ich uszkodzeniem. Chorobę obserwowano w szkółkach i ogrodach w wielu rejonach kraju.

Z dotychczasowych, wstępnych badań wynika, e miotlastość i zamieranie klonu jest powodowane przez kompleks fitoplazm.

W szkółkach choroba jest rozprzestrzeniana z materiałem rozmnoeniowym. Nie ma danych na temat naturalnych wektorów

choroby.

Zielenienie kwiatów hortensji

Nasilenie objawów tej choroby, której sprawcą jest fitoplazma pod nazwą Hydrangea virescence (HV) zaley od wraliwości

odmiany i czasu, jaki upłynął od zakaenia. Jeśli do infekcji doszło wiosną, u odmian wraliwych jeszcze w tym samym okresie

wegetacyjnym pojawiają się symptomy, takie jak: zahamowanie wzrostu, ółknięcie nerwów i zdrobnienie liści (wszystkich, lub

tylko niektórych), deformacja i zielenienie kwiatów w kwiatostanie (fot. 5). Rośliny zakaone później — np. w pełni okresu

wegetacji — obumierają w drugim roku po zakaeniu (w przypadku krzewów pędzonych — podczas przyspieszonej uprawy).

Niekiedy pylniki i znamiona słupków ulegają przekształceniu w utwory podobne do liści. U odmian mniej wraliwych objawy

chorobowe są łagodniejsze. Niekiedy rośliny pozornie zdrowieją i nie wykazują objawów chorobowych. Takie rośliny są

bezobjawowymi nosicielami fitoplazm.

Fot. 5. Zielenienie i deformacja kwiatostanów hortensji

poraonej fitoplazmą (z prawej)

Zazielenienie kwiatów hortensji występuje w USA i krajach Europy Zachodniej. W ostatnich latach obserwowano je często w

Polsce na roślinach importowanych. W warunkach naturalnych wektorami tej choroby są skoczki, ale najczęściej jest ona

przenoszona przez zrazy roślin niewykazujących objawów chorobowych.

powrót

Hasło Ogrodnicze | plantpress.pl | kontakt

NOTA PRANA

Materiały umieszczone na portalu www.szkolkarstwo.pl objęte są ochroną wynikającą z ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a właścicielem ich autorskich praw

majątkowych jest Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie.

Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie zastrzega w rozumieniu art. 25 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 4

lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, i dalsze rozpowszechnianie aktualnych

artykułów opublikowanych na portalu www.szkolkarstwo.pl jest zabronione niezalenie od celu w jakim

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=264

3/4

15.12.2011

Szkókarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZ…

rozpowszechnienie miałoby nastąpić, lub uytego środka przekazu.

www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=264

4/4

Szkółkarstwo - NOWE FITOPLAZMATYCZNE CHOROBY DRZEW I KRZEWÓW OZDOBNYCH CZ.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: